Δίκτυο για τα Δικαιώματα του Παιδιού: Η στήριξη των αναγκών των παιδιών σε περίοδο κρίσης

Ο Κώστας Νικολόπουλος, European Projects Officer του Δικτύου για τα Δικαιώματα του Παιδιού, μιλάει στην στήλη «Υπεύθυνη Επιχειρηματικότητα» του epixeiro.gr για τον στόχο του Δικτύου και για την επιτυχία των δράσεων, για τα σχέδια επέκτασης των δραστηριοτήτων του Δικτύου, για τις ολοένα αυξανόμενες ανάγκες των παιδιών και των οικογενειών τους, για την ανάγκη στήριξης από το επιχειρηματικό και μη περιβάλλον, καθώς και για τους βέλτιστους τρόπους συνεργασίας ανάμεσα σε εταιρείες και ΜΚΟ.

Ποιος είναι ο κύριος στόχος του «Δικτύου για τα Δικαιώματα του Παιδιού» και με ποιον τρόπο μέχρι στιγμής αυτός επιτυγχάνεται;

Το «Δίκτυο για τα Δικαιώματα του Παιδιού» είναι ένα μη κερδοσκοπικό σωματείο, με έτος ίδρυσης το 2004. Σκοπός του είναι η διάδοση και καλή εφαρμογή της Διεθνούς Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Παιδιού. Η σύμβαση αφορά δικαιώματα με παγκόσμια αναφορά, σεβαστά από όλες τις κουλτούρες. Το κύριο μέσο του δικτύου για την επίτευξη αυτού του σκοπού είναι τα εκπαιδευτικά προγράμματα και τα βιωματικά εργαστήρια που διοργανώνει, καθώς και οι καμπάνιες για τα δικαιώματα του παιδιού. Τα προγράμματα γίνονται στον χώρο του Δικτύου όπου βρίσκεται και το «Εργαστήρι Πολιτισμού» για παιδιά, που διαθέτει δανειστική βιβλιοθήκη ενώ περιλαμβάνει καθημερινά εκπαιδευτικά προγράμματα, αλλά και σε άλλους χώρους, όπως είναι τα σχολεία, οι πολιτιστικοί χώροι και άλλα. Τα προγράμματα αυτά έχουν διαφορετικές θεματικές όπως είναι η ισότητα και η διαφορετικότητα, η δημοκρατία και η ελευθερία ενώ σημαντικό είναι ότι γίνονται με διαδραστικό και βιωματικό τρόπο, ώστε τα παιδιά όχι μόνο να συμμετέχουν αλλά να αποκτούν συνείδηση των δικαιωμάτων τους. Τα προγράμματα παίρνουν το όνομά τους από το δικαίωμα που το Δίκτυο κάθε φορά θέλει να αναδείξει. Κάποια από αυτά είναι «Το Παιδί Πολίτης», που αφορά παιδιά δημοτικού και γυμνασίου και σαν στόχο έχει τα παιδιά να βιώσουν την έννοια του τι σημαίνει πολίτης, καθώς και το νόημα της υπεύθυνης στάσης απέναντι στην κοινωνία. Ένα άλλο πρόγραμμα είναι το «Πόσους ξένους μπορείς να μετρήσεις ανάμεσά μας;» που σαν στόχο έχει να βιώσουν τα παιδιά το τι σημαίνει διαφορετικότητα.

Ποιες δράσεις από αυτές που έχετε πραγματοποιήσει ως τώρα θεωρείτε τις πιο αποτελεσματικές, όσον αφορά την εκπλήρωση των σκοπών και το μέρος της ουσιαστικής προσφοράς τους;

Τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει διάφορες δραστηριότητες με την μορφή καμπάνιας καθώς και δράσεις. Μία από αυτές είναι «Ο κατάλογος βιβλίων για την Διαφορετικότητα» και η καταλογογράφηση των βιβλίων που αφορούν τα Δικαιώματα του Παιδιού. Σκοπός σε αυτή την δράση ήταν να καταγραφούν τα βιβλία που αφορούν τα δικαιώματα του παιδιού και να λειτουργήσει το βιβλίο ως ένα μέσο για να κατανοήσουν τα παιδιά την έννοια της διαφορετικότητας. Συνεργάτης και χρηματοδότης αυτής της ενέργειας ήταν το Ίδρυμα Van Leer. Μία άλλη πολύ αποτελεσματική δράση ήταν η θεσμοθέτηση του «Συνηγόρου του Παιδιού», καθώς δημιουργήθηκε μία θεσμική κατοχύρωση για τα δικαιώματα του παιδιού. Φυσικά ιδιαίτερα αποτελεσματική σαν δράση ήταν και είναι η δημιουργία του «Εργαστηρίου Πολιτισμού» με δράσεις και εκπαιδευτικά προγράμματα σε καθημερινή βάση.

