Πώς να Αξιολογηθεί μια νέα Επένδυση σε Franchise: Τα Σημεία-Κλειδιά

Η απόκτηση της ιδιότητας του franchisee προσφέρει πρόσβαση σε ένα καθιερωμένο επιχειρηματικό μοντέλο και brand, εμπειρία αγοράς, προμηθευτές και συνεχή υποστήριξη. Ωστόσο, απαραίτητη προϋπόθεση είναι η επιλογή της κατάλληλης επιχειρηματικής ευκαιρίας, σύμφωνα με τις ανάγκες, τα προσόντα και τους στόχους του επιχειρηματία.

Η αναζήτηση franchise περιλαμβάνει δύο βασικά στάδια. Το πρώτο είναι διερευνητικό, με στόχο τη συλλογή πληροφοριών από λίστες κατάταξης, ειδησεογραφικά άρθρα και ιστοσελίδες εταιρειών. Κατά τη φάση αυτή, χρησιμοποιούνται διαθέσιμες δημόσιες πηγές ώστε να περιοριστούν οι επιλογές.

Το δεύτερο στάδιο είναι αναλυτικό και πιο κρίσιμο. Ακολουθεί την αρχική επικοινωνία με τον franchisor και περιλαμβάνει την υπογραφή αίτησης και συμφωνητικού εμπιστευτικότητας. Σε αυτό το σημείο, ο ενδιαφερόμενος αποκτά πρόσβαση σε λεπτομερή δεδομένα —οικονομικές καταστάσεις, νομικό ιστορικό, μοντέλα franchising και λειτουργικά κόστη— ώστε να λάβει τεκμηριωμένη απόφαση.

Η περίοδος αυτή αποτελεί ευκαιρία για αμοιβαία αξιολόγηση μεταξύ υποψήφιου franchisee και franchisor, με γνώμονα τη χρηματοοικονομική κατάσταση και τη συνολική φιλοσοφία λειτουργίας της επιχείρησης. Στόχος του franchisor είναι να επιλέξει τον κατάλληλο επιχειρηματία· στόχος του ενδιαφερόμενου είναι να επιλέξει το κατάλληλο επιχειρηματικό δίκτυο. Η ενεργή αξιοποίηση αυτής της φάσης μπορεί να αποδώσει σημαντικές πληροφορίες, πέρα από τις βασικές παρουσιάσεις και υλικά onboarding που συνήθως προσφέρονται.

Σημεία που πρέπει να ληφθούν υπόψη

1. Διαθεσιμότητα περιοχής

Απαραίτητο πρώτο βήμα είναι η επιβεβαίωση ότι η επιθυμητή γεωγραφική περιοχή είναι διαθέσιμη. Απαιτείται λεπτομερής ενημέρωση για το αν υπάρχουν γεωγραφικές περιοχές όπου άλλοι franchisees έχουν εξασφαλίσει αποκλειστικά δικαιώματα λειτουργίας, καθώς και για το κατά πόσο ισχύουν ρήτρες προστασίας που εμποδίζουν τη δραστηριοποίηση νέων συνεργατών εντός των ίδιων ορίων.

Ακόμα και εάν η περιοχή είναι διαθέσιμη, θα πρέπει να ερωτηθεί τι προβλέπεται σε περίπτωση που μελλοντικά άλλος franchisee ζητήσει αποκλειστικότητα. Πώς αυτό θα επηρεάσει τη σύμβαση συνεργασίας;

2. Υποστήριξη και Εκπαίδευση

Η ποιότητα και η διάρκεια της υποστήριξης από τον franchisor αποτελούν καθοριστικό παράγοντα επιτυχίας. Το επιχειρηματικό μοντέλο πολλών franchise βασίζεται στη λογική ότι η επιτυχία είναι εφικτή ακόμη και για άτομα χωρίς προηγούμενη εμπειρία—υπό την προϋπόθεση ότι παρέχεται πλήρης αρχική εκπαίδευση και συνεχής υποστήριξη.

Χρειάζονται διευκρινίσεις σχετικά με τον τρόπο παροχής της εκπαίδευσης και της υποστήριξης: Η εκπαίδευση θα πραγματοποιείται διά ζώσης, εξ αποστάσεως ή υβριδικά; Ποιος είναι υπεύθυνος για την υποστήριξη; Ποια είναι η διαδικασία αντιμετώπισης λειτουργικών ζητημάτων; Ιδανικά, το franchise προσφέρει εντατική εκπαίδευση, βοήθεια κατά το άνοιγμα και συνεχή επιχειρηματική καθοδήγηση.

