Το διαδίκτυο και η ψηφιοποίηση ως ανατρεπτική καινοτομία επιφέρουν την πλήρη αναδιαμόρφωση στην αλυσίδα των αξιών (Value Chain) στα επιχειρηματικά μοντέλα διαφόρων βιομηχανιών, με αποτέλεσμα τoν μετασχηματισμό τους και τη «ψηφιακή εκθρόνιση» των κατεστημένων επιχειρήσεων των διαφόρων βιομηχανιών από τους νεοφυείς ψηφιακούς επιτιθέμενους. Παράλληλα, το «Διαδίκτυο των Πραγμάτων» (Internet of Things ή IoT) αναβαθμίζεται πλέον σε «Διαδίκτυο των Πάντων» (Internet of Everything ή IoE).
Πηγή: Φωτογραφία εξωφύλλου βιβλίου Digital Transformation: A Model to Master Digital Disruption
Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι η παραπάνω μεγάλη ψηφιακή αλλαγή θα επηρεάσει όλες τις πτυχές της ζωής των καταναλωτών, ενώ αυτοί θα προσδοκούν από τις επιχειρήσεις, νέα προϊόντα, νέες υπηρεσίες και ένα νέο διαφορετικό τρόπο επικοινωνίας.
Το ερώτημα που τίθεται ευλόγως είναι κατά πόσο οι ελληνικές επιχειρήσεις με τους επιμέρους κλάδους τους, έχουν υιοθετήσει και αξιοποιήσει την ψηφιακή τεχνολογία στα επιχειρηματικά μοντέλα τους, στις οργανωτικές δομές και διαδικασίες τους αλλά και στην επικοινωνία τους με τους πελάτες. Είναι, άραγε, έτοιμες να αντιμετωπίσουν τις παραπάνω προκλήσεις αλλά και τον διεθνή ανταγωνισμό;
Με λύπη μου και ανησυχία παρατηρώ ότι τόσο το ελληνικό κράτος όσο και οι ελληνικές επιχειρήσεις αναφέρονται μονάχα σε συνέδρια στον όρο ψηφιακός μετασχηματισμός, ενώ στις διοικήσεις των επιχειρήσεων, η χάραξη μιας κεντρικής ψηφιακής στρατηγικής δεν αποτελεί το κυρίαρχο θέμα στην ατζέντα τους. Μάλιστα οι παραπάνω υποτιμούν τόσο τη δυναμική της ψηφιακής επανάστασης όσο και τις επιπτώσεις της σε όλους τους κλάδους του εμπορίου, της πληροφορικής και των επικοινωνιών, της εφοδιαστικής αλυσίδας και της παροχής υπηρεσιών υγείας καθώς και στις βιομηχανίες του τουρισμού, τον πρωτογενή τομέα και τη ναυτιλία.
Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι καμία ελληνική επιχείρηση δε βρίσκεται στη λίστα των 100 κορυφαίων διαδικτυακών επιχειρήσεων / διαδικτυακών εμπόρων στην Ευρώπη. Αντίθετα, ο όγκος των πραγματικών αγορών που πραγματοποιούν οι Έλληνες καταναλωτές ετησίως από ξένα ηλεκτρονικά καταστήματα θα σόκαραν και την ελληνική αγορά, όπως σόκαραν και τη γερμανική αγορά. Μάλιστα, η κατάσταση δεν πρόκειται να βελτιωθεί καθώς σύμφωνα με μελέτη της Forrester, το διασυνοριακό εμπόριο μέχρι το 2018 θα αναπτύσσεται ετησίως κατά 11% ενώ σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα της συμβουλευτικής PwC, ένα εξαιρετικά μεγάλο μέρος των ευρωπαίων online καταναλωτών προγραμματίζει, το επόμενο δωδεκάμηνο, αγορές από διαδικτυακά καταστήματα με έδρα μια άλλη ευρωπαϊκή χώρα, από αυτή της διαμονής του.
