100 χρόνια συμπληρώθηκαν φέτος από την πρώτη κατοχύρωση εφεύρεσης με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας στην Ελλάδα. Σήμερα, «ψάχνουμε» εκείνη τη στιγμή στο μακρινό 1920, φτάνοντας μέχρι το σήμερα και την 4η Απονομή Βράβευσης Ελλήνων Εφευρετών που πραγματοποιεί ο ΟΒΙ.
Η ευρεσιτεχνία (πατέντα) είναι ένα αποκλειστικό δικαίωμα χρήσης που δίνεται για κάποιο διάστημα στον εφευρέτη (φυσικό ή νομικό πρόσωπο) μιας νέας μεθόδου, ουσίας ή μηχανισμού. Το αποκλειστικό αυτό δικαίωμα χορηγείται για μια σειρά ετών από την υποβολή της αίτησης και απαγορεύει σε άλλους να χρησιμοποιούν την πατέντα χωρίς την άδεια του κατόχου της. Στόχος της διαδικασίας είναι - με απλά λόγια - τόσο η προώθηση της καινοτομίας όσο και η δημοσιοποίηση των καινοτομιών.
Αν και υπάρχουν ενδείξεις πως κάποια μορφή διπλώματος ευρεσιτεχνίας υπήρχε στην Σύβαρις, την αρχαία πόλη που βρισκόταν στη Μεγάλη Ελλάδα, το πρώτο κωδικοποιημένο σύστημα διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας θεωρείται πως θεσπίστηκε στη Βενετία, στις 19 Μαρτίου του 1474, παρέχοντας μια περίοδο προστασίας που έφτανε τα δέκα χρόνια. Καθώς οι Ενετοί μετανάστευαν, αναζητούσαν παρόμοια προστασία και στους νέους τους προορισμούς. Αυτό οδήγησε στη διάδοση των συστημάτων ευρεσιτεχνίας και σε άλλες χώρες.
Στην Ελλάδα, δίπλωμα ευρεσιτεχνίας είναι τίτλος προστασίας με ισχύ 20 ετών που χορηγείται στο δικαιούχο για επινοήματα νέα, με εφευρετική δραστηριότητα και επιδεκτικά βιομηχανικής εφαρμογής. Η εφεύρεση κρίνεται νέα αν δεν ανήκει στη στάθμη της τεχνικής και εμπεριέχει εφευρετική δραστηριότητα - αν δηλαδή, κατά την κρίση ειδικού, δεν προκύπτει με προφανή τρόπο από την υπάρχουσα στάθμη της τεχνικής. Επιδεκτική βιομηχανικής εφαρμογής είναι εφόσον μπορεί να παραχθεί και να χρησιμοποιηθεί σε οποιοδήποτε τομέα παραγωγικής δραστηριότητας.
Στην Ελλάδα, η αρμόδια Αρχή διαχείρισης των διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας άλλαξε πολλές φορές, φέρνοντας μας «αντιμέτωπους» με μια μεγάλη λίστα. Η αρχή έγινε με το Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας, στη συνέχεια ανέλαβε τη διαδικασία το Υπουργείο Εμπορίου και μετά πάλι το Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας. Ακολούθησαν οι Νομαρχίες, για μια φορά ακόμα το Υπουργείο Εμπορίου και τέλος το Υπουργείο Βιομηχανίας, το οποίο έδωσε τη θέση του, από την 1η Ιανουαρίου του 1988, στον Οργανισμό Βιομηχανικής Ιδιοκτησίας, με τον ιδρυτικό νόμο 1733/1988.
Και κάπως έτσι, γεννήθηκε ο ΟΒΙ. Ο συγκεκριμένος Οργανισμός αποτελεί ΝΠΙΔ οικονομικά ανεξάρτητο και διοικητικά αυτοτελές. Επί της ουσίας και μεταξύ άλλων, κατοχυρώνει τις εφευρέσεις στην Ελλάδα, χορηγώντας διπλώματα ευρεσιτεχνίας, παρέχει πιστοποιητικά υποδείγματος χρησιμότητας και άλλους τίτλους προστασίας και κατοχυρώνει τις τοπογραφίες ολοκληρωμένων κυκλωμάτων και προστατεύει τα βιομηχανικά σχέδια.Έχει την αποκλειστική αρμοδιότητα στην Ελλάδα για την κατοχύρωση των εφευρέσεων και την καταχώριση των βιομηχανικών σχεδίων και υποδειγμάτων, αλλά και της πληροφόρησης γύρω από αυτά τα θέματα.
