Ο άνθρωπος που κλώτσησε την τύχη του προς όφελος του Bill Gates

Όπως διαβάζουμε στη συγκεκριμένη είδηση «ο Gary Kildall, ένας πρωτοπόρος της επιστήμης των υπολογιστών που δημιούργησε το πρώτο δημοφιλές λειτουργικό σύστημα για προσωπικούς υπολογιστές, πέθανε τη Δευτέρα» σε νοσοκομείο της Καλιφόρνια. «Η αυτοψία που πραγματοποιήθηκε χθες απέτυχε να προσδιορίσει την αιτία του θανάτου, δήλωσε ο John DiCarlo, αναπληρωτής ιατροδικαστής».

Η λογική θα έλεγε πως θα ξεκινούσαμε την ιστορία μας για αυτόν τον Kildall με διαφορετική ροή, αρχίζοντας με τα όσα έκανε και καταλήγοντας στον θάνατο του. Καθώς όμως θα αναφερόμαστε στον βίο του, είναι σημαντικό να έχουμε στο μυαλό τρία πράγματα: α) έφυγε από την ζωή πολύ πρόωρα, β) θεωρούταν από τότε πρωτοπόρος της βιομηχανίας των ηλεκτρονικών υπολογιστών, γ) σχεδόν κανείς δεν τον θυμάται σήμερα, παρά τον σημαντικό ρόλο που θεωρείται πως διαδραμάτισε. Για κάποιους, είναι ο άνθρωπος που θα έπρεπε να βρίσκεται στη θέση του Bill Gates.

Τα πρώτα βήματα

Ο Gary Arlen Kildall γεννήθηκε σε μια οικογένεια σκανδιναβικής καταγωγής στο Σιάτλ της Ουάσιγκτον το 1942. Με πλούσιες εφευρετικές ικανότητες, ο Kildall θα φοιτήσει στο Πανεπιστήμιο της Ουάσιγκτον, με στόχο να γίνει καθηγητής μαθηματικών, αλλά αρχίζει να ενδιαφέρεται ολοένα και περισσότερο για την τεχνολογία των υπολογιστών και τον προγραμματισμό. Μετά το πτυχίο του, ολοκληρώνει τη θητεία του στο Ναυτικό των Ηνωμένων Πολιτειών διδάσκοντας στο Naval Postgraduate School (NPS). Στις αρχές της δεκαετίας του '70, μαθαίνει για τον πρώτο εμπορικά διαθέσιμο μικροεπεξεργαστή, τον Intel 4004.

Ο Kildall κάνει τους πρώτους του πειραματισμούς με τον IBM της Σχολής όπου διδάσκει, εξομοιώνοντας τη λειτουργία του προαναφερθέντος μικροεπεξεργαστή. Οι συγκεκριμένες δοκιμές τον βοηθούν να αποκτήσει ρόλο συμβούλου στην Intel, όπου του ζητείται να αναπτύξει την PL/M, μια high-level γλώσσα προγραμματισμού, την οποία η γνωστή κατασκευάστρια θα χρησιμοποιήσει για πολλά χρόνια. Κάπου εκεί, καταλαβαίνει ότι πρέπει να βρει έναν τρόπο για να αλληλεπιδρά το chipset με τα υπόλοιπα υποσυστήματα του συστήματος.

Κάνοντας χρήση της PL/M, γράφει τον κώδικα του CP/M (Control Program for Microcomputers) για τον μικροεπεξεργαστή Intel 8080. Το συγκεκριμένο λογισμικό δίνει τη δυνατότητα εγγραφής και ανάγνωσης αρχείων σε δισκέτες των 8 ιντσών και θεωρείται το πρώτο λειτουργικό σύστημα του είδους του. Ο Kildall δείχνει τον CP/M στην Intel, αλλά η εταιρεία δεν έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για αυτόν, αφήνοντας τον ελεύθερο να τον εκμεταλλευτεί κατά βούληση. Συνεχίζει να διδάσκει στο NPS και το 1976, μαζί με την γυναίκα του Dorothy, ιδρύουν την Digital Research Inc. (DRI). Στόχος της εταιρείας να προωθήσει το CP/M σε χομπίστες.

