Με το βλέμμα στον ουρανό: Η Ευρώπη εξελίσσεται σε hub διαστημικής επιχειρηματικότητας

Σύμφωνα με τον Επίτροπο, τον τελευταίο χρόνο υπήρξε «εξαιρετικά σημαντική πρόοδος» στον τομέα του διαστήματος για την ΕΕ, καθώς εξασφαλίστηκε και ένας προϋπολογισμός 13,2 δισ. ευρώ, ο μεγαλύτερος στην ευρωπαϊκή ιστορία για το διάστημα. Παράλληλα, είδαμε την συμφωνία για το νέο διαστημικό πρόγραμμα, το πρώτο του είδους του για την Ευρώπη. Αυτό, σύμφωνα με τον Breton, «θα μας δώσει την ικανότητα να δράσουμε σε όλες τις διαστάσεις της ευρωπαϊκής διαστημικής πολιτικής. Οι λεπτομέρειες της εφαρμογής είναι ακόμη υπό συζήτηση, αλλά είμαι βέβαιος ότι μπορούμε να βρούμε έναν δρόμο προς τα εμπρός τις επόμενες εβδομάδες».

Τα επόμενα βήματα για Galileo & Copernicus

Ο Breton μίλησε για την ενοποίηση των Galileo και Copernicus, τα οποία «θα πρέπει να εξελιχθούν, διαφορετικά κινδυνεύουν να είναι παρωχημένα», ενώ έδωσε και το «πράσινο φως» για τους δορυφόρους δεύτερης γενιάς του Galileo, με την πρώτη εκτόξευση να τοποθετείται στο 2024 και τις σχετικές αποφάσεις να αναμένονται στο τέλος του τρέχοντος μήνα. Η νέα γενιά θα προσφέρει βελτιωμένες δυνατότητες, ιδίως στον τομέα της ασφαλούς πλοήγησης και της ανθεκτικότητας έναντι αναδυόμενων απειλών. Όσον αφορά στο Copernicus, σχεδιάζονται νέες αποστολές, ενώ το σύστημα καλείται να προσαρμοστεί και απέναντι στον ανταγωνισμό που υπάρχει στο πεδίο της γεωπαρατήρησης.

Συνδεσιμότητα από το διάστημα

Στον τομέα της συνδεσιμότητας, ο Επίτροπος τόνισε πως καλούμαστε να προβλέψουμε τις μελλοντικές προκλήσεις και τις πιθανές στρατηγικές εξαρτήσεις τα επόμενα 20 έως 30 χρόνια. Και για αυτό, σύμφωνα με τον ίδιο, η Ευρώπη θα πρέπει να αναπτύξει γρήγορα μια πρωτοβουλία συνδεσιμότητας με βάση το διάστημα, ως τρίτη υποδομή, πέρα από το Galileo και το Copernicus. Αυτό θα πρέπει να γίνει «γρήγορα» και θέληση του ίδιου είναι να υποβληθεί φέτος η σχετική πρόταση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.

Η συγκεκριμένη υποδομή θα πετύχει μια σειρά στόχων. Συγκεκριμένα, α) θα βάλει τέλος στις «νεκρές» ζώνες, προσφέροντας πρόσβαση σε ευρυζωνική σύνδεση υψηλής ταχύτητας για όλους, β) θα προσφέρει αυτονομία και θα βοηθήσει στην αποφυγή εξαρτήσεων από τις υπό ανάπτυξη πρωτοβουλίες εκτός ΕΕ, στόχος που επετεύχθη και με το Galileo, γ) θα οδηγήσει την Ευρώπη στην κβαντική εποχή, διασφαλίζοντας την κβαντική κρυπτογραφημένη επικοινωνία, δ) θα κρατήσει την ήπειρο διασυνδεδεμένη σε κάθε ενδεχόμενο, συμπεριλαμβανομένων μαζικών κυβερνοεπίθεσεων που βγάζουν εκτός λειτουργίας άλλα συστήματα, «οι οποίες δεν είναι πια μυθοπλασία, ειδικά με την εμφάνιση της κβαντικής πληροφορικής».

Πριν από μερικές εβδομάδες, άλλωστε, ξεκίνησε μελέτη για ένα ασφαλές διαστημικό σύστημα συνδεσιμότητας. Η κοινοπραξία, που αποτελείται από ευρωπαϊκούς κατασκευαστές δορυφόρων, φορείς εκμετάλλευσης και παρόχους υπηρεσιών, φορείς τηλεπικοινωνιών και παρόχους υπηρεσιών εκτόξευσης, θα μελετήσει τον σχεδιασμό και την ανάπτυξη αυτού του έργου, που αναμένεται πως θα συμπληρώσει τις υπάρχουσες υποδομές δημιουργώντας συνέργειες - όπως, για παράδειγμα, ενισχύοντας το σήμα του Galileo. Τα πρώτα πορίσματα αυτής της ομάδας αναμένεται να δημοσιευθούν μέσα στον ερχόμενο Απρίλιο.

