Η τεράστια ευκαιρία των τηλεπικοινωνιών - Η Θεσσαλονίκη επενδύει στο αύριο

Οι συνολικές επενδύσεις του κλάδου των τηλεπικοινωνιών, σύμφωνα με στοιχεία της Ένωσης Εταιρειών Κινητής Τηλεφωνίας, για το πρώτο εξάμηνο του 2020, έφτασαν περίπου τα 121 εκατ. ευρώ, ενώ την περίοδο 2010 - 2018 ξεπέρασαν τα 2,7 δισ. ευρώ. Η συνεισφορά του κλάδου στο ΑΕΠ «αγγίζει» το 1,4%, με προοπτική να φτάσει το 3,7%, λόγω της εντατικοποίησης της χρήσης υπηρεσιών e-government, e-banking και e-commerce. Η συνεισφορά στη συνολική απασχόληση φτάνει το 1,5%, ενώ περισσότερες από 100.000 νέες θέσεις εργασίας αναμένεται να «εκκολαφτούν» έως το 2025.

Προκειμένου η χώρα να πετύχει τους στόχους της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη διεύρυνση της ευρυζωνικότητας, το επενδυτικό πλάνο για το μέλλον αφορά σε επενδύσεις περίπου 2,5 δισεκατομμυρίων ευρώ, σε σταθερά και κινητά δίκτυα, έως το τέλος του 2021. Σε βάθος δεκαετίας, οι πάροχοι δρομολογούν τεράστιο όγκο επενδύσεων σε τηλεπικοινωνιακά δίκτυα, ενώ τουλάχιστον το 80% αυτού θα επικεντρωθεί στην ανάπτυξη υποδομών 5G δικτύων. Σε αυτό το πλαίσιο, ποιος ο ρόλος και το «αύριο» της Θεσσαλονίκης;

Κόμβος τεχνολογίας και καινοτομίας

Η συμπρωτεύουσα αναδεικνύεται σε σημαντικό κόμβο. Αυτό τονίζει και ο Καθηγητής Κωνσταντίνος Μασσέλος, Πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων (ΕΕΤΤ), σημειώνοντας πως «η Θεσσαλονίκη αποτελεί διοικητικό, πολιτιστικό και επιχειρηματικό κέντρο όχι μόνο για τη (Βόρεια) Ελλάδα, αλλά για ολόκληρη την περιοχή της ΝΑ Ευρώπης. Αυτό αποδεικνύεται, μεταξύ άλλων, και από τις επενδύσεις που υλοποιούνται αυτή την περίοδο στην πόλη και δημιουργούν ένα νέο, δυναμικό, ψηφιακό οικοσύστημα».

Όπως αναφέρει ο κ. Μασσέλος στο epixeiro.gr, «η Θεσσαλονίκη καλείται σήμερα να ενώσει τις εξαιρετικές νησίδες καινοτομίας που διαθέτει και οι οποίες είναι, κατά κύριο λόγο, αποτέλεσμα της αγάπης των ανθρώπων της, καθώς αναπτύχθηκαν με περιορισμένα μέσα, σε κάτι μεγαλύτερο, συστηματικότερο και μαζικότερο. Κάτι που θα της δώσει το απαιτούμενο ειδικό βάρος προκειμένου να διεκδικήσει με ακόμα περισσότερες αξιώσεις τον ρόλο ενός διεθνούς πόλου έλξης για την Έρευνα, την Καινοτομία, την Επιχειρηματικότητα, αξιοποιώντας τη γεωγραφική της θέση, αλλά και την προστιθέμενη αξία που δημιουργούν οι επιχειρήσεις της, τα Πανεπιστήμιά της και οι δραστήριοι τοπικοί φορείς. Στην προσπάθεια αυτή, η πρόσβαση σε σύγχρονες τηλεπικοινωνιακές υποδομές αποτελεί κρίσιμο προαπαιτούμενο».

