Jorge Sanchez: Ο τομέας του διαστήματος αποτελεί κινητήρια δύναμη ανάπτυξης

Μιλήστε μας για το ESA BIC Greece. Τι είναι, ποιοι οι στόχοι του, πώς θα δραστηριοποιηθεί, τι αναζητά, τι προσφέρει (και σε ενδεχόμενη χρηματοδότηση) και ποια τα επόμενα βήματα;

Το ESA BIC Greece (European Space Agency Business Incubation Centre in Greece) είναι η πρώτη θερμοκοιτίδα στην Ελλάδα για τη στήριξη ελληνικών startups που δραστηριοποιούνται στην ανάπτυξη τεχνολογιών για τον χώρο του Διαστήματος, στην ανάπτυξη υπηρεσιών και λύσεων με τη χρήση δεδομένων που λαμβάνουμε από το Διάστημα και που μεταφέρουν τεχνολογίες από εφαρμογές στο Διάστημα σε εφαρμογές για οποιαδήποτε άλλη οικονομική δραστηριότητα.

Το Corallia του Ερευνητικού Κέντρου Αθηνά είναι ο φορέας που του έχει ανατεθεί η λειτουργία του ESA BIC Greece, υπό τον συντονισμό του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ESA) και την Αιγίδα και χρηματοδότηση του Ελληνικού Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης.

Στη θερμοκοιτίδα θα υποστηριχτούν 25 ελληνικές startups για 7 έτη. Το ESA BIC Greece δίνει οικονομική στήριξη €50.000 ανά startup, παρέχει στέγαση στο innohub, τεχνική, επιχειρηματική και νομική συμβουλευτική, εκπαίδευση, πρόσβαση στο εκτεταμένο δίκτυο της ESA, του Corallia, πρόσβαση σε χρηματοδότες, υποδομές και λογισμικό και τα δικαιώματα χρήσης του ESA BIC brand.

Στα ESA BICs, που αποτελούν την F1 των θερμοκοιτίδων στην Ευρώπη, αναζητούμε τις πιο καινοτόμες ιδέες που χρησιμοποιούν διαστημικά δεδομένα και υπηρεσίες σε εφαρμογές γενικής χρήσης και καθημερινότητας ή ιδέες που βασίζονται σε καινοτόμες τεχνολογίες και υπηρεσίες που μπορούν να αλλάξουν το διαστημικό σκηνικό.

Το ESA BIC Greece έχει Μόνιμη Ανοιχτή Πρόσκληση Υποβολής Προτάσεων για την περίοδο 2021-2025 και η 1η προθεσμία υποβολής είναι στις 28 Ιουνίου 2021. Περισσότερες πληροφορίες στο esa-bic.gr.

Με το ESA BIC να διατηρεί θερμοκοιτίδες σε ολόκληρη την Ευρώπη, δώστε μας μια εικόνα των τεχνολογιών που έχουν υποστηριχθεί και που έχουν φτάσει να αξιοποιηθούν. Συγκριτικά, από τις αιτήσεις που έχετε για την θερμοκοιτίδα στην χώρα μας, που επικεντρώνουν οι ελληνικές προσπάθειες;

To ESA BIC Greece είναι το 22ο μέλος της πανευρωπαϊκής κοινότητας των ESA BICs, με φυσική παρουσία σε περισσότερες από εξήντα διαφορετικές τοποθεσίες. Πάνω από 1000 νεοσύστατες επιχειρήσεις έχουν ήδη επωφεληθεί από τα ESA ΒICs και έχουν δεχθεί επενδύσεις άνω των 700 εκ. ευρώ.

Όλα τα ESA BICs εργάζονται με τις ίδιες διαδικασίες και ποιότητα για να διευκολύνουν την εμπορευματοποίηση τεχνολογιών και υπηρεσιών σε βιώσιμες επιχειρηματικές ευκαιρίες για όλους τους κλάδους της οικονομίας.

Startups που έχουν υποστηριχθεί αναπτύσσουν τεχνολογίες για εκτοξευτήρες, drones, δορυφόρους, τηλεπικοινωνίες, πλατφόρμες δεδομένων καθώς και υπηρεσιών για τον αγροτικό τομέα, την ενέργεια, την προστασία του περιβάλλοντος, την υγεία, την ναυτιλία, τις μεταφορές, την ασφάλεια, κ.λπ.

