EΣΠΑ: Εργαλείο ανάπτυξης

Του Κωστή Χατζηδάκη, Υπουργού Ανάπτυξης, Ανταγωνιστικότητας, Μεταφορών, Υποδομών και Δικτύων

Η χώρα βιώνει μια βαθιά κρίση με τεράστιες οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις. Μέσα σε αυτές τις συνθήκες, το ΕΣΠΑ αποτελεί ένα στρατηγικό εργαλείο στην προσπάθειά μας να ξαναβάλουμε το παραγωγικό δυναμικό της χώρας σε τροχιά ανάκαμψης και ανάπτυξης.

Σε αυτό το πλαίσιο έξι είναι οι βασικές μας προτεραιότητες: Η επιτάχυνση των ρυθμών απορρόφησης, η απλοποίηση των διαδικασιών αξιοποίησης, η αναθεώρηση του προγράμματος της τρέχουσας προγραμματικής περιόδου, η εκτέλεσης των 181 έργων προτεραιότητας του ΕΣΠΑ 2007-2013, η ολοκλήρωση των ημιτελών έργων της περιόδου 2000-2006 και η διαπραγμάτευση της επόμενης προγραμματικής περιόδου 20014-2020.

Σχετικά με την πρώτη προτεραιότητα, αξίζει να αναφερθεί ότι η απορρόφηση των προγραμμάτων είναι εξαιρετικής σημασίας καθώς μπορεί να συμβάλλει στην ενίσχυση της ρευστότητας της αγοράς. Παράλληλα όμως ορισμένα προγράμματα του ΕΣΠΑ που απαιτείται η ιδιωτική συμμετοχή, όπως για παράδειγμα τα έργα των τεσσάρων μεγάλων αυτοκινητόδρομων και το πρόγραμμα «Εξοικονομώ κατ' οίκον», υπονομεύονται από την έλλειψη ρευστότητας. Για αυτό άλλωστε είναι καίριας σημασίας η καταβολή της δόσης των 31 δις ευρώ, η επακόλουθη ανακεφαλαιοποίηση του τραπεζικού συστήματος και η επιστροφή των οφειλών προς τους ιδιώτες.

Για την ενίσχυση της ρευστότητας, ως Υπουργείο Ανάπτυξης έχουμε αναλάβει συγκεκριμένες δράσεις. Σε συνεργασία με την ΕΤΕπ δημιουργούμε ένα νέο εγγυοδοτικό μηχανισμό χρησιμοποιώντας κονδύλια του ΕΣΠΑ που με την διαδικασία της μόχλευσης θα φτάσουν και το 1 δις ευρώ για την ενίσχυση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Επιπλέον, δίνουμε ιδιαίτερη έμφαση στην άρση των γραφειοκρατικών εμποδίων για τη διοχέτευση στην πραγματική οικονομία 1 δις ευρώ από το ΕΤΕΑΝ για την ενίσχυση των μικρών και πολύ μικρών επιχειρήσεων.

Η δεύτερη προτεραιότητα αφορά την απλοποίηση των διαδικασιών αξιοποίησης των κονδυλίων. Στο πλαίσιο αυτό αλλάζουμε το σύστημα διαχείρισης πιστώσεων του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων, μειώνοντας των αριθμό των απαιτούμενων υπογραφών περισσότερο από 60%. Μειώνουμε τα διαδικαστικά στάδια για την ένταξη των έργων στο ΕΣΠΑ και τον έλεγχό τους. Επίσης θεσπίζουμε την υποχρεωτική καταβολή παραβόλου, από όσους επιθυμούν να προσβάλουν τα αποτελέσματα διαγωνισμού, ώστε να μειωθούν οι καθυστερήσεις στην πρόοδο των έργων από τις συνεχείς προσφυγές.

Στο μέτωπο της αναθεώρησης του ΕΣΠΑ 2007-2013 (τρίτη προτεραιότητα), στοχεύουμε στη μεταφορά πόρων από προγράμματα χαμηλής απορροφητικότητας σε προγράμματα που αφορούν τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις και την ενίσχυση της απασχόλησης των νέων. Υποβάλλαμε ήδη τις προτάσεις μας στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή και αναμένουμε την απόφασή της μέσα στον Νοέμβριο. Όσον αφορά τα 181 έργα προτεραιότητας του ΕΣΠΑ ύψους 11,5 δις (τέταρτη προτεραιότητα), η νέα κυβερνητική διάρθρωση που έγινε από τον Πρωθυπουργό και η υπαγωγή των περισσότερων από αυτών σε ένα Υπουργείο, δίνουν τη δυνατότητα καλύτερης παρακολούθησης. Ιδιαίτερη προσοχή δίνουμε στα έργα που παρουσιάζουν μεγαλύτερα προβλήματα (διαχείριση αποβλήτων, κτηματολόγιο και σιδηροδρομικά έργα), ενώ εγκαθιστούμε σταδιακά project managers στα σαράντα πιο προβληματικά.

Πέμπτη προτεραιότητα μας είναι η ολοκλήρωση των ημιτελών έργων της περιόδου 2000-2006 όπου μία ενδεχόμενη αποτυχία στον τομέα αυτό θα υποχρέωνε τη χώρα μας να επιστρέψει την κοινοτική συμμετοχή (800 εκ ευρώ) που είχε λάβει για αυτά. Με συντονισμένες ενέργειες των αρμόδιων υπηρεσιών και της ΜΟΔ, η προσπάθεια αποδίδει και όπως όλα δείχνουν θα λήξει με επιτυχία.

Τελευταία προτεραιότητά μας και πολύ σημαντική είναι η διαπραγμάτευση της επόμενης προγραμματικής περιόδου 2014-2020. Βρισκόμαστε σε συνεχείς επαφές με τις αρμόδιες υπηρεσίες της ΕΕ, και τις υπόλοιπες χώρες για να αποφύγουμε το ενδεχόμενο η κατανομή των πόρων να βασιστεί στις προτάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής όπου υπολογίζεται με βάση το ΑΕΠ της περιόδου 2007-2009. Μία τέτοια εξέλιξη θα είχε ως αποτέλεσμα τη δραματική μείωση των πόρων για τη χώρα μας, από τα 20 δις της προηγούμενης περιόδου στα 12 δις, γεγονός που δεν ανταποκρίνεται στις δεδομένες οικονομικές συνθήκες.

Η χώρα μας αυτή την περίοδο δίνει μάχη σε πολλά επίπεδα. Στόχος μας είναι να κερδίσουμε την αξιοπιστία μας σε διεθνές επίπεδο, να αντιμετωπίσουμε το πρόβλημα της ρευστότητας της οικονομίας και με αναπτυξιακά μέτρα να αλλάξουμε οριστικά την εικόνα. Σύμμαχός μας σε αυτή την προσπάθεια είναι και το ΕΣΠΑ, καθώς διαθέτει πόρους και μηχανισμούς για βιώσιμες και αναπτυξιακές πολιτικές. Το ΕΣΠΑ λοιπόν, αποτελεί για μας μια μεγάλη ευκαιρία. Είναι στο χέρι μας να την αξιοποιήσουμε.