Βαγγέλης Σιώκας, Invent ICT: «Κάθε ιδέα είναι μια ξεχωριστή ιστορία που περιμένει να ειπωθεί»

Στις 21 Νοεμβρίου ολοκληρώνεται, με μια μεγάλη ανοικτή εκδήλωση, ο 2ος κύκλος του Invent ICT. Μιλήστε μας για αυτόν τον κύκλο και για το πώς αυτός εξελίχθηκε. Τι ξεχωρίζετε από τη διαδικασία;

Ο 2ος κύκλος του Invent ICT ξεκίνησε περίπου πριν έναν χρόνο, με 45 αιτήσεις συμμετοχής αρχικά - με τις περισσότερες από τις προτάσεις να προέρχονται από ακαδημαϊκά ιδρύματα. Σήμερα, με μεγάλη μας χαρά, έντεκα από αυτές βρίσκονται ένα βήμα πριν την ίδρυση τους. Από τη αυτή τη διαδικασία ξεχωρίζω την προσπάθεια όλων των ομάδων να πετύχουν, ανεξάρτητα αν τα κατάφεραν ή όχι, διότι για εμάς κάθε ιδέα είναι και μια ξεχωριστή ιστορία που περιμένει να ειπωθεί. Και γι’ αυτό εστιάζουμε σε κάθε ομάδα με εξατομικευμένο τρόπο, ώστε να μπορέσει η κάθε μία να εξελιχθεί με τον δικό της ρυθμό μέσα από το πρόγραμμά μας. Αυτό είναι ένα ξεχωριστό στοιχείο που διαφοροποιεί το InventICT.

Ποια είναι, τελικά, η σημασία της αρχικής ιδέας για την δημιουργία μιας startup; Βάσει και των ιδεών που έχουν κατατεθεί στο Invent ICT, πώς βλέπετε να εξελίσσεται μια επιχειρηματική πρόταση μέχρι τη στιγμή που βγαίνει στην αγορά;

Κατά την άποψη μου, η αρχική ιδέα είναι σημαντική, αποτελεί μια σταθερά, ειδικά δε σε περιπτώσεις όπως στο δικό μας πρόγραμμα, που συνήθως είναι αποτέλεσμα μιας μακροχρόνιας ερευνητικής προσπάθειας. Ωστόσο, θα ήθελα να τονίσω ότι μία ακόμα πιο σημαντική παράμετρος είναι η ίδια η ομάδα, η σύνθεσή της και κυρίως η διάθεση των μελών να δουλέψουν συστηματικά πάνω στην ιδέα. Μια καλή ομάδα μπορεί να κάνει μια καλή ιδέα ακόμη καλύτερη. Σχετικά με την εξελικτική πορεία μιας επιχειρηματικής ιδέας μέχρι να βγει στην αγορά, αυτή μπορεί να παρομοιαστεί σαν μια αλυσίδα με πολλούς και διαφορετικούς κρίκους. Κάθε κρίκος είναι και μια απαραίτητη ενέργεια που πρέπει να πραγματοποιήσει η ομάδα, ώστε τελικά να διαμορφωθεί μια αλυσίδα δυνατή να αντεπεξέλθει στις δυσκολίες της αγοράς. Βεβαίως, ακόμα και αν κάποιος δεν καταφέρει να φτάσει ως το τέλος, θα έχει λάβει σίγουρα τα κατάλληλα εφόδια, τα οποία μπορεί να αξιοποιήσει για την υλοποίηση άλλων ιδεών ή για την αποδοτικότερη απασχόλησή του σε κάποια επιχείρηση.

