Η μετάφραση, μία υπηρεσία που γεφυρώνει τους λαούς και κάνει τον κόσμο να επικοινωνεί, δεν υπήρξε πάντα όπως την ξέρουμε σήμερα. Μία ματιά στην ιστορία της μπορεί να είναι πολύ διαφωτιστική για το πώς έφτασε μέχρι εδώ σήμερα. Σύμφωνα με έναν κύκλο ακαδημαϊκών, όπως είναι ο George Steiner, η ιστορία της μετάφρασης χωρίζεται σε τρεις περιόδους.
Ξεκινώντας από τους Ρωμαίους Κικέρωνα και Οράτιο μέχρι τον Alexander Fraser Tytler η πρώτη περίοδος, η δεύτερη περίοδος φτάνει μέχρι τον Βαλερύ και από τον Βαλερύ μέχρι και σήμερα είναι η τρίτη περίοδος.
Οι πρώτες μεταφράσεις φαίνεται να έρχονται από τις προσπάθειες των Ρωμαίων να μεταφράσουν κλασσικά ελληνικά έργα όπως είναι η Ομήρου Οδύσσεια , η οποία μεταφράστηκε από τον Λίβιο Ανδρόνικο, Ρωμαίο ποιητή , το 240 π.Χ. Ήταν η πρώτη απόπειρα μετάφρασης λογοτεχνικού έργου, καθώς ό, τι προϋπήρχε ανάμεσα στους ανθρώπους της Μεσοποταμίας και της Αιγύπτου, αφορούσε δικαστικά και θρησκευτικά κείμενα. Αποτέλεσε έργο τεράστιας ιστορικής σημασίας καθώς έδωσε ώθηση στην λογοτεχνική κουλτούρα των Ρωμαίων. Μία αξιοσημείωτη παρατήρηση είναι ότι καθώς δεν υπήρχε κάτι με το αντίστοιχο επικό ύφος στα Λατινικά, ο Λίβιος μετέφερε το επικό στοιχείο στα Λατινικά κάνοντας δημιουργικές παρεμβάσεις όπου χρειαζόταν αλλά ταυτόχρονα μένοντας πιστός στο αυθεντικό κείμενο.
Αργότερα μεταγενέστεροι όπως ο Μάρκος Φάβιος Κοϊντιλιανός, ο Κικέρωνας και ο Οράτιος, ο Γάιος Βαλέριος Κάτουλλος και ο Πλίνιος ο Νεότερος προσπάθησαν να διατυπώσουν τις δικές τους θεωρίες πάνω στη Μετάφραση δημιουργώντας τις δικιές τους "σχολές". Μεγάλο κομμάτι , αργότερα, που αποτέλεσε και συνεχίζει να αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο στην εξέλιξη της Μετάφρασης ήταν η μετάφραση της Βίβλου σε πάνω από 2.000 γλώσσες. Αργότερα ακολούθησαν ο 16ος και 17ος αιώνας όπου σημειώθηκαν πολλά αξιόλογα μεταφραστικά έργα ∙ αξίζει να αναφέρουμε τη μετάφραση της Ιλιάδας και της Οδύσσειας στα αγγλικά από τον George Chapman, τη μετάφραση κλασσικών γαλλικών έργων στα αγγλικά και αντίστροφα. Ο 17ος αιώνας γνώρισε πολλούς θεωρητικούς όπως ήταν ο Sir John Denham, o Abraham Crowley, o John Dryden και ο Alexander Pope. Τον 18ο αιώνα ο μεταφραστής θεωρούνταν όμοιος ενός καλλιτέχνης του οποίου η δουλεία αποτελούσε ηθικό καθήκον και στον δημιουργό του πρωτοτύπου αλλά και στον αναγνώστη. Το πνεύμα του αιώνα αυτού έκλινε προς τη φυσικότητα της μετάφρασης, την παράλειψη κομματιών δυσανάγνωστα στον απλό άνθρωπο και την απόδοση του πνεύματος του δημιουργού με έναν πιο φυσικό τρόπο.
Κατόπιν ο 19ος αιώνας δίχασε τους θεωρητικούς του καθώς οι δύο επικρατούσες απόψεις έβλεπαν αφενός τον μεταφραστή ως δημιουργικές οντότητες που πλουτίζουν το κείμενο με τη δική τους προσέγγιση και αφετέρου σαν κάποιον που δουλεύει μηχανικά απλά και μόνο για να διαδώσει ένα κείμενο ή συγγραφέα.
Φτάνοντας στον 20ο αιώνα η μετάφραση χρησιμοποιήθηκε σαν μια κοινωνική πράξη διάδοσης πολιτικών και θρησκευτικών πεποιθήσεων. Φτάνοντας στον 21ο αιώνα η ανακάλυψη βοηθητικών εργαλείων προς διάθεση του μεταφραστή καθώς και η συσσώρευση πολλών γνώσεων καινοτομιών και δεξιοτήτων πλέον, έκανε τη μετάφραση μία διαδεδομένη επιστήμη που λειτουργεί προσφέροντας υπηρεσία στους ανθρώπους μέσα από το μεταφραστικό γραφείο και τους αυτοαπασχολούμενος μεταφραστές. Η σύγχρονη προσέγγιση της Μετάφρασης περιλαμβάνοντας φυσικά νέες αντιλήψεις, δεν απορρίπτει τις παλιές αλλά αποδίδει πάντα φόρο τιμής στις σπουδαίες προσωπικότητες της αρχαιότητας που έδωσαν τα πρώτα φώτα και εμπλούτισαν την παγκόσμια πολιτιστική κληρονομιά.
Η μετάφραση συνεχίζει να βοηθάει τον κόσμο μέσα από το μεταφραστικό γραφείο σε όλους τους τομείς της ανθρώπινης πραγματικότητας, αποδεικνύοντας ότι το έργο της μετάφρασης παραμένει στα χέρια των ανθρώπων όσα χρόνια και αν περάσουν , βρίσκοντας πάντα τον τρόπο να διευρύνεται και να κερδίζει έδαφος.
Σχόλια