Η ύπαρξη αμερικανικών προϊόντων στην κομμουνιστική Σοβιετική Ένωση δεν αποτέλεσε ποτέ μια εύκολη υπόθεση. Και όταν ο Στρατάρχης του Κόκκινου Στρατού που έλαβε τέσσερις φορές τον τιμητικό τίτλο «Ήρωας της Σοβιετικής Ένωσης» θέλησε να πιει Coca-Cola, η εταιρεία κλήθηκε να φτιάξει κάτι πολύ διαφορετικό. Κάτι που έμοιαζε με βότκα.
«Η Αμερική δεν προσέφερε ποτέ τίποτα στον κόσμο, παρά μόνο τσίχλες και Coca-Cola» θα πει το 1942 ο Otto Dietrich, ο επικεφαλής Τύπου του Γ΄ Ράιχ και γραμματέας του Υπουργείου Προπαγάνδας, του οποίου προΐστατο ο Joseph Goebbels. Αν και αυτή αποτελεί, φυσικά, μια ανακριβή δήλωση, δείχνει την επιρροή που είχε πάντα το γνωστό αμερικανικό αναψυκτικό.
Πόσο μάλλον όταν αυτό θα συνδεθεί και με την «επιρροή» των ΗΠΑ, παγκοσμίως. «Coca-Cola, το ποτό που αντεπιτίθεται» έγραφε μια διαφήμιση που έκανε την εμφάνιση της το 1943. «Πάρε μια Coke, στρατιώτη, ξεδίψασε» ανέφερε μια άλλη. Η ιδέα ότι η Coca-Cola συμβολίζει την παγκόσμια παρουσία της Αμερικής δεν είναι απλώς μια εικασία αλλά μια εικόνα που και το ίδιο το brand έχει προωθήσει στην μακρόχρονη ιστορία του.
Όταν ο Αμερικανός στρατηγός Dwight D. Eisenhower βλέπει την επιτυχία των εργοστασίων εμφιάλωσης που είχαν ιδρυθεί σε 44 χώρες πριν από τη συμμετοχή τους στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, στέλνει ένα τηλεγράφημα από τη συμμαχική έδρα στη Βόρεια Αφρική, απευθυνόμενο στα κεντρικά γραφεία της Coca-Cola στην Ατλάντα. Στις 29 Ιουνίου 1943, το αίτημα του περιλαμβάνει 10 κινητά εργοστάσια, 6 εκατομμύρια μπουκάλια το μήνα, καθώς και πόρους για να παρέχεται στους Αμερικανούς στρατιώτες το αναψυκτικό.
Ο Eisenhower συνήθιζε να πίνει το γνωστό αναψυκτικό και θα αδράξει την ευκαιρία να κάνει πραγματικότητα την υπόσχεση που είχε δώσει το 1941 ο Πρόεδρος της εταιρείας, Robert Woodruff. Ο Woodruff ήθελε «κάθε άνθρωπος με στολή να παίρνει ένα μπουκάλι Coca-Cola με κόστος πέντε σεντ, όπου κι αν βρισκόταν, όσο κι αν κόστιζε στην εταιρεία». Και κάπου εκεί, φαίνεται πως η Coca-Cola δεν έφτασε μόνο στους Αμερικανούς στρατιώτες, αλλά και στα χέρια του Σοβιετικού στρατάρχη Georgy Zhukov.
Το όνομα του Zhukov είναι από εκείνα που έχουν μείνει στην ιστορία του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Ο Ρώσος χαρακτηρίζεται ως ο κύριος στρατιωτικός ηγέτης της σοβιετικής αντεπίθεσης κατά των Γερμανών στο Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, αποτελώντας το πρόσωπο που σταμάτησε την πορεία του Hitler στη Σοβιετική Ένωση, ενώ ήταν παρών κατά την παράδοση του Βερολίνου και την οριστική ήττα της ναζιστικής Γερμανίας. Άλλωστε, μετά την πτώση του Βερολίνου, η φήμη και η δόξα του είχαν φτάσει σε δυσθεώρητα ύψη.