Θα χρειαστεί, λοιπόν, να πάμε πίσω στο μακρινό 1920 για να βρούμε τα πρώτα διπλώματα που κατοχυρώθηκαν στην Ελλάδα. Αν και πλέον δεν εντοπίζεται το πρώτο, μπορούμε να βρούμε το πρώτο που έχει διασωθεί και βρίσκεται στο αρχείο του ΟΒΙ. Πρόκειται για το «χειροκίνητον πλυντήριον μηχάνημα», με τις καταγραφές να διαθέτουν μόνο την πρώτη σελίδα, η οποία δεν δίνει πολλές πληροφορίες για την ευρεσιτεχνία. Εντούτοις, σύμφωνα με αυτό, φέρει τον αριθμό 4 και κατατέθηκε στις 4 Δεκεμβρίου του 1920. Εφευρέτες του ο Ιωάννης Κ. Μίλτος, Μηχανικός, κάτοικος Σικάγου Αμερικής, και ο Κων/νος Σ. Κρίκος, Έμπορος, κάτοικος Αθηνών.
Πέρα από την προαναφερθείσα, αν ανατρέξει κάποιος στα αρχεία του ΟΒΙ και στις πρώτες πατέντες που κατοχυρώθηκαν, θα βρει πολλές και ενδιαφέρουσες εφευρέσεις. Για παράδειγμα, βρίσκουμε ελαστικούς κορσέδες, συστήματα ζεύξεως αμαξίων, μουσικά όργανα που παράγουν «πολλούς μουσικούς ήχους», μηχανήματα για την διάτρηση ή τη θραύση βράχων, κινητήρες, εφευρέσεις για τη βελτίωση των ιστιοφόρων, μαγγανοπήγαδα, σταφυλοτριβικές μηχανές και μυγοπαγίδες. Μπορούμε να πούμε πως σε αυτά τα αρχεία καταγράφεται η εφευρετικότητα των Ελλήνων και η καινοτομία που υπήρχε σε μια πολύ διαφορετική εποχή.
4η Απονομή Βράβευσης Ελλήνων Εφευρετών
Κάπως έτσι, φτάνοντας στο 2020, ο ΟΒΙ, στο πλαίσιο του επετειακού εορτασμού των 100 ετών από την πρώτη κατοχύρωση εφεύρεσης με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας στην Ελλάδα, σε συνεργασία με το Υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων, προκήρυξε στις αρχές Σεπτεμβρίου την 4η Απονομή Βράβευσης Ελλήνων Εφευρετών, συνεχίζοντας τον θεσμό που με πρωτοβουλία του εγκαινίασε το 2002, και με σκοπό την υλική και ηθική ανταμοιβή διακεκριμένων εφευρετών για τη συμβολή τους στην τεχνολογική πρόοδο και την ενίσχυση της εφευρετικής καινοτομίας στη χώρα μας.
Ο ΟΒΙ προσκαλεί όλους τους εφευρέτες οι οποίοι είναι μόνιμοι κάτοικοι Ελλάδας και δραστηριοποιούνται σε πανεπιστήμια, ερευνητικά κέντρα, μικρομεσαίες επιχειρήσεις (ΜμΕ), αλλά και ως ανεξάρτητα φυσικά πρόσωπα με κατοχυρωμένες ευρεσιτεχνίες, να συμμετέχουν στον διαγωνισμό. Οι ενδιαφερόμενοι εφευρέτες θα πρέπει μέχρι την 30η Οκτωβρίου 2020 να συμπληρώσουν και να καταθέσουν στον ΟΒΙ το αναρτημένο στην ιστοσελίδα του έντυπο αιτήματος, μαζί με οποιαδήποτε στοιχεία επιθυμούν να ληφθούν υπόψη κατά την αξιολόγηση της εφεύρεσής τους.
Η τελική επιλογή των εφευρέσεων θα γίνει «με γνώμονα την προοπτική συμβολής τους στην τεχνολογική και βιομηχανική ανάπτυξη της χώρας, την παροχή σημαντικών υπηρεσιών στο χώρο ποικίλων επιστημονικών, τεχνολογικών και ανθρωπιστικών κλάδων του βιομηχανικού και πρωτογενούς τομέα, την προαγωγή του καινοτόμου προσανατολισμού τους, την προσέλκυση δημόσιων και ιδιωτικών κεφαλαίων με απώτερο στόχο την συστηματική υλοποίηση και εμπορική αξιοποίησή τους στην Ελλάδα και το εξωτερικό».
Η τελική έγκριση των υποψηφίων θα πραγματοποιηθεί από τον Υπουργό Ανάπτυξης & Επενδύσεων, κατόπιν εισήγησης της Επιτροπής, και η διαδικασία θα ολοκληρωθεί με την απονομή χρηματικών βραβείων. Τα βραβεία θα προσφέρει ο Οργανισμός Βιομηχανικής Ιδιοκτησίας στους διακεκριμένους εφευρέτες, σε ειδική τιμητική τελετή, παρουσία της πολιτικής ηγεσίας, εκπροσώπων της ακαδημαϊκής κοινότητας, του τεχνικού, επαγγελματικού και επιχειρηματικού κόσμου της χώρας, δικηγόρων, ερευνητών και εκπροσώπων του ευρύτερου Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα.
Σχόλια