Σύμφωνα με τον ίδιο, η γρήγορη ανάπτυξη του 5G στην πόλη, κατά προτεραιότητα για την κάλυψη περιοχών με υψηλή πληθυσμιακή πυκνότητα, βάσει του σχεδιασμού της δημοπρασίας φάσματος που πρόσφατα ολοκληρώθηκε, καθώς και η ανάπτυξη σύγχρονων δικτύων οπτικών ινών σε «δύσκολες» περιοχές στο κέντρο αλλά και την περιφέρεια, στο πλαίσιο του έργου UFBB, «θα συμβάλουν αποφασιστικά σε αυτή την προσπάθεια». «Οι προκλήσεις είναι πολλές, ωστόσο η ιστορία και η παράδοση της Θεσσαλονίκης, μας διδάσκει ότι οι δυσκολίες ποτέ δεν αποτέλεσαν εμπόδιο για την εξέλιξή της. Η επίτευξη βιώσιμης οικονομικής ανάπτυξης που θα συνδυάζεται με υψηλής ποιότητας ζωή στην πόλη και η στρατηγική αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών με επενδύσεις και πρωτοβουλίες που θα ενισχύουν το ψηφιακό της αποτύπωμα είναι φιλόδοξοι στόχοι, αλλά όχι εκτός των δυνατοτήτων της».

Ανταγωνιστική ευρωπαϊκή πόλη - πρότυπο

Τον ρόλο των τηλεπικοινωνιών στην πόλη τονίζει και ο κ. Γιώργος Στεφανόπουλος, Γενικός Διευθυντής της Ένωσης Εταιρειών Κινητής Τηλεφωνίας (ΕΕΚΤ). «Η Θεσσαλονίκη είναι η πόλη που με σημαντικές παρεμβάσεις αναπτυξιακού σχεδιασμού και σε συνδυασμό με τη διαθέσιμη τεχνογνωσία, το ικανό ανθρώπινο κεφάλαιο, την κουλτούρα και όλες εκείνες τις πρόσθετες προϋποθέσεις, θα επιταχύνει, με τη συμβολή των δικτύων 5ης γενιάς, την αναβάθμισή της σε σύγχρονη ανταγωνιστική ευρωπαϊκή πόλη-πρότυπο. Οι νέες τεχνολογικές υποδομές, με σεβασμό προς τους στόχους της αειφορίας, της βιωσιμότητας και της προστασίας του περιβάλλοντος, έρχονται να εξασφαλίσουν υψηλό επίπεδο ποιότητας ζωής για τους κατοίκους και αναπτυξιακές ευκαιρίες για την ευρύτερη περιοχή».

Ήδη, σύμφωνα με τον κ. Στεφανόπουλο, η πόλη έχει συγκεντρώσει το επενδυτικό ενδιαφέρον μεγάλων επιχειρηματικών σχημάτων από διάφορους κλάδους και αναμένονται επιπλέον σημαντικές επενδύσεις και από τους παρόχους κινητών επικοινωνιών για την ανάπτυξη και αναβάθμιση των δικτύων. Η Θεσσαλονίκη «αναδεικνύεται πλέον σε πόλο διακρατικής συνεργασίας, πολιτισμού, τουριστικού ενδιαφέροντος, κόμβου μεταφορών, χρηματοπιστωτικό κέντρο, καθώς και σε πόλο τεχνολογικής καινοτομίας και ανάπτυξης». Άλλωστε, «τα δίκτυα γίνονται άρρηκτα συνδεδεμένα με την αλλαγή του παραγωγικού προτύπου και του αναπτυξιακού μοντέλου κάθε πόλης αλλά και της χώρας εν γένει και δημιουργούν σημαντικές προοπτικές για όλους».

Όπως αναφέρει, στο πλαίσιο του αφιερώματος «Θεσσαλονίκη: Ανάπτυξη σε πέντε πυλώνες», «από την αρχαιότητα, η Θεσσαλονίκη αποτελεί σταυροδρόμι ιδεών και πολιτισμών, ενώ τα τελευταία χρόνια, αναδεικνύεται, με ταχύτατους ρυθμούς, ως σημαντικός κόμβος τεχνολογίας και καινοτομίας στη Νότια Ευρώπη. Στο ψηφιακό ταξίδι, προκειμένου η Θεσσαλονίκη να καταστεί μια πλήρως "έξυπνη πόλη", οι νέες τεχνολογίες, όπως είναι τα δίκτυα 5G -τα οποία λειτουργούν ήδη σε περιοχές όπως αυτή της Πλατείας Δικαστηρίων και της Αριστοτέλους, των Πανεπιστημίων και της Παραλίας με ταχύτητες που μπορούν να αγγίξουν το 1Gbps- θα βελτιώσουν την αποδοτικότητα των προσφερόμενων υπηρεσιών και την ποιότητα ζωής των πολιτών».

