Ολοκληρώθηκαν το Σάββατο, 10 Δεκεμβρίου 2022, οι εργασίες της τριήμερης επιστημονικής συνάντησης που διοργάνωσαν το Ιστορικό Αρχείο της Alpha Bank από κοινού με το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ) στη Θεσσαλονίκη, με την ευκαιρία των 100 χρόνων από τη Μικρασιατική Καταστροφή.
Οι εργασίες της επιστημονικής συνάντησης ξεκίνησαν την Πέμπτη, 8 Δεκεμβρίου 2022, με τη συμμετοχή σημαντικών προσωπικοτήτων της ακαδημαϊκής κοινότητας από την Ελλάδα και το εξωτερικό, όπως ιστορικών, ανθρωπολόγων, πολιτικών επιστημόνων, διπλωματών, αλλά και αρχιτεκτόνων.
Κατά τον χαιρετισμό που απηύθυνε στους συνέδρους, ο πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου της Alpha Bank, Βασίλειος Ράπανος, ανέφερε χαρακτηριστικά: «H άφιξη των προσφύγων στην Ελλάδα αποτελεί ένα κορυφαίο γεγονός στην ιστορία του ελληνικού κράτους. Για την ακρίβεια, αποτελεί την απαρχή της προσπάθειας συγκρότησης ενός σύγχρονου κράτους», τονίζοντας επίσης, πως μια τέτοια εκδήλωση δε θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί παρά μόνο στη Θεσσαλονίκη, την πόλη που υποδέχθηκε έναν πολύ μεγάλο αριθμό προσφύγων, πριν, κατά και μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή.
Κατά τη συνάντηση πραγματοποιήθηκαν 22 ομιλίες εκ των οποίων, δύο ήταν κεντρικές ομιλίες (keynote lectures) από επιστήμονες με εξέχουσα παρουσία και βαρύτητα στο πεδίο τους - η πρώτη από τον διακεκριμένο Βρετανό ιστορικό και διπλωμάτη Sir Michael Llewellyn-Smith, ο οποίος διετέλεσε πρέσβης της Μεγάλης Βρετανίας στην Ελλάδα από το 1996 έως το 1999 και η δεύτερη από τον Βασίλειο Γούναρη, καθηγητή Ιστορίας Νεότερων Χρόνων στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, ο οποίος διατελεί πρόεδρος του Ιδρύματος του Μουσείου Μακεδονικού Αγώνα και αντιπρόεδρος του Παρατηρητηρίου Διδασκαλίας της Ιστορίας στο Συμβούλιο της Ευρώπης.
Αντικείμενο της επιστημονικής συνάντησης ήταν η αναζήτηση των επιδράσεων που άσκησε η εγκατάσταση των προσφυγικών πληθυσμών στην Ελλάδα, σε κάθε τομέα του πολιτικού, κοινωνικού και πολιτιστικού βίου, καθώς και η διεθνής διάσταση της ανταλλαγής των πληθυσμών μετά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Στόχος του συνεδρίου ήταν η ρεαλιστική και επιστημονική αποτίμηση των συνεπειών που είχε η Μικρασιατική Καταστροφή σε όλες τις πτυχές του ελληνικού δημόσιου βίου, μακριά από συναισθηματισμούς και πολιτικές μεροληψίες, συμπληρώνοντας έτσι τον σημαντικό αριθμό ερευνών που διαθέτει η ελληνική ιστοριογραφία.
Η επιστημονική συνάντηση ήταν ανοιχτή για το κοινό και διεξήχθη σε ιδιαίτερα δημιουργικό κλίμα διαλόγου, που εμπλουτίστηκε από ενδιαφέρουσες παρεμβάσεις και γόνιμη συζήτηση.
Συνοψίζοντας τα συμπεράσματα του συνεδρίου, το Σάββατο, 10 Δεκεμβρίου, ο καθηγητής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και σύμβουλος Διοίκησης της τράπεζας, Κώστας Κωστής, επισήμανε πως «για τους πρόσφυγες του 1922, ακόμη και σήμερα, επικρατούν τα στερεότυπα που διαμορφώθηκαν κυρίως μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και θα χρειαστεί περαιτέρω προσπάθεια για να μπορέσουμε να τα ξεπεράσουμε».
Πρόσθεσε, δε, ότι «θα πρέπει να μελετήσουμε τους πρόσφυγες σε επί μέρους ομάδες, αναγνωρίζοντας τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους (γλώσσα, προέλευση, χρόνο άφιξης, κλπ.). Στο οικονομικό πεδίο χρειάζεται μία αναθεώρηση της προσέγγισής μας που να αξιοποιήσει πλέον τον πλούτο στατιστικών δεδομένων που υπάρχουν, ενώ πολιτικό πεδίο είναι σαφές ότι η διαδικασία της αφομοίωσης των προσφύγων ολοκληρώνεται μόνο μετά τον Β’ Παγκόσμιο πόλεμο».
Κλείνοντας την ομιλία του, ο κ. Κωστής, τόνισε ότι «η συμφωνία ανταλλαγής πληθυσμών είχε βαθιές κοινωνικές συνέπειες, την πλήρη έκταση των οποίων δεν είμαστε σε θέση ακόμη να εκτιμήσουμε».
Σχόλια