ΕΕΤ: Μελέτη για τη λειτουργία του ελληνικού τραπεζικού συστήματος

04_02_2017 | 13:06

Τη διάρθρωση του ελληνικού τραπεζικού συστήματος και τα βασικά του μεγέθη παρουσιάζει αναλυτικά μελέτη της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών (ΕΕΤ), που δόθηκε στη δημοσιότητα, αποτυπώνοντας τις σημαντικές αρνητικές συνέπειες της κρίσης στα μεγέθη του τραπεζικού συστήματος.

Αναλυτικότερα:

Διάρθρωση του ελληνικού τραπεζικού συστήματος

Κατά τη διάρκεια της τελευταίας δεκαετίας, λόγω της διεθνούς χρηματοπιστωτικής κρίσης, αλλά κυρίως λόγω της ελληνικής κρίσης σημειώθηκε μια εις βάθος αναδιάρθρωση του εγχώριου τραπεζικού συστήματος, με τη συνεπακόλουθη δραστική μείωση του αριθμού των τραπεζών που ασκούν δραστηριότητα στην Ελλάδα.
Δεκέμβριος 2007 - Δεκέμβριος 2016: Οι εν λειτουργία τράπεζες, μέσω συγχωνεύσεων, εξαγορών και εξυγιάνσεων, μειώθηκαν από 64 σε 39 ενώ αποχώρησε σχεδόν το σύνολο των ξένων τραπεζών με δίκτυα εξυπηρέτησης της πελατείας, εκτός της HSBC.
Σήμερα, οι τέσσερις συστημικές τράπεζες και η Attica Bank ξεπερνούν πλέον αθροιστικά το 95% του ελληνικού τραπεζικού συστήματος (σε όρους ενεργητικού) από 67,7% στο τέλος του 2007.
Παρουσία έχουν, επίσης, η Επενδυτική Τράπεζα Ελλάδος, η Aegean Baltic Bank, η Credicom Consumer Finance, εννέα (9) συνεταιριστικές τράπεζες, καθώς και τα υποκαταστήματα ή γραφεία αντιπροσωπείας τριάντα (30) αλλοδαπών τραπεζών (ενδεικτικά, Citibank, HSBC, Deutsche Bank, Unicredit, Bank of America, J.P.Morgan Chase Bank, DnB Bank ASA, ABN AMRO Bank).

Βασικά μεγέθη

Από την αρχή της κρίσης σημειώθηκε:

Μείωση απασχολούμενου προσωπικού κατά 19.067 (-29%)
Μείωση τραπεζικών καταστημάτων κατά 1.736 (-42,5%) και των ΑΤΜ κατά 2.350 (-26%)

Από την εφαρμογή των μέτρων περιορισμών στην κίνηση κεφαλαίων:

Σημαντική αύξηση των τερματικών αποδοχής συναλλαγών καρτών (POS) κατά 100.930 (+79%)
Αύξηση των ηλεκτρονικών συναλλαγών με κάρτες κατά 84 εκατ. (+58%) και μεταφορές πίστωσης (+24%).
Αύξηση της αξίας άμεσων χρεώσεων για διενέργεια πάγιων πληρωμών κατά 3,2 δισ. ευρώ (+47%).
Αύξηση της αξίας συναλλαγών μέσω internet και mobile banking κατά 29% (+11,2 δισ. ευρώ) και 82% (+359 εκατ. ευρώ) αντίστοιχα.
Εξαιρετικά χαμηλά επίπεδα απάτης τόσο σε όρους συναλλαγών όσο και σε όρους αξίας.

Ρευστότητα

Μείωση εγχώριων καταθέσεων κατά 116,1 δισ. ευρώ από το 2009 (-49%).
Μείωση της χρήσης του μηχανισμού έκτακτης ενίσχυσης σε ρευστότητα (ELA) κατά 49% τους τελευταίους 18 μήνες, από 86,8 δισ. ευρώ σε 43,7 δισ. (-43,1 δισ.).

Το 2016:

Οι καταθέσεις νοικοκυριών και επιχειρήσεων αυξήθηκαν κατά 4,2 δισ. ευρώ.
Μείωση της συνολικής εξάρτησης του ελληνικού τραπεζικού συστήματος από το Ευρωσύστημα (-38%), από 107,5 δισ. ευρώ σε 66,6 δισ. (-40,9 δισ.).

