Η ένταξη της Βουλγαρίας στο ευρώ: Ευκαιρία μακροοικονομικής σταθεροποίησης ή απλώς απεμπόληση νομισματικής κυριαρχίας;

Για να λάβει θετική σύσταση, η Βουλγαρία έπρεπε να πληροί το κριτήριο του πληθωρισμού, το οποίο ορίζει ότι η υποψήφια χώρα για ένταξη στην ευρωζώνη δεν μπορεί να έχει πληθωρισμό καταναλωτή υψηλότερο από 1,5 ποσοστιαία μονάδα πάνω από τις τρεις χώρες με τις καλύτερες επιδόσεις στην ΕΕ.

Τον Απρίλιο, οι χώρες με τις καλύτερες επιδόσεις ήταν η Γαλλία με 0,9%, η Κύπρος με 1,4% και η Δανία με 1,5%, γεγονός που τοποθετεί τη Βουλγαρία με το 2,8% ακριβώς εντός του ορίου.

Η υποψήφια για ένταξη στην ευρωζώνη χώρα δεν μπορεί επίσης να υπαχθεί στην πειθαρχική διαδικασία του προϋπολογισμού της ΕΕ για έλλειμμα που υπερβαίνει το 3% του ΑΕΠ. Η Βουλγαρία πληροί αυτό το κριτήριο με έλλειμμα προϋπολογισμού 3,0% το 2024 και αναμενόμενο 2,8% το 2025.

Το δημόσιο χρέος της χώρας, ύψους 24,1% του ΑΕΠ το 2024 και 25,1% που αναμένεται το 2025, είναι πολύ κάτω από το μέγιστο επίπεδο του 60%, και το μακροπρόθεσμο επιτόκιο ομολόγων βρίσκεται εντός του περιθωρίου των 2 ποσοστιαίων μονάδων πάνω από το επιτόκιο με το οποίο δανείζονται οι τρεις χώρες με τις καλύτερες επιδόσεις στον πληθωρισμό.

Τέλος, η Βουλγαρία έπρεπε να αποδείξει ότι είχε σταθερή συναλλαγματική ισοτιμία παραμένοντας εντός περιθωρίου 15% εκατέρωθεν μιας κεντρικής ισοτιμίας στον Μηχανισμό Συναλλαγματικών Ισοτιμιών II.

Αυτό έγινε εύκολα επειδή η Βουλγαρία εφαρμόζει ένα καθεστώς συναλλαγματικού συμβουλίου που καθόρισε την ισοτιμία του λεβ προς το ευρώ στο 1,95583 από την έναρξη του ευρώ το 1999.

H Νομισματική Ένωση αντιπροσωπεύει την ολοκλήρωση της Εσωτερικής Αγοράς στην ΕΕ, παρέχοντας πλήρη διαφάνεια τιμών και κόστους στην Ενιαία Αγορά αγαθών, υπηρεσιών, εργασίας και κεφαλαίου. Το ευρώ έχει φέρει σταθερότητα συναλλαγματικών ισοτιμιών εντός της ζώνης, η οποία υποστηρίζει το εμπόριο και επιτρέπει οικονομίες κλίμακας, παρέχοντας έτσι τις προϋποθέσεις για μια πιο αποτελεσματική κατανομή των πόρων . Για τον απλό πολίτη, το πιο εντυπωσιακό πλεονέκτημα είναι φυσικά ότι δεν χρειάζεται πλέον να ανταλλάσσει νομίσματα όταν ταξιδεύει στη ζώνη του ευρώ. Επιπλέον, το ευρώ έχει φέρει νομισματική σταθερότητα, με χαμηλό πληθωρισμό και σύγκλιση των μακροπρόθεσμων επιτοκίων στα χαμηλά επίπεδα που επικρατούσαν στις χώρες που είχαν την υψηλότερη αξιοπιστία νομισματικής πολιτικής πριν από την εισαγωγή του ευρώ. Το ευρώ προσφέρει πολλά οφέλη για τα άτομα, τις επιχειρήσεις και τις οικονομίες των χωρών που το χρησιμοποιούν. Αυτά περιλαμβάνουν:

• Η ευκολία με την οποία μπορούν να συγκριθούν οι τιμές μεταξύ χωρών, γεγονός που ενισχύει τον ανταγωνισμό μεταξύ των επιχειρήσεων, ωφελώντας έτσι τους καταναλωτές
• Σταθερότητα τιμών
• Το ευρώ διευκολύνει, καθιστά φθηνότερο και ασφαλέστερο για τις επιχειρήσεις να αγοράζουν και να πωλούν εντός της ζώνης του ευρώ και να πραγματοποιούν συναλλαγές με τον υπόλοιπο κόσμο.
• Βελτιωμένη οικονομική σταθερότητα και ανάπτυξη
• Ολοκληρωμένες και επομένως πιο αποτελεσματικές χρηματοπιστωτικές αγορές
• Μεγαλύτερη επιρροή στην παγκόσμια οικονομία

Το ευρώ έχει εξαλείψει το κόστος των διακυμάνσεων των συναλλαγματικών ισοτιμιών εντός της ζώνης του ευρώ. Αυτό προστατεύει τους καταναλωτές και τις επιχειρήσεις εντός της ζώνης του ευρώ από τις δαπανηρές διακυμάνσεις στις αγορές συναλλάγματος, οι οποίες, σε ορισμένες χώρες, υπονόμευαν την εμπιστοσύνη, αποθάρρυναν τις επενδύσεις και προκαλούσαν οικονομική αστάθεια. Πριν από το ευρώ, η ανάγκη ανταλλαγής νομισμάτων σήμαινε επιπλέον κόστος, κινδύνους και έλλειψη διαφάνειας στις συναλλαγές μεταξύ των χωρών. Η χρήση ενός ενιαίου νομίσματος καθιστά την επιχειρηματική δραστηριότητα και τις επενδύσεις στη ζώνη του ευρώ ευκολότερες, φθηνότερες και λιγότερο επικίνδυνες.

Η σταθερότητα του ευρώ καθιστά επίσης ελκυστικό για τις επιχειρήσεις σε όλο τον κόσμο που συναλλάσσονται με την Ευρώπη να δέχονται τιμές που αναφέρονται σε ευρώ. Αυτό γλιτώνει τις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις από το κόστος που σχετίζεται με τις μεταβολές των συναλλαγματικών ισοτιμιών και το κόστος μετατροπής του ευρώ σε άλλα νομίσματα. Το ευρώ είναι το νόμισμα επιλογής για σχεδόν το 40% των παγκόσμιων διασυνοριακών πληρωμών και για σχεδόν το ήμισυ των εξαγωγών της ΕΕ παγκοσμίως.

Η κλίμακα και η προσεκτική διαχείριση φέρνουν επίσης οικονομική σταθερότητα στην ευρωζώνη, καθιστώντας την πιο ανθεκτική σε εξωτερικούς οικονομικούς «κραδασμούς», δηλαδή σε ξαφνικές οικονομικές αλλαγές που ενδέχεται να προκύψουν εκτός της ευρωζώνης και να διαταράξουν τις εθνικές οικονομίες, όπως οι παγκόσμιες αυξήσεις των τιμών του πετρελαίου ή οι αναταραχές στις παγκόσμιες αγορές συναλλάγματος. Το μέγεθος και η ισχύς της ευρωζώνης την καθιστούν πιο ικανή να απορροφήσει τέτοιους εξωτερικούς κραδασμούς χωρίς απώλειες θέσεων εργασίας και χαμηλότερη ανάπτυξη.

Το κύριο όφελος του ευρώ για την κάθε χώρα, ιδίως για τις μικρές και ανοιχτές οικονομίες, σχετίζεται με τη δυνατότητά του να προωθήσει το εμπόριο. Εξαλείφοντας την αστάθεια των συναλλαγματικών ισοτιμιών και παρέχοντας πλήρη διαφάνεια στις τιμές, το ευρώ έχει ενισχύσει σημαντικά τις δυνάμεις που οδηγούν στην άσκηση οικονομικής δραστηριότητας πέρα από τα σύνορα. Αυτό έχει αποδειχθεί σε μια σειρά από μελέτες.[1]] ότι η εμπορική ολοκλήρωση έχει αυξηθεί ραγδαία μεταξύ των χωρών που έχουν εισαγάγει το ευρώ, με σημαντική αύξηση του ενδοζωνικού εμπορίου και των άμεσων ξένων επενδύσεων (ΑΞΕ). Πράγματι, οι εξαγωγές και οι εισαγωγές αγαθών εντός της ζώνης του ευρώ αυξήθηκαν από περίπου 27% του ΑΕΠ το 1999 σε περίπου 32% το 2006. Αυτή η αύξηση του διασυνοριακού εμπορίου μπορεί σε κάποιο βαθμό να οφείλεται στην εισαγωγή του ενιαίου νομίσματος, στην αυξημένη διαφάνεια τιμών και κόστους που συνέβαλε στην ενίσχυση και στην απουσία συναλλαγματικού κινδύνου.

Όμως κάθε νόμισμα έχει δυο όψεις. Το εθνικό νόμισμα προσφέρει διάφορα πλεονεκτήματα, όπως η δυνατότητα μιας χώρας να ελέγχει την νομισματική πολιτική της και να προσαρμόζεται καλύτερα στις οικονομικές συνθήκες της. Επιπλέον, το εθνικό νόμισμα συμβάλλει στην εθνική ταυτότητα και μπορεί να χρησιμεύσει ως εργαλείο για την ενίσχυση της οικονομικής σταθερότητας.

Έλεγχος της νομισματικής πολιτικής: Ένα εθνικό νόμισμα δίνει στη χώρα την ευκαιρία να διαμορφώσει την νομισματική πολιτική της, δηλαδή να ελέγχει την ποσότητα του χρήματος σε κυκλοφορία και τις επιτόκιο, ώστε να ανταποκριθεί καλύτερα στις ανάγκες της οικονομίας της.

Προσαρμογή στις οικονομικές συνθήκες: Η δυνατότητα να προσαρμόζεται η νομισματική πολιτική στις συγκεκριμένες οικονομικές συνθήκες της χώρας, μπορεί να είναι σημαντική σε περιπτώσεις οικονομικών κρίσεων ή αλλαγών στις παγκόσμιες αγορές.

Οικονομική σταθερότητα: Το εθνικό νόμισμα μπορεί να αποτελέσει εργαλείο για την ενίσχυση της οικονομικής σταθερότητας, μέσω της διατήρησης της αξίας του και της προστασίας από τις εξωτερικές επιρροές.

Δυνατότητα εξόφλησης χρεών: Η δυνατότητα της χώρας να εξοφλεί τα χρέη της σε δικό της νόμισμα, μπορεί να είναι πλεονέκτημα σε περιπτώσεις διακρίσεων στην παγκόσμια οικονομία.