Πρόσβαση και διαχείριση

Ένας άλλος τομέας ενδιαφέροντος είναι οι εκτοξευτήρες, με τον Επίτροπο να τονίζει πως «δεν υπάρχει πολιτική διαστήματος χωρίς αυτόνομη πρόσβαση σε αυτό». «Για πρώτη φορά, θα μπορέσουμε να χρησιμοποιήσουμε τον προϋπολογισμό της ΕΕ για να υποστηρίξουμε την ευρωπαϊκή βιομηχανία εκτοξευτήρων σε ολόκληρη την αλυσίδα: από την πρώτη έρευνα σχετικά με τις νέες τεχνολογίες προώθησης έως τις μακροπρόθεσμες συμβάσεις για την εκτόξευση των ευρωπαϊκών δορυφόρων μας», αναφέροντας πως απαιτείται μια πιο «επιθετική» στρατηγική επί του συγκεκριμένου ζητήματος.

Παράλληλα, απαιτείται και η ανάπτυξη μιας ισχυρής πολιτικής - ξεκινώντας από το 2021 - για ένα σύστημα Space Traffic Management. Αυτό, με απλά λόγια, σχετίζεται με τον διαστημικό χώρο, ο οποίος γίνεται ολοένα και πιο κορεσμένος με τα συστήματα και τα διαστημικά «σκουπίδια» που εντοπίζονται σε αυτόν, απειλώντας τη βιωσιμότητα και την ασφάλεια των διαστημικών υποδομών και λειτουργιών. «Ένα εκατομμύριο θραύσματα βρίσκονται σε τροχιά γύρω από τη γη - και ο αριθμός αυξάνεται συνεχώς, αφού αναμένεται ότι τα επόμενα χρόνια θα εκτοξευθούν περισσότεροι από 30.000 επιπλέον δορυφόροι» σημείωσε ο Επίτροπος.

Παγκόσμιο hub διαστημικής επιχειρηματικότητας

Ως ένα ακόμη στοιχείο της διαστημικής στρατηγικής για το 2021, ο Επίτροπος θέλει να εξελιχθεί η Ευρώπη σε ένα παγκόσμιο hub διαστημικής επιχειρηματικότητας. «Έχουμε στην Ευρώπη τη δημιουργικότητα, τις startups, τους επιχειρηματίες, την ικανότητα έρευνας και καινοτομίας. Δεν έχουμε, όμως, μια συνεκτική προσέγγιση, αλλά μια διάσπαρτη και αναποτελεσματική». «Ο διαστημικός τομέας διέρχεται μια γρήγορη και βαθιά διαδικασία εκβιομηχάνισης, του μεγέθους που είδε η αυτοκινητοβιομηχανία». Όπως είπε, το να πραγματοποιεί κανείς επιχειρηματικές δραστηριότητες για το διάστημα έχει γίνει φθηνότερο, κάτι που είναι καλό αλλά απαιτεί από όλες τις πλευρές να προσαρμοστούν.

«Τώρα είναι η ώρα να αναζητήσουμε εναλλακτικά επιχειρηματικά μοντέλα και προγράμματα χρηματοδότησης. Θα εκκινήσω λοιπόν φέτος μια νέα διαστημική επιχειρηματική πρωτοβουλία: το Cassini». Σε συνεργασία με τις European Investment Bank (EIB) και European Investment Fund (EIF), αυτό θα οδηγήσει στη δημιουργία ενός ταμείου ύψους 1 δισεκατομμυρίου ευρώ για την ενίσχυση των startups και της καινοτομίας γύρω από το διάστημα, καλύπτοντας δράσεις σε ολόκληρο τον κύκλο της καινοτομίας, από την επιχειρηματική ιδέα έως την εκβιομηχάνιση, και με την ΕΕ να λειτουργεί ακόμη και ως πελάτης για projects.

Όλα αυτά, σύμφωνα με τον ίδιο, θα οδηγήσουν σε μόχλευση περαιτέρω επενδύσεων από venture capital funds προς εταιρείες που επικεντρώνουν στη βιομηχανία του διαστήματος, αλλά και σε επενδύσεις από άλλες βιομηχανίες στη συγκεκριμένη αγορά και τις καινοτομίες που αυτή προσφέρει. Στα σχέδια και η δημιουργία ενός ευρωπαϊκού διαστημικού incubator αλλά και ενός προγράμματος το οποίο θα λειτουργεί ως accelerator, παρέχοντας πρόσβαση στον διαστημικό χώρο για τη δοκιμή υποσχόμενων τεχνολογιών.

«Συμπερασματικά, το 2021 θα είναι ένα καθοριστικό έτος για τη διαστημική μας στρατηγική και για τη θέση της Ευρώπης στο παγκόσμιο πεδίο του διαστήματος. Έχουμε τεράστιες προκλήσεις να αντιμετωπίσουμε, με σοβαρό κίνδυνο να χάσουμε έδαφος. Πρέπει να είμαστε σε θέση να βρούμε τους πόρους για να ανακαλύψουμε ξανά τους εαυτούς μας, να σπάσουμε τα ταμπού και τις καθιερωμένες συνεργασίες» κατέληξε ο Επίτροπος Εσωτερικής Αγοράς.