Στην Ελλάδα, οι τεχνολογικοί πόλοι που φαίνεται να ενδιαφέρουν περισσότερο είναι η μικροηλεκτρονική, τα προηγμένα υλικά, η ρομποτική και κάθε μορφής εφαρμογές πλοήγησης και παρατήρησης της Γης με έμφαση στη υποστήριξη του πρωτογενούς τομέα και των δραστηριοτήτων στη Θάλασσα.

Γενικότερα, ποιες οι ευκαιρίες που προσφέρει η αγορά του διαστήματος για τις ελληνικές επιχειρήσεις; Υπάρχει κάποιος τομέας που θα μπορούσαμε, ως χώρα/επιχειρείν/δημόσιο/ ερευνητική κοινότητα, να επικεντρώσουμε το ενδιαφέρον μας, ώστε να έχουμε τα σημαντικότερα οφέλη; Υπάρχει κάποια στόχευση, αυτή τη στιγμή;

Ο τομέας του Διαστήματος αποτελεί κινητήρια δύναμη ανάπτυξης, απασχόλησης και ανταγωνιστικότητας σε πολλούς τομείς της οικονομίας. Πρόκειται για μια αγορά άνω των €200Β παγκοσμίως, η οποία μεγαλώνει με ρυθμό 9% κατά μέσο όρο τα τελευταία 10 χρόνια, ενώ στην Ελλάδα κινείται με διψήφιο ρυθμό ανάπτυξης ακόμη και μέσα στην κρίση. Σύμφωνα με αναλύσεις του OECD και της Eurostat, ο συντελεστής Επιστροφής της Επένδυσης (ROI) για τις τεχνολογίες του διαστήματος είναι περίπου 6, δηλαδή για κάθε ένα ευρώ που επενδύεται στο διάστημα αναμένεται να δημιουργηθούν τουλάχιστον 6 ευρώ από την εμπορική αξιοποίηση των προϊόντων.

Το Διάστημα προσφέρει προοπτική για ανάπτυξη υψηλής τεχνολογικής καινοτομίας σε επιλεγμένους τομείς και, κατ’ επέκταση, δημιουργεί ευκαιρίες για νέες καινοτόμες και ανταγωνιστικές αγορές μέσα από την αξιοποίηση τόσο του upstream (δράσεις και προϊόντα που επικεντρώνονται στην αποστολή δορυφόρων, ρομποτικών συστημάτων, αισθητήρων, κλπ. στο διάστημα, στοχεύοντας στην εκμετάλλευση και εξερεύνηση του διαστήματος) όσο και στο midstream (λειτουργία δορυφόρων και άλλων συσκευών και συστημάτων) και του downstream (αξιοποίηση των διαστημικών συστημάτων για την ανάπτυξη εφαρμογών και υπηρεσιών).

Μέσα σε αυτή την ιδιαίτερα αναπτυσσόμενη και ανταγωνιστική αγορά, οι ελληνικές επιχειρήσεις και startups, σε συνεργασία με τους ακαδημαϊκούς φορείς και ερευνητικά κέντρα, έχουν καταφέρει να τοποθετηθεί η Ελλάδα στον παγκόσμιο χάρτη των χωρών που παράγουν διαστημικές τεχνολογίες και εφαρμογές, αξιοποιώντας το πλούσιο επιστημονικό δυναμικό της χώρας.

Πολλές ελληνικές επιχειρήσεις έχουν αναγνωριστεί διεθνώς για τις καινοτόμες τεχνολογίες και λύσεις που αναπτύσσουν και διαθέτουν. Απευθύνονται στις διεθνείς αγορές και ήδη έχουν σημειώσει σημαντικές επιτυχίες, «ανοίγοντας» έναν ακόμη κλάδο δραστηριοποίησης για την Ελλάδα, η δυναμική του οποίου δημιουργεί σημαντικές προοπτικές για την αξιοποίηση και προσέλκυση προσωπικού υψηλής εξειδίκευσης στη χώρα.

