Χρίστος Δήμας: Πώς θα στηριχθούν οι startups μέσω της πλατφόρμας Elevate Greece

Ξεκίνησε τη λειτουργία του το μητρώου για τις startups. Μιλήστε μας για αυτό. Γιατί κρίθηκε απαραίτητη η δημιουργία του; Ποια η στόχευση που υπάρχει, ποια τα οφέλη για τις startups;

Μέχρι σήμερα η Ελληνική Πολιτεία δεν γνώριζε πόσες νεοφυείς επιχειρήσεις υπάρχουν, σε ποιους τομείς δραστηριοποιούνται, πόσους εργαζόμενους απασχολούν και τι κύκλο εργασιών έχουν. Το Elevate Greece είναι το απαραίτητο εργαλείο της Πολιτείας για τη στοχευμένη υποστήριξη των νεοφυών επιχειρήσεων, προσφέροντας εξειδικευμένα κίνητρα και ευεργετήματα. Το Elevate Greece αποτελεί την πύλη εισόδου του οικοσυστήματος καινοτομίας της χώρας. Αποσκοπεί στην ενίσχυση, ανάπτυξη και εξωστρέφεια των ελληνικών νεοφυών επιχειρήσεων. Βασικός στόχος του είναι να προωθήσει τη μεταξύ τους δικτύωση, καθώς και την δυνατότητα ανάδειξής τους σε διεθνές επίπεδο. Θα καταγράφεται επίσης η πορεία τους στη βάση κρίσιμων δεικτών, καθιστώντας τις νεοφυείς επιχειρήσεις πόλο έλξης για επενδυτικούς αγγέλους και επιχειρήσεις από την Ελλάδα και το εξωτερικό. Την ίδια στιγμή, μπορούν να συμμετέχουν στα Εθνικά Βραβεία Νεοφυούς Επιχειρηματικότητας και να έχουν πρόσβαση σε οφέλη και χορηγίες από τους Επίσημους Υποστηρικτές του Elevate Greece, οι οποίοι καλούνται να ενισχύσουν την ανάπτυξη των επιχειρήσεων που σχετίζονται με το αντικείμενο δραστηριότητάς τους.

Ποια είναι τα κίνητρα που θα δοθούν σε εταιρείες - που ήδη βρίσκονται στην χώρα μας ή που την εξετάζουν - για δημιουργία κέντρων έρευνας και ανάπτυξης, με στόχο την μετατροπή της Ελλάδας σε κόμβο καινοτομίας;

Η Πολιτεία μπορεί να συνεισφέρει σημαντικά στη βελτίωση των επιδόσεων της χώρας στο πεδίο ανάπτυξης δράσεων για Ε&Α. Στόχος μας είναι να δώσουμε περισσότερα κίνητρα στον ιδιωτικό τομέα προκειμένου να επενδύσει σε αυτήν την κατεύθυνση και ήδη, από την 1η Σεπτεμβρίου, προχωρήσαμε σε μία πολύ σημαντική αύξηση: υπερτριπλασιάσαμε το ποσοστό υπερέκπτωσης των σχετικών δαπανών για τις επιχειρήσεις που επενδύουν σε Έρευνα & Ανάπτυξη και από το 30% που ήταν το ανεβάσαμε στο 100%. Σύμφωνα με τη μελέτη επιπτώσεων που έχουμε πραγματοποιήσει, υπολογίζουμε πως, μόνο με αυτήν την αλλαγή, οι δαπάνες έρευνας & ανάπτυξης τα επόμενα τρία χρόνια θα υπερβούν τα 300 εκ. ευρώ. Με την κατάλληλη προώθηση ουσιαστικών εργαλείων, μπορεί να «απελευθερωθεί» η δυναμική των πιο δραστήριων επιχειρήσεων και να αυξηθούν σημαντικά οι συγκεκριμένες δραστηριότητες στη χώρα. Η μεταρρύθμιση αυτή αναμένεται να δώσει περαιτέρω κίνητρα στις εταιρείες, εγχώριες αλλά και μη, προκειμένου να επενδύσουν σε περισσότερα κέντρα έρευνας και ανάπτυξης στην χώρα μας, δημιουργώντας παράλληλα νέες, ποιοτικές και καλά αμειβόμενες θέσεις εργασίας για τους επιστήμονές μας.

