Startups: Μέλη του ελληνικού οικοσυστήματος ζητούν στήριξη - Τι απαντάει ο Υφυπουργός Ανάπτυξης

Όπως αναφέρουν στην επιστολή τους, «είναι γεγονός ότι, λόγω της πρωτοφανούς αυτής κατάστασης [κορονοϊός], το σύνολο της Ελληνικής οικονομίας έχει υποστεί σημαντικότατο πλήγμα, ιδιαίτερα σε μία φάση που διαφαινόταν και ευελπιστούσαμε να βιώσουμε σημαντικούς θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης και επενδυτικής άνθισης. Από την πλευρά μας, αυτό που θέλουμε να αναδείξουμε είναι ότι, το μέλλον αυτού του στρατηγικής σημασίας δυναμικού οικοσυστήματος επαπειλείται στο σύνολό του, καθώς λόγω της φύσης τους, οι startups βιώνουν την παρούσα κρίση εκθετικά με άμεσο επακόλουθο τη βιωσιμότητά τους».

Οι επιπτώσεις στο οικοσύστημα, σύμφωνα με τους ίδιους, είναι

• «O Covid-19 και τα περιοριστικά μέτρα (που έγκαιρα και αποτελεσματικά έχουν εφαρμοστεί για την προάσπιση της δημόσιας υγείας), πέρα από τη συνολική αβεβαιότητα, οδήγησαν στην κάθετη πτώση / μηδενισμό του κύκλου εργασιών όσων εταιρειών είχαν ήδη έσοδα, καθώς και στην καθυστέρηση των πρώτων εσόδων για όσες σχεδίαζαν να βγουν τώρα στην αγορά. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τα κεφάλαια που είχαν προϋπολογιστεί ότι θα αρκούσαν για τους επόμενους 12-18 μήνες (runway) μετά βίας να καλύπτουν τους επόμενους 3-6 μήνες.
• Δεδομένης της κατάστασης και της παγκόσμιας συγκυρίας, οποιαδήποτε επιπλέον χρηματοδότηση για εταιρείες υψηλού ρίσκου, είναι αρκετά απίθανο να βρεθεί μέσα στο 2020, δεδομένου ότι τόσο οι Έλληνες όσο και οι ξένοι επενδυτές θα είναι αρκετά επιφυλακτικοί υπό τις παρούσες συνθήκες.
• O συνδυασμός των δύο παραπάνω, θα οδηγήσει με μαθηματική ακρίβεια στο κλείσιμο σημαντικού αριθμού εταιρειών τεχνολογίας και σε απώλεια αρκετών επενδυτικών κεφαλαίων. Ιδιαίτερα, όμως, σε απώλεια θέσεων εργασίας υψηλής προστιθέμενης αξίας και αδρανοποίηση όλης αυτής της διανοητικής ιδιοκτησίας που έχει δημιουργηθεί τα τελευταία αυτά 10 χρόνια. Αποτελεί δεδομένο ότι, καθότι κάθε startup από την αρχή λειτουργίας της προσέχει πολύ τα κόστη της (ακόμα και σε κανονικούς οικονομικούς κύκλους), στην παρούσα συγκυρία δεν διαθέτει «να κάψει λίπος» για να επιβιώσει».

«Οι λόγοι που θα πρέπει να ληφθεί άμεσα δράση προς την κατεύθυνση υποστήριξης των εταιριών καινοτομίας και τεχνολογίας», συνοψίζονται στο ότι αν «αποτύχουμε να στηρίξουμε επαρκώς το οικοσύστημα μας» «θα απωλέσουμε σημαντικό ταλαντούχο ανθρώπινο κεφάλαιο», «θα κλονιστεί η εμπιστοσύνη των ιδιωτών επενδυτών στο συγκεκριμένο asset class» και «θα ελαχιστοποιηθεί η δυνατότητα δημιουργίας θέσεων εργασίας υψηλής προστιθέμενης αξίας».

Οι ίδιοι προτείνουν λύσεις που κινούνται γύρω από δύο άξονες: το Runway (δηλαδή τους μήνες που έχουν μπροστά τους πριν εξαντλήσουν τα διαθέσιμα κεφάλαιά τους) και την πρόσβαση σε χρηματοδότηση / ρευστότητα. Αναλυτικά, ζητούν:

