Gaia BH1: Η κοντινότερη στη Γη μαύρη τρύπα

Αυτή είναι η πρώτη ξεκάθαρη ανίχνευση μιας αδρανούς αστρικής μαύρης τρύπας στον Γαλαξία. Η εγγύτητα του με τη Γη, μόλις 1.600 έτη φωτός μακριά, προσφέρει έναν ενδιαφέροντα στόχο μελέτης για την προώθηση της κατανόησής μας για τη εξέλιξη των δυαδικών συστημάτων.

Η μαύρες τρύπες είναι τα πιο ακραία αντικείμενα στο Σύμπαν. Οι υπερμεγέθεις εκδόσεις αυτών των αφάνταστα πυκνών αντικειμένων πιθανόν να βρίσκονται στα κέντρα όλων Γαλαξιών. Αστρικές μαύρες τρύπες- οι οποίες ζυγίζουν περίπου πέντε ως εκατό φορές τη μάζα του Ήλιου- είναι πολύ πιο κοινές, περίπου εκατό εκατομμύρια μόνο στον Γαλαξία. Ωστόσο, μόνο λίγες έχουν επιβεβαιωθεί μέχρι σήμερα και σχεδόν όλες αυτές είναι «ενεργές»- που σημαίνει ότι λάμπουν έντονα στις ακτίνες Χ, καθώς καταναλώνουν υλικό από ένα κοντινό αστρικό σύντροφο, σε αντίθεση με τις αδρανείς μαύρες τρύπες που δεν το κάνουν.

Οι αστρονόμοι που χρησιμοποιούν το τηλεσκόπιο Gemini North στη Χαβάη, ένα από τα δίδυμα τηλεσκόπια του Διεθνούς Παρατηρητηρίου Gemini, έχουν ανακαλύψει την κοντινότερη στη Γη μαύρη τρύπα, την οποία η ερευνητές ονόμασαν Gaia BH1. Αυτή η αδρανής μαύρη τρύπα έχει περίπου δέκα φορές μεγαλύτερη μάζα από τον Ήλιο και βρίσκεται περίπου 1.600 έτη φωτός μακριά από τον αστερισμό του Οφιούχου, καθιστώντας την τρεις φορές πιο κοντά στη Γη από τον προηγούμενο κάτοχο του ρεκόρ, ένα δυαδικό ακτίνων Χ στον αστερισμό του Μονόκερου. Η νέα ανακάλυψη έγινε δυνατή κάνοντας εξαιρετικές παρατηρήσεις τις κίνησης του συντρόφου της μαύρης τρύπας, ενός ηλιοειδή αστέρα που περιφέρεται γύρω από τη μαύρη τρύπα στην ίδια περίπου απόσταση που περιφέρεται η Γη γύρω από τον Ήλιο.

«Πάρτε το Ηλιακό Σύστημα, βάλτε μια μαύρη τρύπα εκεί που είναι ο Ήλιος, και τον Ήλιο εκεί που είναι η Γη, και θα έχετε αυτό το σύστημα», εξηγεί ο Kareem El-Badry, αστροφυσικός στο Center for Astrophysics | Harvard & Smithsonian, στο Max Planck Institute for Astronomy και ο κύριος συγγραφέας του εγγράφου που περιγράφει αυτή την ανακάλυψη, «Ενώ υπήρξαν πολλές ισχυριζόμενες ανιχνεύσεις συστημάτων, όπως αυτό, σχεδόν όλες αυτές οι ανακαλύψεις στη συνέχεια διαψεύστηκαν. Αυτή είναι η πρώτη ξεκάθαρη ανίχνευση ενός ηλιοειδούς αστέρα με ευρεία τροχιά γύρω από μια αστρική μαύρη τρύπα στον Γαλαξία μας».