Ισορροπία σε τεντωμένο σκοινί για τις ελληνικές τράπεζες, η διόγκωση του ιδιωτικού χρέους

Παρατηρώντας τους τραπεζικούς ισολογισμούς των τελευταίων 2 ετών (2019 - 2020) βλέπουμε δύο κοινά χαρακτηριστικά. Την αύξηση των προβλέψεων και τα κέρδη από επενδύσεις στα ομόλογα. Και τρίτο χαρακτηριστικό είναι ο στόχος για τη μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων (NPL's) και των ανοιγμάτων (NPE's). Οι ελληνικές τράπεζες εάν συνεχιστεί η πανδημία κινδυνεύουν να βρεθούν στα επίπεδα της περιόδου 2012 – 2015, χωρίς μάλιστα να έχουν έξωθεν βοήθεια αφού έχουν τελειώσει τα «πυρομαχικά».

Το χειρότερο για τις ελληνικές τράπεζες είναι ότι πλέον και οι ξένες τράπεζες στην Ε.Ε. έχουν αυξημένες κεφαλαιακές ανάγκες και προβλήματα και θα κινηθούν και αυτές για την άντληση χρήματος. Έτσι, αντί να τους έχουμε ενδιαφερόμενους «λευκούς ιππότες», δηλαδή να τοποθετήσουν χρήματα στις ελληνικές τράπεζες ή να τις εξαγοράσουν, θα τους έχουμε για τα επόμενα 2 χρόνια ανταγωνιστές στην αναζήτηση κεφαλαίων.

Σ' αυτό το λόγο οφείλεται και η πρακτική της διοίκησης της Τράπεζας Πειραιώς να προσεγγίσει νέους επενδυτές μειώνοντας τη συμμετοχή των παλαιών. Η μετοχή της Τράπεζας Πειραιώς μετά από το limit up της 16ης Μαρτίου γνώρισε μία τρομερή πτώση κατά -60% σε διάστημα 4 συνεδριάσεων.

Η «Λερναία Ύδρα» των κόκκινων δανείων

Το συνολικό ποσό των «κόκκινων» δανείων προς τις τράπεζες ανέρχεται σε 58,1 δισ. και σε 38,9 δισ. ευρώ στις εγχώριες Εταιρίες Διαχείρισης Απαιτήσεων από Δάνεια και Πιστώσεις (ΕΔΑΔΠ). Αν και μέσα σε αυτό το χρέος υπάρχει και ένα μερίδιο των λεγόμενων "στρατηγικών κακοπληρωτών", δηλαδή δανειοληπτών που, ενώ μπορούν να πληρώσουν δεν πληρώνουν, η πλειονότητα αποτελείται από επιχειρήσεις και νοικοκυριά που λόγω της κρίσης αδυνατούν να εξυπηρετήσουν τα δάνεια που έχουν λάβει. Πλέον ο λόγος των μη εξυπηρετούμενων δανείων (NPL's) / συνολικές χορηγήσεις αγγίζει ξανά το 35% - 40% μέσα στο α' τρίμηνο 2021.

Οι διοικήσεις και των 4 συστημικών τραπεζών έχουν καταβάλλει μεγάλες προσπάθειες να τιτλοποιήσουν και να πουλήσουν τα δάνεια αυτά και μάλιστα με επιτυχία, εάν κρίνουμε από τις ανακοινώσεις τους. Το πρόβλημα πλέον είναι ότι παρά τις πωλήσεις τιτλοποιήσεων, η κρίση έχει οδηγήσει σε νέα αύξηση των «κόκκινων δανείων» που ανεβάζει το ποσοστό τους. Ο στόχος των τραπεζών είναι να κατέβει το μέσο ποσοστό του 35% - 40% προς τα επίπεδα του 15% για την περίοδο 2021 - 2022 και μετά να γίνει μονοψήφιο.

Αύξηση καταθέσεων και έσοδα επενδύσεων τα όπλα αντιμετώπισης των «κόκκινων δανείων»

Τα μεγάλα όπλα των ελληνικών τραπεζών είναι ότι αφενός έχουν δημιουργήσει buffers (αποθήκες) ρευστότητας τα προηγούμενα 5 χρόνια και αφετέρου ότι έχουν δεχθεί εισροές περίπου 12 δισ. ευρώ από ιδιωτικές καταθέσεις. Η αύξηση των ιδιωτικών καταθέσεων βοηθά πάρα πολύ στην διαμόρφωση ενός καλύτερου λόγου μη εξυπηρετούμενων δανείων (απαιτήσεις)/ καταθέσεις με αποτέλεσμα οι εποπτικοί ισολογισμοί να θεωρούνται ικανοποιητικοί. Έτσι οι ελληνικές τράπεζες έχουν κερδίσει χρόνο στην προσπάθεια για περαιτέρω εξυγίανση των ισολογισμών τους.

Το δεύτερο όπλο των ελληνικών τραπεζών είναι τα μεγάλα έσοδα επενδύσεων από το ράλι των ελληνικών ομολόγων τα 3 τελευταία χρόνια. Με μέρος απ' τα έσοδα αυτά θα καλύψουν σημαντικές «κεφαλαιακές τρύπες» που έχουν εμφανιστεί λόγω της διεύρυνσης των μη εξυπηρετούμενων δανείων.