Η Θεσσαλονίκη παράγει καινοτομία που ξεχωρίζει σε διεθνές επίπεδο

Fieldscale

Η Fieldscale ιδρύθηκε το 2015 με έδρα τη Θεσσαλονίκη. Παράγει και παρέχει λογισμικό προσομοίωσης που βοηθά τους κατασκευαστές ολοκληρωμένων κυκλωμάτων (IC) και αισθητήρων αφής να αυξήσουν τη δυνατότητα υποστήριξης των πελατών τους και να μειώσουν τον κύκλο ανάπτυξης των προϊόντων τους, εξοικονομώντας χρόνο και κόστος. Το κορυφαίο προϊόν της, το Fieldscale SENSE, είναι η πρώτη διαδικτυακή πλατφόρμα ανάπτυξης και σχεδίασης αισθητήρων αφής μέσω προσομοίωσης υψηλής ακρίβειας που βασίζεται στο υπολογιστικό νέφος (cloud computing).

Όπως αναφέρει στο epixeiro.gr o CEO της Fieldscale, Γιώργος Μπόντζιος «η χρήση των αισθητήρων αφής, οι οποίοι είναι βολικοί για τον τελικό χρήστη και οικονομικά αποδοτικοί για τους κατασκευαστές, εξαπλώνεται πέρα από τα smartphones, σε οικιακές συσκευές, σε οικιακούς διακόπτες μέχρι και σε αυτοκίνητα και αεροπλάνα. Ωστόσο, η ανάπτυξή τους παραμένει μια δύσκολη και κοστοβόρα διαδικασία, ειδικότερα για κλάδους που για πρώτη φορά εισάγουν αισθητήρες αφής στα προϊόντα τους. Μέχρι σήμερα υπήρχε μια συμβατική προσέγγιση επαναληπτικού σχεδιασμού με την ανάπτυξη πρωτοτύπων για την εξάλειψη των ανεπιθύμητων επιδράσεων και την εξασφάλιση της ιδανικής απόκρισης σε όλες τις διαφορετικές συνθήκες λειτουργίας και του περιβάλλοντος, λαμβάνοντας υπόψη τα διαφορετικά πρότυπα που πρέπει να τηρούνται σε κάθε βιομηχανία».

Η εταιρεία έχει λάβει συνολική χρηματοδότηση ύψους 3,2 εκατομμυρίων ευρώ. Πρόσφατα η Fieldscale ανακοίνωσε συνεργασία με την STMicroelectronics, τον μεγαλύτερο κατασκευαστή ολοκληρωμένων κυκλωμάτων στην Ευρώπη, με πάνω από 100.000 πελάτες και ετήσιο τζίρο που ξεπερνά τα 9 δισεκατομμύρια δολάρια, για να απλοποιήσουν και να επιταχύνουν την ανάπτυξη αισθητήρων αφής για έξυπνες συσκευές που χρησιμοποιούν ST Μικροελεγκτές STM32 (MCU).

Για τις προοπτικές της Θεσσαλονίκης, η εταιρεία βλέπει πως το startup οικοσύστημα της «αναπτύσσεται με ταχείς ρυθμούς τα τελευταία 2 - 3 χρόνια και έχει αρχίσει να γίνεται πόλος έλξης παγκοσμίου φήμης εταιρειών. Τελευταία, δημιουργούνται όλο και περισσότερες πρωτοβουλίες και μεγάλες συνέργειες με στόχο την ανάπτυξη του επιχειρηματικού περιβάλλοντος, πολλές από τις οποίες θα δείτε να παίρνουν σάρκα και οστά μέσα στο 2021. Ένα μεγάλο πλεονέκτημα της πόλης μας είναι το ΑΠΘ -το μεγαλύτερο πανεπιστήμιο της χώρας, από το οποίο κάθε χρόνο αποφοιτούν υψηλά καταρτισμένοι ταλαντούχοι νέοι. Το στοίχημα, λοιπόν, είναι να επιτευχθεί ένα αποτελεσματικό κανάλι μεταξύ του ΑΠΘ και του επιχειρηματικού κόσμου».

