«Με στόχο τη μετεξέλιξη της Ελλάδας σε χώρα τεχνολογικής αιχμής» - Συνέντευξη με τον Πρόεδρο του Innovation Greece

Ποιο είναι το όραμα και οι στόχοι της Ελληνικής Ένωσης Καινοτόμων Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων με την επωνυμία «Innovation Greece»;

Η «Ελληνική Ένωση Καινοτόμων Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων - Innovation Greece» οραματίζεται την μετεξέλιξη της Ελλάδας σε μία χώρα ανάπτυξης τεχνολογικής αιχμής και προϊόντων υψηλής προστιθέμενης αξίας σε ευρωπαϊκό και παγκόσμιο Επίπεδο, μέσω της δημιουργίας ενός ανταγωνιστικού οικοσυστήματος παραγωγής καινοτομίας, βασισμένο σε δυναμικές εξωστρεφείς, έντασης γνώσης μικρομεσαίες επιχειρήσεις.

Αποστολή είναι η ανάδειξη ορθών επιχειρηματικών πρακτικών και μοντέλων με στόχο της προαγωγή της επιχειρηματικής και τεχνολογικής αριστείας των ελληνικών επιχειρήσεων. 

Το όραμα και η αποστολή του Innovation Greece θα επιτευχθούν μέσω της:

1. προώθησης της καινοτόμου επιχειρηματικότητας και της εξωστρέφειας των ελληνικών μικρομεσαίων επιχειρήσεων.
2. δικτύωσης, προώθησης, προβολής και ανάδειξης των ελληνικών καινοτόμων μικρομεσαίων επιχειρήσεων σε εθνικό και διεθνές επίπεδο.
3. προσέλκυσης ιδιωτικών κεφαλαίων (π.χ. venture capitals, funds) για την χρηματοδότηση των ελληνικών καινοτόμων μικρομεσαίων επιχειρήσεων. 
4. διασύνδεσης των καινοτόμων ελληνικών μικρομεσαίων επιχειρήσεων με ελληνικούς και διεθνείς χρηματοδοτικούς και επενδυτικούς φορείς.
5. προώθησης, διασύνδεσης, συνεργασίας και ανταλλαγής τεχνογνωσίας μεταξύ των ελληνικών καινοτόμων μικρομεσαίων επιχειρήσεων με αλλοδαπά δίκτυα και άλλους παράγοντες που προωθούν την καινοτομία
6. οργάνωσης και του συντονισμού ενεργειών για την επίλυση θεμάτων που αφορούν το νομικό / ρυθμιστικό πλαίσιο που διέπει τις καινοτόμες μικρομεσαίες επιχειρήσεις.

Από ποιες εταιρείες αποτελείται η συγκεκριμένη Ένωση; Υπάρχουν πλάνα για προσθήκη περισσότερων εταιρειών και φορέων και υπό ποια κριτήρια θα γίνει αυτό;

Οι εταιρείες / ιδρυτικά μέλη του Innovation Greece διαθέτουν την συναντίληψη ότι η καινοτομία είναι καθημερινή πρακτική που οδηγεί σε νέα προϊόντα και υπηρεσίες υψηλής προστιθέμενης αξίας. Ο συνδετικός κρίκος των ιδρυτικών μελών είναι το γεγονός ότι επέτυχαν να λάβουν χρηματοδότηση στα πλαίσια του ισχυρά ανταγωνιστικού προγράμματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης SME Instrument (Φάση ΙΙ) για τις ώριμες καινοτομίες που έχουν αναπτύξει. Το σύνολο των εννέα ελληνικών εταιρειών / δικαιούχων του συγκεκριμένου προγράμματος αποτελούν τα ιδρυτικά μέλη του Innovation Greece, ήτοι:

• Brite Solar (britesolar.com)
• Draxis (draxis.gr)
• Helbio (helbio.com)
• ETME (www.etme.gr)
• Monolithos (monolithos-catalysts.gr)
• Proactina (proactina.gr)
• Streamlined (streamlined.gr)
• Terracom (terracom.gr)
• Think Silicon (think-silicon.com)

Εντός του Σεπτεμβρίου 2018, θα προσκληθούν να γίνουν μέλη της Ένωσης οι εταιρείες / δικαιούχοι της Φάσης Ι του SME Instrument καθώς και οι εταιρείες που έχουν λάβει Πιστοποιητικό Αριστείας (Seal of Excellence) στα πλαίσια του συγκεκριμένου Ευρωπαϊκού Προγράμματος. Στόχος του Innovation Greece είναι να φτάσει στις 40 Ελληνικές Καινοτόμες Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις / Μέλη έως το τέλος του 2018.