• «Δυνατότητα να τεθούν εργαζόμενοι των εν λόγω εταιριών σε προσωρινή αργία ή μερική απασχόληση με ανάληψη από την Πολιτεία τουλάχιστον μέρους του κόστους για ένα περιορισμένο χρονικό διάστημα (λ.χ. έως 6 μήνες), ως εναλλακτική των απολύσεων στις οποίες αναπόφευκτα θα πρέπει να καταφύγουν. Έτσι, τα startups θα μπορέσουν να διατηρήσουν την απαραίτητη δομή τους, προκειμένου να επανατοποθετηθούν δυναμικά στην αγορά στο πέρας της κρίσης, αντί να αρχίσουν πάλι από το μηδέν. Ενδεικτικά, στο Παράρτημα της παρούσας αναφέρουμε σχετικά μέτρα στήριξης που έχουν ληφθεί στις μεγαλύτερες ευρωπαϊκές οικονομίες. Ειδικότερα για την Ελλάδα, θα μπορούσε ως μέση λύση να εφαρμοστεί το γερμανικό μοντέλο (δηλαδή, κάλυψη από το κράτος των 2/3 της μείωσης του μισθού).
• Μηδενισμός του συνόλου των ασφαλιστικών εισφορών για όσο διάστημα διαρκέσει η κρίση και μέχρι να επανέλθει στοιχειωδώς η οικονομική δραστηριότητα.
• Άτοκο δάνειο με κρατική εγγύηση για τις startup εταιρείες, ως άμεσο μέτρο για την ενίσχυση της ρευστότητάς τους, με ικανοποίηση συγκεκριμένων κριτηρίων (κατά το πρότυπο που έχει ήδη συζητηθεί για τις ΜΜΕ). Το ύψος του δανείου μπορεί να συνδεθεί λ.χ. είτε με τον κύκλο εργασιών της προηγούμενης χρονιάς, είτε με το μισθοδοτικό κόστος της προηγούμενης χρονιάς».

Όπως τονίζουν «προκειμένου να εξοικονομηθεί πολύτιμος χρόνος και να αποφευχθεί η ένταξη διαφόρων τυχαίων εταιριών που θα ήθελαν να επωφεληθούν των πρωτοβουλιών αυτών, απορροφώντας κεφάλαια και πόρους που δεν δικαιούνται, προτείνεται η υπαγωγή σε αυτές τις ευεργετικές διατάξεις να μη γίνει βάση ΚΑΔ. Και τούτο γιατί, διάφορες εταιρίες μπορεί να υπάγονται στον ίδιο ΚΑΔ, αλλά αυτό δε σημαίνει ότι όλες αυτές θα αντιμετωπίζουν τα ίδια προβλήματα και, το κυριότερο, θα έχουν τις ίδιες προοπτικές.

Σε πρώτη φάση, ζητούν «να διασφαλίσουμε τις startups που πραγματικά έχουν δυνατότητες και αξίζουν την υποστήριξη του κράτους. Αυτές είναι startups οι οποίες έχουν αποδεδειγμένα λάβει χρηματοδότηση από κάποιον θεσμικό επενδυτή (fund) τα τελευταία 4 χρόνια». Σε δεύτερη φάση, προτείνουν «να διευρυνθεί το συντομότερο δυνατό ο αριθμός των εταιρειών σε startups που, για παράδειγμα, ανήκουν σε δομές (incubators, accelerators κτλ.) ή έχουν υποδεχθεί χρηματοδότηση από angel investors, ώστε να βοηθηθεί μεγαλύτερος αριθμός εταιριών. Κάτι που, άλλωστε, θα μπορέσει να εξασφαλιστεί και μέσω του μητρώου που είναι σε φάση υλοποίησης».

Η απάντηση του Υφυπουργού Ανάπτυξης και Επενδύσεων

Όπως σημειώνει στην απάντηση του ο κ. Δήμας, «η Πολιτεία, στο πλαίσιο της προστασίας της επιχειρηματικότητας και της ισότιμης αντιμετώπισης, επέδειξε γρήγορα αντανακλαστικά νομοθετώντας ένα πλέγμα δράσεων προστασίας των επιχειρήσεων που περιλαμβάνονται αναλυτικά στα 2 αρχεία που επισυνάπτονται (μέτρα Μαρτίου, μέτρα Απριλίου).

Όπως θα παρατηρήσετε οι Κωδικοί Αριθμοί Δραστηριότητας (ΚΑΔ) είναι πλέον ιδιαίτερα διευρυμένοι και είμαστε σχεδόν βέβαιοι ότι καλύπτουν τις περισσότερες startups. Εάν και εφόσον δεν καλύπτονται, παρακαλούμε να τις επισημάνετε για να τις προωθήσουμε και στο Υπουργείο Οικονομικών. Τα μέτρα αυτά συμβάλλουν στην ενίσχυση της ρευστότητας, άμεσα και έμμεσα, καθώς και της διατήρησης θέσεων εργασίας περιλαμβάνοντας πρόνοιες για καταβολές ΦΠΑ, ΕΦΚΑ, ενοίκια, μεταχρονολογημένες επιταγές κ.ά.

