Ρολόγια χειρός: Από τους καρπούς των στρατιωτών στα smartwatch του σήμερα

Είναι χαρακτηριστικό πως τον Ιούλιο του 1916, οι New York Times παραξενεύονταν βλέποντας ολοένα και περισσότερους Ευρωπαίους να φοράνε τα ρολόγια στον καρπό τους. «Μέχρι πρόσφατα», έγραφε η εφημερίδα, «το ρολόι με μπρασελέ θεωρούνταν από τους Αμερικανούς ως αστείο. Οι καλλιτέχνες και οι ηθοποιο το έχουν χρησιμοποιήσει για να κάνουν πλάκα, ως μια "ανόητη μόδα"».

Εντούτοις, εκείνη την εποχή βρισκόμαστε σε ένα διαφορετικό χρονικό σημείο, στον δεύτερο χρόνο του Α' Παγκοσμίου Πολέμου. Είναι η εποχή που οι τηλεπικοινωνίες έχουν προσφέρει μια διαφορετική χρησιμότητα στον χρόνο, κάνοντας «υποχρεωτική την χρήση ρολογιών από τους στρατιώτες». Ο στρατός χρειάζεται άμεση πρόσβαση στην ώρα, καθώς οι τηλεπικοινωνίες επιτρέπουν στους στρατιώτες «να συντονίζουν με μεγαλύτερη ακρίβεια τις κινήσεις τους».

Και το να ψάχνει κανείς στην τσέπη του δεν ήταν η καλύτερη λύση, οπότε τα ρολόγια χειρός άρχισαν να αποδεικνύουν την χρησιμότητα τους, με τους στρατιώτες να χρησιμοποιούν άθραυστο γυαλί αλλά και ράδιο (το οποίο παρουσίαζε μια πληθώρα επικίνδυνων εφαρμογών), για να φωτίζουν τους δείκτες και να τους βλέπουν στο σκοτάδι, καθώς κρύβονταν από τον εχθρό στα χαρακώματα. Αυτή η ευρεία χρήση ρολογιών είχε ξεκινήσει λίγα χρόνια πριν, κατά τον Δεύτερο Πόλεμο των Μπόερς.

Είναι χαρακτηριστικό, άλλωστε, πως ένας πωλητής στην Αγγλία διαφήμιζε ότι το «ρολόι χειρός» του είχε χρησιμοποιηθεί τόσο στη θρυλική μάχη του Omdurman στο Σουδάν το 1898, όσο και κατά τη διάρκεια του πολέμου των Μπόερς, με τον ίδιο να αναφέρει ότι «η εμπειρία στην έρημο είναι η πιο σκληρή δοκιμασία που μπορεί να έχει ένα ρολόι». Μέχρι τη Μεγάλη Ύφεση, η παραγωγή ρολογιών χειρός είχε επισκιάσει την παραγωγή ρολογιών τσέπης. Έως τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, τα ρολόγια τσέπης ήταν ξεπερασμένα.

Και είναι σαφές πως, στις επόμενες δεκαετίες, ήταν μάλλον λίγοι εκείνοι που χρησιμοποιούσαν τα «ξεπερασμένα» ρολόγια τσέπης. Και, φτάνοντας στις αρχές της δεκαετίες του '70, ανακαλύπτουμε και την ψηφιοποίηση του ρολογιού καρπού, με το πρώτο smartwatch. Οι Hamilton Watch Company και Electro/Data Inc αναπτύσσουν, τότε, το πρώτο πρωτότυπο με LED, υπό την ονομασία Pulsar. Φέρει χρυσό 18 καρατιών και σήμερα θα κόστιζε κάτι παραπάνω από 12.000 δολάρια.

Από εκεί, ακολούθησε την δεκαετία του '80 η Seiko, με ρολόγια που μπορούσαν να δεχθούν δεδομένα και να συνδεθούν με εξωτερικό πληκτρολόγιο, αλλά και μοντέλα που είχαν τη δυνατότητα να αλληλοεπιδράσουν με προσωπικούς υπολογιστές. Το 1998, ο Steve Mann εφηύρε, σχεδίασε και κατασκεύασε το πρώτο ρολόι χειρός με Linux στον κόσμο. Θα ακολουθήσουν πολλά μοντέλα smartwatch και καινοτομίες από μια σειρά κατασκευαστών, όπως οι Microsoft, Sony Ericsson, Apple, Motorola κ.α.

