Τελικά τα δέντρα επικοινωνούν μεταξύ τους;

Ο συνάδελφός της, Jason Hoeksema από το Πανεπιστήμιο του Μισισιπί, είχε το ίδιο συναίσθημα, ενώ έβλεπε ένα επεισόδιο της αθλητικής τηλεοπτικής σειράς «Ted Lasso», στο οποίο ένα προπονητής ποδοσφαίρου λέει σε έναν άλλο ότι τα δέντρα σε ένα δάσος συνεργάζονταν αντί να ανταγωνίζονται για πόρους.

Ορισμένες πρόσφατες επιστημονικές ανακαλύψεις έχουν κεντρίσει τη φαντασία του κοινού, όπως το the wood-wide web- ένα λεπτό δίκτυο μυκητιακών νημάτων που υποτίθεται ότι μεταφέρει θρεπτικά συστατικά και πληροφορίες μέσω του εδάφους και βοηθά τα δάση να ευδοκιμήσουν.

Η ιδέα αναπτύχθηκε στα τέλη της δεκαετίας του '90 από μελέτες που έδειξαν ότι τα σάκχαρα και τα θρεπτικά συστατικά μπορούν να μεταφέρονται υπόγεια ανάμεσα στα δέντρα. Σε μερικά δάση, οι ερευνητές εντόπισαν μύκητες από τις ρίζες ενός δέντρου να βρίσκονται στις ρίζες άλλων δέντρων, υποδηλώνοντας πως το μυκητιακά νήματα θα μπορούν να δημιουργούν αγωγούς ανάμεσα στα δέντρα.

Αυτά τα ευρήματα αμφισβήτησαν την κλασσική άποψη των δασών να είναι απλά ένα σύνολο δέντρων. Δέντρα και μύκητες είναι, στην πραγματικότητα, ισότιμοι παίκτες στο φυσικό περιβάλλον, λένε οι επιστήμονες. Χωρίς και τα δυο, τα δάση όπως τα ξέρουμε, δεν θα υπήρχαν.

Επιστήμονες και μη έχουν βγάλει μεγάλα και γενικευμένα συμπεράσματα από αυτή την έρευνα. Έχουν υποστηρίξει πως τα μυκητιακά δίκτυα είναι πανταχού παρών σε δάση σε όλον τον κόσμο, ότι βοηθούν τα δέντρα να επικοινωνήσουν μεταξύ τους και, όπως είπε ο Προπονητής Beard στο «Ted Lasso», μετατρέπουν τα δάση σε θεμελιωδώς συνεργαζόμενα, με δέντρα και μύκητες ενωμένα σε κοινό σκοπό- μια δραματική απόκλιση από τη συνήθη δαρβινική εικόνα του ανταγωνισμού μεταξύ των ειδών. Η ιδέα έχει προβληθεί σε πολυάριθμες αναφορές των ΜΜΕ, σε τηλεοπτικές εκπομπές και σε μπεστ σέλερ, συμπεριλαμβανομένου ενός νικητή βραβείου Πούλιτζερ. Εμφανίζεται ακόμη και στο «Avatar», την ταινία με τις μεγαλύτερες εισπράξεις όλων των εποχών.

Και η θεωρία μπορεί να επηρεάσει το τι συμβαίνει στα πραγματικότητα δάση. Μερικοί επιστήμονες, για παράδειγμα, έχουν προτείνει η διαχείριση των δασών να αφορά κατηγορηματικά την προστασία τους μυκητιακών δικτύων.

Αλλά καθώς το the wood-wide web αποκτά φήμη, προκαλεί αντιδράσεις μεταξύ των επιστημόνων. Σε μια πρόσφατη ανασκόπηση δημοσιευμένης έρευνας, η Δρ. Karst, ο Δρ. Hoeksema και η Melanie Jones, βιολόγος στο Πανεπιστήμιο της Βρετανικής Κολομβίας, στο Οκανάγκαν, βρήκαν λίγα στοιχεία ότι τα μυκητιακά δίκτυα βοηθούν τα δέντρα να επικοινωνούν, να ανταλλάσσουν πόρους ή να ευδοκιμούν. Πράγματι, είπαν και οι τρείς, οι επιστήμονες δεν έχουν ακόμη δείξει ότι αυτά τα webs είναι ευρέως διαδεδομένα ή οικολογικά σημαντικά στα δάση.

Για ορισμένους συναδέλφους τους, ένας τέτοιος έλεγχος πραγματικότητας έχει καθυστερήσει πολύ. «Νομίζω ότι αυτή είναι μια επίκαιρη ομιλία», είπε ο Kabir Peay, μυκητολόγος στο Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ, για την παρουσίαση που πρόσφατα έδωσε η Δρ. Karst. Ήλπιζε ότι θα μπορούσε να «αναπροσανατολίσει το πεδίο».

Άλλοι, ωστόσο, υποστηρίζουν ότι το the wood-wide web βασίζεται σε γερή βάση και είναι βέβαιοι ότι η περαιτέρω έρευνα θα επιβεβαιώσει πολλές από τις υποθέσεις που διατυπώνονται για τους μύκητες στα δάση. Ο Colin Averill, μυκητολόγος στο Πανεπιστήμιο της Ζυρίχη, είπε πως τα στοιχεία που συγκέντρωσε η Δρ. Karst είναι εντυπωσιακά. Όμως, πρόσθεσε, «ο τρόπος που ερμηνεύω το σύνολο αυτών των αποδεικτικών στοιχείων είναι εντελώς διαφορετικός».

Πηγή: The New York Times