Βρισκόμαστε στο 1965 και ο 17χρονος Fred DeLuca έχει ένα όνειρο: να σπουδάσει και να γίνει γιατρός. Τα δίδακτρα, όμως, για την εισαγωγή του στο κολέγιο είναι ακριβά και ο DeLuca δεν έχει στη διάθεση του το απαιτούμενο ποσό. Κάπως έτσι, αποφασίζει να ζητήσει δανεικά. Η συγκεκριμένη κίνηση θα οδηγήσει, 50 χρόνια μετά, στη δημιουργία της μεγαλύτερης αλυσίδας fast-food στον κόσμο, των Subway.
Η οικονομική υποστήριξη του DeLuca έρχεται από τον οικογενειακό φίλο και γιατρό Peter Buck. Ο Buck του δανείζει 1.000 δολάρια και του προτείνει τον τρόπο που θα βγάλει τα λεφτά που χρειάζεται για να σπουδάσει: του λέει να ξεκινήσει ένα μαγαζί στο οποίο θα φτιάχνει τα λεγόμενα σάντουιτς «υποβρύχια». Όπως δείχνει και η ονομασία τους, πρόκειται για σάντουιτς μεγάλου μεγέθους και μακρόστενου σχήματος, παραγεμισμένα με πολλά υλικά.
Ο DeLuca δεν έχει καμία εμπειρία από την λειτουργία μιας επιχείρησης. Έχει όμως ενθουσιασμό. Βρίσκει ένα διαθέσιμο μαγαζί στο Κονέκτικατ των Ηνωμένων Πολιτειών, μια τοποθεσία την οποία θα αποκαλέσει, χρόνια μετά, «την χειρότερη στον κόσμο», γράφει στην πόρτα «Think Big» και είναι έτοιμος να ξεκινήσει να πουλάει σάντουιτς. Η ονομασία του πρώτου καταστήματος: Pete’s Super Submarines, από το όνομα του συνεταίρου, του Buck. Την πρώτη μέρα λειτουργίας, πουλάνε 312 σάντουιτς.
Εντούτοις, η επιχείρηση δεν κερδίζει χρήματα και μετά το πρώτο καλοκαίρι λειτουργίας τους απομένουν μόλις 6 δολάρια. Οι δυο συνέταιροι λαμβάνουν οικονομική υποστήριξη από φίλους και συγγενείς, όλοι, όμως, τους ζητούν να εγκαταλείψουν την προσπάθεια, κρίνοντας την ως αποτυχημένη. Αν και αυτό είναι μια επιλογή που θα σκεφτούν πολύ και σοβαρά, τελικά αποφασίζουν να κάνουν κάτι τελείως διαφορετικό: παίρνουν το ρίσκο να ανοίξουν και μια δεύτερη τοποθεσία. Αυτό θα γίνει το 1966, ενώ την ίδια χρονιά ιδρύουν την εταιρεία Doctor's Associates.
Είναι μετά το άνοιγμα της τρίτης τοποθεσίας που η συγκεκριμένη επιχειρηματική κίνηση θα παρουσιάσει έσοδα, φτάνοντας τα 7.000 δολάρια. Το 1968, η αλυσίδα αλλάζει όνομα και υιοθετεί το «Subway» με το οποίο είναι γνωστή μέχρι τις μέρες μας, έχοντας πρώτα χρησιμοποιήσει και το σύνθετο Pete’s Subways. Ένας λόγος που δεν διατηρήθηκε το «Pete’s Super Submarines» ήταν οι ραδιοφωνικές διαφημίσεις της αλυσίδας. Όταν ο εκφωνητής έλεγε «Pete’s Submarines», αυτό που ακουγόταν ήταν «Pizza Marines», δίνοντας διαφορετική εντύπωση για το προϊόν της.
Λίγο μετά τα εγκαίνια του πρώτου τους καταστήματος, οι δυο τους έχουν βάλει και έναν στόχο: να φτάσουν τις 10 τοποθεσίες, τα 10 καταστήματα, μέσα στα πρώτα δέκα χρόνια. Φτάνοντας στο 1974, μια χρονιά που λειτουργούσαν 16 καταστήματα Subway, το δίδυμο βλέπει πως κάτι τέτοιο δεν θα είναι εφικτό και αλλάζει στρατηγική, υιοθετώντας το σύστημα του franchising. Ο DeLuca πιστεύει άλλωστε ότι το franchising είναι το μέλλον και πείθει έναν φίλο, τον Brian Dixon, να γίνει ο πρώτος franchisee.
Την ίδια χρονιά ανοίγουν άλλα 16 franchise καταστήματα και το 1978 η αλυσίδα ανοίγει το 100ο κατάστημα της. Το 1984 η εταιρεία θα βγει στη διεθνή αγορά. Αλλά δεν θα είναι η Νότια Αμερική, η Ευρώπη ή η Ασία που θα φιλοξενήσει το συγκεκριμένο κατάστημα. Θα είναι το νησί του Μπαχρέιν, στα ανοικτά των ακτών της Σαουδικής Αραβίας, όπου τα σάντουιτς «υποβρύχια» των Subway θα βρεθούν, για πρώτη φορά, εκτός των ΗΠΑ.
Τα Subway θεωρείται πως κατέχουν ένα βασικό πλεονέκτημα σε σχέση με τον υπόλοιπο κλάδο των ταχυφαγείων: αυτό αφορά στο ότι προσφέρουν ένα πιο υγιές προϊόν, σε σχέση με τα χάμπουργκερ ή την πίτσα. Αξιοποιώντας την συγκεκριμένη εικόνα, η αλυσίδα θα ξεκινήσει και το ψήσιμο του ψωμιού στο κατάστημα, μια διαδικασία που κατέστη βασική και αναφέρεται ως ο βασικός λόγος για την επιτάχυνση της ανάπτυξης τους κατά τις δεκαετίες του '80 και του '90.
Στις μέρες μας, 50 χρόνια μετά το πρώτο κατάστημα, τα Subway λειτουργούν 45.000 τοποθεσίες παγκοσμίως, κάτι που τα κάνει να θεωρούνται η μεγαλύτερη αλυσίδα fast food στον κόσμο, βάσει αριθμού τοποθεσιών, με τα McDonald's, τα Starbucks, τα KFC και τα Burger King να έπονται. Στην Ελλάδα, τα Subway διατηρούν κάποια εποχικά καταστήματα σε νησιά, τα οποία λειτουργούν κυρίως το καλοκαίρι και απευθύνονται στους τουρίστες που βρίσκονται εκείνη την περίοδο στην χώρα μας. Η αλυσίδα λειτουργούσε καταστήματα στην Αθήνα και σε άλλες περιοχές, τα οποία όμως έκλεισαν.
Ο DeLuca κατάφερε να κάνει πράξη και το όνειρο του να σπουδάσει, λειτουργώντας παράλληλα και την αλυσίδα των εστιατορίων. Ενώ αρχικά σχεδίαζε να γίνει παθολόγος, θα αποφοιτήσει από το Πανεπιστήμιο του Bridgeport το 1971 με πτυχίο ψυχολογίας. Θα φύγει από την ζωή τον Σεπτέμβριο του 2015.
Σχόλια