Πριν από το CP/M, κάθε υπολογιστής υποστήριζε μόνο το λογισμικό που είχε αναπτυχθεί για αυτόν. Με ένα λειτουργικό σύστημα όπως αυτό, οι προγραμματιστές καλούνταν να αναπτύξουν κάθε εφαρμογή μια φορά, και το CP/M αναλάμβανε τα υπόλοιπα. Αποτελούσε, με λίγα λόγια, έναν τρόπο για να εκτελείται το ίδιο λογισμικό σε διαφορετικά υπολογιστικά συστήματα. Με το πέρασμα των ετών, ολοένα και περισσότεροι κατασκευαστές θα το υποστηρίξουν και θα γίνει αποδεκτό ως πρότυπο.

Το 1978, η Dorothy και ο Gary αγοράζουν ένα βικτοριανό σπίτι στη λεωφόρο Lighthouse στο Pacific Grove και μετατρέπουν την ευρύχωρη διώροφη κατοικία σε κεντρικά γραφεία της εταιρείας τους. Μέχρι το 1980, η DRI απασχολεί περισσότερα από 20 άτομα και το περιοδικό Fortune αναφέρει ότι παρουσιάζει έσοδα 3,5 εκατομμυρίων δολαρίων. Το ίδιο άρθρο σημειώνει ότι η Microsoft κέρδισε περίπου το ίδιο ποσό κατά τη διάρκεια των προηγούμενων 5 ετών, ενώ ορισμένα από αυτά τα έσοδα προέρχονταν από τη μεταπώληση αδειών CP/M. Μέχρι το 1982, η DRI θα παρουσιάσει ετήσιες πωλήσεις άνω των 20 εκατομμυρίων δολαρίων, σημειώνοντας ότι «πάνω από ένα εκατομμύριο άνθρωποι χρησιμοποιούν πλέον συστήματα που ελέγχονται από το CP/M».

Το κρίσιμο ραντεβού

Κάπου εκεί, στις αρχές της δεκαετίας του '80, η IBM, βλέποντας και την επιτυχία εταιρειών όπως η Apple και καταλαβαίνοντας πως δεν είναι μια βιομηχανία που απευθύνεται αποκλειστικά και μόνο σε χομπίστες, αποφασίζει να αναπτύξει έναν υπολογιστή για την μαζική αγορά. Για να γλυτώσει χρόνο, η εταιρεία αναθέτει σε μια μικρή ομάδα την ανάπτυξη του συστήματος, χρησιμοποιώντας υποσυστήματα που ήταν διαθέσιμα στην αγορά, κάτι αρκετά ασυνήθιστο για τον τεχνολογικό κολοσσό. Μέσα σε έναν χρόνο και χωρίς να έχουν ξεκινήσει από το μηδέν, καταφέρνουν να αναπτύξουν έναν υπολογιστή. Και αυτό που χρειάζεται είναι ένα λειτουργικό σύστημα.

Η IBM πλησιάζει τον Bill Gates της Microsoft και τον ρωτάει αν θα μπορούσε να αναπτύξει ένα λειτουργικό σύστημα για τον νέο υπολογιστή της, το IBM PC. Ο Gates τους λέει να μιλήσουν με τον Kildall και καλείται να υπογράψει συμφωνία για την τήρηση του απορρήτου. Παίρνει τον Kildall στο τηλέφωνο και του λέει πως «κάποιος» θα τον επισκεφτεί. Λόγω της συμφωνίας, ο Gates δεν μπορεί να του πει ποιος ακριβώς είναι αυτός, αλλά του τονίζει πως πρέπει να τους «συμπεριφερθεί καλά, είναι πολύ σημαντικά άτομα». Ο Kildall, όπως θα γράψει μια πλευρά της συγκεκριμένης ιστορίας, δεν παίρνει πολύ σοβαρά την επερχόμενη συνάντηση.