Δώστε μας μια εικόνα από τα χρηματοδοτικά εργαλεία που ανακοινώνετε για τον τομέα σας - και αυτά που βρίσκονται «στα σκαριά» - για την υποστήριξη των ελληνικών επιχειρήσεων.

Επιγραμματικά, μπορώ να σας επισημάνω κάποια από τα χρηματοδοτικά εργαλεία για το οικοσύστημα καινοτομίας και τις νεοφυείς επιχειρήσεις. Ανακοινώθηκε από το Υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων πρόγραμμα επιστρεπτέας ενίσχυσης το οποίο απευθύνεται σε Μικρές καινοτόμες νεοφυείς επιχειρήσεις, μη κερδοφόρες, με διάρκεια λειτουργίας έως 5 χρόνια, που είναι εγγεγραμμένες στο Εθνικό Μητρώο Νεοφυών επιχειρήσεων. Η αίτηση χρηματοδότησης – όπως σε όλες τις δράσεις του ΕΣΠΑ - θα υποβάλλεται ηλεκτρονικά στο Πληροφοριακό Σύστημα Κρατικών Ενισχύσεων (Π.Σ.Κ.Ε.) και η αξιολόγηση είναι άμεση (FiFo). Η ενίσχυση προβλέπεται να ανέρχεται στο 50% του μισθολογικού κόστους του τελευταίου έτους με ανώτατο όριο τις 100.000 €.

Tο Υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων σε συνεργασία με το Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων (ΕΙF) προχώρησαν σε πρόσκληση για τη δημιουργία Ταμείου Συνεπενδύσεων με Επιχειρηματικούς Αγγέλους (Business Angels co-investment fund). Με τον τρόπο αυτό, οι Επενδυτικοί Άγγελοι θα έχουν τη δυνατότητα να πραγματοποιούν περισσότερες επενδύσεις με τον ίδιο όγκο κεφαλαίων. Παράλληλα, μέσω του Ταμείου Συνεπενδύσεων με Επιχειρηματικούς Αγγέλους που θα δημιουργηθεί, θα υποστηριχθούν ιδέες και έργα σε εξαιρετικά πρώιμη φάση, προκειμένου αυτά να ωριμάσουν σε επιχειρηματικά πλάνα τα οποία στη συνέχεια αναμένεται να προσελκύσουν ενδιαφέρον λοιπών θεσμικών επενδυτών. Για τη χρηματοδότηση του Ταμείου προορίζεται να αξιοποιηθούν επιστροφές πόρων του Ταμείου Χαρτοφυλακίου JEREMIE ύψους 20 εκατομμυρίων ευρώ.

Αυτό το χρηματοδοτικό εργαλείο έρχεται σαν πρόσθετο μέτρο στήριξης πάνω στο φορολογικό κίνητρο επένδυσης που δόθηκε με τον πρόσφατο νόμο του Υπ. Ανάπτυξης και Επενδύσεων, σύμφωνα με τον οποίο οι επενδύσεις σε επιχειρήσεις του Εθνικού Μητρώου Νεοφυών Επιχειρήσεων από ιδιώτες επενδυτές – επιχειρηματικούς αγγέλους, τυγχάνουν φοροαπαλλαγών από το φορολογητέο εισόδημα σε ύψος 50% επί του ποσού που επενδύεται. Το μέγιστο ποσό ανέρχεται σε 100.000 € ανά νεοφυή επιχείρηση και μέχρι 3 ανά έτος.

Ποιες είναι οι ευκαιρίες και οι προκλήσεις που υπάρχουν για τη σύνδεση της έρευνας με την καινοτομία και την επιχειρηματικότητα; Και ποιες οι πολιτικές που θα εφαρμόσετε για την εμπορική αξιοποίηση της πανεπιστημιακής έρευνας;

