«Αληθινό» Jurassic Park: Οι επιστήμονες εξάγουν DNA από έντομα σε ρητίνη δέντρων
Κάπου στη Νότια Αμερική, ένας ανθρακωρύχος βρίσκει κεχριμπάρι. Μέσα στη σκληρυμένη ρητίνη του δέντρου, εντοπίζει κάτι που μοιάζει με κουνούπι. Χρησιμοποιώντας προηγμένο εξοπλισμό, οι επιστήμονες εξάγουν το τελευταίο «γεύμα» του εντόμου. Χάρη στον γενετικό κώδικα που διατηρείται τέλεια στα ακέραια κύτταρα του αίματος, οι επιστήμονες κλωνοποιούν έναν δεινόσαυρο.
Η παραπάνω ιστορία προέρχεται από το μυθιστόρημα - και αργότερα επιτυχημένο franchise ταινιών - Jurassic Park, που διέδωσε την ιδέα ότι το κεχριμπάρι θα μπορούσε να διατηρήσει τον μαλακό ιστό, ακόμη και τα μόρια DNA, για εκατομμύρια χρόνια. Ωστόσο, οι πραγματικές προσπάθειες εξαγωγής DNA από κεχριμπάρι ή παρόμοιες ουσίες ήταν ανεπιτυχείς μέχρι σήμερα, και τα εγκλωβισμένα σε ρητίνη δείγματα ήταν ακατάλληλα για γενετικές εξετάσεις.
Μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό PLOS ONE προσπάθησε να προσδιορίσει εάν και για πόσο καιρό θα μπορούσε να διατηρηθεί το DNA των εντόμων σε ρητινώδη υλικά. Οι ερευνητές συνέλεξαν μικρά σκαθάρια που παγιδεύτηκαν σε ρητίνη από κεχριμπάρι στη Μαδαγασκάρη. Η χημική σύνθεση αυτής της ρητίνης δέντρων είναι παρόμοια με το απολιθωμένο κεχριμπάρι. Τα δείγματα αποθηκεύτηκαν για 2 έως 6 χρόνια και μετά υποβλήθηκαν σε επεξεργασία.
Η μελέτη κατέληξε στο συμπέρασμα ότι - αν και πολύ εύθραυστο - το DNA διατηρήθηκε στα δείγματα. Οι πρώτες προσπάθειες που χρησιμοποίησαν αιθανόλη για τη διάλυση της ρητίνης που περιβάλλει τα σκαθάρια αποδείχθηκαν αντιπαραγωγικές. Η αλκοόλη αντιδρά με τη ρητίνη, καταστρέφοντας οποιοδήποτε DNA. Αυτή η παρατήρηση μπορεί να εξηγήσει γιατί οι προηγούμενες προσπάθειες εξαγωγής DNA ήταν πάντα ανεπιτυχείς.
Ακόμα και μετά την τελειοποίηση της διαδικασίας εκχύλισης με εναλλαγή χημικών ουσιών, προέκυψαν νέα προβλήματα. Η αλυσιδωτή αντίδραση πολυμεράσης (ή PCR) χρησιμοποιείται ευρέως για την αντιγραφή μικρών θραυσμάτων DNA, αλλά οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι αυτή η μέθοδος δεν είναι πολύ αποτελεσματική με το DNA που εξάγεται από ρητινώδη υλικά. Είναι πιθανό, αναφέρουν συγγραφείς, οι ουσίες που βρίσκονται στη ρητίνη να αναστέλλουν τις χημικές ουσίες που χρησιμοποιούνται για την αντιγραφή χορδών DNA. Μόνο μετά τον προσεκτικό καθαρισμό των δειγμάτων και την επανάληψη της διαδικασίας PCR πολλές φορές, αντιγράφηκε αρκετό DNA για να μελετηθεί ο οργανισμός.
Δεν είναι ακόμη σαφές πόσο καιρό το DNA μπορεί να επιβιώσει μέσα στη ρητίνη. Οι ερευνητές θα εφαρμόσουν τη νέα μέθοδο σε άλλα παραδείγματα, από το πιο πρόσφατο έως το παλαιότερο, για να προσδιορίσουν τον ρυθμό αποσύνθεσης του DNA. Το νερό φαίνεται επίσης να παίζει ουσιαστικό ρόλο στο δυναμικό συντήρησης. Η ρητίνη δημιουργεί ένα πλήρως αδιάβροχο φράγμα, διατηρώντας την υγρασία στον ιστό. Αυτό θα μπορούσε επίσης να επηρεάσει τη σταθερότητα του γενετικού υλικού.
Παρά την αισιοδοξία τους να προσθέσουν αυτόν τον τύπο ανάλυσης DNA σε πιο κοινά ευρήματα - όπως το DNA που ανακτάται από σκελετικό υλικό, μουμιοποιημένους και κατεψυγμένους ιστούς - οι ερευνητές δεν έχουν καμία πρόθεση να «δημιουργήσουν» δεινόσαυρους.
Σχόλια