Ο κορωνοϊός προκαλεί αβεβαιότητα στην οικονομία και τον επιχειρηματικό κόσμο

Όσον αφορά στις οικονομικές επιπτώσεις της συγκεκριμένης κατάστασης, είναι χαρακτηριστικό πως, κατά την πρόσφατη σύνοδο του G20 στο Ριάντ, η Γενική Διευθύντρια του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, Kristalina Georgieva, σημείωσε πως «οι αβεβαιότητες είναι υπερβολικά μεγάλες για να επιτρέψουν αξιόπιστες προβλέψεις. Πολλά σενάρια μπορούν να διαδραματιστούν, ανάλογα με το πόσο γρήγορα θα περιοριστεί ο ιός και το πόσο γρήγορα θα επιστρέψουν στην κανονική κατάσταση οι κινεζικές και άλλες πληγείσες οικονομίες».

Στον τρέχον σενάριο που επεξεργάζεται το ΔΝΤ «οι αναγγελθείσες πολιτικές εφαρμόζονται και η οικονομία της Κίνας επανέρχεται σε φυσιολογικά επίπεδα κατά το δεύτερο τρίμηνο. Ως εκ τούτου, ο αντίκτυπος στην παγκόσμια οικονομία είναι σχετικά μικρός και βραχύβιος». Σε αυτό το σενάριο, η ανάπτυξη για την Κίνα το 2020 θα είναι στο 5,6%, ενώ η παγκόσμια ανάπτυξη θα είναι περίπου 0,1 ποσοστιαίες μονάδες χαμηλότερη. Τον περασμένο Ιανουάριο, η παγκόσμια ανάπτυξη προβλεπόταν να ενισχυθεί από 2,9% πέρυσι σε 3,3% φέτος.

Την περασμένη Παρασκευή, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ξεκίνησε τη δική της, σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης, ανάλυση, όσον αφορά στις επιπτώσεις της επιδημίας στην ευρωπαϊκή βιομηχανία και τις επιχειρήσεις. Σύμφωνα με τον Ευρωπαίο Επίτροπο Βιομηχανίας της ΕΕ, Thierry Breton, η επιδημία του κορωνοϊού, η οποία έχει περιορίσει τα ταξίδια των Κινέζων τουριστών, κοστίζει στην ευρωπαϊκή τουριστική βιομηχανία περίπου ένα δισεκατομμύριο ευρώ μηνιαίως σε χαμένα έσοδα. «Οι Κινέζοι τουρίστες δεν έρχονται στην Ευρώπη από τον Ιανουάριο. Αυτό σημαίνει ότι δύο εκατομμύρια διανυκτερεύσεις χάθηκαν. Αυτό είναι ένα δισεκατομμύριο ευρώ ανά μήνα από τον Ιανουάριο».

Οι Ευρωπαίοι μεταφορείς αναφέρεται πως θα επηρεαστούν επίσης. Ο Επίτροπος Breton ζήτησε από τα κράτη μέλη να αποστέλλουν συγκεντρωτικά στοιχεία σχετικά με τον αντίκτυπο στις αλυσίδες εφοδιασμού. Σημειώνεται πως η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει ήδη ανακοινώσει πως θα προσφέρει ένα νέο πακέτο βοήθειας ύψους 232 εκατομμυρίων ευρώ για την ενίσχυση της παγκόσμιας ετοιμότητας, της πρόληψης και του περιορισμού του ιού. Μέρος αυτών των κονδυλίων θα διατεθεί άμεσα σε διάφορους τομείς, ενώ το υπόλοιπο θα αποδεσμευτεί κατά τους επόμενους μήνες.

Στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, ο Πρόεδρος της Ομοσπονδιακής Τράπεζας (FED), Jerome Powell, δήλωσε πως «οι βάσεις της οικονομίας των ΗΠΑ παραμένουν ισχυρές. Ωστόσο, ο κορωνοϊός παρουσιάζει διαρκώς αυξανόμενους κινδύνους για την οικονομική δραστηριότητα. Η FED παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις και τις επιπτώσεις στις οικονομικές προοπτικές». Ξεχωριστά, η Bank of America (BofA) υποβάθμισε την πρόβλεψη της για την παγκόσμια ανάπτυξη σε χαμηλό οικονομικής κρίσης του 2009, σημειώνοντας πως «έχουμε μειώσει την πρόβλεψη για την παγκόσμια ανάπτυξη το 2020 στο 2,8% από 3,2%. Αυτό θα είναι το πιο χαμηλό αποτέλεσμα από το 2009».