Κάνοντας έναν απολογισμό των δράσεών σας με βάση τα μέχρι τώρα αποτελέσματα, τι θα λέγατε ότι έχει πάει καλά και τι όχι; Τι πιστεύετε ότι θα πρέπει να αλλάξει;

Η ανταπόκριση από σχολεία, παιδιά, γονείς και εθελοντές είναι πάρα πολύ θετική και μεγαλύτερη από την αναμενόμενη. Παράλληλα έχει βοηθήσει πολύ το Υπουργείο Υγείας και Παιδείας, καθώς και πολλοί Δήμοι και Σύλλογοι. Σε γενικές γραμμές είμαστε ευχαριστημένοι από τα μέχρι τώρα αποτελέσματα. Ωστόσο η οικονομική κρίση δυσχεραίνει την πορεία του Δικτύου, καθώς ενώ υπάρχει στήριξη από φορείς, οργανώσεις, εταιρείες και ΜΚΟ, οι ανάγκες που υπάρχουν είναι πάρα πολύ μεγάλες, θα έλεγε κανείς πολλαπλάσιες της υπάρχουσας προσφοράς. Έτσι υπάρχει αδυναμία πρόσληψης υπαλλήλου που θα βοηθούσε πολύ την δραστηριότητα του Δικτύου, καθώς και στενότητα όσον αφορά τις χορηγίες. Κάποια αλλαγή με την έννοια της βοήθειας μπορεί να έρθει μέσα από χρηματοδότηση.

Εισπράττετε τη θετική επίδραση των δράσεων του δικτύου σας στα παιδιά; Θα θέλατε να επεκτείνετε τις δραστηριότητές σας;

Η επίδραση των δράσεων του Δικτύου στα παιδιά είναι πάρα πολύ θετική, αν αναλογιστεί κανείς ότι ο αριθμός των παιδιών έχει πενταπλασιαστεί μέσα σε δυόμιση χρόνια. Η επέκταση των δραστηριοτήτων μας, θα θέλαμε να είναι στο κομμάτι της έρευνας. Δηλαδή να ερευνηθούν οι συνθήκες διαβίωσης των παιδιών και των νοικοκυριών, καθώς επίσης να καταγραφούν οι παρεμβάσεις που μπορούν να γίνουν. Ουσιαστικά να γίνει χαρτογράφηση των αναγκών και των δυνατοτήτων. Ακόμα, θα ήταν πολύ σημαντικό να δημιουργηθεί ένα παρατηρητήριο, που θα στελεχώνεται από μία ερευνητική ομάδα και σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα θα συλλέγει και θα αναλύει δεδομένα καθορίζοντας έτσι τις περεταίρω δράσεις. Ωστόσο μέχρι στιγμής υπάρχει έλλειψη χρηματοδότησης για αυτές τις δραστηριότητες.

Ποιο πιστεύετε ότι είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν τα παιδιά και σε τι επίπεδο τα έχετε βοηθήσει;

Ένα πρόβλημα που αντιμετωπίζουν τα παιδιά είναι ότι πολλές φορές νιώθουν περιθωριοποιημένα. Έχουν πρόβλημα κοινωνικοποίησης και αίσθησης της γειτονιάς. Η λύση σε αυτό το πρόβλημα είναι η ένταξη και των γονιών και των παιδιών σε μία διαφορετική κουλτούρα μέσα από εκπαιδευτικά προγράμματα. Το σημαντικότερο ωστόσο πρόβλημα της εποχής είναι η έλλειψη τροφής, στέγης και ρουχισμού, καθώς πολλοί γονείς είναι άνεργοι. Το Δίκτυο προσπαθώντας να ανταπεξέλθει σε αυτές τις ανάγκες, έρχεται σε επαφή με εταιρείες τροφίμων και ρουχισμού σε συχνή βάση. Ακόμα πολλά παιδιά αντιμετωπίζουν ψυχολογικά προβλήματα και προβλήματα ένταξης και αποδοχής από τον κοινωνικό ιστό. Το Δίκτυο παρέχει ψυχολόγους και κοινωνικούς λειτουργούς καθώς επίσης γίνονται και μαθήματα ενισχυτικής διδασκαλίας.