Στους τομείς ιδιαίτερου ενδιαφέροντος για την Ελλάδα για τα επόμενα χρόνια είναι όλες οι τεχνολογίες μικροδορυφόρων, οι υπηρεσίες τηλεπικοινωνιών 5G και οπτικών, υπηρεσίες χαρτογράφησης, υπηρεσίες για τη ναυτιλία, τη γεωργία και την άμυνα και ασφάλεια.

Υπό την ηγεσία του Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης, τα παραπάνω αποτελούν μέρος της εθνικής διαστημικής στρατηγικής, η οποία υλοποιείται με τη συμμετοχή της χώρας στην ESA (Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος) από το 2005 και στην ανάπτυξη του si-Cluster (Ελληνικού Συνεργατικού Σχηματισμού Διαστημικών Τεχνολογιών και Εφαρμογών) από το 2008. Η δημιουργία του ESA BIC Greece αποτελεί μέρος της εθνικής στρατηγικής ενδυνάμωσης του si-Cluster.

Τα τελευταία χρόνια, βλέπουμε την ιδιωτική πρωτοβουλία να λαμβάνει ευρύτερο ρόλο - σε σύγκριση με το παρελθόν - στις εξελίξεις γύρω από το διάστημα (SpaceX κ.λπ.). Πώς θα προχωρήσει αυτό, κατά την γνώμη σας; Και ποιος θα πρέπει να είναι ο ρόλος της πολιτείας, του κράτους, στην «αγορά» του διαστήματος;

Για τις διαστημικές τεχνολογίες και εφαρμογές κύριοι πελάτες παραμένουν οι κυβερνήσεις, στις οποίες αντιστοιχεί το 75% των περίπου 1000+ δορυφόρων που έχουν εκτοξευθεί. Την περίοδο 2021-2025 προγραμματίζεται να εκτοξευθούν πάνω από 2000 δορυφόροι και αναμένουμε ο ιδιωτικός τομέας να ισοσκελίσει τον δημόσιο ως πελάτης διαστημικών τεχνολογιών.

Σημαντικό είναι να αναφερθεί, επίσης, ότι η διαστημική αγορά φεύγει πλέον από το πεδίο των κυβερνητικών υπηρεσιών και οδεύει στο πεδίο του ιδιωτικού επιχειρείν. Για μια αγορά που οι αλυσίδες αξίας και η συνεργασία είναι υψίστης σημασίας, η ενσωμάτωση και η δικτύωση νέων και υφιστάμενων εταιρειών που ασχολούνται στο τομέα του διαστήματος είναι απαραίτητη.

Επίσης, ο αριθμός των κυβερνήσεων που επενδύουν στο διάστημα αυξάνεται. Οι ΗΠΑ παραμένουν στην πρώτη θέση (50%+ της αγοράς), με μειωμένη όμως σχετική συμμετοχή (από το 75% το 2000). Αναδυόμενες χώρες στον τομέα αποτελούν το Ισραήλ, η Βραζιλία, η Αργεντινή, η Τουρκία, το Καζακστάν, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, η Σαουδική Αραβία και η Ουκρανία.

Λόγω του έντονα αναπτυξιακού περιβάλλοντος της διαστημικής αγοράς και της εμπειρίας που αποκτήθηκε από την εγχώρια βιομηχανία και τον ακαδημαϊκό χώρο μέσω της συμμετοχής στα προγράμματα της ESA τα προηγούμενα δέκα και πλέον χρόνια, σήμερα η βιομηχανία έχει εισέλθει σε περίοδο ωριμότητας, παρουσιάζοντας σημαντικά τεχνολογικά επιτεύγματα στον τομέα του διαστήματος και έχοντας εξασφαλίσει ισότιμη θέση σε μεγάλα Ευρωπαϊκά συνεργατικά διαστημικά προγράμματα. Ήδη ελληνικές εταιρείες αναλαμβάνουν όλο και μεγαλύτερα έργα από την ESA, ενώ παράλληλα συμμετέχουν σε κρίσιμες αποστολές της.