Και φτάνουμε στο σήμερα, όπου, σύμφωνα με στατιστικά που έδωσε στη δημοσιότητα η Counterpoint τον περασμένο Αύγουστο, οι παγκόσμιες παραδόσεις smartwatch παρουσίασαν άνοδο της τάξεως του 27% στο 2ο τρίμηνο της τρέχουσας χρονιάς, σε σύγκριση με το 2020, δείχνοντας μια ανάκαμψη από την πανδημία. Η βάση χρηστών του Apple Watch ξεπέρασε το όριο των 100 εκατομμυρίων για πρώτη φορά κατά τη διάρκεια του τριμήνου που έληξε τον Ιούνιο, κατακτώντας τη μερίδα του λέοντος.

Οι Ελβετοί κατασκευαστές

Ποια η θέση, όμως, των «παραδοσιακών» ρολογιών καρπού, μέσω σε αυτήν την ψηφιοποίηση; Σύμφωνα με το Deloitte Swiss Watch Industry Study 2021, που δόθηκε στη δημοσιότητα πριν από μερικές ημέρες, «η ελβετική βιομηχανία ρολογιών βρίσκεται σαφώς στο δρόμο της ανάκαμψης. Μετά από ένα δύσκολο 2020, με απότομη πτώση των πωλήσεων λόγω της μείωσης του αριθμού των ταξιδιωτών και του κλεισίματος καταστημάτων και κατασκευαστών, οι αξίες των εξαγωγών έχουν ανακάμψει, ιδιαίτερα στα high-end».

Και όχι μόνο αυτό, αλλά τα μεταχειρισμένα πολυτελή ρολόγια γίνονται όλο και πιο περιζήτητα, με σχεδόν έναν στους τρεις καταναλωτές (32%) να λέει ότι θέλει να αγοράσει ένα μέσα στους επόμενους δώδεκα μήνες και τους κατασκευαστές να στηρίζουν αυτήν την τάση, με τα δύο τρίτα (67%) των στελεχών που συμμετείχαν στη συγκεκριμένη έρευνα να θεωρεί ότι έχει θετικό αντίκτυπο στα brands τους.

Καθώς οι Millennials και οι Gen Z να κερδίζουν περισσότερη αγοραστική δύναμη, αποτελούν τις γενιές που ενδιαφέρονται περισσότερο για τα ρολόγια και δείχνουν να προτιμούν τα πολυτελή μηχανικά, αν έχουν την επιλογή. Οι χρήστες smartwatch συνεχίζουν να αυξάνονται, αλλά κατά 23% οι καταναλωτές φορούν και παραδοσιακά αλλά και «έξυπνα». Τα ρολόγια φαίνεται να αποτελούν επένδυση για πολλούς, με σχεδόν 1 στους 5 να αγοράζει ρολόι για αυτόν τον σκοπό.

Βέβαια, πολλά πολυτελή brands ρολογιών δεν θεωρούν εταιρείες όπως οι Apple και Samsung ανταγωνιστές, αλλά παραδοσιακές εταιρείες έχουν κάνει την δικές τους προσπάθειες τα τελευταία χρόνια. Μερικά στελέχη, μάλιστα, μιλάνε για τη «μάχη για τον δεύτερο καρπό» ή την «ανάκτηση του καρπού». Πολλοί από αυτούς θεωρούν πως ο κλάδος προσφέρει ευκαιρίες, με τους παραδοσιακούς κατασκευαστές να μπορούν να χρησιμοποιήσουν την πείρα τους για να επωφεληθούν από το αυξημένο ενδιαφέρον.

Όπως αναφέρει, στη συγκεκριμένη μελέτη, ο Edouard Meylan, CEO της H. Moser & Cie. τα έσοδα των μεγαλύτερων Ελβετών κατασκευαστών «είναι μικρότερα από τον προϋπολογισμό για Ε&Α των Apple και Google. Δεν μπορούμε να τους ανταγωνιστούμε στην ανάπτυξη νέων λειτουργικών συστημάτων η τεχνολογιών. Αλλά μπορούμε να συνεργαστούμε μαζί τους για να φέρουμε τις γνώσεις μας και την τεχνογνωσία στον σχεδιασμό του προϊόντος και το hardware».