Το «αύριο» της πόλης

Ζητήσαμε από τον κ. Στεφανόπουλο να μας δώσει ορισμένα παραδείγματα. Τέτοια αποτελούν το «easytrip» για κινητά τηλέφωνα, που παρέχει πληροφορίες γύρω από την κυκλοφορία στους δρόμους, τα δρομολόγια των ΜΜΜ και τους χώρους στάθμευσης, όπως και υπηρεσίες σχεδιασμού ταξιδιού. Από την άλλη, το «Ψηφιακό Εμπορικό Κέντρο» επιτρέπει στις επιχειρήσεις να διατηρούν διαδικτυακή παρουσία, ενώ «έξυπνες υπηρεσίες» - φιλικές στο περιβάλλον, από το Δήμο Θέρμης, δίνουν τη δυνατότητα μέτρησης της ποιότητας του αέρα. Επιπρόσθετα, προηγμένα συστήματα τηλεματικής και πληροφόρησης, όπως το «έξυπνο» εισιτήριο, βρίσκουν εφαρμογή για όλους τους παρόχους αστικής συγκοινωνίας.

Ο ψηφιακός σχεδιασμός της πόλης «είναι σημαντικό να περιλαμβάνει το νέο μετρό», τονίζοντας πως από την έναρξη της λειτουργίας του θα πρέπει να παρέχει ψηφιακές υποδομές και υπηρεσίες. Αυτό σημαίνει κάλυψη σε όλες τις σήραγγες και πλατφόρμες, καθώς και ηλεκτρονική εξυπηρέτηση των επιβατών μέσω των κινητών τηλεφώνων στο σύνολο των υπηρεσιών ενημέρωσης, πληροφόρησης κ.λπ. Σημειώνει, δε, πως η Θεσσαλονίκη μπορεί να εξελιχθεί σε κέντρο καινοτομίας. «Διακριτό σημείο θα αποτελέσουν οι νεοφυείς επιχειρήσεις που θα τοποθετήσουν νεωτερισμούς στη νέα ψηφιακή πραγματικότητα», ενώ σημαντικές πρωτοβουλίες χαρακτηρίζονται το Διεθνές Κέντρο Ψηφιακού Μετασχηματισμού και Ψηφιακών Δεξιοτήτων και το Thess INTEC.

Ένας άλλος κλάδος που αναμένεται πως θα ωφεληθεί με την έλευση του 5G, σύμφωνα με τον επικεφαλής της ΕΕΚΤ, είναι εκείνος της Ενέργειας, όπως επίσης και ο κλάδος των Υπηρεσιών Κοινής Ωφέλειας. Τέτοιο παράδειγμα είναι η ΕΥΑΘ για τη διαχείριση και τον έλεγχο ποιότητας του νερού της πόλης σε πραγματικό χρόνο. Η εγκατάσταση έξυπνων μετρητών (smart meters) αναμένεται πως θα βοηθήσει στην άμεση καταμέτρηση της κατανάλωσης, στον περιορισμό του φαινομένου της «διαρροής νερού» και της γρήγορης αποκατάστασης βλαβών, στη ζήτηση και οικονομική αξιοποίηση του νερού για διάφορες χρήσεις βιομηχανικές αγροτικές ή αστικές. Αντίστοιχο παράδειγμα αποτελούν και οι υπηρεσίες ηλεκτρικής ενέργειας.

Στην τοποθέτηση της Θεσσαλονίκης ως κόμβο για τα Βαλκάνια και τη Νοτιοανατολική Ευρώπη, ο ψηφιακός μετασχηματισμός θα πρέπει να αφορά και «στο νέο σχεδιασμό του λιμανιού ως εφοδιαστικό κέντρο, την οδική και σιδηροδρομική διασύνδεση της πόλης, ώστε η εφοδιαστική αλυσίδα, μέσω των οδικών και σιδηροδρομικών αξόνων, να μπορεί επίσης να υποστηρίζεται από ψηφιακές εφαρμογές και υπηρεσίες». Έτσι, το λιμάνι «μπορεί να αποτελέσει σημείο αναφοράς για ένα διασυνδεδεμένο κόσμο μεταφορών στο μέλλον. Η χρήση νέων τεχνολογιών, όπως οι "διάδρομοι 5G", θα μπορούσε να επιτύχει την αυτοματοποιημένη κίνηση φορτηγών από και προς το λιμάνι, να επισπεύσει τις διαδικασίες φορτοεκφόρτωσης και να συμβάλλει στην ανάπτυξη της τοπικής οικονομίας».