Παράλληλα, η Γενική Συνέλευση των Ιδρυτικών Μελών έχει αναλάβει την επεξεργασία αντικειμενικών κανόνων καταγραφής της καινοτομίας ώστε να εφαρμοστούν κατά τo περαιτέρω άνοιγμα / διεύρυνση στο σύνολο των Ελληνικών Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων που έχουν αναπτύξει ή αναπτύσσουν ώριμα καινοτομικά προϊόντα ή υπηρεσίες.      

Στην προσπάθεια σας παίρνει μέρος και το Δίκτυο ΠΡΑΞΗ. Μιλήστε μας για τη συγκεκριμένη συνεργασία.

Το Δίκτυο ΠΡΑΞΗ του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας είναι ένας φορέας που επί 30 χρόνια στηρίζει πανελλαδικά την καινοτομία και την εξωστρέφεια των Ελληνικών Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων. Οι άνθρωποι του αγκάλιασαν την ιδέα του Innovation Greece λίγο μετά την γέννησή της και διευκόλυναν σε μεγάλο βαθμό την δημιουργία της Ένωσης. Το Δίκτυο ΠΡΑΞΗ ανέλαβε όλα τα διαδικαστικά θέματα (από την νομική και λογιστική υποστήριξη για την σύνταξη του Καταστατικού έως την παραχώρηση χώρου ως έδρα της Ένωσης) ενώ η συμβολή τους στην ουσιαστική οργάνωση της Ένωσης και της εναρκτήριας εκδήλωσης ήταν πολύ μεγάλη. Όλα τα ιδρυτικά μέλη του Innovation Greece ευχαριστούν το Δίκτυο ΠΡΑΞΗ για την συνεργασία αυτή, η οποία σε καμία περίπτωση δεν υπεισήλθε στην χάραξη της στρατηγικής και της πολιτικής της Ένωσης, η οποία ασκείται από τις Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις / ιδρυτικά μέλη.

Όπως έχετε δηλώσει, στόχος σας είναι η «μετεξέλιξη της Ελλάδας σε χώρα τεχνολογικής αιχμής». Μιλήστε μας για αυτό και για τις δράσεις που προγραμματίζετε.

Η Ελλάδα, ως μία περιφερειακή χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που βρίσκεται σε μία περιοχή που αντιμετωπίζει πολύ περισσότερες προκλήσεις από τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες, δεν έχει την δυνατότητα ανάπτυξης βαριάς βιομηχανίας, είτε με τον παραδοσιακό ορισμό της έννοιας, είτε με τους νεότερους (εταιρείες λογισμικού, logistics, κλπ). Το μονοδιάστατο μοντέλο ανάπτυξης μέσω του τουρισμού και των υπηρεσιών δεν μπορεί να προσφέρει στην χώρα μας την ανάπτυξη εκείνη που θα την οδηγήσει μια για πάντα μακριά από την οικονομική κρίση.

Η «μετεξέλιξη της Ελλάδας σε χώρα τεχνολογικής αιχμής» είναι το μόνο βιώσιμο οικονομικό μοντέλο που θα οδηγήσει την χώρα στην μακροπρόθεσμη και σταθερή οικονομική ανάπτυξη. Το όχημα για την μετεξέλιξη αυτή είναι οι καινοτόμες μικρομεσαίες επιχειρήσεις που θα δρουν σε ένα επιχειρηματικό περιβάλλον που θα τους επιτρέπει να αναπτύσσουν τις καινοτομίες τους και να τις μετατρέπουν σε προϊόντα προς όφελος της ελληνικής οικονομίας και της απασχόλησης.

Οι επόμενες δράσεις του Innovation Greece σκοπεύουν στην ανάπτυξη του οικοσυστήματος της καινοτομίας στο οποίο θα μπορούν να δρουν οι ελληνικές μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Για να είμαστε πιο συγκεκριμένοι, το Innovation Greece προγραμματίζει, για το τετράμηνο Σεπτεμβρίου-Δεκεμβρίου 2018, τις κάτωθι δράσεις:

