Επαγγελματική Ευθύνη Αρχιτεκτόνων και Μηχανικών: Ποιες είναι οι ζημιές τρίτων

Έχουν οι αρχιτέκτονες / μηχανικοί ευθύνες για λάθη και παραλείψεις που μπορεί να συμβούν κατά την εκτέλεση των επαγγελματικών δραστηριοτήτων τους;

Αν ναι, απέναντι σε ποιους και πώς θα μπορούσαν να αποφευχθούν οι συνέπειες των ευθυνών;

Η νομοθεσία προσδιορίζει ένα συγκεκριμένο πλαίσιο για τους υπεύθυνους μηχανικούς οι οποίοι με την υπογραφή τους ευθύνονται για ζημίες που προκλήθηκαν - ή μπορεί να προκληθούν - σε τρίτους. Η έννοια των τρίτων περιλαμβάνει, οποιονδήποτε μπορεί να υποστεί ζημία από λανθασμένη μελέτη, πλημμελή επίβλεψη / διαχείριση ενός έργου, αλλά και τον Κύριο του Έργου ή/και τους χρηματοδότες αυτού.

Ποια μπορεί να είναι η ζημία του «τρίτου»; Ας δούμε κάποια παραδείγματα για να γίνει κατανοητό:

• Λανθασμένη στατική μελέτη μπορεί να επιφέρει κίνδυνο πλήρους ή μερικής κατάρρευσης κτιρίου με συνέπειες σωματικών βλαβών / υλικών ζημιών τρίτων / οικονομική ζημία ιδιοκτήτη / Κυρίου του Έργου / χρηματοδοτών λόγω μη έγκαιρης παράδοσης.
• Λανθασμένος σχεδιασμός μηχανολογικών / ηλεκτρικών εγκαταστάσεων μπορεί να οδηγήσει σε υλικές ζημίες του ιδίου έργου ή γειτονικών εγκαταστάσεων / οικονομική ζημία ιδιοκτήτη για την αποκατάσταση.
• Παραλείψεις σε επίβλεψη μπορεί να οδηγήσουν σε οικονομική ζημία για την ορθή επανεκτέλεση έργου με ότι αυτό συνεπάγεται.
• Παραλείψεις σε μελέτες υπεδάφους μπορεί να οδηγήσουν σε καταρρεύσεις υπερκείμενου σε έργο υπόγειας υποδομής.
• Ελλιπής μελέτη εφαρμογής υλικών μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένους κόστους συναρμολόγησης.

Σε οποιαδήποτε από τις ανωτέρω ζημίες (οι οποίες έχουν συμβεί και στην χώρα μας) ο τρίτος θα στραφεί κατά του υπευθύνου, ο οποίος είτε μέσω δικαστικής οδού είτε εξωδικαστικά θα κληθεί να υπερασπιστεί την αθωότητά του ή σε περίπτωση λάθους ή παράλειψης να αποκαταστήσει τις ζημιές.

Είναι εύκολα κατανοητό ότι το ύψος της αποζημίωσης θα ξεπερνά το ύψος της αμοιβής για το συγκεκριμένο έργο και ο αρχιτέκτονας / μηχανικός θα κληθεί να καταβάλει το σχετικό ποσό με την προσωπική / εταιρική περιουσία, αν δεν διαθέτει σχετική ασφάλιση επαγγελματικής ευθύνης.

Τι παρέχει η ασφάλιση επαγγελματικής ευθύνης;

Σκοπός του συμβολαίου είναι να παρέχει οικονομική προστασία στον επαγγελματία αρχιτέκτονα / μηχανικό προκειμένου να συνεχίσει να ασκεί το επαγγελματικά του καθήκοντα.

Αρχικά, η ασφάλιση επαγγελματικής ευθύνης μπορεί να συναφθεί είτε σε ετήσια βάση, είτε σε βάση έργου. Στην πρώτη περίπτωση, καλύπτει το σύνολο της "δραστηριότητας" για τη συγκεκριμένη χρονική διάρκεια ενός έτους που ισχύει η ασφάλιση, ενώ στην ασφάλιση έργου καλύπτεται μόνο η δραστηριότητα που αφορά στο συγκεκριμένο έργο και η ασφάλιση ισχύει σε όλη την διάρκεια (συνήθως πολυετής) του συγκεκριμένου έργου. Η έκταση της ασφαλιστικής κάλυψης αφορά το κόστος αποκατάστασης της ζημιάς του τρίτου δηλαδή έξοδα αντικατάστασης, επισκευής ή επιδιόρθωσης οποιασδήποτε απώλειας ή ζημιάς καθώς και τα έξοδα υπεράσπισης μέχρι του ορίου ευθύνης που έχει συμφωνηθεί με την ασφαλιστική εταιρία. Εκτός σκοπού κάλυψης είναι τα έξοδα επανασχεδιασμού και βελτίωσης.

Η ασφάλιση επεκτείνεται συνήθως για να συμπεριλάβει απαιτήσεις παραβίασης δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας, παραβίαση απορρήτου, απώλεια εγγράφων αλλά και αποζημιώσεις για απαιτήσεις τρίτων συνέπεια συκοφαντίας και δυσφήμισης.

Εκτός από το να περιορίζει την οικονομική ζημία που προκύπτει, η ασφάλιση προάγει την εμπιστοσύνη του επαγγελματία με τους πελάτες του. Πολλές φορές δε, ιδίως σε συγκεκριμένες περιπτώσεις μεγάλων έργων ή έργων που έχουν μεγάλη εξάρτηση χρηματοδότησης αποτελεί συμβατική υποχρέωση του επαγγελματία αρχιτέκτονα / μηχανικού, καθώς διασφαλίζει ότι ένα τυχόν αρνητικό συμβάν, δεν θα επηρεάσει την πορεία του έργου. Μάλιστα μπορεί να ζητείται ασφαλιστήριο σε βάση μεμονωμένη για το συγκεκριμένο έργο, ανεξάρτητα από την ύπαρξη ετήσιου συμβολαίου, ώστε να διασφαλίζεται ότι δεν θα έχει αναλωθεί το όριο της αιτούμενης ασφαλιστικής κάλυψης από τυχόν άλλες απαιτήσεις.

Στην περίπτωση της ασφάλισης σε βάση έργου, συνήθως ασφαλίζεται η κοινοπραξία των μελετητών / επιβλεπόντων μηχανικών ή/και διαχειριστών έργου.

Από την ασφάλιση εξαιρούνται ο δόλος, ποινές και πρόστιμα και ποινικές ή/και πειθαρχικές ευθύνες.

Σε περίπτωση που σας ενδιαφέρουν περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την ασφάλιση αυτή απευθυνθείτε σε μια Ασφαλιστική Εταιρία, (τις εταιρίες μέλη της Ένωσης Ασφαλιστικών Εταιριών Ελλάδος μπορείτε να βρείτε στην ιστοσελίδα της, www.eaee.gr) ή σε έναν πιστοποιημένο Ασφαλιστικό Διαμεσολαβητή (Ενιαίο Σημείο Πληροφόρησης Ασφαλιστικών Διαμεσολαβητών (www.uhc.gr).

Της Επιτροπής Αστικής Ευθύνης και Επαγγελματικών Ευθυνών της Ένωσης Ασφαλιστικών Εταιρειών Ελλάδος (Η επιτροπή συγκροτείται από υψηλόβαθμα στελέχη των ασφαλιστικών εταιριών μελών της ΕΑΕΕ εξειδικευμένα στον κλάδο Αστικής Ευθύνης).