Οι κορυφαίοι ηγέτες από όλο τον κόσμο, από την πολιτική, την επιχειρηματικότητα, τα media, τις τέχνες και όλους τους τομείς που επηρεάζουν και αφορούν τις ζωές μας, έχουν δώσει φέτος ραντεβού στο 50ο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ, που ξεκινάει στο χιονισμένο Νταβός της Ελβετίας, μια πόλη με μόνιμο πληθυσμό που δεν ξεπερνάει τους 11.000 κατοίκους. Μια περιοχή των Άλπεων που έρχεται κάθε χρόνο στο επίκεντρο μέσω του συγκεκριμένου Φόρουμ και που θα «λουστεί» και πάλι από τα φωτογραφικά φλας, από αύριο Τρίτη 21 Ιανουαρίου μέχρι την Παρασκευή 24 του μήνα.
Η φετινή συνάντηση, στην οποία αναμένονται περισσότεροι από 3.000 συμμετέχοντες από 117 χώρες, ανάμεσα τους αρχηγοί κρατών όπως ο Έλληνας Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, ο Αμερικανός Πρόεδρος Donald Trump και η Γερμανίδα Καγκελάριος Angela Merkel, μαζί με 1.680 επικεφαλής του ιδιωτικού τομέα, έχει τίτλο «Stakeholders for a Cohesive and Sustainable World», με επικέντρωση, όπως αναφέρουν οι διοργανωτές, «στην ανανέωση της αντίληψης του "καπιταλισμού των ενδιαφερομένων" για την υπέρβαση της ανισότητας των εισοδημάτων, της κοινωνικής διάσπασης και της κλιματικής κρίσης».
Όλο αυτό αφορά, όπως είναι αναμενόμενο, και την επιχειρηματικά δραστηριότητα, σε διεθνές και τοπικό επίπεδο. «Οι επιχειρήσεις πρέπει τώρα να ενσωματώσουν πλήρως τον "καπιταλισμό των ενδιαφερομένων", που σημαίνει όχι μόνο τη μεγιστοποίηση των κερδών, αλλά και χρήση των δυνατοτήτων και των πόρων τους σε συνεργασία με τις κυβερνήσεις και την κοινωνία των πολιτών για την αντιμετώπιση των βασικών προκλήσεων αυτής της δεκαετίας. Πρέπει να συμβάλουν ενεργά σε έναν πιο συνεκτικό και βιώσιμο κόσμο» όπως αναφέρει ο ιδρυτής του φόρουμ και εκτελεστικός πρόεδρος της διοργάνωσης, Klaus Schwab.
Άλλωστε, η πρώτη συνάντηση του Φόρουμ το 1971 πραγματοποιήθηκε για να υποστηρίξει την ιδέα του καθηγητή Schwab, η οποία περιστρέφεται γύρω από την προαναφερθείσα λογική. Η συγκεκριμένη ιδέα έκανε την εμφάνιση της και το 1973 στο «Μανιφέστο του Νταβός», ένα έγγραφο που έχει διαμορφώσει το έργο του Φόρουμ από τότε. Σε μια «σημαντική», όπως χαρακτηρίζεται, επικαιροποίηση, η φετινή ετήσια συνάντηση θα παρουσιάσει τη δημοσίευση μιας παγκόσμιας «κάρτας αποτελεσμάτων» από το Διεθνές Επιχειρηματικό Συμβούλιο του Φόρουμ, το οποίο επί του παρόντος προεδρεύει ο Brian Moynihan, Διευθύνων Σύμβουλος της Bank of America.
Σημειώνεται πως ο «καπιταλισμός των ενδιαφερομένων μερών» (όπως μπορεί να αποδοθεί το «stakeholder capitalism») αποτελεί ένα σύστημα στο οποίο οι επιχειρήσεις προσανατολίζονται στην εξυπηρέτηση των συμφερόντων όλων των ενδιαφερομένων. Μεταξύ των βασικών ενδιαφερομένων είναι οι πελάτες, οι προμηθευτές, οι εργαζόμενοι, οι μέτοχοι και οι τοπικές κοινότητες. Στο πλαίσιο αυτού του συστήματος, ο σκοπός μιας εταιρείας είναι να δημιουργήσει μακροπρόθεσμη αξία και όχι να μεγιστοποιήσει τα κέρδη και να αυξήσει την αξία των μετόχων εις βάρος άλλων ενδιαφερόμενων μερών.
To Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ θα έχει ως οδηγό του το πρόσφατα ανακοινωθέν Davos Manifesto 2020, που βασίζεται στο αρχικό μανιφέστο του 1973, θέτοντας ένα όραμα για τον καπιταλισμό των ενδιαφερομένων μερών που περιστρέφεται γύρω από τη δίκαιη φορολογία, τη μηδενική ανοχή στη διαφθορά και τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Η συνάντηση θα επικεντρωθεί σε έξι βασικούς τομείς δραστηριότητας: οικολογία, οικονομία, κοινωνία, βιομηχανία, τεχνολογία και γεωπολιτική. Αυτά τα θέματα θα βρεθούν στο επίκεντρο περίπου 400 διαφορετικών συνεδριών, το 1/3 από τις οποίες θα μεταδοθεί και διαδικτυακά.
«Οι ηγέτες του επιχειρείν έχουν τώρα μια απίστευτη ευκαιρία» τονίζει χαρακτηριστικά ο ιδρυτής του Φόρουμ
Τι αναφέρει όμως, συγκεκριμένα, το μανιφέστο του φετινού Νταβός, περιγράφοντας τον σκοπό μιας εταιρείας στην εποχή της 4ης βιομηχανικής επανάστασης; «Ο σκοπός είναι να εμπλέξει όλους τους ενδιαφερόμενους στη δημιουργία κοινής και σταθερής αξίας. Για τη δημιουργία μιας τέτοιας αξίας, εξυπηρετεί όχι μόνο τους μετόχους της, αλλά όλους τους ενδιαφερόμενους - υπαλλήλους, πελάτες, προμηθευτές, τοπικές κοινότητες και την κοινωνία γενικότερα». Όπως αναφέρεται, «ο καλύτερος τρόπος για να κατανοήσετε και να εναρμονίσετε τα διαφορετικά συμφέροντα όλων των ενδιαφερομένων είναι μέσω μιας κοινής δέσμευσης για πολιτικές και αποφάσεις που ενισχύουν τη μακροπρόθεσμη ευημερία μιας επιχείρησης».
Προτείνοντας ένα «καλύτερο είδος καπιταλισμού», το μανιφέστο, μεταξύ άλλων, αναφέρει πως μια εταιρεία «εξυπηρετεί τους πελάτες της παρέχοντας μια πρόταση αξίας που ανταποκρίνεται καλύτερα στις ανάγκες τους, αποδέχεται και υποστηρίζει τον θεμιτό ανταγωνισμό και τους ίσους όρους ανταγωνισμού, έχει μηδενική ανοχή για τη διαφθορά, αντιμετωπίζει τους ανθρώπους της με αξιοπρέπεια και σεβασμό, τιμά την πολυπολιτισμικότητα και επιδιώκει τη συνεχή βελτίωση των συνθηκών εργασίας και της ευημερίας των εργαζομένων».
Παράλληλα, υπογραμμίζεται πως μια επιχείρηση «πρέπει να θεωρεί τους προμηθευτές της ως πραγματικούς συνεργάτες στη δημιουργία αξίας, εξυπηρετεί την κοινωνία μέσω των δραστηριοτήτων της, στηρίζει τις κοινότητες στις οποίες λειτουργεί και καταβάλλει το δίκαιο μερίδιο των φόρων, εξασφαλίζει την ασφαλή, ηθική και αποτελεσματική χρήση των δεδομένων και παρέχει στους μετόχους της απόδοση της επένδυσης, λαμβάνοντας υπόψη τους επιχειρηματικούς κινδύνους και την ανάγκη για συνεχή καινοτομία και βιώσιμες επενδύσεις».
Τέλος, τονίζεται πως μια εταιρεία είναι κάτι περισσότερο από μια οικονομική μονάδα που παράγει πλούτο. «Πληροί τις ανθρώπινες και κοινωνικές προσδοκίες ως μέρος του ευρύτερου κοινωνικού συστήματος, με την απόδοση της να μετράται όχι μόνο από την επιστροφή στους μετόχους αλλά και από τον τρόπο με τον οποίο επιτυγχάνονται οι στόχοι της για το περιβάλλον, την κοινωνία και τη χρηστή διακυβέρνηση ενώ, εάν έχει πολυεθνικό πεδίο δραστηριοτήτων, όχι μόνο εξυπηρετεί όλους τους άμεσα ενδιαφερόμενους, αλλά ενεργεί ως φορέας - μαζί με τις κυβερνήσεις και την κοινωνία των πολιτών - του παγκόσμιου μέλλοντός».