1. Ημερίδα Πληροφόρησης (Info Day) για τις Δράσεις και τους σκοπούς της Ένωσης για να νέα μέλη μας
2. Εκδήλωση με όλους τους φορείς ιδιωτικής χρηματοδότησης της καινοτομίας (Τράπεζες, Private Funds, Venture Capitals, EquiFund, κλπ) προκειμένου να παρουσιαστούν οι προτάσεις / θέσεις της Ένωσης για τις δυνατότητες χρηματοδότησης της Καινοτομίας στην Ελλάδα και εξαγωγής συμπερασμάτων που θα περιλαμβάνουν και τις απόψεις των φορέων ιδιωτικής χρηματοδότησης για τις προκλήσεις / δυνατότητες της ελληνικής αγοράς.
3. Συνάντηση Καινοτομίας όπου θα προσκληθούν να μετέχουν όλοι οι διαφορετικοί φορείς προώθησης και παραγωγής καινοτομίας (π.χ. πανεπιστήμια, ερευνητικά Κέντρα, θερμοκοιτίδες, κ.α.) με σκοπό την έναρξη δημιουργίας του οικοσυστήματος καινοτομίας στην Ελλάδα.       

Ποια είναι η γνώμη σας για την υποστήριξη που παρέχει η ελληνική πολιτεία αλλά και η Ευρωπαϊκή Ένωση γύρω από το θέμα της ανάπτυξης καινοτόμων προϊόντων και της εξωστρέφειας των ελληνικών επιχειρήσεων;

Η Ευρωπαϊκή Ένωση παρέχει πολλά εργαλεία τα οποία θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν οι ελληνικές μικρομεσαίες επιχειρήσεις ώστε να επενδύσουν στην ανάπτυξη καινοτόμων προϊόντων και υπηρεσιών. Δυστυχώς, η συμμετοχή των ελληνικών μικρομεσαίων επιχειρήσεων στα ευρωπαϊκά προγράμματα είναι μειωμένη, όχι γιατί δεν είναι καινοτόμες, αλλά (κυρίως) γιατί δεν είναι επαρκές το οικοσύστημα για να τις υποστηρίξει να αποκτήσουν την απαιτούμενη πρόσβαση.

Το γεγονός ότι οι ελληνικές εταιρείες δικαιούχοι του SME Instrument είναι μόλις εννέα, επιβεβαιώνει το επιχείρημα αυτό. Μάλιστα, οι ίδιες οι επιχειρήσεις που μετέχουν στο SME Instrument είναι οι εξαιρέσεις που επιβεβαιώνουν τον κανόνα, καθώς η καθεμία από εμάς ακολούθησε έναν διαφορετικό δρόμο (ανάλογα με την εμπειρία και τις προσλαμβάνουσες της) προκειμένου να καταφέρει να επιτύχει σε ένα τόσο ανταγωνιστικό περιβάλλον. Υπάρχουν άλλες χώρες (όπως για παράδειγμα η Ισπανία που έχει περισσότερες από 150 επιχειρήσεις δικαιούχους του SME Instrument) στις οποίες οι εθνικές και περιφερειακές αρχές έχουν στήσει ολόκληρα δίκτυα υποστήριξης και καθοδήγησης των επιχειρήσεων ώστε να παρουσιάσουν την καινοτομία τους κατά τον πληρέστερο δυνατό τρόπο.

Από την άλλη πλευρά, η ελληνική πολιτεία διαθέτει πολύ λίγα κονδύλια προκειμένου να μπορέσει να κάνει μία πραγματική παρέμβαση και να ωθήσει τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις να καινοτομήσουν. Επίσης, το γεγονός ότι τα κονδύλια της ελληνικής πολιτείας δεν διατίθενται στην ανάπτυξη / εμπορευματοποίηση ώριμων καινοτομιών από επιχειρήσεις που έχουν υφιστάμενη παραγωγική δομή και ικανότητα εμπορευματοποίησης νέων προϊόντων οδηγεί, στις πλείστες των περιπτώσεων, στην χρηματοδότηση έργων τα αποτελέσματα των οποίων δεν μετατρέπονται ποτέ σε νέα προϊόντα ή υπηρεσίες προς όφελος της ελληνικής οικονομίας.

Μπορούν ελληνικά προϊόντα και υπηρεσίες να διακριθούν σε πανευρωπαϊκή ή ακόμη και σε παγκόσμια κλίμακα; Ποια πιστεύετε πως είναι τα κριτήρια και οι προϋποθέσεις για να συμβεί αυτό;

Φυσικά και μπορούν. Για παράδειγμα, τουλάχιστον τέσσερις από τις εταιρείες / μέλη του Innovation Greece διαθέτουν γραφεία / υποκαταστήματα στο εξωτερικό ή ένα σημαντικό μέρος του κύκλου εργασιών τους προέρχεται από εξαγωγές. Επίσης, υπάρχουν πάρα πολλά παραδείγματα ελληνικών επιστημόνων που όταν βρέθηκαν στο εξωτερικό, σε ένα πιο οργανωμένο περιβάλλον για την ανάπτυξη καινοτόμων προϊόντων, κατάφεραν να δημιουργήσουν επιχειρήσεις οι οποίες παρουσιάζουν πολύ καλά αποτελέσματα.