Ρόλος της ελληνικής πολιτείας σε αυτό το διαμορφούμενο περιβάλλον, πρέπει να είναι η ισχυροποίηση της συμμετοχής της χώρας στα προγράμματα της ESA και της ΕΕ, η απόκτηση εθνικών υποδομών, όπως μιας ελληνικής συστοιχίας μικροδορυφόρων και ενός κέντρου συγκέντρωσης, επεξεργασίας και διαμοιρασμού δεδομένων εστιασμένων σε εθνικές ανάγκες, ώστε το ελληνικό διαστημικό οικοσύστημα να παραμείνει στην αιχμή της τεχνολογίας και να μπορεί να συμμετέχει στις διεθνείς αλυσίδες αξίας.

Είστε ένας άνθρωπος που έχει τη δική του πορεία στον «κόσμο» της καινοτομίας και των startups. Ποια η γνώμη σας για το σημερινό οικοσύστημα, πώς έχει αναπτυχθεί με την πάροδο των ετών; Και πόσο εύκολο είναι να αναπτυχθούν και να υποστηριχθούν καινούργιες ιδέες, πόσο μάλλον εκείνες που στοχεύουν (και) στο διάστημα;

Το 2005, όταν εγκαθιδρύσαμε το Corallia στο Ερευνητικό Κέντρο Αθηνά με τον Βασίλη Μακιό και τον Νίκο Βογιατζή, η έννοια των startups ήταν ουσιαστικά άγνωστη.

Υπήρχε ένα μεγάλο κενό το οποίο βοήθησαν να κλείσει πολλοί. Εμείς συμβάλαμε στη θεμελίωση των τριών πιο επιτυχημένων clusters (mi-Cluster, si-Cluster, gi-Cluster), τεσσάρων θερμοκοιτίδων (στην Αθήνα και την Πάτρα), του πιο αναγνωρίσιμου επιταχυντή με τη Eurobank (egg), του πιο δομημένου και μαζικού προγράμματος υποστήριξης αρχικής επιχειρηματικότητας με το PTI (beyourownboss), του εμβληματικού προγράμματος Εdutrip, των πρώτων roadshows στην ανατολική και δυτική ακτή των ΗΠΑ, και πολλών hackathons και διαγωνισμών καινοτομίας και επιχειρηματικότητας, κ.λπ.

Σήμερα, αν και ακόμη σε βρεφικό στάδιο, έχουμε ένα αναπτυσσόμενο οικοσύστημα καινοτομίας με παραπάνω από 400 νέα επιχειρηματικά σχέδια το χρόνο και συντομότερα από ότι πιστεύουμε θα έχουμε την πρώτη επένδυση ύψους άνω του 1 δισ. ευρώ που θα μας βάλει στον παγκόσμιο χάρτη.

Κλείνω με το 1ο CASSINI Hackathon Greece. Μιλήστε μας για αυτό, τι να περιμένουμε, τι θα προκύψει από εκεί;

Το CASSINI Hackathon Greece είναι η πρώτη δράση του Διαστημικού Προγράμματος της ΕΕ με σκοπό να φέρει σε επαφή χάκερς με τα δεδομένα Copernicus, Galileo και EGNΟS. Ειδικός στόχος του Hackathon είναι η ψηφιοποίηση των πράσινων χώρων. Τρεις προκλήσεις περιμένουν τους διαγωνιζόμενους:

1. Ανακαλύψτε την πόλη σας
2. Παραμείνετε σε φόρμα και υγιείς
3. #Προστατεύουμε τις αγροτικές περιοχές μας.

Το hackathon θα διεξαχθεί 18-20 Ιουνίου online. Oι τρεις κορυφαίες ομάδες θα κερδίσουν το μερίδιό τους στο έπαθλο των € 5.000. Σε όλους τους συμμετέχοντες θα προσφερθεί ένα προσαρμοσμένο πρόγραμμα υποστήριξης από το ESA BIC Greece και ένα 4-μερο εντατικής επιχειρηματικής εκκίνησης από το πρόγραμμα beyourownboss.gr. Αναμένουμε, νέες καινοτόμες ιδέες που θα μπορέσουν να εξελιχθούν με την βοήθεια μας, υποστηρίζοντας τις ομάδες που ξεκινούν το ταξίδι τους στο διάστημα. Το Corallia και το ESA BIC Greece οργανώνουν το CASSINI Hackathon Greece, υπό τον συντονισμό της ΕΕ και την αιγίδα του Ελληνικού Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης.

Λεπτομέρειες για το CASSINI HACKATHON Greece στο hackathons.cassini.eu/greece.