Η σύνθεση και το ύψος των επενδύσεων ως μοχλοί ανάπτυξης για την ελληνική οικονομία - Μια ανάλυση της Alpha Bank

Η σύγκλιση αυτή προϋποθέτει τη διεύρυνση της επενδυτικής δραστηριότητας τόσο στις επιμέρους κατηγορίες επενδύσεων, όσο και στους κλάδους της οικονομίας. Οι συνθήκες για να επιτευχθεί αυτό διαμορφώνονται ευνοϊκές καθώς:

• η δημοσιονομική σταθερότητα των τελευταίων ετών και η ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδαςέχουν ενισχύσει την ελκυστικότητα της χώρας ως επενδυτικού προορισμού, δημιουργώντας μια θετική δυναμική που αποτυπώνεται στην άνοδο όλων των επιμέρους κατηγοριών επενδύσεων,
• οι δαπάνες του προϋπολογισμού δημοσίων επενδύσεων για το 2026 είναι οι υψηλότερες από το 2015 τόσο σε απόλυτα μεγέθη όσο και ως ποσοστό του ΑΕΠ, ενώ η διοχέτευσή τους στην οικονομία προσδοκάται ότι θα ενισχύσει ιδιαίτερα τις πιο παραγωγικές επενδύσεις,
• οι άμεσες ξένες επενδύσεις (ΑΞΕ) για την εγκατάσταση νέων επιχειρήσεων (greenfield investment) βρίσκονται σε ανοδική πορεία την τελευταία εξαετία.
• οι μακροοικονομικές προβλέψεις που περιλαμβάνονται στον πρόσφατα κατατεθέντα Προϋπολογισμό του 2026 καταδεικνύουν τον καίριο ρόλο των επενδύσεων στην οικονομική μεγέθυνση το επόμενο έτος, καθώς εκτιμάται ότι θα καταγράψουν διψήφιο ρυθμό αύξησης 1.

Από το 2027, ωστόσο, και ιδιαίτερα τη διετία 2028- 2029 αναμένεται σημαντική επιβράδυνση του ρυθμού αύξησης των επενδύσεων, σύμφωνα με τον Πολυετή Δημοσιονομικό Προγραμματισμό 2026-2029 2 . Στο πλαίσιο αυτό, αναλύεται η σύνθεση των επενδύσεων ανά κατηγορία και κλάδο για το 2024 και η μεταβολή τους στο χρόνο, καθώς και τα κεφάλαια που αναμένεται να εισρεύσουν στην ελληνική οικονομία από τις δαπάνες δημοσίων επενδύσεων.

Σύμφωνα με τα πρόσφατα επικαιροποιημένα στοιχεία της Eurostat, οι επενδύσεις το 2024 ανήλθαν περίπου σε 38 δισ. ευρώ σε τρέχουσες τιμές, καταγράφοντας άνοδο κατά 6,4% σε σύγκριση με το 2023.

Το μεγαλύτερο μέρος αυτών κατευθύνθηκε σε μηχανολογικό και μεταφορικό εξοπλισμό (15,9 δισ. ευρώ) και προϊόντα πνευματικής ιδιοκτησίας 4 (6,6 δισ. ευρώ), που αποτελούν τις πλέον παραγωγικές μορφές επενδύσεων. Οι επενδύσεις σε κατοικίες και άλλες κατασκευές ανήλθαν από κοινού σε 15,5 δισ. ευρώ.

Οι κλάδοι από τους οποίους προήλθαν οι περισσότερες επενδύσεις το 2024

Αναφορικά με τους κλάδους από τους οποίους προήλθαν οι περισσότερες επενδύσεις το 2024, η βιομηχανία, η διαχείριση ακίνητης περιουσίας και η δημόσια διοίκηση και άμυνα επένδυσαν αθροιστικά πάνω από το ήμισυ των συνολικών επενδύσεων. Στις πιο παραγωγικές μορφές επενδύσεων, η βιομηχανία επένδυσε τα μεγαλύτερα ποσά σε μηχανολογικό και μεταφορικό εξοπλισμό (4,9 δισ. ευρώ), ενώ ακολούθησαν ο πρωτογενής τομέας (2,9 δισ. ευρώ), το εμπόριο, η μεταφορά και αποθήκευση και η δημόσια διοίκηση και άμυνα (από 1,3 δισ. ευρώ ο κάθε κλάδος. Η πλειονότητα των επενδύσεων σε προϊόντα πνευματικής ιδιοκτησίας προήλθε από την ενημέρωση και επικοινωνία (1,2 δισ. ευρώ), την εκπαίδευση (1,1 δισ. ευρώ), τη βιομηχανία και τις επαγγελματικές, επιστημονικές και τεχνικές δραστηριότητες (αμφότερες από 0,8 δισ. ευρώ).

Σημαντική μεταβολή στη σύνθεση των επενδύσεων ανά κατηγορία επένδυσης και κλάδο συγκρκτικά με το παρελθόν

Σημειώνεται ότι, σε σύγκριση με το παρελθόν, έχει συντελεστεί σημαντική μεταβολή στη σύνθεση των επενδύσεων ανά κατηγορία επένδυσης και κλάδο. Συγκεκριμένα, το 2006, πριν δηλαδή την οικονομική κρίση, οι επενδύσεις σε ακίνητα και λοιπές κατασκευές αποτελούσαν τις κυρίαρχες μορφές επενδύσεων στην Ελλάδα με το αθροιστικό ποσοστό τους να ανέρχεται στο 65% επί των συνολικών επενδύσεων. Η εικόνα έχει πλέον αντιστραφεί, καθώς το ποσοστό τους το 2024 διαμορφώθηκε σε 41%. Αντίστοιχα, έχουν αυξηθεί σημαντικά τα ποσοστά των επενδύσεων σε μηχανολογικό και μεταφορικό εξοπλισμό και σε προϊόντα πνευματικής ιδιοκτησίας, με τις επενδύσεις της τελευταίας κατηγορίας μάλιστα να υπερβαίνουν τις αντίστοιχες του 2006 κατά 183% σε πραγματικούς όρους. Επιπρόσθετα, η σύνθεση των επενδύσεων ανά κλάδο εμφανίζει πλέον πιο ισορροπημένη κατανομή. Ενώ το 2006 οι επενδύσεις από τον κλάδο που σχετίζονται με δραστηριότητες διαχείρισης ακίνητης περιουσίας αποτελούσαν σχεδόν το ήμισυ των συνολικών επενδύσεων, το 2024 το αντίστοιχο ποσοστό έχει περιοριστεί στο 18%.

Αντίθετα, η βιομηχανία, ο πρωτογενής τομέας και η δημόσια διοίκηση και άμυνα κατέγραψαν τις μεγαλύτερες αυξήσεις των ποσοστών τους επί των συνολικών επενδύσεων μεταξύ των δύο περιόδων.