Από τον Απρίλιο σε ισχύ το ευρωπαϊκό πλαίσιο για τον έλεγχο των ξένων επενδύσεων

Το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης ενέκρινε ένα νέο πλαίσιο για τον έλεγχο των άμεσων ξένων επενδύσεων στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ολοκληρώνοντας τη νομοθετική διαδικασία για τη σχετική πρόταση.

Αυτό σημαίνει ότι το νέο πλαίσιο θα τεθεί σε ισχύ τον Απρίλιο του τρέχοντος έτους. Έχοντας ως βάση πρόταση της Επιτροπής την οποία παρουσίασε ο πρόεδρος Γιούνκερ στην ομιλία του για την κατάσταση της Ένωσης το 2017, το νέο πλαίσιο θα συμβάλει «στην προστασία της ασφάλειας, της δημόσιας τάξης και των στρατηγικών συμφερόντων της Ευρώπης όσον αφορά τις ξένες επενδύσεις που πραγματοποιούνται στην Ένωσή μας».

Αναφερόμενος στην απόφαση του Συμβουλίου, ο πρόεδρος της Επιτροπής, κ. Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, δήλωσε: «Η σημερινή απόφαση αποδεικνύει ότι η ΕΕ μπορεί να δρα γρήγορα όταν διακυβεύονται στρατηγικά συμφέροντα των πολιτών και της οικονομίας μας. Με το νέο πλαίσιο ελέγχου των επενδύσεων, είμαστε πλέον πολύ καλύτερα εξοπλισμένοι για να διασφαλίζουμε ότι οι επενδύσεις που προέρχονται από χώρες εκτός της ΕΕ είναι πράγματι επωφελείς για τα συμφέροντά μας. Δεσμεύτηκα να εργαστώ για την οικοδόμηση μιας Ευρώπης που προστατεύει, τόσο στο εμπόριο όσο και σε άλλους τομείς· με τη θέσπιση της νέας αυτής νομοθεσίας, εκπληρώνουμε ένα κρίσιμο σκέλος της υπόσχεσής μας.»

Η επίτροπος Εμπορίου, κ. Σεσίλια Μάλμστρομ, δήλωσε: «Η σημερινή απόφαση του Συμβουλίου με χαροποιεί ιδιαίτερα. Η ΕΕ αποκομίζει πολλά οφέλη από τις ξένες επενδύσεις, οι οποίες διαδραματίζουν ζωτικό ρόλο στις οικονομίες μας. Ωστόσο, παρατηρήσαμε πρόσφατα αύξηση των επενδύσεων στους στρατηγικούς τομείς μας και το γεγονός αυτό οδήγησε σε μια υγιή δημόσια συζήτηση επί του ζητήματος. Το νέο πλαίσιο αναβαθμίζει σημαντικά την ικανότητά μας να παρακολουθούμε τις ξένες επενδύσεις και να διασφαλίζουμε τα συμφέροντά μας. Πλέον, προσβλέπω σε στενή συνεργασία με τα κράτη μέλη για να εφαρμόσουμε αποτελεσματικά τη νέα νομοθεσία».

Το νέο πλαίσιο:

• καθιερώνει έναν μηχανισμό συνεργασίας, στο πλαίσιο του οποίου τα κράτη μέλη και η Επιτροπή θα μπορούν να ανταλλάσσουν πληροφορίες και να προβάλλουν επιφυλάξεις σχετικά με συγκεκριμένες επενδύσεις·
• παρέχει στην Επιτροπή τη δυνατότητα να απευθύνει γνώμες όταν ορισμένη επένδυση συνιστά απειλή για την ασφάλεια ή τη δημόσια τάξη περισσότερων του ενός κρατών μελών ή όταν ορισμένη επένδυση θα μπορούσε να θίξει έργο ή πρόγραμμα που ενδιαφέρει το σύνολο της ΕΕ, όπως το «Ορίζων 2020» ή το Galileo·
• ενθαρρύνει τη διεθνή συνεργασία στον τομέα του ελέγχου των επενδύσεων, συμπεριλαμβανομένης της ανταλλαγής εμπειριών, ορθών πρακτικών και πληροφοριών για ζητήματα κοινού ενδιαφέροντος·
• θέτει ορισμένες απαιτήσεις για τα κράτη μέλη που επιθυμούν να διατηρήσουν ή να θεσπίσουν μηχανισμό ελέγχου σε εθνικό επίπεδο. Εξάλλου, τα κράτη μέλη εξακολουθούν να έχουν τον τελευταίο λόγο ως προς το αν ορισμένη επενδυτική δράση θα επιτραπεί ή όχι στο έδαφός τους·
• λαμβάνει υπόψη, αφενός, την ανάγκη λειτουργίας εντός σύντομων, φιλικών προς τις επιχειρήσεις προθεσμιών και, αφετέρου, τις αυστηρές απαιτήσεις εμπιστευτικότητας.

Μετά τη σημερινή έγκριση από τα κράτη μέλη στο πλαίσιο του Συμβουλίου και τη θετική ψήφο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στις 14 Φεβρουαρίου, η νέα νομοθεσία της ΕΕ για τη θέσπιση ενός ενωσιακού επιπέδου πλαισίου για τον έλεγχο των επενδύσεων αναμένεται να τεθεί σε ισχύ εντός των προσεχών εβδομάδων, 20 ημέρες μετά τη δημοσίευσή της στην Επίσημη Εφημερίδα. Τα κράτη μέλη και η Επιτροπή θα έχουν στη συνέχεια προθεσμία 18 μηνών για να θεσπίσουν τις αναγκαίες ρυθμίσεις για την εφαρμογή του εν λόγω νέου μηχανισμού. Οι προετοιμασίες βρίσκονται ήδη σε εξέλιξη, συμπεριλαμβανομένης τακτικής ανταλλαγής πληροφοριών και βέλτιστων πρακτικών με τα κράτη μέλη στο πλαίσιο της ειδικής ομάδας εμπειρογνωμόνων που συγκροτήθηκε το 2017.

Ιστορικό

Επί του παρόντος, 14 κράτη μέλη διαθέτουν εθνικούς μηχανισμούς ελέγχου. Μολονότι οι μηχανισμοί αυτοί διαφέρουν στον σχεδιασμό και την εμβέλειά τους, έχουν ως κοινό σκοπό τη διαφύλαξη της ασφάλειας και της δημόσιας τάξης σε εθνικό επίπεδο. Αρκετά κράτη μέλη βρίσκονται στο στάδιο της μεταρρύθμισης των μηχανισμών τους ελέγχου ή της θέσπισης νέων μηχανισμών.

Η ΕΕ διατηρεί ένα από τα πλέον ανοικτά καθεστώτα για τις επενδύσεις στον κόσμο, γεγονός το οποίο αναγνωρίζει και ο ΟΟΣΑ στον δείκτη επενδυτικών περιορισμών που καταρτίζει. Η ΕΕ αποτελεί τον κύριο προορισμό άμεσων ξένων επενδύσεων στον κόσμο: οι άμεσες ξένες επενδύσεις που διατηρούσαν επενδυτές τρίτων χωρών στην ΕΕ ανέρχονταν σε 6 295 δισ. ευρώ στα τέλη του 2017.