Η βελτίωση της διαχείρισης του θαλάσσιου οικοσυστήματος είναι επίσης, ιδιαίτερα σημαντική τόσο για περιβαλλοντικούς όσο και για λόγους ανάπτυξης. «Ψηφιακές μετρήσεις ποιότητας του νερού, επιτήρηση καθαριότητας και άλλες παρεμβάσεις, μπορούν να συμβάλουν στην αναβάθμιση του Θερμαϊκού. Όσον αφορά στο κομμάτι της Θεσσαλονίκης ως τουριστικό προορισμό, υπάρχουν δυνατότητες σε διάφορα επίπεδα. Ένα από αυτά είναι και η διαχείριση της Διεθνούς έκθεσης. Ως μία έκθεση που αναβαθμίζεται και τοποθετείται ευρύτερα διεθνώς ξεφεύγει από το στενό εθνικό πλαίσιο» σημειώνει ο κ. Στεφανόπουλος.

Ο ίδιος αναφέρει πως τις δυνατότητες των νέων δικτύων θα μπορούν να αξιοποιήσουν και οι εμπορικές επιχειρήσεις της πόλης στο σύνολό τους. Αποκτώντας έναν ψηφιακό οδικό χάρτη και υιοθετώντας ψηφιακές υπηρεσίες όπως το υπολογιστικό νέφος, η δημιουργία ηλεκτρονικού καταστήματος κ.τ.λ., θα επιτύχουν τη βελτίωση της παραγωγικότητάς τους, αποτελεσματικότερη διαχείριση των πελατών τους, βελτίωση του κόστους λειτουργίας τους και της εμπορικής αποτελεσματικότητας τους.

«Οι τηλεπικοινωνιακές υποδομές μπορούν να υποστηρίξουν την εν εξελίξει "ψηφιακή στρατηγική 2017 - 2030" της πόλης, προσφέροντας ψηφιακές λύσεις "έξυπνης κινητικότητας" (smart mobility), όπως τα "έξυπνα φανάρια" στο δρόμο, λύσεις που βελτιστοποιούν τα δρομολόγια των αστικών συγκοινωνιών με κριτήριο το χρόνο, την απόσταση ή την κατανάλωση καυσίμου κ.ά. Η μετεξέλιξη των δικτύων από 4G σε 5G σε συνδυασμό με την ψηφιοποίηση των υποδομών και δραστηριοτήτων της πόλης με συγκεκριμένο ψηφιακό σχέδιο, είναι η τεράστια ευκαιρία της Θεσσαλονίκης προκειμένου να ξεχωρίσει και να κάνει ένα μεγάλο, ποιοτικό βήμα, να ισχυροποιήσει το brand name της τουριστικά, πολιτιστικά, να αξιοποιήσει ψηφιακές υπηρεσίες έχοντας άμεσο και χειροπιαστό αποτέλεσμα στην καθημερινότητα του πολίτη και της εμπειρίας των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων της πόλης» καταλήγει ο κ. Στεφανόπουλος.

Οι επενδύσεις των παρόχων

Εικόνα από την τηλεπικοινωνιακή υποδομή της Θεσσαλονίκης μας μεταφέρουν και οι ίδιοι οι πάροχοι. Η Cosmote διέθεσε εμπορικά δίκτυο πέμπτης γενιάς τον περασμένο Δεκέμβριο, με τη Θεσσαλονίκη να είναι από τις πρώτες πόλεις που απέκτησαν πρόσβαση σε αυτές τις υπηρεσίες. Μάλιστα, σε συγκεκριμένες περιοχές οι μέγιστες ταχύτητες αγγίζουν ή και ξεπερνούν το 1Gbps. Στην πλήρη του ανάπτυξη, το 5G θα δίνει τη δυνατότητα παροχής και διαχείρισης νέων διαδραστικών και έξυπνων υπηρεσιών σε όλες τις συνδεδεμένες συσκευές σε σχεδόν πραγματικό χρόνο. Θα μπορεί να εξυπηρετήσει έως και 1.000.000 συσκευές ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο και θα επιτρέπει μέγιστες ταχύτητες που θα φτάνουν έως και τα 10Gbps. Ο χρόνος απόκρισης (latency) θα κατέβει στο 1 χιλιοστό του δευτερολέπτου, με ταυτόχρονη αξιοπιστία επικοινωνίας στο 99,999%.