Το Invent ICT στοχεύει σε επιχειρήσεις που επικεντρώνουν γύρω από τεχνολογίες πληροφορικής και επικοινωνιών. Ποιες οι ευκαιρίες που προσφέρονται εκεί; Ποια είναι τα trends, σε ποιους τομείς μπορούν να δημιουργηθούν βιώσιμες επιχειρήσεις;

Θεματικά το πρόγραμμα είναι εστιασμένο και ταυτόχρονα ευρύ, καθώς επικεντρώνεται στις τεχνολογίες πληροφορικής και επικοινωνιών που είναι γενικού σκοπού με πολλές εφαρμογές σε όλους σχεδόν τους κλάδους και τομείς της οικονομίας. Ειδικότερα, παρατηρώντας τις επιχειρηματικές ιδέες που έχουμε υποστηρίξει, διαπιστώνουμε ότι, πέρα από αυτές που προέρχονται αμιγώς από τον κλάδο των ΤΠΕ, αρκετές αποτελούν εφαρμογή των τεχνολογιών αυτών σε άλλους κλάδους, όπως το περιβάλλον, ο τουρισμός, τα τρόφιμα, η εκπαίδευση και η μεταποίηση. Ωστόσο, πλέον όλο και περισσότερες καινοτόμες ιδέες εντάσσονται σε ανερχόμενα πεδία εφαρμογής όπως οι έξυπνες πόλεις, το διαδίκτυο των πραγμάτων (ΙοΤ), τα δίκτυα 5G, η ασφάλεια και τα big data.

Προσφέρεται σήμερα επαρκής διασύνδεση της πανεπιστημιακής έρευνας με την αγορά και με ευκαιρίες γύρω από το επιχειρείν; Ποια η εικόνα που υπάρχει στις μέρες μας και ποιες οι δικές σας προτάσεις επί του θέματος;

Η αλήθεια είναι ότι τα τελευταία χρόνια έχουμε διαπιστώσει μια αλλαγή στην αλληλεπίδραση και τη διασύνδεση της έρευνας με την επιχειρηματικότητα, κάτι που στο παρελθόν απουσίαζε εμφατικά. Ωστόσο, θα ήθελα να σημειώσω ότι υπάρχει αρκετός δρόμος ακόμα που πρέπει να καλυφθεί, τόσο από πλευράς κουλτούρας των μελών της ακαδημαϊκής κοινότητας, όσο και από την πλευρά του επιχειρηματικού χώρου, ο οποίος θα πρέπει να δώσει ευκαιρίες σε εγχειρήματα που προέρχονται από τον ακαδημαϊκό χώρο. Η πρότασή μας και αυτό που έμπρακτα κάνουμε στο InventICT είναι η κινητοποίηση ερευνητικής κοινότητας με στόχο την ανάδειξη ιδεών που θα καλύψουν πραγματικά προβλήματα και προκλήσεις της κοινωνίας και της οικονομίας. Παράλληλα, χρειάζονται πολιτικές που θα δημιουργούν κίνητρα για ανάπτυξη αυτών των ποιοτικών χαρακτηριστικών και να δοθεί ένα σήμα, ώστε να δημιουργηθεί μια κρίσιμη μάζα από δυνητικούς καινοτόμους επιχειρηματίες.

Γενικότερα, ποια η γνώμη σας για την επιχειρηματικότητα στην Ελλάδα; Υπάρχουν τα απαραίτητα εργαλεία υποστήριξης; Μπορεί ο συγκεκριμένος τομέας να προσφέρει ακόμη περισσότερο στην ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας και στην αντιστροφή του brain drain;

