Την έναρξη ενός διαλόγου για τη διεύρυνση της διάθεσης των γονιδιωματικών δεδομένων προωθούν 50 συγγραφείς από κορυφαία ερευνητικά ιδρύματα του κόσμου μέσω της στήλης “Policy Forum” του επιστημονικού περιοδικού Science.
Στο πλαίσιο της δημοσίευσης, υποστηρίζουν ότι τα δημοσιευμένα διαθέσιμα στοιχεία πρέπει να διευρύνονται πάντα και υπό οποιαδήποτε συνθήκη και να αποτελούν κοινούς πόρους για χρήση στην έρευνα και τεχνολογική ανάπτυξη στο περιβάλλον, την υγεία, την ενέργεια και τη βιοποικιλότητα. Η χρήση αυτή είναι καλό να γίνεται χωρίς περιορισμούς, προς ανάλυση, ερμηνεία και δημοσίευση.
Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με το άρθρο, η χρήση αυτών των πληροφοριών έχει οριστεί κατά το παρελθόν από δύο προηγούμενες συμπράξεις: τη συνθήκη των Βερμούδων (1996) και την συνθήκη του Fort Lauderdale (2003, Florida, USA). Παρά την πρόοδο στη διάθεση των δεδομένων που έχει σημειωθεί, η ιλιγγιώδης ταχύτητα παραγωγής τους, φαίνεται ότι έχει ξεπεράσει αυτές τις δύο συμφωνίες, μετά από δεκαετίες. Το κυριότερο πρόβλημα έγκειται στην παροχή αυτών των δεδομένων: στην ελεύθερη και απρόσκοπτη χρήση τους, αλλά και στο δικαίωμα στην πρώτη δημοσίευση εκείνων που τα παράγουν. Τη στιγμή που διάφοροι οργανισμοί (Ευρωπαϊκή Επιτροπή, χρηματοδοτικοί φορείς) ζητούν την χωρίς όρια πρόσβαση για όλη την παγκόσμια κοινότητα, εκείνοι που τα παράγουν φαίνεται πως δεν μπορούν να εναρμονιστούν με την ταχύτητα παραγωγής τους και την ανάλογη δημοσίευση.
Ο διάλογος αυτός ανοίγει ακριβώς με αφορμή την ολοένα και αυξανόμενη ταχύτητα παραγωγής των πληροφοριών. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο χρόνος διπλασιασμού τους έχει σχεδόν φτάσει τους δώδεκα μήνες: αυτό σημαίνει ότι στον επόμενο χρόνο θα είναι διαθέσιμα όσα δεδομένα έχουν παραχθεί από την αρχή αυτής της τεχνολογικής επανάστασης.
Ο Δρ. Χρήστος Ουζούνης, διευθυντής Ερευνών στο Ινστιτούτο Χημικών Διεργασιών και Ενεργειακών Πόρων του Εθνικού Κέντρου Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης, και ένας εκ των συγγραφέων, επισημαίνει τον λόγο της σπουδαιότητας σχετικά με τη χρήση των γονιδιωματικών δεδομένων για όλη την παγκόσμια κοινότητα: «Τα δεδομένα έχουν τεράστια σημασία για την επιστημονική έρευνα και για το λόγο αυτό είναι καλό να αποτελούν κοινή περιουσία και όχι ιδιοκτησία ενός εργαστηρίου, το οποίο επιφορτίστηκε να τα παράγει με δημόσιους πόρους. Καλό θα ήταν επιπλέον χρήση τους να εναρμονιστεί με ένα σύστημα επιβράβευσης στην ακαδημαϊκή έρευνα».
Σχόλια