3. Κόστη και επιπλέον χρεώσεις

Εκτός από τις βασικές χρεώσεις —τέλη εισόδου, δικαιώματα και συμμετοχή σε διαφημιστικές καμπάνιες— πρέπει να αποσαφηνιστούν τυχόν πρόσθετα κόστη. Υπάρχουν έξοδα για λογισμικά, τεχνολογικές υποδομές, σχεδιασμό καταστήματος; Είναι οι αρχικές χρεώσεις εφάπαξ ή επαναλαμβανόμενες; Υπάρχουν απαιτήσεις για περιοδικές ανακαινίσεις; Όλα τα κόστη πρέπει να είναι ξεκάθαρα από την αρχή.

4. Franchisee με περισσότερα από ένα καταστήματα

Η παρουσία franchisees που λειτουργούν περισσότερες από μία μονάδες είναι ενδεικτική υγιούς επιχειρηματικού μοντέλου, ειδικά σε κλάδους όπως η εστίαση. Αντιθέτως, η απουσία τέτοιων περιπτώσεων μπορεί να υποδηλώνει προβλήματα βιωσιμότητας ή περιορισμένη δυναμική ανάπτυξης.

5. Οικονομική και Νομική κατάσταση

Αξιολογείται η χρηματοοικονομική εικόνα του brand και του δικτύου μέσω δημοσιευμένων στοιχείων, άρθρων και αναλύσεων. Παρακολουθείται η πορεία του αριθμού καταστημάτων: Αυξάνεται ή μειώνεται; Πώς ανταποκρίθηκε η εταιρεία σε οικονομικές κρίσεις;

Εξετάζονται επίσης νομικά ζητήματα, π.χ. αγωγές από franchisees. Αν και δεν συνιστούν πάντα πρόβλημα, ενδέχεται να αποκαλύπτουν προβληματικά μοτίβα. Ζητείται επεξήγηση από τον franchisor.

Στρατηγικές για Σωστές Επιχειρηματικές Αποφάσεις

1. Διενέργεια εκτεταμένου Due Diligence

Η φάση αυτή είναι κρίσιμη για την πλήρη κατανόηση των πλεονεκτημάτων και των προκλήσεων της επιχείρησης. Συλλέγονται στοιχεία, γίνονται οικονομικές αναλύσεις και διασυνδέσεις με ανθρώπους του κλάδου.

2. Δημιουργία Πλήρους και Τεκμηριωμένου Επιχειρηματικού Πλάνου

Η προσεκτική ανάγνωση της σύμβασης είναι απαραίτητη. Το νομικό κείμενο υπερισχύει σε περίπτωση διαφωνιών, επομένως είναι κρίσιμο να κατανοηθούν όλα τα σημεία του.

Παράλληλα, δημιουργείται οικονομικό μοντέλο με βάση πραγματικά δεδομένα, όπως τιμές ενοικίασης, κόστος πρώτων υλών, μισθοδοσία, ασφάλιση, κοινόχρηστα και χρηματοδοτήσεις. Ζητούνται οικονομικές φόρμες και δείγματα λογαριασμών αποτελεσμάτων, μαζί με benchmarks για το κόστος εκκίνησης, τις λειτουργικές δαπάνες και τα μισθολογικά έξοδα.

3. Ρεαλιστικός Προγραμματισμός Περιόδου Ανάπτυξης

Η κερδοφορία δεν επιτυγχάνεται άμεσα. Σε κλάδους όπως η εστίαση, η εξισορρόπηση εξόδων και εσόδων μπορεί να απαιτήσει διάστημα 3-4 μηνών. Απαραίτητη η πρόβλεψη οικονομικού αποθέματος ώστε να αποφευχθούν πιέσεις στη ρευστότητα.

4. Εμπειρία Πελάτη

Η κατανόηση της επιχείρησης από την πλευρά του πελάτη είναι σημαντική. Προτείνεται επίσκεψη σε κατάστημα, αγορά προϊόντων, συζήτηση με το προσωπικό και παρατήρηση της λειτουργίας. Ιδανικά, εξετάζονται σημεία πώλησης σε διαφορετικές αγορές για να διαπιστωθεί η συνέπεια στο brand.

5. Πληροφορίες από Franchisees

Ζητείται σύνδεση με τουλάχιστον έναν ενεργό franchisee. Οι εμπειρίες τους προσφέρουν πολύτιμες πληροφορίες για την κουλτούρα, τα πλεονεκτήματα και τις δυσκολίες του δικτύου. Ζητούνται επιχειρηματικές μελέτες και προφίλ καταστημάτων σε λειτουργία.