Όπως συνέβη με τη συντριπτική πλειοψηφία εταιρειών παγκοσμίως, ο κορονοϊός και οι συνέπειές του, είχαν αρνητική επίδραση στις εμπορικές δραστηριότητες της Fieldscale. Κατάφερε, ωστόσο, να προσαρμοστεί και να σταθεροποιηθεί «και αυτό οφείλεται αποκλειστικά στους ανθρώπους μας». Όπως τονίζει ο κ. Μπόντζιος, «έχοντας αφήσει τα δύσκολα πίσω μας, κοιτάμε πλέον με αισιοδοξία μπροστά. Είναι δύσκολο να μιλήσει κανείς για συγκεκριμένους στόχους αυτήν την ρευστή περίοδο. Ένα από τα διδάγματα που μας αφήνει το 2020 είναι ότι όλα τα πλάνα μπορούν να ανατραπούν εντελώς μέσα σε μερικές ημέρες -αν όχι σε μια νύχτα. Νομίζω ότι το πιο σημαντικό αυτήν την περίοδο είναι να μείνουμε αφοσιωμένοι σε αυτό που κάνουμε, ώστε να προσφέρουμε το καλύτερο δυνατό προϊόν και υπηρεσίες στους πελάτες μας».

Kenotom

Η Kenotom δημιουργήθηκε το 2014, όταν οι ιδρυτές είδαν τη δυνατότητα δημιουργίας μιας ανταγωνιστικότατης ομάδας με έδρα τη Θεσσαλονίκη, οπότε και αποφάσισαν να επιστρέψουν από την Γερμανία όπου εργάζονταν, ξεκινώντας με ελάχιστο αρχικό κεφάλαιο. Σήμερα, παρέχει υπηρεσίες ανάπτυξης ενσωματωμένων συστημάτων (embedded systems), δηλαδή ανάπτυξης ηλεκτρονικών διατάξεων και λογισμικού. Η κύρια δραστηριότητα εντοπίζεται σε εφαρμογές της αυτοκινητοβιομηχανίας, με πελάτες εταιρίες - προμηθεύτριες των αυτοκινητοβιομηχανιών, ενώ έχει εμπειρία και σε έργα βιομηχανικού αυτοματισμού, στην αεροπλοΐα, στα ιατρικά μηχανήματα και στην ρομποτική.

Ξεκινώντας την πρώτη συνεργασία με έναν από τους πέντε μεγαλύτερους προμηθευτές ενσωματωμένων συστημάτων στην αυτοκινητοβιομηχανία, αυτή τη στιγμή διαθέτει «αρκετές αξιόλογες και σταθερές συνεργασίες με εταιρίες - πελάτες του εξωτερικού». Σήμερα αριθμεί περί τους 75 εργαζόμενους και, παράλληλα με τους νέους αποφοίτους, προσβλέπει και στην προσέλκυση μηχανικών με εμπειρία από το εξωτερικό. Η εταιρία επενδύει στην ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών της μέσω ειδικών εκπαιδεύσεων των μηχανικών, αναβαθμίσεων στις υποδομές και τα εργαλεία, αλλά και σε συστήματα διασφάλισης ποιότητας.

Όσον αφορά στην πόλη της Θεσσαλονίκης, ο κ. Φώτης Παντελιάδης, co-founder και managing director, υπογραμμίζει πως «το επιχειρηματικό περιβάλλον της πόλης έχει αρχίσει να εμφανίζει σημάδια εξέλιξης. Συνδυαστικά, οι τρεις άξονες αυτής της εξέλιξης είναι οι startups της ευρύτερης περιοχής, οι εταιρίες του εξωτερικού που θα επενδύσουν στη Θεσσαλονίκη για τμήματα του R&D τους, αλλά και οι εταιρίες που έχουν την έδρα τους στην πόλη. H Kenotom ανήκει στην τρίτη κατηγορία, βλέπουμε ωστόσο αξιόλογη κινητικότητα και στους τρεις κλάδους. Παρατηρούμε πάντως ότι, ενώ συχνά το ταλέντο και οι ιδέες δεν λείπουν από τους νέους συναδέλφους, υπάρχει έλλειμμα εκπαιδευτικών προγραμμάτων επιχειρηματικότητας για νέους.

