​Σε τι διαφέρει η 2η έκδοση lockdown. Κερδισμένοι ή χαμένοι;​

Το lockdown έκδοση 2.0 ή το «lockdown light» στην Ευρώπη, όπως αναφέρεται στο «μενού», ενσωματώνει τη στρατηγική stop-and-go, η οποία θα πρέπει να ακολουθεί επιδημικούς κύκλους μέχρι το 2022. Ωστόσο, οι νέοι περιορισμοί δεν είναι οι ίδιοι με αυτούς που επιβλήθηκαν την άνοιξη του 2020. Το ΑΕΠ στην ευρωζώνη κατά το 4ο τρίμηνο δεν θα εκτροχιαστεί, θα συρρικνωθεί περίπου κατά 4% και για το σύνολο του έτους κατά -7,6%.

Κατά το πρώτο εξάμηνο του 2021 η ανάκαμψη αναμένεται στο +4,1%, καθώς θα παραμένουν σε ισχύ οι αυστηροί κανόνες. Μερική αναχαίτιση, περιορίζοντας τις οικονομικές αβεβαιότητες θα υπάρξει με το που θα κάνει την εμφάνιση του το εμβόλιο. Εν τούτοις, ο κίνδυνος να παραμείνουν για μακρύ χρονικό διάστημα οι ουλές από τα τραύματα αυξάνεται διαρκώς εν όψει περισσοτέρων «κρουσμάτων» αφερεγγυότητας και πτωχεύσεων, τονίζει Euler Hermes. Αναμένεται να αυξηθεί η ανεργία αλλά και να αυξηθούν οι πιέσεις προς τον τραπεζικό τομέα.

Τα κακά μαντάτα από το δεύτερο lockdown

Για να διατηρηθούν τα σενάρια αυτά, οι κυβερνήσεις θα πρέπει, άμεσα και πολύ γρήγορα, να πάρουν μέτρα για να αποκαταστήσουν την εμπιστοσύνη προς τον ιδιωτικό τομέα, αποτρέποντας μία τριπλή ύφεση. Αυτό απαιτεί από τις κυβερνήσεις να αυξήσουν τις επαφές τους, ενώ παράλληλα να μειώσουν τα βάρη προς τους φορολογούμενους παρέχοντας περισσότερες φορολογικές ελαφρύνσεις. Από την πλευρά της η ΕΚΤ στην προσεχή συνεδρίαση του Δεκεμβρίου καλείται να ενισχύσει τα προγράμματα ποσοτικής χαλάρωσης κατά 500 δισεκατομμύρια ευρώ το 2021 για να διατηρήσει το κόστος αναχρηματοδότησης και να εξασφαλίσει στον ιδιωτικό τομέα επάρκεια ρευστότητα.

Επιχειρήσεις ζόμπι και επιχειρήσεις με αρνητικό EBITDA

Τι σημαίνει αυτό για τις εταιρείες; Μια σωστή πολιτική θα πρέπει να αποφεύγει μια μεγάλης κλίμακας κρίση ταμειακών ροών. Το μερίδιο των μικρομεσαίων επιχειρήσεων που έχουν αρνητικό περιθώριο EBITDA, και διατρέχουν τον μεγαλύτερο κίνδυνο ταμειακών ροών, εκτιμάται μεταξύ 15% - 20% στις τέσσερις μεγαλύτερες οικονομίες της ευρωζώνης. Επιπλέον, το μερίδιο των μικρομεσαίων επιχειρήσεων ζόμπι, αυτές που έχουν υψηλά επίπεδα χρέους, χαμηλή κερδοφορία και χαμηλούς δείκτες ιδίων κεφαλαίων, κυμαίνεται μεταξύ 8% - 10%. Ο κύκλος εργασιών των εταιρειών που έχουν χτυπηθεί από τα μέτρα δεν αναμένεται να φτάσει στα επίπεδα προ της κρίσης του κορονοϊού πριν το 2023.

Οι κινήσεις των κεφαλαιαγορών

Τι σημαίνει αυτό για τις κεφαλαιαγορές; Αύξηση της καμπύλης απόδοσης, υπεραξίας μετοχών. Θα μπορούσε κανείς να περιμένει μια μέτρια απότομη αύξηση των καμπυλών κρατικών αποδόσεων, περισσότερο στις ΗΠΑ από ό,τι στην ΟΝΕ, σύμφωνα με την ταχεία αύξηση των δημοσίων ελλειμμάτων και χρεών. Δεύτερον, από την πλευρά των μετοχών, οι υπεραξίες έχουν ενισχυθεί στις Η.Π.Α. και στις αναδυόμενες αγορές σε σύγκριση με την Ευρώπη. Στις ΗΠΑ, αντιπροσωπεύουν επίσης αρνητικό κίνδυνο για τη συναλλαγματική ισοτιμία δολαρίου ΗΠΑ. Σημαντικές ανησυχίες εκφράζει η Euler Hermes για τα εταιρικά ομόλογα, κυρίως αυτά που υπεραποδίδουν, καθώς αυτά δεν μπορούν να δανείσουν αφερέγγυες επιχειρήσεις.

