Η ελληνική συμμετοχή στο Πρόγράμμα έρευνας & καινοτομίας της ΕΕ «Ορίζοντας 2020» για το έτος 2015

Τον Δεκέμβριο 2016, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δημοσίευσε έκθεση σχετικά με την πρόοδο των εργασιών του Προγράμματος Ορίζοντας 2020 (Η2020) στη διετία 2014-2015. Η έκθεση αναφέρει αναλυτικά τον αριθμό των χρηματοδοτούμενων έργων, τις συμμετοχές, τα ποσοστά επιτυχίας επί των προτάσεων που υποβλήθηκαν καθώς και τη χρηματοδότηση των επιτυχημένων προτάσεων/εργων από την ΕΕ,  ανά πυλώνα και ανά θεματικό Πρόγραμμα του Ορίζοντα 2020. Στην έκθεση παρουσιάζονται επίσης, οι επιδόσεις κάθε κράτους της ΕΕ, των συνδεδεμένων και τρίτων χωρών, καθώς και συγκριτικοί πίνακες μεταξύ των ετών 2014 και 2015 σχετικά με τα ανωτέρω στοιχεία.

Σύμφωνα με την έκθεση συνολικά για τον Ορίζοντα 2020 έχουν υπογραφεί 9.087 συμβόλαια έργων, με 37.086 συμμετέχοντες, και με συνολική χρηματοδότηση 15,92 δισεκ.€, εκ των οποίων τα 4.263 συμβόλαια έργων, με 16.768 συμμετέχοντες, και με συνολική χρηματοδότηση 7,44 δισεκ.€ αφορούσαν το 2015. Το ποσοστό επιτυχίας βάση της χρηματοδοτικής συνεισφοράς της ΕΕ για το 2015 ήταν 10,9%, για το 2014 ήταν 14,2% και συνολικά για την διετία 2014-2015 ήταν 12,3%.

Η ελληνική συμμετοχή στον Ορίζοντα 2020

Για τη διετία 2014-2015 η χρηματοδότηση Ελληνικών φορέων ανέρχεται σε 318,5 εκ.€, εκ των οποίων τα 137,1 εκ.€ αφορούν το 2015. Με βάση τα στοιχεία αυτά η Ελλάδα βρίσκεται στην 12η θέση στην κατάταξη χρηματοδότησης. Αντίστοιχα για το 2014 η χρηματοδότηση ανήλθε σε 181,4εκ.€ με την Ελλάδα στην 11η θέση της κατάταξης. Σημειώνεται ότι τα κράτη που το 2015 βρίσκονται στις θέσεις 11-13 της κατάταξης χρηματοδότησης, είναι η Φινλανδία, η Ελλάδα και η Ιρλανδία, αντίστοιχα, με μικρή διαφορά μεταξύ τους ως προς την συνολική χρηματοδότηση. Στην πρώτη θέση της κατάταξης χρηματοδότησης, για το 2015, είναι το Ηνωμένο Βασίλειο με 1.181,7 εκ.€, στη 2η θέση η Γερμανία με 1.172,97 εκ.€, και ακολουθούν στην 3η θέση η Γαλλία και στην 4η και 5η θέση είναι η Ισπανία και Ιταλία, αντίστοιχα.   

Σχετικά με την συμμετοχή σε εγκεκριμένα έργα, στη διετία 2014-2015, τα εγκεκριμένα έργα με ελληνική συμμετοχή ήταν 1.049, εκ των οποίων τα 457 έργα αφορούν το 2015, με την Ελλάδα στην 10η θέση της συνολικής κατάταξης συμμετοχών των κρατών, ενώ 592 έργα αφορούν το 2014 με την χώρα στην 9η θέση της αντίστοιχης κατάταξης.

Για την Ελλάδα το ποσοστό επιτυχίας, βάσει των υποβαλλομένων προτάσεων, συνολικά για την διετία 2014-2015 ήταν 11,2% κατά Μ.Ο, με τα εξής ποσοστά επιτυχίας ανά πυλώνα του Προγράμματος: Επιστημονική Αριστεία 10,7%, Βιομηχανική Υπεροχή 11,2% και Κοινωνικές Προκλήσεις 11,9%.

Οι καλύτερες επιδόσεις ως προς τη συμμετοχή και τη χρηματοδότηση ελληνικών φορέων συνολικά για την διετία 2014-2015  αφορούν στα εξής θεματικά προγράμματα του Η2020:

• Ερευνητικές Υποδομές: εγκρίθηκαν 59 έργα (ποσοστό 3,6% επί του συνόλου των εγκεκριμένων έργων) με χρηματοδότηση 21 εκ. €, ποσοστό 3,4% της συνολικής χρηματοδότησης.
• Υπεροχή σε τεχνολογίες γενικής εφαρμογής και βιομηχανικές τεχνολογίες (περιλαμβάνονται τα τρία θεματικά προγράμματα: ICT, NMB και SPACE): εγκρίθηκαν 275 έργα με ελληνική συμμετοχή (ποσοστό 3,4% επί του συνόλου των εγκεκριμένων έργων) με χρηματοδότηση 96εκ.€, ποσοστό 3% της συνολικής χρηματοδότησης.
• Ασφαλείς κοινωνίες - Προστασία της ελευθερίας και της ασφάλειας της Ευρώπης και των πολιτών της: εγκρίθηκαν 70 έργα (ποσοστό 6% επί του συνόλου των εγκεκριμένων έργων) με χρηματοδότηση 23,5 εκ.€, ποσοστό 6% της συνολικής χρηματοδότησης.
• η Ευρώπη σε έναν μεταβαλλόμενο κόσμο — κοινωνίες χωρίς αποκλεισμούς, καινοτόμες και σκεπτόμενες:εγκρίθηκαν 60 έργα (ποσοστό 5,2% επί του συνόλου των εγκεκριμένων έργων) με χρηματοδότηση 12,8 εκ.€, ποσοστό 5% της συνολικής χρηματοδότησης.
• Επιστήμη με την/και για την Κοινωνία: εγκρίθηκαν 23 έργα (ποσοστό 4,5% επί του συνόλου των εγκεκριμένων έργων) με χρηματοδότηση 4,9 εκ.€, ποσοστό 4,6% της συνολικής χρηματοδότησης.

Αντίθετα, χαμηλότερες επιδόσεις για τους ελληνικούς φορείς παρατηρούνται στους ακόλουθους τομείς:

• Έρευνα αιχμής χρηματοδοτούμενη από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Έρευνας (ERC): όπου εγκρίθηκαν 6 έργα (ποσοστό 0,3% των συνολικά εγκεκριμένων έργων) με χρηματοδότηση 4,7 εκ.€, ποσοστό 0,1% της συνολικής χρηματοδότησης.
• Καινοτομία στις ΜμΕ –ΜικροΜεσαίες Επιχειρήσεις: όπου εγκρίθηκαν 15 έργα (ποσοστό 0,9% επί του συνόλου των εγκεκριμένων έργων), με χρηματοδότηση 5,4 εκ.€, ποσοστό 1% της συνολικής χρηματοδότησης. Εξαίρεση αποτελεί η θεματική υπο-περιοχή του εν λόγω τομέα που αφορά την «Ενίσχυση της ικανότητας καινοτομίας των ΜμΕ» με 28 έργα με ελληνική συμμετοχή (ποσοστό 3,2% του συνόλου των εγκεκριμένων έργων) και με χρηματοδότηση  2,6 εκ. €, ποσοστό 4,4% της συνολικής  χρηματοδότησης.
• Ασφαλής, καθαρή και αποδοτική ενέργεια: εγκρίθηκαν 70 έργα (ποσοστό 2,5% επί του συνόλου των εγκεκριμένων έργων) με χρηματοδότηση 19εκ.€, ποσοστό 1,4% της συνολικής χρηματοδότησης.
• Επέκταση της αριστείας και διεύρυνση της συμμετοχής: εγκρίθηκαν 5 έργα (ποσοστό 1,2% επί των συνολικά εγκεκριμένων έργων) με χρηματοδότηση 0,9εκ.€, ποσοστό 0,8% της συνολικής χρηματοδότησης. Σημειώνεται ότι στην εν λόγω θεματική ενότητα η χώρα μας περιλαμβάνεται στην ομάδα των κρατών τα οποία παρέχουν μεταφορά εμπειρογνωμοσύνης σε άλλα κράτη.

Επιπρόσθετα, σημειώνεται ότι η χρηματοδότηση της χώρας μας από το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Καινοτομίας και Τεχνολογίας (ΕΙΤ)  είναι  μηδενική, παρόλο που το ΕΙΤ  διέθεσε ήδη 413,5 εκ.€ για την χρηματοδότηση των δράσεων του (δημιουργία KICs: Κοινότητες Γνώσης και Καινοτομίας). Γενικά δεν υπάρχει συμμετοχή/χρηματοδότηση ελληνικών φορέων στις δραστηριότητες του  ΕΙΤ, από την ίδρυση του έως σήμερα. 

Για το 2015, στην συνολική κατάταξη των 50 Ερ. Κέντρων, με την υψηλότερη χρηματοδότηση από τον Ορίζοντα2020, περιλαμβάνονται τα εξής τρία ελληνικά Ερευνητικά Κέντρα: Εθνικό Κέντρο Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης –ΕΚΕΤΑ (18^η θέση), Ίδρυμα Τεχνολογίας Έρευνας – ΙΤΕ (36^η θέση ) και ΕΠΙΣΕΥ (49^η θέση).

Για το 2014 στην αντίστοιχη κατάταξη (των 50 Ερ. Κέντρων με την υψηλότερη χρηματοδότηση) περιλαμβάνονταν πέντε ελληνικά Ερ. Κέντρα (τα τρία ανωτέρω αναφερόμενα και το Ε.Κ. ΑΘΗΝΑ και το ΕΚΕΦΕ «ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ») ενώ είχαμε, επίσης για το 2014, και δύο μικρομεσαίες επιχειρήσεις (ΜμΕ) στην αντίστοιχη συνολική κατάταξη των 50 ΜμΕ, με την υψηλότερη χρηματοδότηση από τον Ορίζοντα2020.