Η άποψή μας είναι ότι θα πρέπει η έννοια της καινοτομίας, ως μέσο οικονομικής και κοινωνικής ευημερίας, να διατρέξει όλους τους τομείς άσκησης οικονομικής πολιτικής. Με αυτό το τρόπο, θα αποφύγει, η ελληνική πολιτεία, να χρηματοδοτεί επιχειρήσεις χαμηλής καινοτομίας, που προορίζονται για την αυτοαπασχόληση του επιχειρηματία και (στις περισσότερες των περιπτώσεων) είναι καταδικασμένες στην αποτυχία (π.χ. μικρά καφέ, ταβέρνες, κλπ), προς όφελος της δημιουργίας μικρομεσαίων επιχειρήσεων που επενδύουν στην καινοτομία και δημιουργούν νέες, μόνιμες και καλά αμειβόμενες θέσεις εργασίας.

Σημαντικό κεφάλαιο για την καινοτομία είναι η έρευνα, η οποία προκύπτει και μέσα από τα εκπαιδευτικά ιδρύματα. Ποια η γνώμη σας για την παραγωγή έρευνας μέσα από τα ελληνικά πανεπιστήμια;

Τα ελληνικά πανεπιστήμια παράγουν (στις περισσότερες των περιπτώσεων) ερευνητικά αποτελέσματα υψηλού επιστημονικού ενδιαφέροντος. Δυστυχώς, όμως, πέρα από τις δημοσιεύσεις των ερευνητών, η αξιοποίηση των αποτελεσμάτων αυτών είναι πενιχρή για την ελληνική οικονομία. Η κύρια αιτία αυτού του φαινομένου είναι ότι τα ελληνικά πανεπιστήμια είναι αποκομμένα από την ελληνική επιχειρηματική πραγματικότητα. Συνήθως, οι πανεπιστημιακοί δεν ενδιαφέρονται για τα τεχνικά / τεχνολογικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι εγχώριες μικρομεσαίες επιχειρήσεις, καθώς είτε τις θεωρούν μικρές σε μέγεθος (σε σχέση με τις αντίστοιχες ευρωπαϊκές), είτε τεχνολογικά μη προηγμένες. Ως αποτέλεσμα αυτού, οι επιχειρήσεις (μετά από κάποιες ανεπιτυχείς προσπάθειες) σταματούν κάθε σχέση με τα πανεπιστήμια και τα αντιμετωπίζουν με καχυποψία, ενώ λόγω της έλλειψης εμπορικού ενδιαφέροντος τα ερευνητικά αποτελέσματα των πανεπιστημίων γράφονται σε μία ή περισσότερες επιστημονικές δημοσιεύσεις και στην συνέχεια μένουν ξεχασμένα σε κάποια συρτάρι.

Ο ρόλος της Πολιτείας είναι σημαντικός σε αυτήν την περίπτωση. Καλές πρακτικές από άλλες ευρωπαϊκές χώρες θα πρέπει να αναπτυχθούν / εμπεδωθούν ώστε να υπερκεραστούν τα προβλήματα / καχυποψίες και των δύο πολύ σημαντικών πυλώνων ανάπτυξης της καινοτομίας (πανεπιστήμια και επιχειρήσεις).

Υπάρχει κάτι στα άμεσα σχέδια του Innovation Greece για το οποίο μπορείτε να μας μιλήσετε;

Παρότι το Innovation Greece δεν έχει συμπληρώσει ούτε έναν μήνα ζωής, ήδη βρισκόμαστε στο στάδιο μορφοποίησης (μετά από ανταλλαγή απόψεων με τους εμπλεκόμενους φορείς) μίας εμπεριστατωμένης πρότασης για την μείωση τόσο της γραφειοκρατικής διαδικασίας όσο και του κόστους έκδοσης εγγυητικών επιστολών για τα έργα έρευνας και ανάπτυξης. Η μελέτη αυτή θα παρουσιαστεί στις αρχές του φθινοπώρου σε χρηματοπιστωτικά ιδρύματα έκδοσης εγγυητικών επιστολών, με στόχο να δημιουργηθεί ένα ειδικό τραπεζικό προϊόν για την κατηγορία αυτή των εγγυητικών επιστολών.