Start ups, καινοτομία και... οι απαιτούμενες τομές για μεγαλύτερες προοπτικές στην Ελλάδα

Ειδικά για την Ελλάδα, η καινοτομία μπορεί να αναδειχθεί σε καταλύτη για την ανάπτυξη και την απασχόληση στην χώρα, μιας και το χάσμα έναντι των ευρωπαϊκών μέσων όρων σε Έρευνα, Ανάπτυξη & Καινοτομία παραμένει αισθητό.

Λιγότερες επενδύσεις από VCs

Κατά επιπλέον 39% εκτιμάται πως θα συρρικνωθούν οι επενδύσεις σε ευρωπαϊκές τεχνολογικές startups φέτος, καθώς συνεχίζονται τα πλήγματα στο διεθνές οικοσύστημα τεχνολογίας.

Ειδικότερα, η χρηματοδότηση ευρωπαϊκών startups από venture capitals αναμένεται να υποχωρήσει από 83 δισ. δολάρια πέρυσι στα 51 δισ. δολάρια το 2023, σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση από την Atomico.

Για τους ειδικούς, μεγάλο ρόλο σε αυτό είναι η μείωση των επενδύσεων από αμερικανικά κεφάλαια, τα οποία αποτελούσαν βασική πηγή χρηματοδότησης ευρωπαϊκών πρωτοβουλιών τα προηγούμενα χρόνια.

Όλοι ποντάρουν όμως στην καινοτομία

Από την άλλη πλευρά, οι νεοφυείς επιχειρήσεις στον κλάδο της τεχνολογίας, ευθύνονται για τη δημιουργία των μισών νέων θέσεων εργασίας βάσει εκτιμήσεων του ΟΟΣΑ και του Census Bureau των ΗΠΑ. Σύμφωνα με το The Global Startup Ecosystem Report 2023, η παγκόσμια οικονομία της νεοφυούς επιχειρηματικότητας υπολογίζεται σε 7,6 τρισ. δολάρια!

Την ίδια ώρα η καινοτομία αποτελεί προτεραιότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με προγράμματα όπως το Horizon Europe 2021-2027, που, μεταξύ άλλων, στοχεύει στην τόνωση καινοτομιών υψηλής προστιθέμενης αξίας και τη διάχυσή τους, αποτελώντας γέφυρα μεταξύ της έρευνας και της αγοράς.

Ελλάδα: Η εικόνα και οι προοπτικές που φέρνει η καινοτομία - ευκαιρίες προσφέρει η Έρευνα

Στα καθ' ημάς, αξίζει να σημειωθεί πως σύμφωνα με στοιχεία της Marathon Venture Capital, το πρώτο δίμηνο του 2023 η συνολική χρηματοδότηση για start ups που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα ανήλθε στα 134 εκατ. δολ. (18 γύροι) και αν συνυπολογιστούν οι νεοφυείς εταιρείες οι οποίες ιδρύθηκαν από Έλληνες και έχουν παρουσία στο εξωτερικό, τότε το ποσό αυξάνεται στα 267 εκατ. δολ (27 γύροι).

Σήμερα εκτιμάται πως η αξία του ελληνικού startup οικοσυστήματος αγγίζει πλέον τα 8 δισ. ευρώ, περιλαμβάνοντας πάνω από 500 σοβαρές επιχειρήσεις.

Γενικότερα, στις μέρες μας παρατηρείται αύξηση της κινητικότητας των ερευνητών προς την αξιοποίηση των αποτελεσμάτων της έρευνας, ενώ δημιουργούνται και συνέργειες με εργαλεία της αγοράς. Καταλυτικές σε αυτή την εξέλιξη, είναι οι πρώτες πετυχημένες startups με διεθνή επιτυχία, καθώς και ο ρόλος της Πολιτείας που, μέσα από συστηματική προσπάθεια, λαμβάνει μέτρα ενίσχυσης της σύνδεσης πανεπιστημίων και ερευνητικών κέντρων με τις επιχειρήσεις.

Προτάσεις για τη βελτίωση των μελλοντικών προοπτικών

Για την ενίσχυση της καινοτομίας στην Ελλάδα, τη δημιουργία περισσότερων και ποιοτικότερων startup και spinoff εταιρειών, καθώς και την αποτελεσματικότερη αξιοποίηση της έρευνας και τη σύνδεσή της με την πραγματική οικονομία, απαιτούνται ειδικές πρωτοβουλίες. Όπως εξήγησε πρόσφατα ο Χρήστος Ταραντίλης, Εταίρος και Επικεφαλής του Τομέα Κεντρικής Διοίκησης και Δημοσίου της EY Ελλάδος:

• Αποδέσμευση της έρευνας από το δημόσιο λογιστικό, καθώς απαιτείται ταχύτητα, ευελιξία και λιγότερη γραφειοκρατία
• Κατάρτιση νέου, σύγχρονου πλαισίου διαχείρισης των πνευματικών δικαιωμάτων και χρηματοδοτική υποστήριξη των ερευνητών για την κατοχύρωση των πατεντών
• Καταγραφή όλων των φορέων καινοτομίας στην Ελλάδα με τη δημιουργία ενός ενιαίου πληροφοριακού συστήματος, που θα περιλαμβάνει λεπτομέρειες για το προφίλ και τις δράσεις κάθε εμπλεκόμενου μέρους, ώστε να ευνοηθεί ένα οικοσύστημα συνεργασίας
• Αξιολόγηση των ερευνητικών αποτελεσμάτων που παράγονται στα ελληνικά πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα ως προς τον βαθμό ωριμότητάς τους για την επιχειρηματική αξιοποίηση, και
• Ιδρυση μίας αστικής μη κερδοσκοπικής εταιρίας πανελλαδικής εμβέλειας υπό την αιγίδα του υπουργείου Ανάπτυξης, η οποία θα μπορεί να προσλάβει καλά αμειβόμενο και υψηλού επιπέδου προσωπικό σε θέματα διαχείρισης πνευματικής ιδιοκτησίας.
• Παράλληλα, κρίσιμη είναι η ανάπτυξη, διακράτηση και προσέλκυση ταλέντου, μέσω της αύξησης των φοιτητών στους τομείς της πληροφορικής και της τεχνολογίας, τη σύνδεση των πανεπιστημίων με τις νεοφυείς επιχειρήσεις και τη θεσμοθέτηση μίας Startup Visa, για την ταχεία ίδρυση εταιρειών τεχνολογίας που θα απασχολούν προσωπικό στην Ελλάδα.
• Αντίστοιχα σημαντική είναι και η εξασφάλιση χρηματοδότησης για την τεχνολογική καινοτομία, με σταθερούς και συγχρονισμένους κύκλους χρηματοδοτικών δράσεων και προγραμμάτων και η παροχή κινήτρων για τη δημιουργία νέων ταμείων Venture Capital που ειδικεύονται σε συγκεκριμένους κλάδους της ελληνικής οικονομίας.