Στην Ελλάδα ανέκαθεν είχαμε πολλές επιχειρήσεις. Για δεκαετίες η επιχειρηματικότητα στην Ελλάδα συνήθως ήταν «μιμητική» και προέκυπτε από ανάγκη και όχι από τον εντοπισμό κάποιας ευκαιρίας. Αυτό που έλειπε διαχρονικά είναι η ύπαρξη μιας κρίσιμης μάζας επιχειρήσεων που να βασίζονται στην γνώση και να είναι ανταγωνιστικές, όχι μόνο σε εθνικό, αλλά και διεθνές επίπεδο. Κατά τη γνώμη μου, αυτό σταδιακά αλλάζει, καθώς τα τελευταία χρόνια εμφανίζεται και ένα νέο κύμα καινοτομικής επιχειρηματικότητας, το οποίο προέρχεται από νέους ανθρώπους με ταλέντο και δεξιότητες που αξιοποιούν τις νέες τεχνολογίες, από επιχειρήσεις που μετασχηματίζουν το επιχειρηματικό τους μοντέλο. Παράλληλα, υπάρχουν κάποια εργαλεία υποστήριξης, τόσο στο κομμάτι της επιχειρηματικής ανάπτυξης, όσο και στο κομμάτι της χρηματοδότησης. Το κυριότερο, όμως, είναι ότι πλέον υπάρχουν επιτυχημένα παραδείγματα startups, τα οποία, αφενός συμβάλλουν στην ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας και την αναστροφή του brain drain, αφετέρου κινητοποιούν περισσότερο κόσμο να δουλέψει πάνω σε καινοτόμες ιδέες, που μελλοντικά αυτό θα αποφέρει ένα πολλαπλασιαστικό αποτέλεσμα.

Το πρόγραμμα αποτελεί την πρώτη επιχειρηματική θερμοκοιτίδα - αποτέλεσμα σύμπραξης δημόσιου και ιδιωτικού τομέα. Μιλήστε μας για αυτό. Χρειάζονται περισσότερες συμπράξεις μεταξύ των δύο τομέων;

Αναμφισβήτητα. Σε ένα τόσο σύνθετο περιβάλλον κρίνεται περισσότερο από αναγκαίο η σύμπραξη μεταξύ διαφορετικών μελών του οικοσυστήματος. Οι συμπράξεις δημόσιου και ιδιωτικού τομέα αποτελούν έναν από τους τρόπους που θα καλύψουν το κενό, που υπάρχει σήμερα στην Ελλάδα μεταξύ του ακαδημαϊκού χώρου, της επιστημονικής έρευνας και της επιχειρηματικότητας και σίγουρα συμβάλλουν στην προσπάθεια δημιουργίας υψηλής προστιθέμενης αξίας στην ελληνική οικονομία, δεδομένου ότι κάθε φορέας διατηρεί σημαντικά πλεονεκτήματα σε συγκεκριμένους τομείς που δύνανται να λειτουργήσουν συμπληρωματικά και ενισχυτικά, μεγιστοποιώντας το τελικό αποτέλεσμα. Αυτός ήταν και ο δικός μας αρχικός στόχος, καθώς όλοι οι συμπράττοντες του inventICT προσφέρουν σε αυτό με τον δικό τους τρόπο, αξιοποιώντας τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και τα δυνατά σημεία τους.

Ένα από τα θέματα που μαθαίνουμε πως θα συζητηθούν στην επερχόμενη εκδήλωση είναι και αυτό που αφορά στο παρόν και το μέλλον της τεχνολογικής καινοτομίας στην Ελλάδα. Ποιο είναι, κατά την γνώμη σας, το συγκεκριμένο μέλλον;

Προσωπικά κατατάσσω τον εαυτό μου στους αισιόδοξους. Υπάρχουν θετικότατες ενδείξεις για το μέλλον της τεχνολογικής καινοτομίας στην Ελλάδα. Ειδικότερα να αναφέρω δύο στοιχεία: 1. στην Ελλάδα, σε ερευνητικά κέντρα και πανεπιστήμια, υπάρχει καταρτισμένο και καλά εκπαιδευμένο ανθρώπινο δυναμικό σε τομείς που θεωρούνται αιχμής στην τεχνολογία και στην παγκόσμια αγορά. Επιπλέον, τα μεγαλύτερα τεχνολογικά ιδρύματα της χώρας αποτελούν μιαν ανεξάντλητη δεξαμενή στελεχών για τον ιδιωτικό και δημόσιο τομέα, ερευνητών για ακαδημαϊκά ιδρύματα διεθνώς και στον ελληνικό χώρο. Άρα η πρώτη ύλη υπάρχει. 2. Τα τελευταία χρόνια έχουν αυξηθεί εκθετικά οι διαθέσιμοι χρηματοδοτικοί πόροι (πχ μέσω του Equifund), ρίχνοντας πλέον την εστίαση τους και σε τεχνολογικά εγχειρήματα (deep tech), καθώς και σε επενδύσεις στον τομέα της έρευνας και της καινοτομίας. Το γεγονός αυτό θα δώσει πολλαπλασιαστικό αντίκτυπο στην οικονομία τα επόμενα χρόνια.

