Χρήστος Στυλιανίδης, ο νέος υπουργός που ξέρει καλά την ασφαλιστική αγορά

«Η Ευρωπαϊκή Ένωση αναγνωρίζει ότι ο ασφαλιστικός τομέας κατέχει σήμερα μια πολύ σημαντική θέση στη μάχη κατά των φαινομένων της κλιματικής αλλαγής και έχει καλύψει δισεκατομμύρια ζημιές λόγω των φυσικών καταστροφών. Η μείωση των απωλειών στα περιουσιακά στοιχεία θα ωφελήσει τόσο το δημόσιο όσο και τον ιδιωτικό τομέα και θα οδηγήσει σε μία βιώσιμη ανάπτυξη και χρηματοπιστωτική σταθερότητα».

» Για αυτό και στο πλαίσιο του RescEU, το νέο ευρωπαϊκό σύστημα για την αντιμετώπιση των φυσικών καταστροφών, στοχεύουμε να αναπτύξουμε μία νέα κουλτούρα πρόληψης, στην οποία οι ασφαλιστικές εταιρείες μπορούν να συμβάλλουν σημαντικά με την τεχνογνωσία και την εμπειρία που διαθέτουν αλλά και τα κίνητρα που μπορούν να δώσουν».

Αρχής γενομένης στη Συνάντηση των (αντ)ασφαλιστών το 2018

Οι προτάσεις αυτές ακούστηκαν από τον τότε Επίτροπο Ανθρωπιστικής Βοήθειας και Διαχείρισης Κρίσεων Χρήστο Στυλιανίδη, όπου ήταν καλεσμένος ως επίτιμος ομιλητής στο επίσημο δείπνο της MATRIX Broker at Lloyd’s την 20ή Σεπτεμβρίου 2018 στο πλαίσιο της Συνάντησης των (Αντ)ασφαλιστικών που διοργανώνει ανελλιπώς η ΕΑΕΕ κάθε χρόνο τέλος Σεπτεμβρίου, εξαιρουμένων των ετών 2020 και φέτος 2021 σε αντίθεση με τους Γερμανούς στο Baden - Baden που το συνέδριο των Αντασφαλιστών διεξάγεται κανονικά τον προσεχή Οκτώβριο.

Η Matrix Broker at Lloyd’s σήμερα Howden – Matrix με τον Δημήτρη Τσεσμετζόγλου στο τιμόνι τότε και σήμερα, τρία χρόνια πριν πρωτοστάτησε, καλώντας την “πηγή” της γνώσης -τον Χρήστο Στυλιανίδη να ενημερώσει για τις εξελίξεις πάνω στις φυσικές καταστροφές και πως αυτές δύνανται να μετριαστούν υπό την “σκέπη” της ΕΕ. Σήμερα η ελληνική (αντ)ασφαλιστική αγορά, με παρακαταθήκη τις προτάσεις του τότε Επιτρόπου στο δείπνο της Matrix, τις θέσεις της ΕΕ και τις εν προκειμένω ανάγκες που μπορεί να καλύψει για την αντιστάθμιση των κινδύνων στο κλίμα, θα συνομιλεί με τον Χρήστο Στυλιανίδη από την θέση του υπουργού Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας. Μία πολιτική επιλογή του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη που υπόσχεται πολλά για το μέλλον της διαχείρισης των φυσικών καταστροφών.

Συνολική λύση μόνο με συνέργειες

H συνολική προσέγγιση για την αντιμετώπιση του προβλήματος ακούστηκε τότε από την Matrix Brokers, δίνοντας το στίγμα της επομένης ημέρας. Ο Χρήστος Στυλιανίδης τάχθηκε ξεκάθαρα υπέρ των συνεργειών μεταξύ δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, τακτική που σήμερα είναι πλήρως ευθυγραμμισμένη με την τακτική της ΕΕ και της κυβέρνησης της ΝΔ. Τάχθηκε υπέρ της παροχής κινήτρων και της πρόληψης με στόχο οι κυβερνήσεις να περιορίσουν τα κόστη των προϋπολογισμών τους.

Προέβλεψε κατά την ομιλία του ότι «οι φυσικές καταστροφές είναι περισσότερες αλλά και πιο έντονες λόγω της κλιματικής αλλαγής. Τα στοιχεία αποδείκνυαν:

• 1ον: ότι μέσα σε σαράντα χρόνια, τα κράτη της ΕΕ έχασαν 360 δισεκατομμύρια ευρώ λόγω των ακραίων καιρικών και κλιματικών καταστροφών.
• 2ον : η ζημιά σε κρίσιμες υποδομές στην Ευρώπη φτάνει τα 3,4 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως, ποσό που θα τριπλασιαστεί στα επόμενα χρόνια και θα λειτουργήσει σε βάρος του δημόσιου αλλά και του ιδιωτικού τομέα.
• 3ον: οι δασικές πυρκαγιές το 2017 στην Πορτογαλία προκάλεσαν ζημιές που ανήλθαν σε 600 εκατομμύρια ευρώ.