Όσες επιχειρήσεις εντάσσονται στο πλαίσιο προστασίας ως πληττόμενες λαμβάνουν αυτές, οι εργαζόμενοι και οι ιδιοκτήτες τους τα προβλεπόμενα οφέλη. Απαραίτητη προϋπόθεση η διατήρηση όλων των θέσεων εργασίας όλων των εργαζομένων τους.

Σύμφωνα με τα Μέτρα Μαρτίου και Απριλίου και σημερινές πληροφορίες από το ΥΠΟΙΚ, αναφορικά με τα 3 προτεινόμενα μέτρα έχουν δρομολογηθεί οι εξής πρόνοιες της Πολιτείας:

1. Δυνατότητα να τεθούν εργαζόμενοι των εν λόγω εταιριών σε προσωρινή αργία ή μερική απασχόληση με ανάληψη από την Πολιτεία τουλάχιστον μέρους του κόστους για ένα περιορισμένο χρονικό διάστημα (λ.χ. έως 6 μήνες), (μέτρα Απριλίου)

• Αποζημίωση ειδικού σκοπού ύψους 800 ευρώ για 45 ημέρες και πλήρης κάλυψη των ασφαλιστικών εισφορών, επί του ονομαστικού μισθού, για τους εργαζομένους-μισθωτούς των οποίων η σύμβαση εργασίας τίθεται σε προσωρινή αναστολή.

2. Μηδενισμός του συνόλου των ασφαλιστικών εισφορών για όσο διάστημα διαρκέσει η κρίση (μέτρα Απριλίου)

• Δυνατότητα αναστολής καταβολής ασφαλιστικών εισφορών (εργαζομένου και εργοδότη), πληρωτέων τον μήνα Απρίλιο, έως 31/10/2020 και δόσεων βεβαιωμένων οφειλών προς ΕΦΚΑ έως 31/07/2020. Η αναστολή αφορά το σύνολο των ασφαλιστικών εισφορών των εργαζομένων της επιχείρησης.
• Δυνατότητα αναστολής καταβολής των ασφαλιστικών εισφορών για τους ελεύθερους επαγγελματίες, αυτοαπασχολούμενους και επιστήμονες-ελεύθερους επαγγελματίες, πληρωτέων το μήνα Απρίλιο, σε τέσσερις μηνιαίες δόσεις αρχής γενομένης από 30/09/2020. Για τις ανωτέρω ασφαλιστικές εισφορές, παρέχεται δυνατότητα μείωσης 25%, εάν καταβληθούν εμπρόθεσμα. Επίσης, αναστολή των δόσεων βεβαιωμένων οφειλών προς τον ΕΦΚΑ πληρωτέες τον μήνα Απρίλιο έως 31/07/2020.

3. Άτοκο δάνειο με κρατική εγγύηση για τις startup εταιρείες, ως άμεσο μέτρο για την ενίσχυση της ρευστότητάς τους, με ικανοποίηση συγκεκριμένων κριτηρίων,

• Σήμερα το βράδυ ή το αργότερο αύριο αναμένεται να ανοίξει η ειδική πλατφόρμα της ΑΑΔΕ (myBusinessSupport) για τις επιχειρήσεις που θα θελήσουν να εγγραφούν προκειμένου να αξιοποιήσουν και να αντλήσουν χρηματοδότηση μέσω της «επιστρεπτέας προκαταβολής», συνολικού ύψους 1 δισ. ευρώ. Η υποβολή θα διαρκέσει από τις 2 έως τις 10 Απριλίου.

Βασικά χαρακτηριστικά της συγκεκριμένης πρωτοβουλίας:

• αφορά επιχειρήσεις οι οποίες απασχολούν από 1 έως 500 εργαζόμενους
• η επιχείρηση θα πρέπει να ανταποκρίνεται στα ειδικά ζητήματα προσβασιμότητας σε χρηματοδότηση και πιστωτικού προφίλ που έχουν πολλές μικρές και μικρομεσαίες επιχειρήσεις
• η χρηματοδότηση θα δοθεί απευθείας από το κράτος, μέσω του Taxis
• χαρακτηρίζεται ως επιστρεπτέα γιατί, είτε το σύνολο είτε μέρος αυτής ανάλογα με τη βιωσιμότητα της επιχείρησης, θα επιστραφεί στο κράτος μέσα στα επόμενα χρόνια, με εξαιρετικά χαμηλό επιτόκιο
• η χρηματοδότηση είναι πενταετής, με το πρώτο έτος να αποτελεί περίοδο χάριτος και δεν υπάρχει υποχρέωση αποπληρωμής δόσης ενίσχυσης, ενώ τα υπόλοιπα 4 έτη είναι η περίοδος αποπληρωμής σε ισόποσες μηνιαίες δόσεις
• η επιλεξιμότητα της επιχείρησης θα ορίζεται από την πορεία του τζίρου της σε σχέση με το παρελθόν σε συνδυασμό με άλλα επιπλέον στοιχεία (μέσα από ένα τυποποιημένο, αυτοματοποιημένο μηχανισμό) όπως φορολογικά δεδομένα και άλλους οικονομικούς δείκτες. Το ύψος της ενίσχυσης θα είναι ακατάσχετη, αφορολόγητη και μη συμψηφιστέα.