Την ίδια στιγμή, εγγυημένες ταχύτητες Internet 100Mbps & 200Mbps με 100% οπτική ίνα μέχρι το χώρο του τελικού χρήστη απολαμβάνει ήδη το 20% του πληθυσμού του πολεοδομικού συγκροτήματος της Θεσσαλονίκης, ποσοστό που θα αυξηθεί εντός του 2021. Ο Όμιλος ΟΤΕ, με τη στήριξη των Δημοτικών Αρχών, δημιουργεί ένα νέο δίκτυο οπτικών ινών, αρχιτεκτονικής Fiber to the Home (FTTH ). Αξίζει να σημειωθεί ότι πάνω από το 40% των νοικοκυριών & επιχειρήσεων του πολεοδομικού συγκροτήματος της πόλης έχουν πρόσβαση σε οπτικές ίνες μέσω του δικτύου Cosmote Fiber, αρχιτεκτονικής Fiber to the Cabinet (FTTC). Το γρήγορο Internet μέσω οπτικών ινών αναμένεται, σύμφωνα με την εταιρεία, πως θα διευκολύνει την καθημερινότητα των πολιτών και θα δώσει σημαντική ώθηση στην τοπική επιχειρηματικότητα. Ο Όμιλος ΟΤΕ πραγματοποίησε επενδύσεις €5 δισ. την περασμένη δεκαετία και έχει επενδυτικό πλάνο ύψους €2 δισ. για την τρέχουσα τετραετία.

Η Vodafone Ελλάδας, από την άλλη πλευρά, επενδύει στη Θεσσαλονίκη και αναπτύσσει κινητά και σταθερά δίκτυα νέας γενιάς, «που θα φέρουν νέες δυνατότητες στα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις της πόλης, στηρίζοντας με μεγάλα έργα ψηφιακών υποδομών και σύγχρονες υπηρεσίες τη μετάβασή της προς την ψηφιακή οικονομία του αύριο». H εταιρεία υλοποιεί ένα επενδυτικό πρόγραμμα ύψους 500 εκατ. ευρώ έως το 2024 για τη δημιουργία σύγχρονων ψηφιακών υποδομών στην Ελλάδα, με επίκεντρο τα δίκτυα οπτικών ινών, το 5G, το περιεχόμενο και τις τεχνολογικές υπηρεσίες νέας γενιάς. Ήδη, η Vodafone ενεργοποίησε το Vodafone Giga Network 5G. Με πρώτους σταθμούς σε περιοχές της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης, το δίκτυο αυτό λειτουργεί ήδη και μέχρι την Άνοιξη του 2022 θα έχει επιτευχθεί πληθυσμιακή κάλυψη της τάξης του 40% στις 18 μεγαλύτερες ελληνικές πόλεις, με την εταιρεία να εκμοντερνίζει και το 4G.

Επιπλέον, υλοποίησε ή και ολοκληρώνει έργα κατασκευής δικτύων οπτικών ινών σε πολλές περιοχές της Θεσσαλονίκης, με στόχο να προσφέρει σε περισσότερα από 130.000 νοικοκυριά και επιχειρήσεις πρόσβαση σε υπηρεσίες νέας γενιάς και υψηλών ταχυτήτων. Συγκεκριμένα, έχει ολοκληρώσει και διαθέτει εμπορικά όλα τα έργα Fiber to the Cabinet (FTTC), που είχε αναλάβει, τόσο σε περιοχές του κέντρου όσο και σε περιοχές της δυτικής Θεσσαλονίκης, παρέχοντας πρόσβαση σε υπηρεσίες νέας γενιάς σε πάνω από 60 χιλιάδες νοικοκυριά και επιχειρήσεις. Παράλληλα, έχει υλοποιήσει και ολοκληρώνει έργα κατασκευής δικτύου Fiber to the Home (FTTH) σε μεγάλο τμήμα του Δήμου Θεσσαλονίκης (συγκεκριμένα στο Αστικό Κέντρο Τούμπας που περιλαμβάνει μία εκτεταμένη περιοχή του πολεοδομικού συγκροτήματος), αλλά και στην Περαία, που θα προσφέρει πρόσβαση στο Vodafone Giga Network σε σχεδόν 70.000 νοικοκυριά και επιχειρήσεις.