Άλλωστε, με κοινή τους ανακοίνωση, ΔΝΤ και Παγκόσμια Τράπεζα αναφέρουν πως βρίσκονται «σε ετοιμότητα για να βοηθήσουν τα κράτη μέλη να αντιμετωπίσουν την ανθρώπινη τραγωδία και την οικονομική πρόκληση που θέτει ο ιός COVID-19. Συνεργαζόμαστε με τους διεθνείς θεσμούς και τις Αρχές των χωρών, με ιδιαίτερη προσοχή στις φτωχές χώρες, εκεί όπου τα συστήματα υγείας είναι πιο αδύναμα και τα άτομα πιο ευάλωτα». Σε όλα αυτά συμπεριλαμβάνεται η έκτακτη χρηματοδότηση και η τεχνική βοήθεια. «Συγκεκριμένα, έχουμε ταχείες δυνατότητες χρηματοδότησης που, συλλογικά, μπορούν να βοηθήσουν τις χώρες να ανταποκριθούν σε ένα ευρύ φάσμα αναγκών».

Σύμφωνα με τον Οργανισμό Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ), «η παγκόσμια οικονομία βρίσκεται στην πλέον επισφαλής θέση από την παγκόσμια οικονομική κρίση», με τον οργανισμό να τονίζει πως «ακόμη και σε ένα βέλτιστο σενάριο συγκράτησης στην Κίνα και περιορισμένων επιδημιών σε άλλες χώρες όπως βλέπουμε σήμερα, ο ΟΟΣΑ αναμένει μια απότομη επιβράδυνση της παγκόσμιας ανάπτυξης στις αρχές του 2020. Αναθεωρήσαμε την πρόβλεψή μας για το έτος από ένα ήδη χαμηλό 3% τον Νοέμβριο σε μόλις 2,4%, χαμηλότερο κάθε έτους από την οικονομική κρίση. Σε ένα σενάριο με επικίνδυνες συνέπειες, όπου εμφανίζονται επιδημίες σε άλλες χώρες ανά την υφήλιο, η επιβράδυνση θα είναι πιο έντονη και πιο παρατεταμένη».

Οι επιπτώσεις και τα πρώτα μέτρα στην Ελλάδα

Όσον αφορά στην Ελλάδα, είναι χαρακτηριστική η δήλωση του Υπουργού Οικονομικών, Χρήστου Σταϊκούρα, με αφορμή τον Δείκτη Οικονομικού Κλίματος του Φεβρουαρίου, που διαμορφώθηκε στις 113,2 μονάδες. Όπως τόνισε «η επίδοση αυτή είναι η υψηλότερη των τελευταίων 20 ετών, από το Δεκέμβριο του 2000. Φυσικά, το παγκόσμιας κλίμακας πρόβλημα που ανέκυψε με τον κορονοϊό θέτει και την ελληνική οικονομία ενώπιoν μίας δύσκολης κατάστασης. Για να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα με το μικρότερο κοινωνικό και οικονομικό κόστος απαιτείται από όλους ψυχραιμία και ορθολογισμός».

Μια από τις πρώτες επιπτώσεις του κορωνοϊού εντός συνόρων ήταν η ακύρωση όλων των καρναβαλικών εκδηλώσεων. Όπως ανέφερε ο εκπρόσωπος του Υπουργείου Υγείας, καθηγητής Λοιμωξιολογίας, Σωτήρης Τσιόδρας, «ο λόγος που ανεστάλη το καρναβάλι είναι επιδημιολογικός, έχει να κάνει με τη συνάθροιση δεκάδων χιλιάδων ανθρώπων και την πιθανότητα διασποράς στην επικράτεια περιστατικών μεταδόσεως της νόσου». Φυσικά, η συγκεκριμένη απόφαση προκάλεσε ιδιαίτερες αντιδράσεις, ενώ ο Δήμαρχος Πατρέων, Κώστας Πελετίδης, δήλωσε πως «στο αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα θα πάρουμε πρωτοβουλίες για τη διοργάνωση θερινού Καρναβαλιού».

