Στο άκουσμα του όρου «οικογενειακή επιχείρηση», πολλοί είναι αυτοί που συνειρμικά φέρνουν στο μυαλό τους μικρομεσαίους οργανισμούς, με τοπική εμβέλεια και ευάριθμο προσωπικό. Ωστόσο, μερικοί από τους σημαντικότερους διεθνείς επιχειρηματικούς κολοσσούς ανήκουν ή ελέγχονται από τα μέλη μιας οικογένειας, ενώ, κάποιες από τις σημαντικότερες οικογενειακές επιχειρήσεις του παγκόσμιου στερεώματος αναδεικνύονται σε «πρωταθλητές» της καινοτομίας και της δημιουργίας νέων επιχειρηματικών τάσεων.
Η Inditex, η εταιρεία στην οποία ανήκει το mega-brand Zara, η οποία επαναπροσδιορίζει συνεχώς τους κανόνες του retail και της μόδας, ξεκίνησε το 1963 ως μια μικρή οικογενειακή βιοτεχνία γυναικείων ρούχων. Η LG ιδρύθηκε το 1947 ως μια εταιρεία ηλεκτρονικών και χημικών προϊόντων, για να γίνει, στην τρίτη γενιά διαδοχής, το διεθνές όνομα στις οικιακές και ηλεκτρονικές συσκευές που όλοι γνωρίζουμε σήμερα. Οι καταβολές του φαρμακευτικού κολοσσού Roche εδράζονται στο σιρόπι για το βήχα που έφτιαχνε, τον προπερασμένο αιώνα, η οικογένεια Hoffmann-Oeri.
Από τη φύση τους, οι οικογενειακές επιχειρήσεις έχουν ένα εγγενές πλεονέκτημα αναφορικά με τις δυνατότητες μεγέθυνσης τους, καθώς τείνουν να εφαρμόζουν στρατηγικές βιώσιμης ανάπτυξης με μακροπρόθεσμο ορίζοντα, με στόχο, μεταξύ άλλων, τη διαιώνισή τους στις επόμενες γενεές. Επίσης, η «άρρητη γνώση» (tacit knowledge) που περνάει από γενιά σε γενιάσχετικά με τον κλάδο, την αγορά και την επιχείρηση αποδίδει αναμφισβήτητο ανταγωνιστικό πλεονέκτημα στις οικογενειακές επιχειρήσεις. Σε αυτό το πλαίσιο, το ότι πολλοί από τους μεγαλύτερους οργανισμούς παγκοσμίως είναι οικογενειακές επιχειρήσεις δεν θα έπρεπε να αποτελεί έκπληξη.
Τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των οικογενειακών επιχειρήσεων αποτελούν πλεονεκτήματα, αλλά μπορούν να μετατραπούν σε προκλήσεις για τους οργανισμούς. Η οικογενειακή άρρητη γνώση δεν πρέπει να παραγνωρίζεται σε σχέση με το ταλέντο που φέρνουν στον οργανισμό στελέχη εκτός οικογένειας. Η Inditex κέρδισε πολλά από τον CEO της Pablo Isla: όταν το 2017, το Harvard Business Review ανέδειξε τον Isla ως «CEO της χρονιάς», αυτός ανέφερε ως μυστικό της επιτυχίας του την πολύ καλή σχέση με την οικογένεια Ortega και τον ιδρυτή της εταιρείας Amancio Ortega. Στο ίδιο μήκος κύματος, χρειάζεται προσοχή ώστε η μακροπρόθεσμη θεώρηση των ηγετών στις οικογενειακές επιχειρήσεις να μην μετατραπεί σε εμμονή με τη διατήρηση του status quo και αποφυγή ανάληψης λελογισμένων επιχειρηματικών ρίσκων.
Τα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα των οικογενειακών επιχειρήσεων και η «διττή» φύση αυτών θα τεθούν στο επίκεντρο του διαλόγου, στο 5ο Family Business Forum της KPMG, την Πέμπτη 11 Απριλίου.
Σχόλια