Ο μεγάλος ευρωπαϊκός χειμώνας που φέρνει το δεύτερο lockdown

Η διπλή πτώση στην ευρωζώνη κατά το τέταρτο τρίμηνο είναι σίγουρη, δεδομένου του δεύτερου κύματος κλειδώματος της οικονομίας. Η ανάκαμψη κατά το τρίτο τρίμηνο του 2020 με ρυθμό ρεκόρ +12,7% από τρίμηνο σε τρίμηνο απέδειξε ότι οι οικονομίες της ευρωζώνης μπορούν να ανακάμψουν αρκετά γρήγορα, καθώς αίρονται οι περιορισμοί. Το μεγάλο ερώτημα τώρα είναι αν μπορούν να το κάνουν ξανά. Σε τελική ανάλυση, ο νέος γύρος σκληρών περιορισμών που ανακοινώθηκε τις τελευταίες εβδομάδες είναι βέβαιο ότι θα βυθίσει την οικονομία της ευρωζώνης σε μια συρρίκνωση το τελευταίο τρίμηνο του τρέχοντος έτους.

Οι διαφορές

Επανάληψη του πρώτο εξαμήνου του 2020 δεν θα υπάρξει, καθώς υπάρχουν σημαντικές διαφορές στα κλειδώματα των μηχανών της οικονομίας στην Ευρώπη, καθώς τα μέτρα είναι πιο στοχευμένα και επηρεάζουν τις κοινωνικές δαπάνες (30% - 45% της ιδιωτικής κατανάλωσης) και λιγότερο περιοριστικά (σχολεία και οι μη ουσιώδεις επιχειρήσεις διατηρούνται ανοιχτές στις περισσότερες χώρες. Οι τομείς που επηρεάστηκαν περισσότερο δεν έχουν ανακάμψει οπότε η πτώση που θα σημειώσουν θα είναι λιγότερο απότομη. Οι εμπορικές συναλλαγές θα κινηθούν σε καλύτερα επίπεδα σε σχέση με αυτά της άνοιξης.

Συνολικά, το ΑΕΠ της ευρωζώνης θα συρρικνωθεί περίπου -4% το 4ο τρίμηνο του 2020, ανεβάζοντας τις προβλέψεις για το 2020 στο -7,6%.

Και μετά το εμβόλιο… τι;

Τα άσχημα νέα είναι ότι η ανάκαμψη μετά το δεύτερο άνοιγμα είναι πιθανό να αποδειχθεί πιο ήπια, ακόμη και αν το σοκ ήταν μικρότερο. Κατά πρώτον, οι κυβερνήσεις δεν θα μειώσουν τους περιορισμούς, όπως συνέβη το καλοκαίρι προσπαθώντας να διδαχθούν από τα λάθη που διέπραξαν το καλοκαίρι. Εν τω μεταξύ κάποιες οικονομικές δραστηριότητες δεν θα επανακάμψουν ακόμα και όταν βγει στην αγορά το εμβόλιο.

Κατά το δεύτερο τρίμηνο του 2021 αναμένεται μία οικονομική αποσυμφόρηση, καθώς η βελτίωση των συστημάτων υγείας θα δώσει το πράσινο φως για την άρση των περιορισμών.

Μετά το δεύτερο lockdown ίσως υπάρξει και τρίτο

Η δυναμική της ανάκαμψης ωστόσο θα περιορίζεται από την αβεβαιότητα ενός τρίτου πιθανού κλειδώματος στην οικονομία. Μόνο κατά το δεύτερο εξάμηνο του 2021 φαίνεται να κυλά φυσιολογικά η οικονομία με την διαθεσιμότητα ενός εμβολίου, το οποίο θα κυκλοφορήσει πριν το τέλος του 2021.

Χωρίς την επάρκεια και ικανότητα παρακολούθησης, ανίχνευσης και απομόνωσης των περιπτώσεων Covid-19, η δεύτερη έκδοση του lockdown θα αποβεί άχρηστη στην βελτίωση των συνθηκών υγείας. Στο μεταξύ επειδή η δεύτερη έκδοση lockdown είναι πραγματικότητα οι κυβερνήσεις θα πρέπει να μειώσουν τα βάρη προς τους φορολογούμενους με μειώσεις φόρων και δημόσιες εγγυήσεις πιστώσεων.