«Όλα θέλουν μια σχέση, μια ζυγαριά που θα τα έχει όλα. Ετοιμάζουμε μια απόφαση στο Υπ. Εργασίας» σημείωσε με τη σειρά του ο Υπουργός Εργασίας, Γιάννης Βρούτσης, ερωτηθείς για το πλαίσιο στήριξης σε εργαζόμενους που θα κληθούν, λόγω της επιδημίας του κορωνοϊού, να μην εργαστούν επί εβδομάδες, στο πλαίσιο τήρησης των προληπτικών μέτρων για την μη εξάπλωση της νόσου. «Η ακύρωση των καρναβαλικών εκδηλώσεων θα έχει αρνητικές επιπτώσεις, θα κοστίσει σε ζημία στις επιχειρήσεις και σε θέσεις εργασίας, δεν μπορεί να υπάρχει πλήρης κάλυψη από την πλευρά του Κράτους και διότι δεν μιλούμε για ένα γεγονός σε μια συγκεκριμένη περιοχή, αλλά ευρύτερα στην χώρα», συμπλήρωσε σχετικά.

Σε «άμεσα μέτρα» αναφέρθηκε και ο Υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων, Άδωνις Γεωργιάδης, κατά τη διάρκεια συνέντευξης του στην ΕΡΤ1. Σύμφωνα με τον ίδιο «προφανώς οικονομικές επιπτώσεις υφίστανται. Είναι ένα πρόβλημα που δεν είχαμε υπολογίσει στους στόχους που είχαμε θέσει. Η Κυβέρνηση δεν μένει αδρανής ούτε σε αυτό το μέτωπο. Ο Πρωθυπουργός έδωσε οδηγίες. Αύριο έχουμε σύσκεψη τα Υπουργεία Οικονομικών και Ανάπτυξης για άμεσα μέτρα σε επιχειρήσεις που ήδη επλήγησαν από τον κορωνοϊό, π.χ. τουριστικές επιχειρήσεις που σχετίζονταν με τα καρναβάλια. Θα χρησιμοποιήσουμε και την Αναπτυξιακή Τράπεζα για να δώσουμε τέτοιου είδους εργαλεία».

Επί του θέματος της υποστήριξης των επιχειρήσεων, η Γενική Συνομοσπονδία Επαγγελματιών Βιοτεχνών Εμπόρων Ελλάδας (ΓΣΕΒΕΕ) έστειλε επιστολή προς τον Υπουργό Οικονομικών, Χρ. Σταϊκούρα, τον Υπουργό Ανάπτυξης & επενδύσεων, Α. Γεωργιάδη, τον Υπουργό Εργασίας & Κοινωνικών Υποθέσεων, Ι. Βρούτση και τον Υπουργό Υγείας, Β. Κικίλια, με τις θέσεις της, υπογραμμίζοντας την πεποίθηση της πως θα υπάρξουν παρεμβάσεις που θα «αμβλύνουν τις αρνητικές επιπτώσεις και θα διαμορφώνουν ένα πλαίσιο προληπτικής παρέμβασης για τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά».

Σύμφωνα με την ΓΣΕΒΕΕ, απαιτείται η οικονομική αποκατάσταση ζημιών επιχειρήσεων - λόγω της δυσανάλογης μείωσης του κύκλου εργασιών, ασφαλιστικές και φορολογικές ελαφρύνσεις - όπως η απαλλαγή από την καταβολή του τέλους επιτηδεύματος, παρεμβάσεις σε δανειακές υποχρεώσεις και χρηματοδότηση - όπως η αναστολή καταβολής δόσεων για δανειακές υποχρεώσεις των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών, αλλά και μέτρα για την κοινωνική προστασία και κοινωνική συνοχή - όπως η επέκταση του κοινωνικού τιμολογίου στις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά.

Όσον αφορά στις επιπτώσεις στον τουρισμό, που αποτελεί και την «βαριά βιομηχανία» της χώρας μας, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Τουρισμού αναφέρεται στο ότι ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας αύξησε σε «πολύ υψηλό» το επίπεδο της απειλής που συνιστά ο νέος κορωνοϊός, υπογραμμίζοντας, όμως, πως ο ΠΟΥ «δεν πρότεινε περιορισμό ταξιδιών ή εμπορίου βάσει των διαθέσιμων πληροφοριών». «Η διεθνής συνεργασία είναι ζωτικής σημασίας για να διασφαλιστεί ότι η βιομηχανία του τουρισμού μπορεί να συμβάλει αποτελεσματικά στη συγκράτηση του COVID-19».

Στην χρηματιστηριακή αγορά, η Wall Street παρουσίασε την χειρότερη εβδομάδα από την εποχή της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης, στα τέλη Φεβρουαρίου, «σβήνοντας« 3,6 τρισεκατομμύρια δολάρια, λόγω των ανησυχιών ότι η επιδημία θα βλάψει περαιτέρω την ήδη επιβραδυνόμενη παγκόσμια οικονομία. Στο Χρηματιστήριο Αθηνών, μέχρι και το κλείσιμο της περασμένης Πέμπτης, «χάθηκαν» περίπου 7 δισ. ευρώ σε επίπεδο κεφαλαιοποίησης, ενώ ο Γενικός Δείκτης υποχώρησε σε χαμηλά εννεαμήνου, καταγράφοντας μέσα σε τέσσερις μόλις συνεδριάσεις συνολικές απώλειες 13,91%.