Επιπλέον, βιομηχανίες-πυλώνες της ελληνικής βιομηχανία, όπως αυτή του τουρισμού και των τροφίμων πέφτουν θύματα εκμετάλλευσης στο εξωτερικό πρωτίστως από διάφορους ξένους ομίλους, οι οποίοι μάλιστα τοποθετούν το ελληνικό προϊόν στο ίδιο καλάθι μαζί με το αντίστοιχο των ανταγωνιστών της αλλά τις βάζουν να μετέχουν και σε έναν πόλεμο τιμών (Το δίλημμα διαφάνειας του διαδικτύου), εκταμιεύοντας οι ξένοι αυτοί όμιλοι για τον εαυτό τους το μεγαλύτερο έσοδο-κέρδος.
Η Ελλάδα που συμμετέχει απλώς ως μεσάζων κομπάρσος στο νέο τοπίο αγοράς που έχουν διαμορφώσει μέσω του διαδικτύου και της ψηφιακής αναδιαμόρφωσης οι νέοι κανόνες παιχνιδιού, οι νέες καταναλωτικές συμπεριφορές, τα νέα επιχειρηματικά μοντέλα, οι νέοι ανταγωνιστές, οι νέες γκάμες προϊόντων και η νέα διάρθρωση εσόδων, ανήκει αναμφισβήτητα στους ηττημένους.
Η Ψηφιακή Πολιτική
Μιλώντας από το βήμα του digital economy forum 2016 που διοργάνωσε ο Σύνδεσμος Επιχειρήσεων Πληροφορικής και Επικοινωνιών Ελλάδας (ΣΕΠΕ) την προηγούμενη εβδομάδα, ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας ανακοίνωσε την άμεση σύσταση της Γενικής Γραμματείας Ψηφιακής Πολιτικής, ενώ ο πρωθυπουργός αναφέρθηκε και στην εθνική ψηφιακή στρατηγική, η οποία είναι υπό διαμόρφωση.
Στόχος της παραπάνω πολιτικής είναι ο τομέας της Ψηφιακής Οικονομίας να αναδειχθεί σε βασικό αναπτυξιακό πυλώνα, ο οποίος θα συνεισφέρει στην ανάπτυξη της χώρας, ενισχύοντας την καινοτομία, την εξωστρέφεια της εγχώριας ψηφιακής παραγωγής και την εισροή ξένων επενδυτικών κεφαλαίων στη χώρα που θα δημιουργήσουν νέες θέσεις εργασίας.
Βέβαια, οι παραπάνω βασικές σκέψεις του πρωθυπουργού δεν είναι λανθασμένες, μόνο που αυτές θα έπρεπε να είχαν υλοποιηθεί εδώ και αρκετά χρόνια. Άλλωστε, ο ψηφιακός μετασχηματισμός των επιχειρήσεων απαιτεί αρκετό χρόνο – πέντε με δέκα χρόνια- όπως δείχνουν πλήθος από παραδείγματα διαφόρων βιομηχανιών στην Αμερική και Ευρώπη
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα του ελληνικού δείκτη DDI της Accenture, η ψηφιακή «ανωριμότητα» της Ελλάδας σε σχέση με άλλες αναπτυγμένες χώρες είναι δεδομένη. Το πόσο ψηφιακά «ανώριμη» είναι Ελλάδα μπορεί κάποιος να δει επιπλέον μελετώντας τις ψηφιακές επιδόσεις της χώρας μας ήτοι τις ταχύτητες σύνδεσης του διαδικτύου στην Ελλάδα αλλά και ότι η Ελλάδα είναι ουραγός στις ευρυζωνικές συνδέσεις μέσω οπτικών ινών. Ενώ η αναγγελία της ΓΓ Τηλεπικοινωνιών ότι έρχεται το Super Fast Broadband, μονάχα τεχνολογία νέας γενιάς δεν μπορεί να χαρακτηριστεί. Καθώς στην εποχή που διανύομε, τεχνολογικές επιχειρήσεις όπως η Google, η Facebook, η Qualcomm και η Virgin Galactic φέρνουν το διαδίκτυο όχι μέσω οπτικών ινών αλλά από το διάστημα, ενώ αυτές δε θα το διαθέτουν μονάχα εντός των φυσικών συνόρων κρατών τους αλλά στα επόμενα δέκα χρόνια στοχεύουν στον εφοδιασμό των υπόλοιπων 3 δισ. καταναλωτών με το Ίντερνετ!