Η Ελλάδα διαθέτει εξαιρετικό ανθρώπινο δυναμικό, ειδικά στην έρευνα και την επιχειρηματικότητα. Αυτό που δεν έχουμε καταφέρει μέχρι σήμερα είναι να αξιοποιήσουμε στον βέλτιστο βαθμό στην πραγματική μας οικονομία τα αξιοθαύμαστα ερευνητικά αποτελέσματα που διαθέτουμε. Κύρια επιδίωξή μας, είναι η προώθηση ουσιαστικών εργαλείων και μεταρρυθμίσεων που θα συμβάλλουν στην αποτελεσματικότερη σύνδεση της εγχώριας παραγόμενης έρευνας, με την καινοτομία και την επιχειρηματικότητα προς όφελος της ελληνικής οικονομίας. Μεταξύ άλλων, προχωράμε στην δημιουργία οδηγού Πρόσκλησης για Γραφεία Μεταφοράς Τεχνολογίας (T.T.O.s), σε συνεργασία με το Υπουργείο Παιδείας, με στόχο την διαμόρφωση εθνικής στρατηγικής στη βάση βέλτιστων και δοκιμασμένων πρακτικών από χώρες του εξωτερικού. Η δράση αυτή θα μας οδηγήσει στην ανάδειξη ευκαιριών για εμπορική εκμετάλλευση των αποτελεσμάτων έρευνας των ερευνητικών κέντρων αλλά και των Πανεπιστημίων μας. Παράλληλα, βελτιώνουμε το θεσμικό πλαίσιο των Τεχνοβλαστών (Spin - offs) προκειμένου οι ερευνητές και τα μέλη ΔΕΠ των Πανεπιστημίων να μπορούν πολύ πιο εύκολα να εξελίσσουν την ερευνητική δραστηριότητα τους σε καινοτόμα προϊόντα και υπηρεσίες.

Σε τι σημείο βρίσκεται αυτή τη στιγμή η ανάπτυξη κέντρων καινοτομίας στην Ελλάδα και πώς θα πραγματοποιείται η λειτουργία τους; Υπάρχει ενδιαφέρον από εταιρείες και άλλους οργανισμούς για συμμετοχή σε αυτά;

Προχωράμε με γρηγορότερους ρυθμούς στην ίδρυση της πρώτης Πολιτείας Καινοτομίας που θα γίνει στην Ελλάδα και θα εγκατασταθεί στις πρώην αποθήκες της ΧΡΩΠΕΙ, στον Πειραιά. Τον επόμενο μήνα ξεκινάει η διαδικασία του διαγωνισμού. Αναμφίβολα, πρόκειται για ένα εμβληματικό έργο του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων. Η μετατροπή ενός αναξιοποίητου δημόσιου ακινήτου, έκτασης 18 στρεμμάτων σε Κέντρο Καινοτομίας, φιλοδοξούμε να εξελιχθεί σε κυψέλη εξέλιξης ανατρεπτικών ιδεών, προς όφελος της κοινωνίας. Στην ουσία θα αποτελέσει τον πρώτο φυσικό χώρο στην Ελλάδα, όπου ερευνητές, πανεπιστημιακοί, εταιρείες και νεοφυείς επιχειρήσεις θα συνεργάζονται προκαλώντας συνέργειες Καινοτομίας και παράγοντας προϊόντα και υπηρεσίες προς όφελος της ελληνικής κοινωνίας και πολιτείας. Ήδη υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον από πολλές εταιρείες, οι οποίες ενδιαφέρονται να επενδύσουν στο συγκεκριμένο εγχείρημα σε τμήματα Έρευνας και Ανάπτυξης (R&D). Παράλληλα, προχωράει και το ThessIntec στη Θεσσαλονίκη, το τεχνολογικό πάρκο 4ης γενιάς, όπου επίσης φιλοδοξούμε να στεγάσει τμήματα εταιρειών που ασχολούνται με έρευνα και ανάπτυξη (R&D). Με την ολοκλήρωση αυτών των δυο εμβληματικών έργων, η Ελλάδα αναμένεται να αποτελέσει την πρωτεύουσα της Καινοτομίας στα Βαλκάνια και την Νοτιοανατολική Ευρώπη, ενώ θα συμβάλλουν καθοριστικά στη δημιουργία νέων, εξειδικευμένων και καλά αμειβόμενων θέσεων εργασίας.

