ΔΕΕ: Η Πολωνία παρέβη το δίκαιο της ΕΕ συνεχίζοντας την εξόρυξη λιγνίτη στο Turów χωρίς ΜΠΕ

Το υπαίθριο λιγνιτωρυχείο Turów βρίσκεται στην πολωνική επικράτεια, κοντά στα σύνορα με την Τσεχική Δημοκρατία και με την Γερμανία. Το 1994, οι αρμόδιες πολωνικές αρχές παραχώρησαν στην PGE Elektrownia Bełchatów S.A., νυν PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna S.A. (φορέας εκμετάλλευσης) την εξορυκτική εκμετάλλευση του ορυχείου αυτού έως τις 30 Απριλίου 2020.

Δυνάμει πολωνικού νόμου του 2008, η ισχύς της παραχωρήσεως της εξορυκτικής δραστηριότητας λιγνίτη μπορεί να παραταθεί μία φορά με διάρκεια έξι ετών χωρίς την διενέργεια εκτίμησης περιβαλλοντικών επιπτώσεων, όταν η παράταση αιτιολογείται από ορθολογική διαχείριση κοιτασμάτων χωρίς επέκταση του πεδίου της παραχωρήσεως.

Στις 24 Οκτωβρίου 2019, ο φορέας εκμετάλλευσης υπέβαλε αίτηση για παράταση της εν λόγω παραχωρήσεως για διάρκεια έξι ετών. Στις 21 Ιανουαρίου 2020, ο περιφερειακός διευθυντής της προστασίας του περιβάλλοντος του Wrocław εξέδωσε απόφαση σχετικά με τους περιβαλλοντικούς όρους για την συνέχιση του έργου εκμετάλλευσης κοιτασμάτων λιγνίτη του Turów έως το έτος 2044, και, στις 23 Ιανουαρίου 2020, κήρυξε την απόφαση αυτή άμεσα εκτελεστή (απόφαση ΕΠΕ). Στις 24 Ιανουαρίου 2020, ο εν λόγω φορέας επισύναψε την απόφαση ΕΠΕ στην αίτηση για παράταση της παραχωρήσεως της εξορυκτικής εκμεταλλεύσεως του 2019. Με απόφαση της 20ής Μαρτίου 2020, ο Πολωνός Υπουργός κλίματος χορήγησε την άδεια εξόρυξης λιγνίτη έως το έτος 2026.

Θεωρώντας ότι η Πολωνία με την χορήγηση αυτής της άδειας έχει παραβιάσει το δίκαιο της Ένωσης με διάφορους τρόπους, η Τσεχική Δημοκρατία, έφερε το ζήτημα στην Επιτροπή στις 30 Σεπτεμβρίου 2020 (άρθρο 259 ΣΛΕΕ). Στις 17 Δεκεμβρίου 2020, η Επιτροπή διατύπωσε αιτιολογημένη γνώμη στην οποία καταλόγιζε στην Πολωνία διάφορες παραβάσεις του δικαίου της Ένωσης. Ειδικότερα, η Επιτροπή εκτίμησε ότι αυτό το κράτος μέλος, έχοντας θεσπίσει διάταξη που επιτρέπει την παράταση της ισχύος της άδειας εξόρυξης λιγνίτη κατά έξι έτη χωρίς να απαιτείται διενέργεια εκτίμησης των περιβαλλοντικών επιπτώσεων, παραβίασε την οδηγία 2011/92/ΕΕ για την εκτίμηση των επιπτώσεων έργων στο περιβάλλον.

Η Τσεχική Δημοκρατία, θεωρώντας ότι η Πολωνία παρέβη το δίκαιο της Ένωσης, άσκησε στις 26 Φεβρουαρίου 2021 προσφυγή λόγω παραβάσεως ενώπιον του ΔΕΕ.

Εν αναμονή της εκδόσεως οριστικής αποφάσεως στην υπόθεση C-121/21, η Τσεχική Δημοκρατία ζήτησε από το ΔΕΕ στο πλαίσιο της διαδικασίας ασφαλιστικών μέτρων, να διατάξει την Πολωνία να διακόψει αμέσως τις εξορυκτικές δραστηριότητες λιγνίτη στο ορυχείο Turów. Mε την διάταξη της 21ης Μαΐου 2021, η Αντιπρόεδρος του Δικαστηρίου δέχτηκε το αίτημα της Τσεχικής Δημοκρατίας, μέχρι να εκδοθεί η οριστική δικαστική απόφαση (ΑΤ 89/21). Εκτιμώντας ότι η Πολωνία δεν έχει συμμορφωθεί με τις υποχρεώσεις που υπέχει από την διάταξη αυτή, η Τσεχική Δημοκρατία στις 7 Ιουνίου 2021 ζήτησε να υποχρεωθεί το κράτος μέλος αυτό στην καταβολή ημερήσιου προστίμου ύψους 5 εκατομμυρίων ευρώ. Από την πλευρά της, η Πολωνία ζήτησε την ανάκληση της διατάξεως. Με διάταξη της 20ής Σεπτεμβρίου 2021, η Αντιπρόεδρος του Δικαστηρίου απέρριψε το αίτημα της Πολωνίας και την υποχρέωσε να καταβάλλει ημερήσιο χρηματικό πρόστιμο ύψους 500 000 ευρώ στην Επιτροπή, έως ότου συμμορφωθεί με την διάταξη επί των ασφαλιστικών μέτρων (ΑΤ 159/21).

Με τις σημερινές του προτάσεις, ο γενικός εισαγγελέας Pikamäe τονίζει ότι η Πολωνία παρέβη το δίκαιο της Ένωσης, χορηγώντας παράταση της ισχύος της άδειας εξόρυξης λιγνίτη στο λιγνιτωρυχείο Turów κατά έξι έτη, χωρίς να προβεί σε εκτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων.

Επισημαίνεται ότι η υπόθεση τελεί υπό διάσκεψη. Η απόφαση θα εκδοθεί αργότερα.