Delphi Forum: Διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις και βιώσιμη ανάπτυξη στην εκπαίδευση

Η Γενική Διευθύντρια της Γενικής Διεύθυνσης Εκπαίδευσης Νεολαίας και Αθλητισμού - Πολιτισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Θέμις Χριστοφίδου, επεσήμανε γενικότερα ότι η εκπαίδευση είναι εθνική αρμοδιότητα, συχνά και περιφερειακή, οπότε ο ρόλος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής είναι υποστηρικτικός.

«Εν μέσω πανδημίας ωστόσο, οι υπουργοί Παιδείας των κρατών βρίσκονταν μια φορά το μήνα, έστω διαδικτυακά, αντί για μια φορά τον χρόνο, όπως γινόταν προ της κρίσης του κορωνοϊού» γνωστοποίησε, ενώ μεταξύ άλλων ανέφερε Στην Ευρώπη ένας στους πέντε νέους στερείται βασικών δεξιοτήτων στην ανάγνωση, τα μαθηματικά, τις επιστήμες, κάτι που είναι πολύ μεγάλο πρόβλημα. Ένας στους δέκα, επίσης, εγκαταλείπει το σχολείο χωρίς πτυχίο (από Γυμνάσιο, Λύκειο, είτε Τεχνική σχολή). Η ποιότητα της εκπαίδευσης αποτελεί για εμάς πολύ μεγάλη πρόκληση, καθώς και το πώς δεν “θα μείνει κανείς πίσω” στην Ευρώπη».

Αναφορικά με την «πράσινη μετάβαση» η ίδια σημείωσε ότι δίνεται βάση στο πώς αυτή θα γίνει μέρος του σχολικού προγράμματος, δηλαδή της σχολικής ύλης. «Από το νηπιαγωγείο πρέπει τα παιδιά να ξέρουν τι σημαίνει Οικολογία και τι σημαίνει περιβάλλον. Το ίδιο ισχύει και για την ψηφιακή μετάβαση. Επιπλέον, χρειάζονται επιμόρφωση και κίνητρα οι εκπαιδευτικοί για να είναι αποδοτικότερη η μόρφωση, όσο και για να ξέρουν ότι θα έχουν εξέλιξη στην πορεία τους, κάνοντας καριέρα» είπε.

Για παράδειγμα ανέφερε πως η Γαλλία έχει δώσει τη δυνατότητα στα σχολεία να εκλέγονται μεταξύ των μαθητών οι εκπρόσωποί τους σε θέματα οικολογίας, οι οποίοι μάλιστα από κοινού με τους εκπαιδευτικούς θα καταρτίζουν σχέδιο για το “οικολογικό σχολείο”, τόσο σε επίπεδο υποδομών όσο και εκπαιδευτικών δράσεων.

«Προωθούμε τη δημιουργία Ευρωπαϊκών Πανεπιστημίων συνδεδεμένων μεταξύ τους, μέσα στην Ευρώπη, με κοινό πρόγραμμα σπουδών. Στοίχημα, ακόμη, είναι και το πώς θα συνδεθεί η ευρωπαϊκή πανεπιστημιακή κοινότητα με τον υπόλοιπο πλανήτη», ανέφερε.

Η ίδια σημείωσε ότι είναι ιδιαιτέρως σημαντικό να αλλάξει η νοοτροπία που «υπαγορεύει ότι η Επαγγελματική Εκπαίδευση και Κατάρτιση είναι “δεύτερης τάξης”».

Από την πλευρά του, ο Πρόεδρος Ελληνοαμερικανικής Ένωσης - Hellenic American University Λεωνίδας Κόσκος, τοποθετήθηκε αναφορικά με τη σύνδεση της εκπαιδευτικής διαδικασίας με την ανεργία «Το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα είναι οργανωμένο με τέτοιο τρόπο, ο οποίος σε αλλεπάλληλους κύκλους ετοιμάζει φοιτητές ή μαθητές της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Δηλαδή, από το Δημοτικό προετοιμάζονται να πάνε στο Γυμνάσιο, από το Γυμνάσιο να πάνε στο Λύκειο, με την προοπτική ότι όλοι θα καταλήξουν φοιτητές Πανεπιστημίου. Αυτό είναι αντίθετο με τις ανάγκες της ελληνικής αγοράς αλλά και αντίθετο με τα ενδιαφέροντα των ίδιων των μαθητών» είπε χαρακτηριστικά.

Ο ίδιος πρόσθεσε σχετικά ότι, στην Ελλάδα, το πτυχίο είναι αυτό που δίνει καταξίωση, ενώ εξήγησε «Πλέον αυτό έχει αλλάξει, και εκείνο που δίνει καταξίωση είναι η απασχόληση και η απασχολησιμότητα. Αυτό θα αλλάξει τη νοοτροπία και την αντίληψη της κοινωνίας για το τί είναι σπουδαίο. Είναι περισσότερο σπουδαίο να έχεις στην οικογένεια πλέον ανθρώπους που εργάζονται, παρά να έχεις άνεργους πτυχιούχους. Αυτό πιστεύω ότι θα είναι μια αλλαγή. Η ανεργία πάντως συνδυαστικά με την έλλειψη δεξιοτήτων, είναι ένα σημείο συνάντησης με όλη την Ευρώπη».

Αναφερόμενος στη δια βίου μάθηση, έκανε λόγο για έναν τομέα που μέχρι στιγμής πάσχει, όπως είπε, στην Ελλάδα. «Δεν οργανώθηκαν προγράμματα με στόχο την απορρόφηση των ανέργων. Το “φάντασμα” της ανεργίας συνεχίζει να υπερίπταται πάνω από την Ελλάδα με τον τρόπο που υπερίπταται στην Ευρώπη», συμπληρώνοντας πως οι πολιτειακές Αρχές, υπεύθυνες για εκπαίδευση και πολιτισμό, είναι ακόμη αυτές που προσδιορίζουν τις βασικές προϋποθέσεις της εκπαίδευσης.

Ο κ. Κόσκος σημείωσε ότι όλο το σύστημα, με τον τρόπο που είναι στημένο στη χώρα, δεν επιτρέπει την εισαγωγή καινοτόμων προγραμμάτων για τους μαθητές που θα μπορούσαν να τους καταρτίσουν σε άλλα πεδία. «Θα χρειαστεί μια “βίαιη εισβολή” στο σύστημα» είπε χαρακτηριστικά, προτείνοντας μια σκέψη με κριτήρια απασχολησιμότητας.

Ο ίδιος πρότεινε σχετικά «Στο Δημοτικό η εκπαίδευση των παιδιών συνδυάζεται με παιχνίδι. Δεν αρκούν οι εκπαιδευτικοί, χρειάζονται και εξωτερικοί, που θα έχουν στοιχειώδεις έστω γνώσεις ψηφιακής τεχνολογίας ή λ.χ. ενδιαφέρον για την επιχειρηματικότητα. Θα μπορούσαν ακόμα και εθελοντές της πράσινης ανάπτυξης ή της κλιματικής αγωγής να μετέχουν στο παιχνίδι αυτό. Είναι κάτι άλλωστε το οποίο θα μεταβάλλει και τη νοοτροπία των εκπαιδευτικών. Στο Γυμνάσιο, αντιστοίχως, θα μπορούσαν να δημιουργηθούν επιχειρηματικά ή ψηφιακά clubs με την απασχόληση ανέργων υπό την επίβλεψη και την συμμετοχή των διδασκόντων». Επισήμανε δε, ότι στο ήδη παγιωμένο σύστημα δεν βλέπει πολλές προοπτικές.