Πριν από τον κορονοϊό, στην ατζέντα βρισκόταν και η αναστροφή του brain drain. Σε τι σημείο βρίσκονται αυτή τη στιγμή οι πολιτικές γύρω από το συγκεκριμένο ζήτημα, και προς ένα ενδεχόμενο brain gain στις επιστήμες;

Το τελευταίο διάστημα, εταιρείες παγκόσμιας εμβέλειας έχουν επενδύσει στη χώρα μας, είτε μέσω της δημιουργίας Κέντρων Έρευνας και Ανάπτυξης, είτε μέσω της συνεργασίας ή/και εξαγοράς ελληνικών νεοφυών επιχειρήσεων. Δεν θα κουραστώ να τονίζω πως η Ελλάδα διαθέτει σπουδαίο ερευνητικό και επιχειρηματικό ταλέντο, που είναι ικανό να παράγει υπεραξίες τραβώντας το ενδιαφέρον κολοσσών όπως είναι η Microsoft, η EY, η Applied Materials, η Pfizer, η Cisco κ.ά. Στόχος μας είναι να δημιουργήσουμε ένα ακόμα φιλικότερο επενδυτικό περιβάλλον προκειμένου να παραχθούν νέες, ποιοτικές και καλά αμειβόμενες θέσεις εργασίας για τους επιστήμονές μας.

Υπάρχουν δράσεις του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων γύρω από την έρευνα για τον κορονοϊό, σε συνεργασία με την επιστημονική κοινότητα; Σε τι σημείο βρίσκονται αυτές;

Η εμβληματική δράση του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων, αρχικού προϋπολογισμού 2.450 εκατ. ευρώ, αποτελεί ένα ερευνητικό πρόγραμμα με στόχο την Επιδημιολογική μελέτη του SARS-CoV-2 στην Ελλάδα μέσω εκτεταμένων εξετάσεων ανίχνευσης ιού και αντισωμάτων, αλληλούχισης ιικών γονιδιωμάτων και γενετικής ανάλυσης ασθενών. Η δράση αυτή εντάσσεται στην ευρύτερη στρατηγική που αναπτύσσει η χώρα για την αντιμετώπιση του Covid19 και φέρνει ήδη αποτελέσματα, ειδικά στο κομμάτι των διαγνωστικών τεστ. Γι’ αυτό το λόγο προχωρήσαμε πρόσφατα και στην αύξηση του προϋπολογισμού κατά 500 εκατ. ευρώ.

Η Ελληνική Ερευνητική-Πανεπιστημιακή κοινότητα, υπό την εποπτεία της Γενικής Γραμματείας Έρευνας και Τεχνολογίας, αναμένεται να διαδραματίσει το δικό της σημαντικό ρόλο και να συστρατευθεί στην προσπάθεια αντιμετώπισης της υγειονομικής αλλά και οικονομικής και κοινωνικής κρίσης.

Η εκτέλεση ενός τέτοιου προγράμματος φέρνει την Ελλάδα στο παγκόσμιο μέτωπο των εξελίξεων στη μελέτη του ιού και την παραγωγή γνώσης για την αντιμετώπιση αυτής της υγειονομικής κρίσης, ενώ εξελίσσεται με ταχύτερα βήματα από τον αρχικό προγραμματισμό. Έχουμε ως χώρα τη δυνατότητα να είμαστε παράδειγμα, όχι μόνο για την επιτυχή αντιμετώπιση της πανδημίας του Covid-19, στην πρώτη φάση, αλλά και για την παγκόσμια συνεισφορά μας στο ερευνητικό κομμάτι. Είναι πολύ σημαντικό να τονίσουμε πως στο πλαίσιο της εμβληματικής δράσης, ενώσαμε σχεδόν το σύνολο της επιστημονικής - ερευνητικής κοινότητας και με τη συμμετοχή 6 ερευνητικών κέντρων και 4 ΑΕΙ.

Κλείνοντας, υπάρχει κάποιο στοιχείο, κάποια αναφορά ή χαρακτηριστικό, από την πολιτική διαδρομή του Σταύρου Δήμα που «κρατάτε» και εφαρμόζετε σήμερα, ως Υφυπουργός;

Και οι δύο γονείς μου, αυτό που πέρασαν σε εμένα και τα αδέρφια μου, είναι να είμαστε πάντοτε ο εαυτός μας και να προσπαθούμε να είμαστε χρήσιμοι και αποτελεσματικοί στην εργασία μας και στην κοινωνία γενικότερα.