Κάπως έτσι, δεν βρίσκεται στο σπίτι όταν τελικά η ομάδα της IBM θα θελήσει να τον επισκεφτεί, έχοντας επιλέξει να πάει ταξίδι με το προσωπικό του αεροσκάφος, σε έναν πολύ σημαντικό πελάτη. Οι εκπρόσωποι της IBM συζητούν με την γυναίκα του, την Dorothy, και έναν δικηγόρο της DRI. Μετά και από συζητήσεις για υπογραφές εγγράφων τήρησης του απορρήτου, ώστε να μην γίνει ποτέ γνωστή η συνάντηση, βρίσκονται σε αδιέξοδο. Η IBM φαίνεται πως ήθελε να αγοράσει το CP/M, ενώ η DRI προτιμούσε να διεκδικήσει δικαιώματα ανά αντίγραφο για να προστατεύσει την υπάρχουσα επιχειρηματική της βάση.

Για τα παραπάνω, κανείς δεν μπορεί να είναι απολύτως σίγουρος γύρω από τα πραγματικά γεγονότα. Η «μυθική» πλευρά της ιστορίας λέει πως ο Kildall, που ήταν καλός με την τεχνολογία αλλά κακός με την επιχειρηματικότητα, θα αγνοήσει την IBM και θα πάει βόλτα με το αεροπλάνο του, κλωτσώντας την ευκαιρία μιας ζωής. Άλλες αναφορές τον θέλουν να συναντά τους εκπροσώπους της IBM το απόγευμα της ίδιας ημέρας, ακόμη και να κλείνει συμφωνία δια χειραψίας. Μάλιστα, αναφέρεται πως ο Kildall θα προσπαθήσει να έρθει ξανά σε επαφή με την IBM μια εβδομάδα μετά τα προαναφερθέντα γεγονότα, κάτι που δεν θα καταστεί εφικτό.

Όπως και αν εξελίχθηκαν τα πράγματα εκείνες της μέρες, συμφωνία δεν θα υπάρξει. Η IBM επιστρέφει στον Gates και ζητά από εκείνον να φτιάξει το λειτουργικό σύστημα που θέλουν. Ο Gates προτείνει να χρησιμοποιηθεί το 86-DOS της Seattle Computer Products (SCP) - ένα ανεξάρτητα αναπτυγμένο λειτουργικό σύστημα που χρησιμοποιούσε τις διεπαφές του CP/M. Ο Paul Allen της Microsoft διαπραγματεύεται τη συμφωνία και προσαρμόζει το 86-DOS για χρήση στο hardware της IBM. Η τελευταία το διαθέτει ως IBM PC DOS (αποτελώντας τις ρίζες του MS-DOS, πάνω στο οποίο βασίστηκε η μετέπειτα ανάπτυξη των Windows).

Ο Kildall παίρνει ένα αντίγραφο του PC DOS, το εξετάζει και καταλήγει στο συμπέρασμα ότι παραβιάζει τα πνευματικά δικαιώματα του CP/M. Στρέφεται εναντίον της IBM και την απειλεί με νομικές ενέργειες, με την τελευταία να του δίνει τη δυνατότητα να προσφέρει το δικό του λειτουργικό μαζί με τον καινούργιο υπολογιστή της. Δέχεται. Όταν παρουσιάζεται ο υπολογιστής IBM, η εταιρεία διαθέτει τα υποστηριζόμενα λειτουργικά ξεχωριστά. Μία από τις επιλογές είναι το PC DOS, με τιμή 40 δολαρίων. Το CP/M-86 διατίθεται λίγους μήνες αργότερα, έξι φορές πιο ακριβά, στα 240 δολάρια, και πουλάει ελάχιστα έναντι του DOS.