Από την Κίνα στην Ιταλία και τις ακυρώσεις εκδηλώσεων

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, «μεγάλο μέρος της παγκόσμιας κοινότητας δεν είναι ακόμα έτοιμο, σε νοοτροπία και υλικό, για να εφαρμόσει τα μέτρα που χρησιμοποιήθηκαν για τη συγκράτηση του COVID-19 στην Κίνα. Αυτά είναι τα μόνα μέτρα που επί του παρόντος αποδεικνύονται ότι διακόπτουν ή ελαχιστοποιούν αλυσίδες μετάδοσης στον άνθρωπο. Το θεμελιώδες για τα μέτρα αυτά είναι η εξαιρετικά προληπτική παρακολούθηση για την άμεση ανίχνευση περιπτώσεων, η πολύ γρήγορη διάγνωση και η άμεση απομόνωση των περιπτώσεων, η αυστηρή παρακολούθηση και καραντίνα στενών επαφών, και ένας εξαιρετικά υψηλός βαθμός κατανόησης και αποδοχής των μέτρων αυτών από τον πληθυσμό».

Εκατομμύρια τουρίστες έχουν ακυρώσει τα ταξίδια προς την Ιταλία και το αμερικανικό Υπουργείο Εξωτερικών συμβούλευσε τους Αμερικανούς να επανεξετάσουν τα ταξίδια τους προς την περιοχή. Ο επικεφαλής της Κεντρικής Τράπεζας της Ιταλίας, Ignazio Visco, εκτίμησε αυτήν την εβδομάδα ότι ο αντίκτυπος του κοροναϊού στην οικονομία της χώρας, που ήδη βρίσκεται σε ύφεση, είναι γύρω στο 0,2% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος. Η Λομβαρδία, όπου βρίσκεται στο επίκεντρο των εξελίξεων, αποτελεί τη βιομηχανική καρδιά της Ιταλίας με 3.000 επιχειρήσεις. Κάθε ημέρα καραντίνας έχει ως αποτέλεσμα απώλεια 50 εκατομμυρίων ευρώ για την τοπική οικονομία, σύμφωνα με την Sabrina Baronio, επικεφαλής του επιμελητηρίου της περιοχής.

Την ίδια στιγμή, η χώρα αναμένεται πως θα παρουσιάσει αυτή την εβδομάδα μέτρα ύψους 3,6 δισεκατομμυρίων ευρώ για να βοηθήσει την ιταλική οικονομία, όπως δήλωσε ο Ιταλός υπουργός Οικονομίας Roberto Gualtieri. Σε συνέντευξη του στην εφημερίδα La Repubblica, ο Gualtieri τόνισε ότι αυτό ανέρχεται στο 0,2% του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (ΑΕΠ) και θα είναι επιπρόσθετο του πακέτου βοήθειας ύψους 900 εκατομμυρίων ευρώ που παρουσιάστηκε την Παρασκευή για τις περιοχές με τις χειρότερες επιπτώσεις. Ο Gualtieri δήλωσε ότι θα περιλαμβάνονται φορολογικές ελαφρύνσεις για εταιρείες που ανέφεραν μείωση κατά 25% των εσόδων, μειώσεις φόρων και πρόσθετα κεφάλαια για την υπηρεσία υγείας.

Στην Κίνα, από όπου ξεκίνησε η κρίση, οι Αρχές δίνουν μια μικτή εικόνα επιστροφής στην εργασία. Τα επίσημα στοιχεία για τις μεγάλες επιχειρήσεις και τις βασικές βιομηχανίες, όπως η μεταποίηση τροφίμων, δείχνουν υψηλό επίπεδο επιστροφής. Ωστόσο, σε γενικές γραμμές, πολλές επιχειρήσεις εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν προβλήματα. Μέχρι και την περασμένη Τετάρτη, τα στοιχεία για τις μικρές και μικρομεσαίες έδειχναν πως το 32,8% συνέχισε τις εργασίες του, με αύξηση κατά 3,2% από την Κυριακή. Για τις μικρότερες επιχειρήσεις παραγωγής, το 43,1% επέστρεψε στην εργασία, σημειώνοντας αύξηση 6,2% από την Κυριακή.

