Η μεταμόρφωση του λιανικού εμπορίου και της εστίασης λόγω των lockdowns

Η κρίση μεταμορφώνει το λιανικό εμπόριο, τις συνήθειες των καταναλωτών στην Ελλάδα και πλέον οι επιχειρήσεις που θέλουν να παραμείνουν δίνουν έμφαση στην προσωπική εξυπηρέτηση και στην τεχνολογία.

Δύο παραμέτρους που μπορεί να είναι εντελώς διαφορετικές, αλλά συγκλίνουν στον κοινό στόχο. Στην εξυπηρέτηση του καταναλωτή. Η πρόσφατη κρίση έφερε σημαντική αύξηση του κύκλου εργασιών σε πολύ μικρά μπακάλικα και στο e-commerce μεγάλων ομίλων.

Πώς αυξήθηκαν οι πωλήσεις στα mini market και «αναστήθηκαν» τα μπακάλικα

Σύμφωνα με διασταυρωμένες πληροφορίες, κατά το διάστημα της α’ καραντίνας (Μαρτίου-Απριλίου) υπήρχε μεγάλη αύξηση πωλήσεων στα μικρά καταστήματα λιανικής (mini markets), η οποία προέρχονταν κυρίως από την προσπάθεια αποφυγής της κοσμοσυρροής στα σούπερ μάρκετ, αλλά και, κυρίως, λόγω της προσωπικής εξυπηρέτησης. Πολλά μικρά καταστήματα ανέλαβαν την άμεση παράδοση στο σπίτι τροφίμων αλλά και άλλων προϊόντων. Η τάση αυτή συνεχίζεται καθόλη τη διάρκεια του 2020 και φαίνεται ότι πλέον γίνεται σαφές ότι ο κλάδος των μικρών καταστημάτων οδηγείται στην προσωπική εξυπηρέτηση. Επιπλέον για τα πιο αδύναμα εισοδήματα, τα μικρά μαγαζιά μπορούν να προσφέρουν είτε καλύτερες τιμές είτε να «ανοίξουν τεφτέρι» όπως γίνονταν παλαιότερες δεκαετίες. Μία επιστροφή προς το παρελθόν δηλαδή.

Επενδύσεις μέχρι 200 εκατ. ευρώ για το e-commerce το 2021

Στον αντίποδα, τα μεγάλα εμπορικά καταστήματα κατά την διάρκεια της κρίσης ενίσχυσαν τα τμήματα e-commerce που ήταν υποστελεχωμένα σε προσωπικό, αλλά και σε logistics. Μετά από τις διαμαρτυρίες για τις καθυστερήσεις στην πρώτη καραντίνα, οι εταιρείες ενίσχυσαν τα τμήματα του e-commerce κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, αλλά φαίνεται ότι δεν ήταν αρκετή η ενίσχυση, γιατί και σ’ αυτή την καραντίνα υπάρχουν καθυστερήσεις και διαμαρτυρίες. Πλέον οι μεγάλοι όμιλοι λιανικής (τροφίμων και ειδών ένδυσης -υπόδησης) προγραμματίζουν για το 2021 αυξημένες επενδύσεις που -εκτιμάται- ότι θα ξεπεράσουν τα 200 εκατ. ευρώ (σωρευτικά) προκειμένου να αυξήσουν τις ηλεκτρονικές εφαρμογές και κυρίως να ανανεώσουν τον στόλο και τα δίκτυα διανομής.

Τα προβλήματα που υπάρχουν για τις εταιρείες είναι ότι τα υπάρχοντα logistics ήταν φτιαγμένα για διαφορετικές και πιο υποτονικές συνθήκες. Σήμερα η αύξηση πωλήσεων κατά 50% μέσω ηλεκτρονικού εμπορίου έχει δείξει τις ανεπάρκειες των logistics τους. Το outsourcing που είχαν τόσα χρόνια οι μεγάλοι όμιλοι λιανικής δεν επαρκεί και ίσως πλέον κάποιοι θα πρέπει να ακολουθήσουν το μοντέλο της «Πλαίσιο» που είχε και δικό του στόλο διανομής.

Αλλάζουν οι συνήθειες των καταναλωτών

Η κρίση και τα lockdowns έχουν αλλάξει πολλές συνήθειες καταναλωτών. Έχει μειωθεί η επίσκεψη στα καταστήματα που είναι ανοικτά (π.χ. οι πωλήσεις take away καφέ, οι διανομές φαγητού) και αυτό συνεπάγεται ότι πολλά καταστήματα εστίασης θα στραφούν σταδιακά σε μικρότερους χώρους. Η τάση αυτή θα φανεί μέσα στο 2021 και θα έχει επιπτώσεις και στην προσφορά και ζήτηση επαγγελματικών ακινήτων. Οι τεράστιοι χώροι δεν θα έχουν ζήτηση από τη στιγμή που δεν χρειάζεται να κάθονται.

Επίσης, τόσο στη διάρκεια του α’ εγκλεισμού όσο και του β’ εγκλεισμού έχουν αυξηθεί οι άνθρωποι που μαγειρεύουν σπίτι ή πίνουν καφέ στο σπίτι τους (και για λόγους εγκλεισμού και λόγω οικιακής οικονομίας). Η μείωση της κατανάλωσης θα φανεί στο α’ τρίμηνο 2021 και θα δείξει εάν θα γίνει κυρίαρχη τάση στο β’ τρίμηνο 2021.