Τα επόμενα χρόνια

Μέσα σε λίγα χρόνια, το IBM PC γίνεται ο αδιαμφισβήτητος πρωταθλητής και η Microsoft ο κορυφαίος πάροχος λειτουργικού συστήματος, στο δρόμο προς την κυριαρχία της βιομηχανίας των υπολογιστών. Το CP/M σταδιακά εξαφανίζεται. Ο Kildall πουλάει τελικά την εταιρεία του στη Novell το 1991 έναντι 120 εκατομμυρίων δολαρίων και συνεχίζει να δημιουργεί τεχνολογία, ακόμη και γύρω από τα πολυμέσα, ενώ ασχολείται και με άλλα project. Για παράδειγμα, μεταξύ 1983 και 1990 είναι συμπαρουσιαστής της τηλεοπτικής εκπομπής Computer Chronicles, η οποία ασχολούνταν με την τεχνολογική αγορά.

Θα θελήσει να αφήσει πίσω του την ιστορία με την IBM και φαίνεται πως αρνούταν ότι έφυγε με το αεροπλάνο του σε εκείνη τη κρίσιμη συνάντηση. Κατά τη διάρκεια των επόμενων ετών, οι περισσότεροι θα τον συγκρίνουν με τον Gates, ενώ θα γίνει γνωστός ως «ο άνθρωπος που θα μπορούσε να είναι στη θέση του Bill Gates». Σε κάθε περίπτωση, και ενώ τα τελευταία χρόνια της ζωής του θα μπλέξει με τον αλκοολισμό, στις 8 Ιουλίου του 1994, θα βρεθεί σε ένα μπαρ της Καλιφόρνια, όπου θα χτυπήσει το κεφάλι του. Ακόμη και σε αυτό το σημείο, δεν είναι ξεκάθαρο εάν γλίστρησε από τις σκάλες, εάν έπεσε από την καρέκλα ή εάν κάποιος τον χτύπησε.

Θα μπει στο νοσοκομείο δύο φορές και θα φύγει από την ζωή τρεις ημέρες μετά το χτύπημα. Μετά την ανακοίνωση του θανάτου του Kildall, ο Bill Gates θα δηλώσει ότι ήταν «ένας από τους πρωτοπόρους της επανάστασης των υπολογιστών» και «ένας πολύ δημιουργικός επιστήμονας που έκανε εξαιρετική δουλειά. Παρόλο που ήμασταν ανταγωνιστές, είχα πάντα τεράστιο σεβασμό για τις συνεισφορές του στην βιομηχανία των υπολογιστών. Ο πρόωρος θάνατός του ήταν πολύ ατυχής και το έργο του θα λείψει».

Θα είχε η τεχνολογική ιστορία διαφορετική πορεία αν ο Kildall αποκτούσε διαφορετικό ρόλο σε αυτήν; «Είμαι πεπεισμένος», έλεγε στο Bloomberg, πριν από μερικά χρόνια, ο John Wharton, τεχνολογικός σύμβουλος και φίλος του Kildall. Ο ίδιος πίστευε ότι ο κλάδος θα ήταν πιο «συλλογικός» και καινοτόμος εάν ο Kildall ακολουθούσε την διαδρομή του Gates. Αλλά άλλοι λένε ότι ο Kildall δεν είχε αυτό που χρειαζόταν για να ηγηθεί μιας βιομηχανίας. «Ο Μπιλ πέτυχε επειδή ήταν επίμονος επιχειρηματίας», λέει ο Gerry Davis, ο δικηγόρος της DRI που βρέθηκε στη συνάντηση με την IBM. «Ο Γκάρι δεν ήταν επίμονος».

Όπως έγραφε και το Bloomberg σε σχετικό αφιέρωμα «η ιστορία μπορεί συνήθως να γράφεται από τους νικητές. Αλλά σε αυτήν την περίπτωση, ο Gary Kildall έχει εξασφαλίσει - και αξίζει - κάτι περισσότερο από μια υποσημείωση».

Με πληροφορίες από: wikipedia, computerhistory, bloomberg, nytimes