Γενικότερα επίσης, η εικόνα που έχει διεθνώς η Θεσσαλονίκη ως αποκλειστικά τουριστικός προορισμός, θεωρούμε ότι την αδικεί ιδιαίτερα. Η σχετική προβολή των τουριστικών της πλεονεκτημάτων είναι σίγουρα θετική, αλλά πρέπει να πλαισιωθεί με τη στήριξη και προβολή του επιστημονικού δυναμικού της. Θεωρούμε ότι θα βοηθούσε ιδιαίτερα κάθε κίνηση προς την δημιουργία ενός σταθερού και απλού θεσμικού πλαισίου για επενδύσεις. Τέλος, ακόμη δεν έχουμε δει πολλούς έμπειρους συναδέλφους μηχανικούς να επιστρέφουν στην Θεσσαλονίκη και την Ελλάδα γενικότερα – πράγμα που δυστυχώς σημαίνει ότι οι συνθήκες επαναπατρισμού δεν είναι ιδιαίτερα ελκυστικές. Αυτό το έλλειμμα έμπειρου προσωπικού στην πόλη σίγουρα δεν βοηθάει».

Μακροπρόθεσμος στόχος της Kenotom είναι να εξελιχθεί σε μια σημαντική εταιρία στο embedded systems engineering. Συγκεκριμένοι στόχοι, σύμφωνα με τον κ. Παντελιάδη, «είναι να εμβαθύνουμε ακόμη περισσότερο στα αντικείμενα που αποδεδειγμένα γνωρίζουμε, όπως η ηλεκτροκίνηση» αλλά και σε "συγγενικές" περιοχές, προσβλέποντας και σε επιπλέον έργα στο πεδίο εφαρμογών της βιομηχανίας, της αεροδιαστημικής, των ιατρικών μηχανημάτων και των αγροτικών εφαρμογών. Εντός του 2021 επενδύουμε και στην επέκτασή των γραφειακών της χώρων, ώστε να ξεπεράσουν τα 1.100m2». Εάν η χρονιά κυλίσει σύμφωνα με τις προβλέψεις της, η ανάπτυξη της εταιρίας θα ξεπεράσει το 30%, με 25 - 28 νέες θέσεις εργασίας.

Apifon

Ο Κωνσταντίνος Στρουμπάκης (ιδρυτής και CEO της Apifon) έγραψε τον πρώτο του κώδικα στα 14, στα 15 του σχεδίαζε ιστοσελίδες για e-shop, ενώ σε ηλικία 18 ετών βρέθηκε να ηγείται του τμήματος e-commerce μεγάλης εμπορικής εταιρείας στην Αθήνα. Το 2010 επέστρεψε στη γενέτειρά του, τη Θεσσαλονίκη, όπου και τελικά ίδρυσε την Apifon. Δέκα χρόνια μετά, έχει εξελιχθεί σε μια σύγχρονη εταιρεία τεχνολογίας, η οποία παρέχει προηγμένες υπηρεσίες business messaging και mobile marketing. Μέσα από την πλατφόρμα της, οι επιχειρήσεις μπορούν να χρησιμοποιούν πολλαπλά κανάλια επικοινωνίας και να δημιουργούν καμπάνιες μέσω SMS, Viber και Email.

To 2017 η Google επέλεξε την Apifon μεταξύ 100 εταιρειών του business messaging, ως μέρος του ερευνητικού της προγράμματος, για το RCS messaging. Το 2018 η εταιρεία άνοιξε γραφεία σε Αθήνα και Μαδρίτη, ενώ σήμερα απασχολεί περισσότερα από 50 άτομα και μέσα από την πλατφόρμα της στέλνονται περισσότερα από ένα δισ. μηνύματα. Ο ρυθμός ανάπτυξης της ξεπερνά το 50% χρόνο με το χρόνο και ιδιαίτερα στην περίοδο της πανδημίας η αύξηση ξεπερνάει το 100%. Κάποιες από τις πολύ σημαντικές συνεργασίες της είναι με τις Google, IBM, Viber, Microsoft και Vodafone. H βάση της Apifon ξεπερνά ήδη τους 1.500 πελάτες.

Η Apifon πλέον «βλέπει» εξαγορές άλλων εταιρειών και χρηματοδότηση ενός νέου πλάνου ανάπτυξης. Oι αγορές στις οποίες στοχεύει αφορούν στις ευρύτερες περιοχές της Μεσογείου και των Βαλκανίων, σε χώρες όπως Ρουμανία, Πολωνία, Σερβία, Κροατία, Ουκρανία. Επίσης, στο επίκεντρο της προσοχής της βρίσκεται και η Νοτιοκεντρική Ευρώπη (Ιταλία, Ισπανία, Πορτογαλία, Γερμανία). Ακόμη, πρόσφατα αποφάσισε να επενδύσει στρατηγικά και σε χώρες της Ασίας και πιο συγκεκριμένα στην αγορά της Μιανμάρ και της Σιγκαπούρης, σε συνεργασία με την WaveMoney.

