​IΝΣΕΤΕ: Πτώση 76,5% στις τουριστικές αφίξεις και εισπράξεις το 2020​

Οι ταξιδιωτικές εισπράξεις εμφάνισαν μείωση κατά -76,5% το 2020 σε σύγκριση με το 2019 και διαμορφώθηκαν στα 4.280 εκατ. ευρώ σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδας.

Διεθνώς υπήρξε μείωση των αφίξεων κατά -74% (από 1,5 δισ. σε 381 εκατ.). Στην Ευρώπη η μείωση ήταν -70% (από 746 εκατ. σε 221 εκατ.).

Αυτά σημειώνει στην ειδική έκδοση του Στατιστικού Δελτίου καταγράφει τα τουριστικά μεγέθη του 2020 που σημαδεύτηκε από την πανδημία του κορωνοϊού και τα μέτρα αντιμετώπισής της το ΙΝΣΕΤΕ.

Σύμφωνα με τα στοιχεία που επεξεργάστηκε το Ινστιτούτο μείωση αυτή αποτυπώνεται και στα διοικητικά στοιχεία αφίξεων από το εξωτερικό:

• • Την περίοδο Ιανουαρίου-Δεκεμβρίου 2020 καταγράφηκαν 5,9 εκατ. διεθνείς αεροπορικές αφίξεις έναντι 21,5 εκατ. της περιόδου Ιανουαρίου-Δεκεμβρίου 2019, παρουσιάζοντας μείωση κατά -72,5%/-15,6 εκατ. αφίξεις.
  • Την περίοδο Ιανουαρίου-Δεκεμβρίου 2020 καταγράφηκαν 2,6 εκατ. διεθνείς οδικές αφίξεις, έναντι 12,3 εκατ. της περιόδου Ιανουαρίου- Δεκεμβρίου 2019, παρουσιάζοντας μείωση κατά -9,7 εκατ./-78,7%.
  • Στις ακτοπλοϊκές γραμμές μεταξύ Ελλάδας και Ιταλίας , η εισερχόμενη επιβατική κίνηση το 2020 εκτιμάται ότι μειώθηκε κατά -70% το 2020 ενώ η εκτίμηση για τον αριθμό των επιβατών ανέρχεται σε 450 χιλ. έναντι 1,5 εκατ. το 2019.
  • Στην κρουαζιέρα, οι αφίξεις για το σύνολο του 2020 ανήλθαν σε 64 χιλ. έναντι 5,5 εκατ. το 2019 (-99%)

Παρόμοια εικόνα παρουσιάζεται και στην εσωτερική κίνηση:

• Την περίοδο Ιανουαρίου-Δεκεμβρίου του 2020 καταγράφηκαν 3,1 εκατ. αεροπορικές αφίξεις εσωτερικού έναντι 8,1 εκατ. την περίοδο Ιανουαρίου-Δεκεμβρίου 2019, παρουσιάζοντας μείωση κατά -61,4%/-5 εκατ. αφίξεις.
• Η ακτοπλοϊκή επιβατική κίνηση εσωτερικού το 2020 εκτιμάται σε 9,4 εκατ. επιβάτες, μειωμένη κατά -50% έναντι του 2019 (18,8 εκατ.).

Η μείωση της τουριστικής δραστηριότητας αποτυπώνεται και στα στοιχεία δραστηριότητας των ξενοδοχείων:

• Σύμφωνα με στοιχεία του ΙΤΕΠ, τα έσοδα των ξενοδοχείων το 2020 ανήλθαν μόλις σε 1,8 δισ. €, μειωμένα κατά -78,1% σε σχέση με το 2019, όπου το σύνολο εσόδων ήταν 8,3 δισ €. Επιπλέον 278 εκατ. € από τα έσοδα δεν εισπράχθηκαν, ενώ οι προκαταβολές για το 2021 ήταν μειωμένες κατά 744 εκατ. €, επιβαρύνοντας την ταμειακή θέση των ξενοδοχείων.
• Σύμφωνα με στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, οι αφίξεις στα ξενοδοχεία το πρώτο εννεάμηνο ήταν μειωμένες κατά -69,3% σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο το 2019 και οι διανυκτερεύσεις κατά -73,2%. Παρά τη μεγάλη μείωση του αριθμού των εισερχόμενων τουριστών, οι αλλοδαποί πελάτες στα ξενοδοχεία τους καλοκαιρινούς μήνες (Ιούλιο, Αύγουστο, Σεπτέμβριο) ήταν περισσότεροι από τους ημεδαπούς.
• Παρ’ όλ’ αυτά, το Γ’ τρίμηνο καταγράφηκαν 396 χιλ. εργαζόμενοι στις υπηρεσίες παροχής καταλύματος και εστίασης έναντι 429 χιλ. το 2019, σημειώνοντας μείωση -8%. Η εξέλιξη αυτή κατά πάσα πιθανότητα οφείλεται στα μέτρα στήριξης της απασχόλησης που έλαβε η κυβέρνηση στα πλαίσια αντιμετώπισης της πανδημίας.

Παρά τα περιοριστικά μέτρα για την αντιμετώπιση του κορωνοϊού και τις επιπτώσεις που είχαν στην λειτουργία των ξενοδοχείων, οι δείκτες εμπειρίας των πελατών τους είναι βελτιωμένοι:

• ο Net Sentiment Index (Δείκτης Καθαρών Συναισθημάτων) των πελατών των ξενοδοχείων βελτιώθηκε σε σχέση με το 2019, ιδιαίτερα κατά τους καλοκαιρινούς μήνες (77% τον Ιούλιο 2020 έναντι 73% τον Ιούλιο 2019, 74% τον Αύγουστο 2020 έναντι 69% τον Αύγουστο 2019, και 78% τον Σεπτέμβριο 2020 έναντι 71% στον Σεπτέμβριο 2019).
• Βελτίωση παρουσίασαν και ο Γενικός Δείκτης Ικανοποίησης GRI (από 87,1% το 2019, σε 87,4% το 2020) και οι επιμέρους δείκτες για την Καθαριότητα (από 90,3% σε 91,6%), για το Φαγητό και το Ποτό (από 83,9% σε 84,3%), για την Τοποθεσία (από 87,2% σε 86,6%), για την Εξυπηρέτηση (από 88,8% σε 89,5%), για την Σχέση Ποιότητας-Τιμής (από 84,4% σε 85,2%), για το Δωμάτιο (από 83,6% σε 84,6%),για την Διασκέδαση (από 77,6% σε 79,2%) και για την Υποδοχή (από 88,2% σε 94,0%).

Ανεξαρτήτως των λόγων που οδήγησαν σε αυτή τη βελτίωση, που ενδέχεται να οφείλεται είτε σε ενδογενείς παράγοντες όπως η βελτίωση παροχής υπηρεσιών είτε σε εξωγενείς όπως η αίσθηση ελευθερίας των ταξιδιωτών μετά από μήνες εγκλεισμού, αποτελεί ένα σημαντικό κέρδος της τουριστικής σεζόν 2020 που ενδυναμώνει το brand της χώρας.

Το 2020 αποτελεί το χειρότερο έτος για τον παγκόσμιο τουρισμό, με τις διεθνείς αφίξεις να μειώνονται κατά -74% σε σχέση με το 2019, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία τoυ Παγκόσμιου Οργανισμού Τουρισμού (UNWTO). Οι προορισμοί παγκοσμίως υποδέχτηκαν 1,1 δισεκατομμύριο λιγότερες διεθνείς αφίξεις το 2020 σε σχέση με το προηγούμενο έτος, λόγω της άνευ προηγουμένου μείωσης της ζήτησης και των εκτεταμένων ταξιδιωτικών περιορισμών.

Χαρακτηριστικά το 2019 οι διεθνείς ταξιδιωτικές αφίξεις ανήλθαν σε 1,5 δισεκατομμύριο το 2019, ενώ το 2020 μόλις σε 381 εκατομμύρια. Σύμφωνα με το τελευταίο βαρόμετρο του παγκόσμιου τουρισμού, η κατάρρευση των διεθνών ταξιδιών αντιστοιχούν σε εκτιμώμενη απώλεια 1,3 τρισεκατομμυρίων δολαρίων σε έσοδα από εξαγωγές, δηλαδή περισσότερο από 11 φορές την απώλεια που καταγράφηκε κατά τη διάρκεια της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης του 2009. Η κρίση έχει θέσει σε κίνδυνο μεταξύ 100 και 120 εκατομμυρίων άμεσων τουριστικών θέσεων εργασίας, πολλές από τις οποίες σε μικρές και μικρό-μεσαίες επιχειρήσεις.

Η Ευρώπη σημείωσε μείωση -70% καταγράφοντας 221 εκατομμύρια αφίξεις έναντι 746 εκατομμύριών το 2019. Η Ελλάδα σημείωσε μείωση –76,5% καταγράφοντας 7,4 εκατομμύρια αφίξεις έναντι 31,3 εκατομμύριών το 2019.

Λόγω της εξελισσόμενης φύσης της πανδημίας, πολλές χώρες επανεισάγουν αυστηρότερους ταξιδιωτικούς περιορισμούς, που περιλαμβάνουν υποχρεωτικά τεστ, καραντίνες και σε ορισμένες περιπτώσεις πλήρες κλείσιμο των συνόρων, επιβραδύνοντας την ανάκαμψη των διεθνών ταξιδιών.

Διεθνείς αεροπορικές αφίξεις

Την περίοδο Ιανουαρίου-Δεκεμβρίου 2020 καταγράφηκαν 5,9 εκατ. διεθνείς αεροπορικές αφίξεις έναντι 21,5 εκατ. της περιόδου Ιανουαρίου- Δεκεμβρίου 2019, παρουσιάζοντας μείωση κατά -72,5%/-15,6 εκατ. αφίξεις. (Πίνακας 1).

Ειδικότερα, την περίοδο Ιανουαρίου-Φεβρουαρίου 2020 καταγράφηκαν 775 χιλ. διεθνείς αεροπορικές αφίξεις έναντι 734 χιλ. της περιόδου Ιανουαρίου-Φεβρουαρίου 2019, παρουσιάζοντας αύξηση κατά +5,5%/+40 χιλ. αφίξεις. Αντίθετα, τον Μάρτιο καταγράφηκε μείωση κατά

-43,7%/-217 χιλ. και καταγράφηκαν μόλις 279 χιλ. διεθνείς αεροπορικές αφίξεις. Τον Απρίλιο και το Μάιο όλοι τα αεροδρόμια παρέμειναν κλειστά εξαιτίας του γενικού απαγορευτικού (lockdown) που επιβλήθηκε στην Ελλάδα, λόγω του κορωνοϊού. Τον Ιούνιο η μείωση ανήλθε σε -97,3%/- 3,1 εκατ. ενώ τον Ιούλιο η μείωση ήταν -71,1%/-2,8 εκατ. Τον Αύγουστο καταγράφηκαν 1,7 εκατ. διεθνείς αεροπορικές αφίξεις παρουσιάζοντας μείωση -2,2 εκατ./-56,7%. Τον Σεπτέμβριο του 2020, καταγράφηκαν 1,1 εκατ. διεθνείς αεροπορικές παρουσιάζοντας μείωση -2 εκατ./-64,4% ενώ τον Οκτώβριο του 2020 καταγράφηκαν 732 χιλ. αφίξεις έναντι 1,7 εκατ. του Οκτωβρίου του 2019. Τέλος, τον Νοέμβριο καταγράφηκαν 73 χιλ. αφίξεις παρουσιάζοντας μείωση -86,3%/-458 χιλ. και τον Δεκέμβριο 88 χιλ. ενώ καταγράφηκε μείωση -80,5%/-364 χιλ. αφίξεις.

Την περίοδο Ιανουαρίου-Δεκεμβρίου 2020, πέντε αεροδρόμια κατέγραψαν μείωση μεγαλύτερη από 1 εκατ. διεθνείς αεροπορικές αφίξεις. Συγκεκριμένα στο Διεθνές Αεροδρόμιων Αθηνών καταγράφηκαν 2 εκατ. διεθνείς αεροπορικές αφίξεις παρουσιάζοντας μείωση -4,4 εκατ./-68,5%. Ακολούθησε το αεροδρόμιο του Ηρακλείου όπου καταγράφηκαν 902 χιλ. διεθνείς αεροπορικές αφίξεις παρουσιάζοντας μείωση -2,4 εκατ./-72,7%. Στο αεροδρόμιο της Ρόδου καταγράφηκαν 586 χιλ. διεθνείς αεροπορικές αφίξεις παρουσιάζοντας μείωση -1,8 εκατ./-75,0% ενώ στο αεροδρόμιο της Θεσσαλονίκης καταγράφηκαν 709 χιλ. διεθνείς αεροπορικές αφίξεις παρουσιάζοντας μείωση -1,8 εκατ./-75,0%. Τέλος, στο αεροδρόμιο της Κέρκυρας σημειώθηκε μείωση κατά -1,1 εκατ./-72,2% ενώ οι διεθνείς αεροπορικές αφίξεις ανήλθαν σε 404 χιλ..

Στα υπόλοιπα αεροδρόμια η μείωση ήταν μικρότερη από 1 εκατ. διεθνείς αεροπορικές αφίξεις. Στο αεροδρόμιο των Χανιών σημειώθηκε μείωση κατά -940 χιλ./-82,3% ενώ καταγράφηκαν μόλις 202 χιλ. διεθνείς αεροπορικές αφίξεις. Στα αεροδρόμια της Κω και της Ζακύνθου καταγράφηκαν 322 χιλ. και 197 χιλ. επιβάτες παρουσιάζοντας μείωση -856 χιλ. /-72,6% και -660 χιλ./-77,0% αντίστοιχα. Μεγάλη μείωση καταγράφηκε τόσο στο αεροδρόμιο της Σαντορίνης, όσο και της Μυκόνου. Ειδικότερα, στο αεροδρόμιο της Σαντορίνης καταγράφηκαν 140 χιλ. αφίξεις σημειώνοντας μείωση -73,0%/-380 χιλ. ενώ στο αεροδρόμιο της Μυκόνου καταγράφηκαν 133 χιλ. σημειώνοντας μείωση -72,0%/-341 χιλ. αφίξεις. Στην Κεφαλονιά καταγράφηκε μείωση -255 χιλ./-77,1% και στο Άκτιο -226 χιλ./-75,2% ενώ οι διεθνείς αεροπορικές αφίξεις ανήλθαν σε 76 χιλ. και 75 χιλ. αντίστοιχα.

Μειωμένες κατά -81,6%/-148 χιλ. ήταν οι διεθνείς αεροπορικές αφίξεις στο αεροδρόμιο της Σκιάθου όπου καταγράφηκαν μόλις 34 χιλ.. Στο αεροδρόμιο της Καλαμάτας καταγράφηκαν 38 χιλ. αφίξεις και στο αεροδρόμιο της Σάμου 19 χιλ. ενώ σημειώθηκε μείωση -115 χιλ./-75,1% και

-119 χιλ./-86,4% αντίστοιχα. Η μείωση στο αεροδρόμιο της Καβάλας ανήλθε σε -101 χιλ./-81,9% ενώ καταγράφηκαν μόλις 14 χιλ. επιβάτες. Στο αεροδρόμιο του Άραξου σημειώθηκε μείωση κατά -70 χιλ./-83,2% ενώ σημειώθηκαν 14 χιλ. διεθνείς αεροπορικές αφίξεις. Τέλος, στο αεροδρόμιο της Μυτιλήνης καταγράφηκαν οι λιγότερες διεθνείς αεροπορικές αφίξεις για το 2020 (5 χιλ.) και σημειώθηκε η μεγαλύτερη ποσοστιαία μείωση κάστα -90,7% ή -53 χιλ. αφίξεις.

Διεθνείς οδικές αφίξεις

Την περίοδο Ιανουαρίου-Δεκεμβρίου 2020 καταγράφηκαν 2,6 εκατ. διεθνείς οδικές αφίξεις, έναντι 12,3 εκατ. της περιόδου Ιανουαρίου- Δεκεμβρίου 2019, παρουσιάζοντας μείωση κατά -9,7 εκατ./-78,7%. (Πίνακας 3). Ειδικότερα, την περίοδο Ιανουαρίου-Φεβρουαρίου 2020 καταγράφηκαν 1,2 εκατ. οδικές αφίξεις έναντι 913 χιλ. της περιόδου Ιανουαρίου-Φεβρουαρίου 2019, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 242 χιλ./+26,5%. Αντίθετα, τον Μάρτιο καταγράφηκε μείωση κατά -46,7%/-212 χιλ. και καταγραφήκαν 243 χιλ. οδικές αφίξεις. Τον Απρίλιο και τον Μάιο όλοι οι μεθοριακοί σταθμοί παρέμειναν κλειστοί εξαιτίας του γενικού απαγορευτικού (lockdown) που επιβλήθηκε στην Ελλάδα, λόγω του κορωνοϊού. Κάποιοι μεθοριακοί σταθμοί παρέμειναν κλειστοί για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Συγκεκριμένα ο μεθοριακός σταθμός του Αγίου Κωνσταντίνου παρέμεινε κλειστός για την περίοδο Απριλίου- Δεκεμβρίου 2020 και των Καστανιών για την περίοδο Μαρτίου- Δεκεμβρίου 2020. Κλειστοί παρέμειναν την περίοδο Αυγούστου-Δεκεμβρίου του 2020, οι μεθοριακοί σταθμοί Δοϊράνης, Μέρτζανης, Κυπρίνου και Σαγιάδας.

Τον Ιούνιο καταγράφηκαν 350 χιλ. οδικές αφίξεις παρουσιάζοντας μείωση -73,8%/-984 χιλ. ενώ τον Ιούλιο καταγράφηκαν 484 χιλ. οδικές αφίξεις, παρουσιάζοντας μείωση -1,6 εκατ./-77,0%. Η μείωση τον Αύγουστο ανήλθε σε -2,4 εκατ./-94,9% αφού καταγράφηκαν μόλις 127 χιλ. οδικές αφίξεις έναντι 2,5 εκατ. τον Αύγουστο του 2019. Τον Σεπτέμβριο καταγράφηκαν 97 χιλ. οδικές αφίξεις παρουσιάζοντας μείωση -1,5 εκατ./- 94,0%. Τον Οκτώβριο καταγράφηκαν 71 χιλ. οδικές αφίξεις ενώ σημειώθηκε μείωση -92,0%/-814 χιλ., ενώ τον Νοέμβριο οι οδικές αφίξεις ανήλθαν μόλις σε 51 χιλ. καταγράφοντας μείωση -563 χιλ./-91,6%. Τέλος, τον Δεκέμβριο σημειώθηκε μείωση -536 χιλ./-91,1% και καταγράφηκαν μόλις 52 χιλ. αφίξεις.

Κατά την περίοδο Ιανουαρίου-Δεκεμβρίου 2020, η μεγαλύτερη μείωση σε απόλυτες διαφορές καταγράφηκε στον Προμαχώνα (-2,8 εκατ./-73,6%) με τις οδικές αφίξεις να ανέρχονται σε 991 χιλ. και ακολούθησε ο μεθοριακός σταθμός των Ευζώνων με μείωση -2,0 εκατ./-85,1%, όπου καταγράφηκαν μόλις 364 χιλ. οδικές αφίξεις. Η μεγαλύτερη ποσοστιαία μείωση κατά 78 χιλ./-89,7% σημειώθηκε στο σταθμό του Αγίου Κωνσταντίνου όπου καταγράφηκαν μόλις 9 χιλ. οδικές αφίξεις και ακολούθησε ο μεθοριακός σταθμός της Νυμφαίας με -87,6%/-1,4 εκατ. οδικές αφίξεις.

Την περίοδο Ιανουαρίου-Δεκεμβρίου του 2020 (Πίνακας 4) μείωση καταγράφηκε από όλες τις γειτονικές χώρες. Ειδικότερα, η μεγαλύτερη μείωση σε απόλυτες διαφορές καταγράφεται από την Βουλγαρία κατά -4,7 εκατ. /-77,6%, ενώ η μεγαλύτερη μείωση σε ποσοστιαίες διαφορές καταγράφεται από τη Βόρεια Μακεδονία κατά –2,7 εκατ./-84,5%. Τέλος, η μείωση από την Αλβανία ανήλθε σε -1,4 χιλ./-72,7% και από την Τουρκία σε -849 χιλ./-78,1%.