«Τι είδους καπιταλισμό θέλουμε; Αυτό μπορεί να είναι το καθοριστικό ζήτημα της εποχής μας. Εάν θέλουμε να διατηρήσουμε το οικονομικό μας σύστημα για τις μελλοντικές γενιές, πρέπει να το απαντήσουμε σωστά» αναφέρει κείμενο του Schwab που δημοσιεύθηκε στις αρχές του περασμένου Δεκεμβρίου. Σύμφωνα με τον ίδιο «έχουμε τρία μοντέλα για να διαλέξουμε. Το πρώτο είναι ο "καπιταλισμός των μετόχων", τον οποίο αγκάλιασαν οι περισσότερες δυτικές εταιρείες, σύμφωνα με τους οποίους ο πρωταρχικός στόχος μιας εταιρείας πρέπει να είναι η μεγιστοποίηση των κερδών της. Το δεύτερο είναι ο "κρατικός καπιταλισμός", που αναθέτει στην κυβέρνηση να καθορίσει την κατεύθυνση της οικονομίας και έχει αναδειχθεί σε εξέχουσα θέση σε πολλές αναδυόμενες αγορές, κυρίως στην Κίνα» Και φυσικά, υπάρχει και ο «καπιταλισμός των ενδιαφερομένων».
«Οι υποστηρικτές του καπιταλισμού των μετόχων, συμπεριλαμβανομένου του Milton Friedman και της Σχολής του Σικάγου, είχαν παραμελήσει το γεγονός ότι μια εταιρεία που είναι εισηγμένη στο χρηματιστήριο δεν είναι απλώς μια οντότητα που αναζητά κέρδος, αλλά και ένας κοινωνικός οργανισμός. Μαζί με τις πιέσεις της χρηματοπιστωτικής βιομηχανίας για την ενίσχυση των βραχυπρόθεσμων αποτελεσμάτων, η ενιαία εστίαση στα κέρδη προκάλεσε ολοένα και μεγαλύτερη αποσύνδεση του μέσου καπιταλισμού από την πραγματική οικονομία. Πολλοί αντιλαμβάνονται ότι αυτή η μορφή καπιταλισμού δεν είναι πλέον βιώσιμη. Το ερώτημα είναι: γιατί οι στάσεις άρχισαν να αλλάζουν τώρα;.
Ένας πιθανός λόγος είναι το φαινόμενο "Greta Thunberg". Η νεαρή Σουηδή ακτιβίστρια του κλίματος μας έχει υπενθυμίσει ότι η τήρηση του σημερινού οικονομικού συστήματος αποτελεί προδοσία των μελλοντικών γενεών, λόγω του ότι είναι μη βιώσιμο περιβαλλοντικά. Ένας άλλος (σχετικός) λόγος είναι ότι οι Millenials και η Generation Z δεν θέλουν πλέον να εργάζονται, να επενδύουν ή να αγοράζουν από εταιρείες που έχουν αξίες πέρα από τη μεγιστοποίηση της αξίας των μετοχών. Τέλος, τα στελέχη και οι επενδυτές έχουν αρχίσει να αναγνωρίζουν ότι η δική τους μακροπρόθεσμη επιτυχία συνδέεται στενά με αυτή των πελατών, των εργαζομένων και των προμηθευτών τους» μας λέει ο ιδρυτής του Φόρουμ, που περιέγραψε την ιδέα πίσω στο 1971.
Και καταλήγει: «Οι ηγέτες του επιχειρείν έχουν τώρα μια απίστευτη ευκαιρία. Παρέχοντας συγκεκριμένο νόημα στον καπιταλισμό των ενδιαφερομένων, μπορούν να ξεπεράσουν τις νομικές υποχρεώσεις τους και να υποστηρίξουν το καθήκον τους στην κοινωνία. Μπορούν να φέρουν τον κόσμο πιο κοντά στην επίτευξη κοινών στόχων, όπως αυτές που περιγράφονται στη συμφωνία για το κλίμα του Παρισιού και στην Ατζέντα για την Αειφόρο Ανάπτυξη των Ηνωμένων Εθνών. Εάν θέλουν πραγματικά να αφήσουν το σημάδι τους στον κόσμο, δεν υπάρχει εναλλακτική λύση».
Σχόλια