Βασική προϋπόθεση είναι να διατηρηθούν οι θέσεις απασχόλησης. (Μέτρα Απριλίου)

Επίσης, στο επόμενο διάστημα έχει προβλεφθεί η σύσταση ταμείου εγγυοδοσίας προκειμένου να αντιμετωπιστεί η κρίση ρευστότητας με δάνεια σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις -αλλά και μεγάλες επιχειρήσεις- που μέχρι και τα τέλη του 2019 ήταν συνεπείς στις υποχρεώσεις τους προς τις τράπεζες, δηλαδή δεν είχαν εμφανίσει καθυστέρηση μεγαλύτερη των τριών μηνών. Μέσω του ταμείου θα χορηγηθούν δάνεια άνω των 3 δισ. ευρώ στις επιχειρήσεις που πλήττονται από τον κορωνοϊό. Τα δάνεια θα χορηγηθούν μέσω τραπεζών ως κεφάλαια κίνησης με την εγγύηση του ελληνικού Δημοσίου (Αναπτυξιακή Τράπεζα) που ενεργοποιείται με κεφάλαια ύψους 1 δισ. ευρώ από το ΕΣΠΑ. Η διάρκειά τους θα είναι έως τα 5 έτη για δάνεια τακτής λήξης ή έως 3 για αποπληρωμή του κεφαλαίου στη λήξη.

Παράλληλα η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (EIΒ) μέσω του EFSI θα διοχετεύσει ρευστότητα EUR 1bn γι αν αυξήσει την εγγυοδοσία που αφορά σε:

• InnovFin SME Guarantee
• COSME Loan Guarantee Facility

Τέλος, η EIΒ επεξεργάζεται σχέδιο χρηματοδοτικών εργαλείων -σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα- για τις πληττόμενες επιχειρήσεις που θα ανακοινωθούν εντός των επομένων μηνών.

Εν κατακλείδι, εκτιμάται ότι τα οριζόντια μέτρα που έχουν ληφθεί ικανοποιούν σε μεγάλο βαθμό τις πληττόμενες επιχειρήσεις, μεταξύ αυτών και τις startups. Παράλληλα η Πολιτεία διαρκώς επιδεικνύει την αναγκαία ευελιξία και τα γρήγορα αντανακλαστικά, διευρύνοντας τόσο το εύρος των πληττόμενων επιχειρήσεων, όσο και των μέτρων αντιμετώπισης των προκλήσεων.

Επίσης, μετά τη συγκρότηση του Μητρώου Νεοφυών Επιχειρήσεων το οποίο και επιταχύνουμε, ανάλογα με την εξέλιξη της κρίσης και των δυνατοτήτων της εθνικής οικονομίας, θα είμαστε σε θέση να εξετάσουμε την έκταση και το κόστος τυχόν επιπλέον ενεργειών, χωρίς να γίνονται διακρίσεις ανάμεσα σε startups που ήδη έχουν λάβει χρηματοδότηση από τα VCs και σε αυτές που δεν έχουν, δημιουργώντας ανισότητες. Επίσης, θα συμφωνήσετε μαζί μας ότι ακόμη και ανάμεσα σε αυτές που έχουν λάβει χρηματοδότηση, υπάρχουν διαφοροποιήσεις στο στάδιο της χρηματοδότησης, στον αριθμό των απασχολουμένων, στα οικονομικά μεγέθη κ.ά».

Ο Υφυπουργός καταλήγει σημειώνοντας πως «χαιρόμαστε που άνοιξε αυτός ο άμεσος δίαυλος επικοινωνίας με το ευρύτερο οικοσύστημα καινοτομίας -έστω και εξαιτίας του κορωνοϊού- και σας διαβεβαιώνουμε ότι το Υπουργείο μας παραμένει ανοικτό σε προτάσεις, τεκμηριωμένες και κοστολογημένες».