​ΕΕΣ: Με διαφορετικές ταχύτητες ο ψηφιακός μετασχηματισμός των δημοσίων υπηρεσιών στην ΕΕ

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει ολοκληρώσει το σχέδιο δράσης της ΕΕ για τον εκσυγχρονισμό του δημόσιου τομέα και την προώθηση της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης, δηλαδή την παροχή δημόσιων υπηρεσιών στους πολίτες και στις επιχειρήσεις μέσω του διαδικτύου. Ωστόσο, οι νέες ψηφιακές δημόσιες υπηρεσίες δεν είναι διαθέσιμες σε ολόκληρη την Ένωση, κυρίως λόγω καθυστερήσεων στην υλοποίηση σε ορισμένα κράτη μέλη. Αυτό είναι το συμπέρασμα της έκθεσης που δημοσίευσε σήμερα το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο. Οι συστάσεις που διατυπώνουν οι ελεγκτές αφορούν, μεταξύ άλλων, τη λήψη μέτρων σε περίπτωση καθυστερήσεων στην επίτευξη των ψηφιακών στόχων σε εθνικό επίπεδο, και την περαιτέρω προώθηση των υπηρεσιών ηλεκτρονικής διακυβέρνησης μεταξύ των χρηστών.

«Οι ψηφιακές δημόσιες υπηρεσίες μειώνουν τη διοικητική επιβάρυνση επιχειρήσεων και πολιτών, επιταχύνοντας και διευκολύνοντας τις επαφές με τις αρχές, και μειώνοντας το κόστος τους», δήλωσε η Ivana Maletić, Μέλος του ΕΕΣ και αρμόδια για τον έλεγχο. «Οι δράσεις που δρομολόγησε η Επιτροπή, όπως η ηλεκτρονική ταυτοποίηση, η ενιαία ψηφιακή πύλη και η διασύνδεση των μητρώων επιχειρήσεων των κρατών μελών, δεν βοηθούν απλώς τα κράτη μέλη να συνδέσουν τα συστήματά τους και να ανταλλάσσουν πληροφορίες· τα ενθαρρύνουν επίσης να επιταχύνουν τις αλλαγές και να ψηφιοποιήσουν τις δημόσιες υπηρεσίες τους.»

Το όραμα του σχεδίου δράσης για την ηλεκτρονική διακυβέρνηση ήταν μια ΕΕ με ανοικτές, αποτελεσματικές και χωρίς αποκλεισμούς δημόσιες διοικήσεις και αρχές έως το 2020. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υποστήριξε τα κράτη μέλη να υλοποιήσουν λύσεις ηλεκτρονικής διακυβέρνησης, χρηματοδοτώντας συναφή έργα με ενωσιακούς πόρους, παρέχοντας τεχνική υποστήριξη στις εθνικές αρχές και ενθαρρύνοντας τη μεταξύ τους συνεργασία. Εντούτοις, η πρόβλεψη ήταν όλες οι δράσεις του σχεδίου να υλοποιηθούν από την ίδια την Επιτροπή. Δεν υπήρχε υποχρέωση των κρατών μελών να υλοποιήσουν και να υιοθετήσουν τις λύσεις ηλεκτρονικής διακυβέρνησης που θα ανέπτυσσε η Επιτροπή, παρά το γεγονός ότι αυτός ο προαιρετικός χαρακτήρας είχε ήδη επισημανθεί ως σημαντική αδυναμία παλαιότερης πρωτοβουλίας στον τομέα της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης. Οι ελεγκτές είναι της γνώμης ότι αυτός ήταν ως έναν βαθμό ο λόγος για τις δυσκολίες που αντιμετώπισε το σχέδιο να ανταποκριθεί στις προσδοκίες. Συνιστούν στην Επιτροπή να ενισχύσει το πλαίσιο υλοποίησης, καθώς αυτό θα παρότρυνε τα κράτη μέλη να αναπτύξουν περαιτέρω τις υπηρεσίες ηλεκτρονικής διακυβέρνησης.

Ορισμένες χώρες είχαν σημειώσει σημαντικά μεγαλύτερη πρόοδο στην παροχή ψηφιακών δημόσιων υπηρεσιών από άλλες. Καθώς, ωστόσο, οι δείκτες παρακολούθησης που χρησιμοποιούσε η Επιτροπή δεν συνδέονταν άμεσα με καμία από τις δράσεις που υλοποιήθηκαν στο πλαίσιο του σχεδίου, ήταν αδύνατο να προσδιοριστεί αν η σημειωθείσα πρόοδος συνδεόταν με αυτό ή οφειλόταν σε άλλους παράγοντες. Οι ελεγκτές σημειώνουν ότι η πρόταση της Επιτροπής του 2021, με τίτλο «Πορεία προς την ψηφιακή δεκαετία», προβλέπει ένα σύστημα παρακολούθησης, βάσει του οποίου τα κράτη μέλη θα οφείλουν να παρουσιάζουν εγκαίρως στοιχεία για τη σημειούμενη πρόοδο.

Οι ελεγκτές ανέλυσαν τις συγκριτικές αξιολογήσεις της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης (e- Government Benchmarks) των ετών 2017 και 2020 και διαπίστωσαν ότι οι ψηφιακές δημόσιες υπηρεσίες για τις επιχειρήσεις βρίσκονται σε στάδιο μεγαλύτερης ωριμότητας από εκείνες που παρέχονται στους πολίτες. Η εξέλιξη αυτή επιταχύνθηκε από την πανδημία COVID-19.

Προκειμένου οι επιχειρήσεις και οι πολίτες να ενημερωθούν περισσότερο για τις διαθέσιμες σε επίπεδο ΕΕ ψηφιακές δημόσιες υπηρεσίες, οι ελεγκτές συνιστούν να αναπτυχθεί μια ολοκληρωμένη στρατηγική προώθησής τους, η οποία θα λαμβάνει υπόψη και τις σχετικές δραστηριότητες των κρατών μελών.

Η ειδική έκθεση 24/2022, με τίτλο «Η ηλεκτρονική διακυβέρνηση στην υπηρεσία των επιχειρήσεων – Παρά τις δράσεις της Επιτροπής, η διαθεσιμότητα ηλεκτρονικών υπηρεσιών παραμένει ανομοιογενής στα κράτη μέλη της ΕΕ», είναι διαθέσιμη στον ιστότοπο του ΕΕΣ.