Εγγυήσεις Ελληνικού Δημοσίου

Η βελτίωση των συνθηκών ρευστότητας, όπως περιγράφηκε ανωτέρω, οδήγησε σε μείωση των τραπεζικών εγγυήσεων (Πυλώνας ΙΙ) του Ν. 3723/2008 κατά 37,4 δισ. ευρώ στη διάρκεια των πρώτων 11 μηνών του 2016, 5,2 δισ. ευρώ έναντι 42,6 δισ. ευρώ τον Δεκέμβριο του 2015 (-88%).
Οι εν λόγω τραπεζικές εγγυήσεις έχουν υποχωρήσει στο χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων ετών.
Κατά το ίδιο χρονικό διάστημα οι εγγυήσεις του Ελληνικού Δημοσίου στο πλαίσιο του μηχανισμού ELA μειώθηκαν κατά 3,1 δισ. ευρώ (-7%).

Κερδοφορία

Ζημιές προ φόρων 70,3 δισ. ευρώ για τους ελληνικούς τραπεζικούς ομίλους την εξαετία 2010 - 2015.
Επιστροφή σε οργανική κερδοφορία το 2016.
Η δεύτερη μεγαλύτερη κερδοφορία των ελληνικών τραπεζών καταγράφηκε το
2008, μερικούς μήνες μετά την κατάρρευση της Lehman Brothers.
Κατά τα έτη 2012-2015 πραγματοποιήθηκαν τρεις (3) ανακεφαλαιοποιήσεις συνολικού ύψους 51,7 δισ. ευρώ.

Δάνεια σε καθυστέρηση και προβλέψεις για επισφαλή δάνεια

Οι τράπεζες πέτυχαν τους στόχους που είχαν τεθεί για τον Σεπτέμβριο του 2016 σε ό,τι αφορά τη μείωση του υπολοίπου των εντός ισολογισμού μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων (106 δισ. ευρώ έναντι στόχου 106,9 δισ. ευρώ).
Το ποσοστό κάλυψης των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων από τις συσσωρευμένες προβλέψεις για τον πιστωτικό κίνδυνο, συμπεριλαμβανομένης της αξίας των εξασφαλίσεων, προσεγγίζει το 100%.
57 δισ. ευρώ προβλέψεις έναντι επισφαλών απαιτήσεων σε ενοποιημένη βάση.
Το 2016, για πρώτη φορά από το 2014, παρατηρήθηκε υποχώρηση του υπολοίπου των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων.
Την περίοδο Ιουνίου 2016 - Δεκεμβρίου 2019 οι τράπεζες στοχεύουν σε μείωση των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων κατά περίπου 38% (40 δισ. ευρώ).
Αύξηση κατά 100.000 του αριθμού των δανείων τα οποία ρύθμισαν οι τράπεζες το α ́ εξάμηνο του 2016.
Το μερίδιο των μακροπρόθεσμου χαρακτήρα ρυθμίσεων επί του συνόλου των ρυθμίσεων ανήλθε στο 40,2%.
Τον Δεκέμβριο του 2007 τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια ανέρχονταν σε ποσοστό 4,5% έναντι 38% τον Ιούνιο του 2016.

Χορηγήσεις

195 δισ. ευρώ το συνολικό υπόλοιπο των δανείων προς νοικοκυριά και επιχειρήσεις τον Δεκέμβριο του 2016. Εξ αυτών 61,4 δισ. στεγαστικά, 26 δισ. καταναλωτικά και 94,6 δισ. επιχειρηματικά δάνεια.
Για πρώτη φορά μετά το 2011 οι καθαρές ροές δανείων προς επιχειρήσεις εμφάνισαν αύξηση 283 εκ. ευρώ τον Νοέμβριο του 2016.
Τεράστια μείωση της ζήτησης δανειακών κεφαλαίων από τα νοικοκυριά:
- Από τις 1.200 / εργάσιμη ημέρα αιτήσεις χορήγησης στεγαστικών δανείων το 2007 στις 82 το 2016.
- Από τις 32.300 / εργάσιμη ημέρα αιτήσεις χορήγησης καταναλωτικών δανείων το 2007 στις 4.455 το 2016.
Διαγραφές δανείων 1,6 δισ. ευρώ το α ́ εξάμηνο του 2016 έναντι 687 εκ. ευρώ το αντίστοιχο εξάμηνο του 2015.
Τα επιτόκια χορηγήσεων εμφάνισαν οριακή μείωση ή παρέμειναν σταθερά σε σχέση με το 2015, ωστόσο εξακολουθούν να είναι υψηλότερα σε σχέση με αυτά των χωρών της ευρωπαϊκής περιφέρειας.

Αναλυτικά τη μελέτη της ΕΕΤ μπορείτε να τη βρείτε εδώ.