Η εφαρμογή της ευρωπαϊκής νομοθεσίας για την ποιότητα του αέρα που έχει στόχο να προστατεύσει την υγεία και το περιβάλλον από τη μόλυνση μπορεί να είναι μια πρόκληση για τις χώρες και τις πόλεις. Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος (ΕΟΠ) έχει συνεργαστεί με ευρωπαϊκές πόλεις, ώστε να κατανοήσει καλύτερα τις προκλήσεις που παρουσιάζει η εφαρμογή της πολιτικής αυτής. Η νέα έκθεση του ΕΟΠ παρουσιάζει περιληπτικά την πρόοδο των πόλεων τα τελευταία πέντε χρόνια και τονίζει τις υπάρχουσες προκλήσεις για τη βελτίωση της ποιότητας του αέρα σε τοπικό επίπεδο.
Οι αναπτυσσόμενες πόλεις της Ευρώπης χρειάζονται ολοκληρωμένα και αποτελεσματικά μέτρα για την ποιότητα του αέρα για να εφαρμόσουν σωστά την ευρωπαϊκή νομοθεσία και να μειώσουν τη μόλυνση. Η έκθεση του ΕΟΠ «Ποιότητα του αέρα στις πόλεις της Ευρώπης: νέα αξιολόγηση των προκλήσεων της εφαρμογής σε πόλεις» αναλύει την εφαρμογή της νομοθεσίας για την ποιότητα του αέρα στο αστικό περιβάλλον, και αναγνωρίζει κάποιες από τις αιτίες πίσω από τα επίμονα προβλήματα ποιότητας του αέρα στις Ευρωπαϊκές πόλεις.
Ο ΕΟΠ εξέδωσε τη νέα έκθεση σε συνεργασία με 10 από τις 12 πόλεις που συμμετείχαν στο πρόγραμμα «Air Implementation Pilot» το 2013, συγκεκριμένα: το Antwerp (Βέλγιο), το Βερολίνο(Γερμανία), το Δουβλίνο (Ιρλανδία), η Μαδρίτη (Ισπανία), το Malmö (Σουηδία), το Μιλάνο (Ιταλία), το Παρίσι (Γαλλία), το Plovdiv (Βουλγαρία), η Πράγα (Τσεχία) και η Βιέννη (Αυστρία).
Πέντε χρόνια μετά την αρχική αξιολόγηση, οι πόλεις που συμμετείχαν στο πρόγραμμα έχουν όλες βελτιώσει τη διαχείριση της ποιότητας του αέρα τους, ειδικά σε ό,τι αφορά τη χρήση εργαλείων και μεθόδων ποσοτικοποίησης των αποτελεσμάτων των προτεινόμενων και των εφαρμοσμένων μέτρων. Υπάρχει επίσης μεγαλύτερη κατανόηση των πηγών τοπικής μόλυνσης του αέρα.
Ωστόσο, οι πόλεις αναφέρουν πως σημαντικός αριθμός προκλήσεων παραμένει, συμπεριλαμβανομένων των ζητημάτων της επικοινωνίας και της σύμπραξης με τους πολίτες σε θέματα ποιότητας του αέρα, και της υποστήριξης νέων μέτρων για τη βελτίωση της ποιότητας του αέρα, καθώς και την έμφαση σε οφέλη για την υγεία, τη μείωση της ηχορύπανσης και την αναστροφή της κλιματικής αλλαγής. Η έκθεση δείχνει επίσης πως η επίτευξη συνεκτικής πολιτικής σε διοικητικό και κυβερνητικό επίπεδο είναι μια πρόκληση, όπως και οι προσπάθειες δημιουργίας πολιτικής και κοινωνικής υποστήριξης για τη βελτίωση της ποιότητας του αέρα πέρα από τα ελάχιστα όρια που υποδεικνύει η ΕΕ.
Στις δέκα πόλεις που συμμετέχουν στο πρόγραμμα, η επέκταση της τηλεθέρμανσης, η προώθηση των ποδηλάτων ως μέσο μεταφοράς, η μείωση των ορίων ταχύτητας και συνεπώς των προβλημάτων κυκλοφορίας ήταν τα πιο συχνά μέσα βελτίωσης της ποιότητας του τοπικού αέρα. Άλλες συχνές πρωτοβουλίες ήταν η μετακίνηση βιομηχανικών μονάδων, η αντικατάσταση των οικιακών συσκευών, η χρήση καθαρών καυσίμων για θέρμανση, η μετάβαση σε πιο πράσινα λεωφορεία και τραμ και η εισαγωγή ζωνών μετακίνησης χαμηλών εκπομπών ρύπων.
Η έκθεση «Ποιότητα του αέρα στην Ευρώπη» του 2018 έδειξε ότι, ενώ δραστικές πολιτικές και τοπικές δράσεις έχουν βοηθήσει στη μείωση των επιπέδων μόλυνσης στις πόλεις της Ευρώπης τις τελευταίες δεκαετίες, οι περισσότεροι Ευρωπαίοι που ζουν σε αστικές περιοχές είναι ακόμα εκτεθειμένοι σε επίπεδα μόλυνσης πάνω από τα προτεινόμενα όρια του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας για την προστασία της υγείας. Σύμφωνα με εκτιμήσεις του ΕΟΠ, η κακή ποιότητα του αέρα προκαλεί περίπου 400.000 πρόωρους θανάτους στις αστικές περιοχές της ΕΕ κάθε χρόνο.
Σχόλια