Επιστρέφοντας στις ιδέες που έχει υποστηρίξει το Invent ICT, ποια η εξέλιξη εκείνων που υποστηρίχθηκαν από τον πρώτο κύκλο του προγράμματος; Υπάρχουν παραδείγματα που ξεχωρίζετε;

Αρκετές από τις ομάδες μας εξελίχθηκαν σημαντικά, είτε με την άντληση χρηματοδότησης είτε με αξιοσημείωτες εμπορικές συνεργασίες. Όλες οι ομάδες ξεχωρίζουν με τον δικό τους τρόπο, αλλά ήθελα να αναφερθώ ειδικά σε κάποιες που αναμφισβήτητα ξεχώρισαν κι όχι μόνο στο πρόγραμμα. Αρχικά, θα αναφέρω την Inaccel η οποία έχει αντλήσει 500.000 ευρώ χρηματοδότηση, έχοντας παράλληλα αναπτύξει διεθνείς συνεργασίες, και την Purposeful, που έχει αντλήσει χρηματοδότηση 200.000 ευρώ και αποτελεί εξαιρετικό παράδειγμα διεπιστημονικής συνεργασίας. Επίσης, παραδείγματα αποτελούν η Siba και η Nous4Health, οι οποίες, ακολουθώντας ένα διαφορετικό μοντέλο ανάπτυξης, έχουν πραγματοποιήσει πιλοτικά προγράμματα και συνεργασίες με πολύ μεγάλες εταιρείες.

Κλείνοντας, ποια είναι τα επόμενα βήματα για το Invent ICT; Πότε θα πρέπει να περιμένουμε τον τρίτο κύκλο και ποιες οι στοχεύσεις σας από αυτόν;

Με την αποφοίτηση των ομάδων του 2ου κύκλου ξεκινάμε τις προετοιμασίες για τον 3ο. Οι αιτήσεις, λοιπόν, για τον επόμενο κύκλο θα ανοίξουν στις 21 Νοεμβρίου και θα παραμείνουν ανοιχτές για 2 μήνες. Φέτος, εστιάζουμε περισσότερο στις νέες τεχνολογικές τάσεις, όπως το ΙοΤ, τις εφαρμογές του 5G, τα έξυπνα συστήματα και φυσικά το Industry 4.o. Στόχος μας, όπως σε κάθε κύκλο, είναι να συνεχίσουμε να ανιχνεύουμε καινοτόμες προτάσεις μέσα από τα Πανεπιστήμια και να εμπνέουμε μέσα από τις δράσεις μας, περισσότερο κόσμο να αξιοποιήσει επιχειρηματικά την ιδέα του ή την έρευνα του.

Το Πρόγραμμα InventICT υλοποιείται από τη θερμοκοιτίδα ΕΠΙ.νοώ του Ερευνητικού Πανεπιστημιακού Ινστιτούτου Συστημάτων Επικοινωνιών και Υπολογιστών του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου (ΕΠΙΣΕΥ ΕΜΠ) και τους Industry Disruptors Game Changers (ID-GC), με τη στήριξη της Ένωσης Εταιρειών Κινητής Τηλεφωνίας, υπό την αιγίδα του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης.