Στα σεμινάρια καινοτομίας που πραγματοποιήθηκαν στην Χάιφα του Ισραήλ από τον Κυβερνητικό Οργανισμό για την Παγκόσμια Ανάπτυξη και Συνεργασία (Mashav) και το Ισραηλινό Υπουργείο Εξωτερικών συμμετείχε μια σειρά startuppers από την Ελλάδα και την Κύπρο, μαζί με εκπροσώπους φορέων και κυβερνητικούς παράγοντες. Η συγκεκριμένη διαδικασία αποτελεί μέρος της συνεργασίας μεταξύ των τριών κρατών (Ελλάδας, Κύπρου και Ισραήλ) στην τομέα της καινοτομίας.
«Μέρος της συνεργασίας μεταξύ Ισραήλ - Ελλάδας - Κύπρου»
Η επιλογή των Ελλήνων συμμετεχόντων για τα σεμινάρια που πραγματοποιήθηκαν στα τέλη της περασμένης χρονιάς, όπως αναφέρουν οι διοργανωτές στο epixeiro.gr, πραγματοποιήθηκε με βάση την αριστεία τους και την πεποίθηση ότι θα επωφεληθούν περισσότερο από τα προγράμματα και την επαφή τους με το ισραηλινό οικοσύστημα καινοτομίας. Εκτός από τη διοργάνωση σεμιναρίων επιχειρηματικότητας, ο Mashav, ο οποίος λειτουργεί υπό την αιγίδα του ισραηλινού Υπουργείου Εξωτερικών, συμμετέχει σε αναπτυξιακά έργα και παρέχει βοήθεια σε αναπτυσσόμενες χώρες σε ολόκληρο τον κόσμο, ιδίως στην Αφρική και την Ασία.
Σχολιάζοντας τα σεμινάρια, η Σύμβουλος της Πρεσβείας του Ισραήλ στην Αθήνα, Σαουσάν Χασόν, σημείωσε τα ακόλουθα: «Το Ισραήλ είναι γνωστό ως "έθνος των startups", με καινοτόμο και δημιουργικό πνεύμα, καθώς και υψηλού επιπέδου ανθρώπινο δυναμικό. Η αλληλεπίδραση μεταξύ της τεχνολογικής ανάπτυξης και της κοινωνίας προωθεί την καινοτομία και την επιχειρηματικότητα. Υπάρχει μια "τετραμερής μηχανή ανάπτυξης" μεταξύ κυβέρνησης, ακαδημαϊκής κοινότητας, δημόσιου και ιδιωτικού τομέα. Το οικοσύστημα στο Ισραήλ παρέχει υποστήριξη στους startuppers για να αναπτύξουν τις επιχειρήσεις και τις ιδέες τους από τα αρχικά στάδια μέχρι την πλήρη ανάπτυξη και την έξοδο στις αγορές.
Στόχος των προγραμμάτων που προσφέρθηκαν ήταν να τους "εκθέσουν" στο ισραηλινό οικοσύστημα, παρέχοντάς τους τα εργαλεία για την ανάπτυξη των εταιρειών τους. Τα ισραηλινά προγράμματα για Έλληνες και Κύπριους επιχειρηματίες ξεκίνησαν ως ιδέα του Πρωθυπουργού του Ισραήλ, Μπενιαμίν Νετανιάχου, σε τριμερή σύνοδο κορυφής μεταξύ Ισραήλ - Ελλάδας - Κύπρου το 2017, και από τότε υιοθετήθηκαν ως μέρος της συνεργασίας μεταξύ των τριών κρατών στην τομέα της καινοτομίας. Ένα σεμινάριο προσφέρθηκε το 2018. Μετά τη μεγάλη επιτυχία του, το 2019 αποφασίστηκε η επέκταση του έργου σε τρία διαφορετικά σεμινάρια».
Το σεμινάριο για την καινοτόμο επιχειρηματικότητα
Το πρώτο σεμινάριο που πραγματοποιήθηκε ήταν το «Καινοτόμος Επιχειρηματικότητα: Νέες νεοφυείς επιχειρήσεις» (10-19 Νοεμβρίου 2019). Σε αυτό υπήρξαν εργαστήρια γύρω από το θέμα του pitching, το «χτίσιμο» της ομάδας, την «out of the box» σκέψη και τη μεθοδολογία γύρω από τις startups. Πραγματοποιήθηκαν επισκέψεις σε επιταχυντές, venture capitals, την Αρχή Καινοτομίας του Ισραήλ και το Υπουργείο Εξωτερικών, ενώ έλαβαν χώρα και διαλέξεις σχετικά με το branding, το marketing και το οικοσύστημα καινοτομίας του Ισραήλ. Σε αυτό συμμετείχαν οι εκπρόσωποι των Narratologies, iCry2Talk, Flatshare, Stoferno, PeopleNet, Growth Mindset, Narratologies, ParkingStream, LucyVerse, Artfashion και Swen Travel.
Η Εριόλα Μαρία Ζώτος, συνιδρύτρια του SWEN travel e-services, ενός ταξιδιωτικού γραφείου που ειδικεύεται στον σχεδιασμό προσωποποιημένων ταξιδιών που δημιουργούνται σε άμεση και προσωπική επαφή με τον κάθε πελάτη, έχοντας ως στόχο «να προσφέρει πλούσιες και ποιοτικές εμπειρίες απαλλαγμένες από κάθε άγχος», αναφέρει στο epixeiro.gr πως «το Ισραήλ είναι μια μεσογειακή χώρα που βρίσκεται τόσο κοντά στην Ελλάδα και ταυτόχρονα τόσο μακριά, καθώς η γνώση που έχουμε για αυτήν είναι τόση λίγη. Η πρώτη εικόνα σου δίνει την εντύπωση ότι είναι μια χώρα πιο ευρωπαϊκή και σύγχρονη από πολλές άλλες ευρωπαϊκές, παρόλο που γεωγραφικά βρίσκεται στη Μέση Ανατολή.
Έχει, αρχικά, δημιουργήσει ένα πολύ καλό brand name στην αγορά, παρά τις γεωπολιτικές δυσκολίες και αντιξοότητες με τους γείτονες της. Επενδύει σε διασυνοριακές συνεργασίες με άλλες χώρες, όπως το συγκεκριμένο επιδοτούμενο επιχειρηματικό πρόγραμμα. Στρατηγικά επένδυσε στην εκπαίδευση, την καινοτομία και την τεχνολογία, γιατί αντιλήφθηκε από νωρίς ότι είναι μια μικρή - γεωγραφικά και πληθυσμιακά - χώρα, με γεωγραφικές και γεωπολιτικές δυσκολίες, και δεν μπορεί να στηρίξει την οικονομία της στην βαριά βιομηχανία, όπως η Γερμανία, οι ΗΠΑ κλπ. Σήμερα, το 45% των εξαγωγών της χώρας είναι υπηρεσίες υψηλής τεχνολογίας.
Έχει δημιουργήσει δυνατά startup οικοσυστήματα, καθώς έχει καταφέρει να συνδέσει επιτυχημένα 3 πυλώνες: Πανεπιστήμια (Εκπαίδευση), Ιδιωτικό Τομέα (Εταιρείες/Επιχειρήσεις) και Δημόσιο Τομέα (Κράτος, Κυβερνητικά όργανα/οργανισμοί κλπ). Το κράτος είναι βασικός χρηματοδότης πολλών επιχειρηματικών ιδεών και επιλέγει να επενδύσει 400 εκατομμύρια δολάρια κάθε χρόνο σε νέες ιδέες και επιχειρήσεις (με βάση τα φετινά στοιχεία του Israel innovation authority που επισκεφθήκαμε στην Ιερουσαλήμ).
Βασικό χαρακτηριστικό όλων των startup και νέων επιχειρήσεων είναι ο προσανατολισμός τους προς την παγκόσμια αγορά και όχι την εγχώρια του Ισραήλ. Θα μπορούσε κανείς να πει ότι το σύνθημα τους είναι: Go Global or Go Home! Έχει πολύ ισχυρή στρατιωτική δύναμη και από τις πιο ανεπτυγμένες τεχνολογίες στον κόσμο όσον αφορά sτο στρατό. Ο στρατός παίζει πολύ σημαντικό ρόλο στη ζωή των Ισραηλινών, καθώς η στρατιωτική θητεία είναι υποχρεωτική για άντρες (3 χρόνια) και γυναίκες (2 χρόνια). Το γεγονός, αυτό και μόνο, μας δείχνει ότι είναι ένας λαός σκληραγωγημένος και πειθαρχημένος!»
Η υποστήριξη των επιχειρηματιών - Τι λέει ο σύμβουλος του Υφυπουργού Έρευνας & Τεχνολογίας
Το δεύτερο, «Συστήματα Υποστήριξης Επιχειρηματιών» (24 Νοεμβρίου - 3 Δεκεμβρίου 2019), στο οποίο συμμετείχαν και εκπρόσωποι φορέων, περιελάμβανε και αυτό επισκέψεις σε επιταχυντές, venture capitals αλλά και σε κοινότητες καινοτομίας, την Ισραηλινή Αρχή Καινοτομίας, τα Υπουργείο Εξωτερικών και Οικονομίας, τον επιταχυντή AtoBe, τα Haifa Economic Corporation και HiCenter Ventures Haifa αλλά και την startup Fiverr. Πραγματοποιήθηκαν εργαστήρια για την οικοδόμηση και ηγεσία της ομάδας, τις ευκαιρίες αγοράς για επιχειρήσεις και την οικοδόμηση επιτυχημένων επιχειρήσεων και οικοσυστημάτων.
Ζητήσαμε από τον κ. Μιχάλη Δρίτσα, σύμβουλο του Υφυπουργού Έρευνας & Τεχνολογίας Χρίστου Δήμα, που συμμετείχε στο συγκεκριμένο πρόγραμμα, να μας μεταφέρει τα βασικά συμπεράσματα που προέκυψαν από αυτό. Όπως αναφέρει, το οικοσύστημα καινοτομίας του Ισραήλ έχει σχεδιαστεί για να υποστηρίζει αποτελεσματικά τη χρηματοδότηση νέων καινοτόμων ιδεών, με την χρηματοδότηση να πραγματοποιείται κυρίως με ιδιωτικά κεφάλαια και VCs.
Οι κινητήριες δυνάμεις για την ανάπτυξη της συγκεκριμένης επιχειρηματικής σκηνής είναι το «chuzpa spirit» - το «ενοχλητικό θράσος» - η επίδραση της λογικής «ποτέ ξανά», η στρατιωτική θητεία (που είναι υποχρεωτική για άνδρες και γυναίκες), η «αποδοχή της αποτυχίας» και του εθελοντισμού προς την υποστήριξη της κοινωνίας. Άλλωστε, «το κράτος του Ισραήλ αποδέχεται την έννοια του ρίσκου στην επιχειρηματική δραστηριότητα».
Μια από τις διαφορές που εντοπίζεται μεταξύ Ελλάδας και Ισραήλ είναι πως σχεδόν όλες οι μονάδες στήριξης της καινοτόμου επιχειρηματικότητας έχουν τη δυνατότητα χρηματοδότησης startups, σε αντίθεση με την Ελλάδα όπου παρέχονται βασικές υπηρεσίες επιχειρηματικής υποστήριξης και προώθησης. Παράλληλα, σύμφωνα με τον κ. Δρίτσα, υπάρχει συστημική προσέγγιση στην καλλιέργεια πνεύματος επιχειρείν από τις πολύ μικρές ηλικίες.
Το Ισραήλ, σύμφωνα με τον ίδιο, αποτελεί έμπρακτο παράδειγμα ότι η λειτουργία κατάλληλων υποστηρικτικών μηχανισμών και ο σχεδιασμός ευνοϊκών πολιτικών στους ακαδημαϊκούς και ερευνητικούς φορείς για την αξιοποίηση των αποτελεσμάτων έρευνας μπορούν να οδηγήσουν στην ενίσχυση της καινοτομικής επιχειρηματικότητας μέσω της δημιουργία εταιρειών τεχνοβλαστών.
Σεμινάριο για την Κοινωνική Επιχειρηματικότητα: Τι δηλώνουν οι startuppers
Στο τρίτο, που έφερε την ονομασία «Κοινωνική Επιχειρηματικότητα: Μετατρέποντας μια ιδέα σε επιχείρηση» (8 - 17 Δεκεμβρίου 2019), πραγματοποιήθηκαν διαλέξεις για το οικοσύστημα της ισραηλινής καινοτομίας και συζήτηση για το θέμα της κοινωνικής αλλαγής. Παράλληλα, έγιναν εργαστήρια για το pitching, εισαγωγή στο κοινωνικό επιχειρηματικό μοντέλο, την αντιμετώπιση παγκόσμιων προκλήσεων και άλλα συναφή θέματα, ενώ πραγματοποιήθηκαν επισκέψεις σε διάφορους κοινωνικούς μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς. Σε αυτό συμμετείχαν οι Alios Tours, Liofyllo, Borysthenes, Captain Margot, Knowbox Fund, iCry2talk, LucyVerse, Languages Without Borders και Unique Minds.
Για τη συμμετοχή της στο συγκεκριμένο μέρος του προγράμματος, συζητήσαμε με την Αλεξάνδρα Μακρυγεώργου, ιδρύτρια και πρόεδρο της Κοινωνικής Συνεταιριστικής Επιχείρησης Liofyllo, που «έχει ως αποστολή την διαχείριση αναξιοποίητων φυσικών πρώτων υλών δημιουργώντας ένα καινοτόμο, φιλικό προς το περιβάλλον υλικό και μια ευρεία ποικιλία κατασκευών, δημιουργιών, έργων τέχνης, προϊόντων και αντικειμένων από τα φύλλα της ελιάς».
Όπως σημειώνει στο epixeiro.gr η κ. Μακρυγεώργου, «η αλληλεπίδραση μεταξύ των συμμετεχόντων αλλά και τα εργαλεία που παρουσιάστηκαν από τους ομιλητές – διοργανωτές, διεύρυναν το know - how μας, σε θέματα ανάπτυξης και ανάδειξης του κοινωνικού αντίκτυπου που έχουν οι επιχειρήσεις μας. Επιπλέον, άλλο ένα θετικό αποτέλεσμα του προγράμματος, ήταν η ενδυνάμωση των στόχων μας αλλά και η τοποθέτηση ισχυρών βάσεων για μελλοντικές συνεργασίες με επιχειρηματίες του Ισραηλινού οικοσυστήματος, αλλά και μεταξύ των Ελλήνων και Κύπριων κοινωνικών επιχειρηματιών.
Είναι αξιοθαύμαστο το πως συνεργάζονται όλοι οι φορείς στο κράτος του Ισραήλ για να αναπτυχθεί η χώρα τους! Κυβέρνηση, εκπαιδευτικά ιδρύματα, πολυεθνικές εταιρείες, ΜΜΕ, incubators, accelerators, startuppers, κοινωνικοί επιχειρηματίες, ιδρύματα, επενδυτές, ακόμα και οι πολίτες (εκτός του επιχειρηματικού χώρου) προσπαθούν να χτίσουν μία ισχυρή οικονομία τοποθετώντας γερά θεμέλια για τις επόμενες γενιές! Μακάρι και στην Ελλάδα να καταφέρουμε έστω στον ελάχιστο βαθμό να επενδύσουμε σε μία γερή συμμαχία μεταξύ όλων των φορέων (δημοσίων και ιδιωτικών) ώστε να αφήσουμε ένα προσοδοφόρο έδαφος για τους νεότερους! Επίσης, το Ισραήλ επενδύει πολύ στην κοινωνική επιχειρηματικότητα, ένα επιτυχημένο μοντέλο κερδοφορίας και για την οικονομία της χώρας αλλά και για τον ίδιο τον άνθρωπο, κάτι που στην Ελλάδα ούτε καν αναγνωρίζεται ως μορφή επιχειρηματικότητας!»
Ισραήλ, το «έθνος των startups»
Σύμφωνα με το πιο πρόσφατο report του Start-Up Nation Central, που αφορά στα στατιστικά στοιχεία για το 2018, στο Ισραήλ υπάρχουν περισσότερες από 6.600 ενεργές startups και περισσότεροι από 430 επενδυτές με μόνιμη παρουσία στην χώρα. Το 23% εξ αυτών προέρχονται από τρίτες χώρες (ΗΠΑ, Μεγάλη Βρετανία, Γερμανία και Κίνα). Την ίδια στιγμή, εντοπίζονται περισσότερα από 225 hubs (accelerators, co-working χώροι και προγράμματα γύρω από την επιχειρηματικότητα).
Κατά τη διάρκεια του 2018, 645 ισραηλινές εταιρείες υψηλής τεχνολογίας «σήκωσαν» 6 δισεκατομμύρια δολάρια σε 681 χρηματοδοτικούς γύρους, με αύξηση 15% από το 2017 (5,2 δισεκατομμύρια δολάρια) και ένα άλμα 140% από το 2014. Κατά τη διάρκεια της ίδιας χρονιάς, 97 ισραηλινές εταιρείες υψηλής τεχνολογίας έκαναν «exit», για ένα συνολικό ποσό της τάξεως των 3,53 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Σε κάθε περίπτωση, σημειώνεται πως στο Ισραήλ δραστηριοποιούνται 320 πολυεθνικές εταιρείες, εκ των οποίων άνω των 300 έχουν δραστηριότητες γύρω από την έρευνα και την ανάπτυξη, μέσω 360 διαφορετικών γραφείων.
Όσον αφορά στους τομείς δραστηριοποίησης, αναφέρεται πως ένα ποσοστό που φτάνει το 80% προσφέρει B2B προϊόντα. Το Ισραήλ είχε πάντα πλεονέκτημα και επικέντρωση προς την κατεύθυνση των διαφόρων τομέων του B2B, όπως η κυβερνοασφάλεια, το agritech, το digital health, το επιχειρηματικό λογισμικό, το fintech και το industry 4.0. Η έμφαση στο B2B, όπως αναφέρεται, δεν προκαλεί έκπληξη, κάτι που οφείλεται στο ότι η χώρα δεν διαθέτει μεγάλη τοπική αγορά για να πουλήσει, επομένως οι τοπικές νεοσύστατες εταιρείες βρίσκουν ευκολότερη την πώληση στο εξωτερικό, σε επιχειρήσεις.
Σχόλια