Με ποιο τρόπο σας στηρίζει το επιχειρηματικό περιβάλλον; Βρίσκετε την ανταπόκριση που θέλετε;

Η ανταπόκριση από το επιχειρηματικό περιβάλλον είναι ικανοποιητική, ωστόσο το πρόβλημα είναι ότι οι ανάγκες που πρέπει να καλυφθούν είναι πολύ μεγάλες. Η ανταπόκριση αυτή έχει να κάνει και με το τι πρεσβεύει ο κάθε Μη Κερδοσκοπικός Οργανισμός, καθώς και με τις προτεραιότητες της εποχής. Ο τρόπος που στηρίζουν οι εταιρείες το Δίκτυο είναι είτε με χορηγίες σε είδη πρώτης ανάγκης, ή με χορηγίες επικοινωνίας ή με χρηματικές χορηγίες. Κάποιες φορές γίνονται και χορηγίες πολιτιστικού περιεχομένου, με σκοπό για παράδειγμα τα παιδιά να μπορέσουν να παρακολουθήσουν κάποια παράσταση.

Πιστεύετε ότι είναι σημαντική η συνεργασία των ΜΚΟ με τις εταιρείες; Ποιος πιστεύετε ότι θα ήταν ο καλύτερος τρόπος συνεργασίας των εταιρειών με τους ΜΚΟ ώστε να μεγιστοποιούνται τα οφέλη και για τις δύο;

Η συνεργασία των ΜΚΟ με τις εταιρείες είναι πολύ σημαντική, καθώς τα οφέλη είναι σημαντικά και για τις δύο πλευρές. Ο καλύτερος τρόπος συνεργασίας μεταξύ τους, έχει να κάνει με το περιεχόμενο της πρότασης συνεργασίας, δηλαδή με το αν υπάρχει συνάφεια ανάμεσα στο αντικείμενο δραστηριότητας της εταιρείας και στο αντικείμενο δραστηριότητας του ΜΚΟ. Για παράδειγμα η συνεργασία ανάμεσα σε μία εταιρεία εμπορίας καταναλωτικών προϊόντων και σε έναν ΜΚΟ που σαν σκοπό του έχει την παροχή βοήθειας σε ανθρώπους που αντιμετωπίζουν προβλήματα τροφής, στέγης και άλλα, είναι και πολύ πιο εύκολο να επιτευχτεί αλλά είναι και πολύ αποτελεσματικό.

Ποιες εταιρικές δράσεις αξιολογείτε ως «υπεύθυνες» και ποιοι παράγοντες συντελούν στην υπευθυνότητά τους;

Οι δράσεις που θα μπορούσαν να αξιολογηθούν ως υπεύθυνες, είναι αυτές που γίνονται με συνετό προγραμματισμό και αυτές που έχουν μακροχρόνια επίδραση στους επωφελούμενους. Φυσικά όλες οι δράσεις έχουν κάτι να προσφέρουν. Οι υπεύθυνες δράσεις είναι αυτές που πραγματικά μπορούν να βοηθήσουν τον κόσμο να σταθεί στα πόδια του. Εννοώντας ότι οι δράσεις με μακροχρόνια επίδραση μπορεί να εξαλείψουν την ανάγκη για βοήθεια. Ένα τέτοιο παράδειγμα θα ήταν μία εταιρεία να διαθέσει εξειδικευμένα στελέχη της για να εκπαιδεύσουν ανθρώπους στο επιχειρηματικό περιβάλλον. Να μυηθούν και να εκπαιδευτούν στην κουλτούρα και στους θεσμούς του επιχειρηματικού περιβάλλοντος, ώστε αργότερα να μπορέσουν να ενταχθούν σε αυτό και ίσως να δημιουργήσουν κάτι δικό τους.