Όπως αναφέρει, στο epixeiro.gr, o κ. Στρουμπάκης, «από την αρχή ο στόχος ήταν η ίδρυση μιας εταιρείας που θα απευθύνεται στην παγκόσμια αγορά, πράγμα καθόλου εύκολο. H εμπιστοσύνη τεχνολογικών κολοσσών στις υπηρεσίες μας, η παγκόσμια ενίσχυση της αγοράς του messaging, η οποία αναμένεται να ξεπεράσει μόνο το 2021 του 2,4 δισ. χρήστες, και η ένταξη της Apifon σε προγράμματα ανάπτυξης και εξωστρέφειας όπως το Endeavor Scale Up, ενισχύουν τις προοπτικές εξέλιξης του επιχειρηματικού μας μοντέλου. Είμαστε έτοιμοι για νέες συμμαχίες και περαιτέρω επέκταση των υπηρεσιών μας».

Όσον αφορά στις προοπτικές της πόλης, για τη μετατροπή της σε διεθνή κόμβο έρευνας και τεχνολογίας, αυτές «ενισχύονται από τις επενδύσεις πολυεθνικών ομίλων. Γύρω από αυτές τις επενδύσεις μπορούμε να "χτίσουμε" ψηφιακά οικοσυστήματα, με τη συμμετοχή τόσο της ακαδημαϊκής, όσο και της startup κοινότητας». Ο ίδιος σημειώνει πως «σίγουρα πρέπει να γίνουν ακόμη πολλά περισσότερα για τη βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος, αλλά πιστεύω ότι βρισκόμαστε στον σωστό δρόμο, ώστε να δημιουργηθεί ένα εξωστρεφές επιχειρηματικό μοντέλο στην πόλη. Σε αυτή την κατεύθυνση βοηθούν πρωτοβουλίες όπως το ΤechSaloniki, ένας τεχνολογικός "συνασπισμός" για το brain gain, που στηρίζουμε ως Apifon».

Nanotypos

Η Nanotypos είναι μια ιδιωτική εταιρεία που ιδρύθηκε το 2012 και εδρεύει στην Τεχνόπολη Θεσσαλονίκης. Αποτελεί εταιρεία έρευνας και τεχνολογικής ανάπτυξης με στόχο να σχεδιάζει, να αναπτύσσει, να κατασκευάζει και να εμπορεύεται προϊόντα που κατασκευάζονται με καινοτόμες νάνο-λιθογραφικές μεθόδους. Δημιουργήθηκε από την ιδέα και το όραμα του συνιδρυτή της, Δρ. Νίκου Κεχαγιά, ο οποίος, επιστρέφοντας μετά από πολύχρονη επαγγελματική πορεία στο εξωτερικό, θέλησε να προσφέρει στον τόπο που μεγάλωσε και αγάπησε. Οι άνθρωποι της έχουν σκοπό να γεφυρώσουν το χάσμα μεταξύ επιστημονικών ευρημάτων (σε εργαστηριακό επίπεδο) και της βιομηχανίας.

Ο Δρ. Κεχαγιάς δηλώνει στο epixeiro.gr πως η Nanotypos «προφέρει μοναδική κατασκευαστική τεχνολογία για την παραγωγή καινοτόμων προϊόντων», προστιθέμενης αξίας, τα οποία περιέχουν στοιχεία νανοτεχνολογίας «χωρίς να αλλάζουμε ούτε το υλικό, από τα οποία φτιάχνονται, ούτε την τεχνολογία κατασκευής αυτών. Ο έλεγχος της επιφανειακής τραχύτητας στη νανο-κλίμακα μας επιτρέπει να επεμβαίνουμε στα προϊόντα, προσδίδοντας συγκεκριμένες ελεγχόμενες επιφανειακές ιδιότητες. Στην διαδικασία παραγωγής δεν προσθέτουμε ούτε ψεκάζουμε κάποιο επικίνδυνο χημικό στα νέα αυτά προϊόντα, απλά κατά κάποιο τρόπο "αντιγράφουμε" την φύση και τις βιομημιτικές ιδιότητες ορισμένων ζωικών και φυτικών οργανισμών».