Από τις σημαντικότερες πρωτοβουλίες του Επιτρόπου ήταν τότε το σχέδιο rescEU. Κάποιοι το εξομοίωσαν με τον ορισμό της αλληλεγγύης. Τότε στις 20 Σεπτεμβρίου 2018 ευρίσκονταν στο τελικό στάδιο των διαπραγματεύσεων για να γίνει νόμος της ΕΕ. Στόχος του σχεδίου ήταν η αναβάθμιση του σημερινού ευρωπαϊκού μηχανισμού πολιτικής προστασίας, ο οποίος είναι το συλλογικό μέσο για την αντιμετώπιση καταστροφών. Μέσα από το rescEU, είχε επισημάνει ο Επίτροπος θα δίδονταν οικονομικά κίνητρα στα κράτη-μέλη, προκειμένου να βελτιώσουν την πρόληψη των φυσικών καταστροφών, δίνοντας έμφαση στην κουλτούρα της πρόληψης.

Το rescEU σήμερα

To rescEU τέθηκε σε ισχύ στις 21-3-2019. Αποτελεί κοινή δεξαμενή μέσων της ΕΕ για την αντιμετώπιση καταστροφών ως λύση ύστατης ανάγκης. Τα μέσα αυτά θα αποκτώνται με αγορά, μίσθωση ή μακροχρόνια μίσθωση από τα ενδιαφερόμενα κράτη - μέλη με συγχρηματοδότηση σε ποσοστό 80% έως 90% του συνολικού επιλέξιμου κόστους από την ΕΕ. Εντάσσονται σ’ αυτό από τα κράτη - μέλη «μονάδες» και όχι μεμονωμένα μέσα. Τα μέσα του rescEU μπορούν να χρησιμοποιούνται για εθνικούς σκοπούς, μόνο όταν δεν χρησιμοποιούνται ή δεν είναι απαραίτητα για επιχειρήσεις αντιμετώπισης καταστροφών στο πλαίσιο του Μηχανισμού Πολιτικής Προστασίας της Ένωσης.

Το μεταβατικό rescEU με ισχύ μέχρι την 1η Ιανουαρίου 2025, θεσπίστηκε λόγω αδυναμίας εύρεσης στο άμεσο μέλλον εναέριων μέσων πυρόσβεσης στην αγορά. Σε ό,τι αφορά τους κανόνες λειτουργίας του μεταβατικού rescEU: τα κράτη - μέλη μπορούν να προσφέρουν στο μεταβατικό rescEU εθνικά μέσα που διαθέτουν για διάστημα από 1 έως 3 χρόνια, ως προσωρινή λύση και μέχρι να τεθεί σε κανονική λειτουργία το rescEU. Για τα εθνικά μέσα που εντάσσονται στο μεταβατικό rescEU προβλέπεται συγχρηματοδότηση από την ΕΕ σε ποσοστό 75% του κόστους που είναι απαραίτητο για την εξασφάλιση της διαθεσιμότητάς τους.

Πρόληψη και ασφάλιση έναντι των καταστροφικών κινδύνων

Η ΕΕ με το Σχέδιο Δράσης της, προωθεί εδώ και χρόνια σχέδιο για τη μείωση του καταστροφικού κινδύνου σε όλες τις πολιτικές της, ενισχύοντας την ανθεκτικότητα στις καταστροφές. «Οι ασφάλειες διαδραματίζουν ζωτικό ρόλο στην καταπολέμηση των καταστροφικών επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής, προσφέροντας κίνητρα για τη μείωση των κινδύνων. Ο ρόλος του κλάδου στην πρόληψη του κινδύνου έχουν αναγνωριστεί από την ΕΕ, μέσα από την Πράσινη Χάρτα του 2013 και το πλαίσιο Sendai του 2015» είχε ο ίδιος αναφέρει.

Οι κυβερνήσεις ενεργούν ως ασφαλιστές ύστατης λύσης

Παρά ταύτα, η ασφαλιστική κάλυψη του καταστροφικού κινδύνου παραμένει χαμηλή σε πολλές χώρες της ΕΕ. Στην πραγματικότητα, οι κυβερνήσεις συχνά ενεργούν ως ασφαλιστές ύστατης λύσης, χωρίς αυτό να αποτελεί λύση. Έτσι, οι απώλειες σε περίπτωση καταστροφών αυξάνονται. Ανάλογα αυξάνεται και το κόστος που επωμίζεται το Δημόσιο.

Ανταποδοτικό μέτρο οικονομικού επιπέδου αποτελεί η ανάπτυξη της ασφάλειας έναντι του κινδύνου καταστροφών, με επίκεντρο την πρόληψη. Θα πρέπει ως εκ τούτου να βρίσκεται στο επίκεντρο των εθνικών στρατηγικών για τη μείωση των κινδύνων, και να ενσωματωθεί σε σχέδια διαχείρισης καταστροφών.

Το πιο σημαντικό επίτευγμα

Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Χρήστος Στυλιανίδης διακρίθηκε και για τον χειρισμό του Ebola, όπου με δικές τους πρωτοβουλίες κατάφερε ο ιός να κρατήσει τα χαρακτηριστικά της επιδημίας, να μην αποκτήσει τα χαρακτηριστικά της πανδημίας ώστε να «βγει» εκτός Αφρικανικής Ηπείρου.