Σχεδόν οι μισές αμερικανικές επιχειρήσεις στην Κίνα αναμένουν τα έσοδα από τη χώρα να υποχωρήσουν φέτος εάν οι δραστηριότητες τους δεν είναι σε θέση να επανέλθουν στο φυσιολογικό πριν από τα τέλη του ερχόμενου Απριλίου. Περίπου το ένα πέμπτο των αμερικανικών εταιρειών δηλώνει ότι τα έσοδα από την Κίνα θα μειωθούν κατά περισσότερο από 50% εάν η επιδημία παραταθεί μέχρι τα τέλη του επόμενου Αυγούστου. Οι αμερικανικές εταιρείες αναφέρουν ότι οι παγκόσμιοι ταξιδιωτικοί περιορισμοί, η μείωση των ταξιδιών προς και από την Κίνα, οι διαταραχές της εφοδιαστικής αλυσίδας και η έλλειψη απαραίτητων ιατρικών προμηθειών επηρεάζουν τις δραστηριότητές τους στην χώρα.

Εντούτοις, ακόμη και εκτός Κίνας και Ιταλίας, η κανονικότητα δείχνει να έχει επηρεαστεί σημαντικά. Και αυτό φαίνεται από τις ακυρώσεις εκδηλώσεων και events που ανακοινώνονται σε καθημερινή, πια, βάση, με την αρχή να φαίνεται πως «δόθηκε» από την ακύρωση του Mobile World Congress, του ετήσιου event της βιομηχανίας των τηλεπικοινωνιών που προσελκύει περισσότερους από 100.000 επισκέπτες στη Βαρκελώνη και που ήταν προγραμματισμένο για τις 24-27 Φεβρουαρίου, μετά από την μαζική «έξοδο» που υπήρξε από διάφορους κολοσσούς του χώρου, στη «σκιά» του κορωναϊού.

Από τα σημαντικότερα «θύματα» εντός συνόρων, μέχρι την ώρα που γράφονταν αυτές οι γραμμές, ήταν το φετινό Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών, το οποίο αναβλήθηκε για τα τέλη Μαΐου - αρχές Ιουνίου, μετά από σχετική απόφαση των διοργανωτών λόγω του θέματος με τον κορωναϊό. Όπως αναφέρει η σχετική ανακοίνωση, «η απόφασή μας βασίζεται σε τρέχοντα γεγονότα και καθοδήγηση από τοπικές, εθνικές και διεθνείς Αρχές, συμπεριλαμβανομένου του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, ο οποίος αναβάθμισε χθες τον παγκόσμιο κίνδυνο σε "πολύ υψηλό"». Στο ίδιο πλαίσιο και το Πανόραμα Επιχειρηματικότητας και Σταδιοδρομίας 2020, το οποίο ακυρώθηκε, ενώ αναμένεται η υλοποίηση εκδηλώσεων που σχετίζονται με αυτό.

Τέλος, σημειώνεται πως οι Υπουργοί Οικονομικών του G7 θα συζητήσουν τηλεφωνικά αυτή την εβδομάδα γύρω από το πώς θα περιορίσουν τον αντίκτυπο του κορωναϊού στην οικονομική ανάπτυξη, όπως δήλωσε τη Δευτέρα ο Γάλλος υπουργός Οικονομικών Le Maire. «Θα υπάρξει συντονισμένη δράση. Χθες μίλησα με τον πρόεδρο του G7, τον υπουργό Οικονομικών των Η.Π.Α. Steven Mnuchin, και αυτή την εβδομάδα θα έχουμε μια τηλεφωνική συνάντηση των υπουργών οικονομικών του G7 για να συντονίσουμε τις ενέργειες μας». Δήλωσε, επίσης, ότι οι υπουργοί οικονομικών της ευρωζώνης θα είναι επίσης σε επαφή μεταξύ τους και ότι ο ίδιος θα μιλήσει με την επικεφαλής της ΕΚΤ Christine Lagarde.

Σημαντικό: Κάθε ύποπτο κρούσμα θα πρέπει να υποβάλλεται ΑΜΕΣΑ σε εργαστηριακό έλεγχο για τον ιό SARS-CoV-2. Σε αυτή την περίπτωση συστήνεται η άμεση επικοινωνία με τον ΕΟΔΥ στο 210.52.12.054 και όχι επίσκεψη σε χώρο παροχής υπηρεσιών υγείας χωρίς προηγούμενη ενημέρωση του ΕΟΔΥ. Μάθετε περισσότερα εδώ.