Ρωτήσαμε τον Δρ. Κεχαγιά για την εικόνα που μπορεί να μας μεταφέρει από τη Θεσσαλονίκη. «Η αλήθεια είναι ότι η αγοραστική δύναμη της είναι μικρή, αλλά η γεωγραφική της τοποθεσία, σε συνδυασμό με την πολιτιστική φυσιογνωμία, έχοντας επίσης το μεγαλύτερο εκπαιδευτικό ίδρυμα της χώρας (ΑΠΘ) στα σπλάχνα της, μπορεί να αποτελέσει πόλο έλξης για τη δημιουργία και ανάπτυξη πρότυπων υψηλής τεχνολογίας και ειδίκευσης επιχειρήσεων. Η καινοτομία έχει να κάνει με την εμπορευματοποίηση "νέων" προϊόντων, οπότε ο χρόνος από την εργαστηριακή ανακάλυψη έως την εμπορική διάθεση, είναι πάρα πολύ σημαντικός. Αν για οποιοδήποτε λόγο υπάρξει καθυστέρηση, η επίπτωση στην βιωσιμότητα της επιχείρησης και, εν γένει, στην ανταγωνιστικότητα της, θα είναι καθοριστική. Οπότε, δεν είναι αρκετό να λέμε ότι έχουμε τα καλύτερα μυαλά ή τις καλύτερες ιδέες, αν το περιβάλλον δεν υποστηρίξει την γενικότερη έννοια της καινοτομίας».

Σύμφωνα με τον ίδιο, για να σταθούμε ανταγωνιστικά σε διεθνές επίπεδο θα πρέπει η «αλυσίδα της καινοτομίας» «να λειτουργήσει προς όφελος των νέων επιστημών που θα θελήσουν να επιχειρήσουν. Η πολιτεία και ο επιχειρηματικός κόσμος θα πρέπει να έχει ενεργά υποστηρικτικό ρόλο, εφοδιάζοντας με όλα τα απαραίτητα εργαλεία τις νέες προσπάθειες. Οφείλουμε, να μην είμαστε ανταγωνιστικοί μεταξύ μας οι Έλληνες, να βλέπουμε την ολιστική εικόνα και να προσαρμοζόμαστε στα διεθνή δεδομένα της εποχής, μακριά από σκοπιμότητες και εγωισμούς. Ανταγωνιστικοί θα πρέπει να είμαστε με τις προηγμένες οικονομίες και κοινωνίες. Για να το πετύχουμε αυτό θα πρέπει να υπάρχει αλληλοϋποστήριξη, σεβασμός και επιχειρηματική ηθική».

Το 2020 η εταιρεία έκανε τρεις νέες προσλήψεις νέων επιστημόνων και ευελπιστεί να διπλασιάσει τις θέσεις εργασίας που προσφέρει στα επόμενα δύο χρόνια. Η πανδημία του κορονοϊού δεν επηρέασε την εταιρεία άμεσα, καθώς, σύμφωνα με τον Δρ. Κεχαγιά «η μακροχρόνια στρατηγική μας για επανεπένδυση των "κερδών" στην περαιτέρω ανάπτυξη της εταιρείας μας, μας έφερε στην ευχάριστη θέση να έχουμε νέα ανταγωνιστικά ερευνητικά προγράμματα και αύξηση των πωλήσεων. Το υψηλό επιστημονικό προσωπικό μας και η φύση της δουλειάς μάς επιτρέπει να δουλεύουμε εξ αποστάσεως και να έχουμε ευέλικτο τρόπο λειτουργείας».

Πληθώρα από «success stories»

Φυσικά, η Θεσσαλονίκη έχει να αναδείξει πολλά ακόμη παραδείγματα. Ανάμεσα σε αυτά βρίσκεται ο Logismos, μια πρωτοπόρος εταιρεία πληροφορικής στην Ελλάδα με έδρα την Θεσσαλονίκη που δίνει έμφαση στην ανάπτυξη λογισμικού (με 200 πελάτες στην Ελλάδα και 100 πελάτες σε 20 χώρες), η BETA CAE, που επικεντρώνει στην κατασκευή εργαλείων software για υπολογισμούς μηχανολογικών κατασκευών (με παρουσία σήμερα από τη Θεσσαλονίκη και τις ΗΠΑ, μέχρι την Ιαπωνία και την Ιταλία) αλλά και η Exothermia, μια εταιρεία που ξεκίνησε ως spin-off του Αριστοτέλειου και που δραστηριοποιείται στον χώρο των εφαρμογών μηχανολογικού λογισμικού, στοχεύοντας στην αυτοκινητοβιομηχανία.