Τι σημαίνουν τα παραπάνω; Απλά ότι η AGFA (Apple, Google, Facebook και Amazon) και άλλοι λιγοστοί ξένοι (αμερικανικοί) όμιλοι δε θα κατέχουν την κυριαρχία μονάχα πάνω στο περιεχόμενο και το εμπόριο αλλά θα έχουν και την εξουσία πάνω στους διαύλους μετάδοσης.
Η τεχνολογία από μόνη της δεν αρκεί
Βέβαια, η Ψηφιακή Ανωριμότητα της Ελλάδας δεν οφείλεται μονάχα στη χαμηλή διείσδυση των Τεχνολογιών και Επικοινωνιών (ΤΠΕ) αλλά στη λανθασμένη κουλτούρα, στη μη ύπαρξη τεχνογνωσίας και στις δυσμενείς για την καινοτομία υπάρχουσες δομές.
Photo Credit: Barrett Web Coordinator via Compfight cc
Επιπλέον, κυρίαρχο ρόλο στην ανάπτυξη της Ψηφιακής Οικονομίας στην Ελλάδα θα διαδραματίσει η εκπαίδευση των νέων τόσο στα σχολεία, όσο και στα ανώτερα και ανώτατα ιδρύματα. Στα σχολεία οι μαθητές θα πρέπει να αποκτούν τις πρώτες βασικές τους ψηφιακές δεξιότητες, όπως στον προγραμματισμό αλγορίθμων, ενώ παράλληλα θα πρέπει να εμπλουτιστεί η διδασκαλία τους με νέα μαθήματα για την απόκτηση απαραίτητων δεξιοτήτων, όπως η Εκτέλεση Έργων, η Διαχείριση Ομάδας, η αντιμετώπιση Προκλήσεων, η απόκτηση θάρρους και δυναμισμού καθώς και δεξιοτήτων στην Καινοτομία και την Επιχειρηματικότητα.
Αντίστοιχα, στα Πανεπιστήμια θα πρέπει να δημιουργηθούν νέες έδρες, όπως αυτών των Big Data, Διαδίκτυο των Πραγμάτων (IoT) – Διαδίκτυο των Πάντων (ΙοE), Ασφάλειας των Τεχνολογιών Πληροφορικής, Διασυνοριακού Ηλεκτρονικού Εμπορίου και Καινοτομίας.
Παράλληλα θα πρέπει να αναπτυχθούν φιλικά προς τη νεοφυή επιχειρηματικότητα οικοσυστήματα, με στοχευμένες χρηματοδοτήσεις, ελεύθερη πρόσβαση στις νέες Τεχνολογίες, τα οποία θα έχουν τη στήριξη – συνεργασία των (μεγάλων) ελληνικών επιχειρήσεων.
Το Μέλλον της Ελλάδας
Η ελληνική πολιτεία και οι ελληνικές επιχειρήσεις θα πρέπει να κατανοήσουν ότι το Μέλλον της Ελλάδας και το βιοτικό επίπεδο των Ελλήνων θα εξαρτηθούν άμεσα από τον βαθμό της Ψηφιακής Ωριμότητας ήτοι τον βαθμό αξιοποίησης των δυνατοτήτων του ψηφιακού μετασχηματισμού της ελληνικής οικονομίας, που θα πρέπει να αποκτήσει αυτή σε άμεσο χρόνο αλλά και από την κατάκτηση της Επιχειρηματικής Αριστείας στο Ηλεκτρονικό Επιχειρείν, τόσο εντός, όσο και εκτός των συνόρων της.
Μονάχα, όμως, με ένα Ψηφιακό σοκ και με μια ολοκληρωτική αναδιαμόρφωση του επιχειρηματικού μοντέλου της η Ελλάδα θα μπορέσει να ανακτήσει πια τον χαμένο χρόνο και να ανατρέψει άμεσα το ψηφιακό έλλειμμά της, έτσι ώστε όχι μονάχα αυτή να σταματήσει να είναι παίγνιο και θύμα των άλλων ξένων χωρών, αλλά να γίνει μια ανταγωνιστική χώρα από την οποία θα «αγοράζουν ακριβά» τη δικά της πιά ψηφιακή τεχνογνωσία και τα μοναδικά υψηλής ποιότητας καινοτόμα προϊόντα και υπηρεσίες της!
Σχόλια