Πώς θα μπορούσε λοιπόν ο Zhukov να... «μπλέξει» με ένα αμερικανικό ποτό; Όπως θέλουν οι σχετικές αναφορές, ο σοβιετικός στρατιωτικός θα «μυηθεί» σε αυτό κατά τη διάρκεια ή λίγο μετά το τέλος του Πολέμου από τον ίδιο τον Eisenhower. Και, καθώς η Coca-Cola θεωρούνταν στη Σοβιετική Ένωση ως σύμβολο του αμερικανικού ιμπεριαλισμού, ο Zhukov ήταν προφανώς απρόθυμος να φωτογραφηθεί με αυτήν ή να γίνει οποιαδήποτε αναφορά που να συνδυάζει το όνομα του και το αναψυκτικό.
Παρά το ότι δεν υπάρχουν επίσημες αναφορές από τον ίδιο τον Zhukov ή την εταιρεία, ο Στρατάρχης, βάσει των πηγών, φαίνεται να ζήτησε την παραγωγή και τη συσκευασία ενός προϊόντος που θα έμοιαζε με βότκα αλλά θα ήταν... Coca-Cola. Το συγκεκριμένο αίτημα φημολογείται πως έφτασε στον ίδιο τον τότε Αμερικανό Πρόεδρο, Harry S. Truman, ο οποίος ήρθε σε επικοινωνία με τον James Farley, πρόεδρο του Διοικητικού Συμβουλίου της Coca-Cola Export Corporation.
Εκείνη την εποχή, ο Farley επέβλεπε 38 εγκαταστάσεις στη Νοτιοανατολική Ευρώπη, συμπεριλαμβανομένης της Αυστρίας. Θα αναθέσει την ειδική παραγγελία του Zhukov στον Mladin Zarubica που είχε αποσταλεί στην Αυστρία το 1946 για την εποπτεία της εγκατάστασης ενός μεγάλου εργοστασίου εμφιάλωσης. Ο Zarubica θα βρει έναν χημικό που είναι σε θέση να αφαιρέσει το χρώμα από την Coca-Cola, πραγματοποιώντας, έτσι, την επιθυμία του Στρατάρχη.
Η άχρωμη έκδοση της Coca-Cola εμφιαλώθηκε σε γυάλινα μπουκάλια με λευκό καπάκι και ένα κόκκινο αστέρι στο κέντρο. Η πρώτη αποστολή της «White Coke» ήταν 50 κάσες. Ο Zhukov είχε πλέον στα χέρια του το αναψυκτικό που ήθελε, ενώ η Coca-Cola κέρδισε δωρεάν διέλευση στις ελεγχόμενες από τη Σοβιετική Ένωση περιοχές της Βιέννης, χωρίς γραφειοκρατικά εμπόδια. Σύμφωνα πάντα με τις σχετικές αναφορές, η παραγωγή της φαίνεται πως σταμάτησε μετά τις 50 πρώτες κάσες που στάλθηκαν.
Αξίζει να σημειωθεί πως το πρώτο «καπιταλιστικό» ποτό που θα παραχθεί στη Σοβιετική Ένωση είναι η Pepsi. Μάλιστα, το 1990, η PepsiCo και η Σοβιετική Ένωση θα υπογράψουν τη μεγαλύτερη συμφωνία τους, αξίας 3 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Η συγκεκριμένη συμφωνία περιελάμβανε 17 υποβρύχια, ένα καταδρομικό, μια φρεγάτα και ένα αντιτορπιλικό. Μάλιστα, μέσω αυτής, η PepsiCo γινόταν μια από τις μεγαλύτερες ναυτικές δυνάμεις στον κόσμο
Το διάφανο αναψυκτικό δεν θα φτάσει ποτέ στα χέρια του καταναλωτικού κοινού, καθώς η Coca-Cola θα φτάσει να φτιάξει κάτι παρόμοιο στις αρχές της δεκαετίας του '90, όταν θα παρουσιάσει την Tab Clear, τη δική της πρόταση απέναντι στα διάφορα ποτά του είδους που έκαναν εκείνη την εποχή την εμφάνιση τους. Η παραγωγή της, ωστόσο, θα διακοπεί το 1994. Σε αντίθεση με τα περισσότερα άλλα «διάφανα» αναψυκτικά, η Tab Clear περιείχε καφεΐνη και, σύμφωνα με την εταιρεία, είχε τη γεύση της Coca-Cola.
Σχόλια