Εργασιακοί χώροι που εδράζονται στη βιωσιμότητα

Η υιοθέτηση πράσινων τεχνολογιών μπορεί κάποιες φορές να συνεπάγεται αυξημένο αρχικό κόστος, παρ’ όλα αυτά, τα μακροπρόθεσμα οφέλη — όπως η μειωμένη ενεργειακή κατανάλωση, τα χαμηλότερα λειτουργικά έξοδα και η ενίσχυση της ευημερίας των εργαζομένων — καθιστούν τη βιώσιμη κατασκευή μια επένδυση με σημαντική προστιθέμενη αξία.

Χαρακτηριστικά για ένα βιώσιμο χώρο γραφείων

«Την τελευταία δεκαετία διακρίνεται μια οργανωμένη προσέγγιση ποιοτικών σύγχρονων κτιρίων. Οργανωμένη, όχι μόνον από την άποψη προτάσεων, αλλά και από το γεγονός, ότι οι όποιες προτάσεις βασίζονται σε συγκεκριμένους κανόνες», μας λέει ο κ. Λουκάς Μπομπότης, Αρχιτέκτονας, Bobotis + Bobotis Architects.

«Το ποιοτικό περιβάλλον διαβίωσης, οφείλει να ανταποκρίνεται σε παραμέτρους, που εξασφαλίζουν βιωματικές εμπειρίες. Η αισθητική αποτελεί μεν βασικό μέρος του όλου σχεδιασμού, υπάρχουν όμως διάφορες άλλες βασικές παράμετροι, που λαμβάνονται υπόψιν για την επίτευξη του ζητούμενου αποτελέσματος. Οι προσβάσεις και ο τρόπος των εσωτερικών μετακινήσεων, η αρμονία των αναλογιών των εσωτερικών διαστάσεων των χώρων, σε σχέση και με τον γενικότερο εσωτερικό εξοπλισμό, αποτελούν και αυτές σημαντικές παραμέτρους στην συνολική διαμόρφωση των χώρων.

Ο κ. Λουκάς Μπομπότης, Αρχιτέκτονας, Bobotis + Bobotis Architects

»Ο έλεγχος του φυσικού και τεχνητού φωτισμού, σε συνδυασμό με την σκίαση, πέραν των θεμάτων ενέργειας, είναι εκείνος που θα συμμετάσχει σημαντικά στην ζητούμενη “ατμόσφαιρα” στον χώρο διαβίωσης. Αντίστοιχα, συμμετέχει η ακουστική του χώρου.

»Οι τεχνολογίες σήμερα, επιτρέπουν όλα αυτά να είναι υλοποιήσιμα, μέσα από τα σύγχρονα αλλά και παραδοσιακά υλικά. Σημαντική επίσης είναι η χρήση υλικών φιλικών προς το DNA του ανθρώπου. Η πέτρα, το κεραμικό, το ξύλο είναι διαχρονικά υλικά και ταυτίζονται με την ανθρώπινη εξέλιξη. Αντίστοιχα, ο όλος σχεδιασμός να είναι “ευπρόσδεκτος” και κατανοητός από τον μέσο άνθρωπο, αποφεύγοντας σχεδιασμούς με “επιθετική” αισθητική, με την παράμετρο της αρμονίας κυρίαρχη.

»Αυτό δεν σημαίνει, ότι δεν μπορούν να δημιουργηθούν κτίρια με έντονη ταυτότητα. Γενικότερα, η αρμονία επιτυγχάνεται με μια σειρά από επιλογές και πολλές από αυτές είναι διαχρονικές. Μια από αυτές είναι και τα σχήματα, στο επίπεδο και στον χώρο. Μια κίνηση σε έναν ευθύγραμμο, ισόφαρδο διάδρομο, δεν προσφέρει τίποτε περισσότερο από την σύνδεση δύο ή και περισσοτέρων χώρων. Αντίστοιχα, ένας κυματοειδής με διευρύνσεις κατά διαστήματα, δημιουργεί ενδιαφέρουσα διαδρομή.

»Σε όλα αυτά συμμετέχει και η ένταξη, κατά το δυνατόν, πρασίνου και υδάτινων επιφανειών, που συμβάλλουν, πέραν της αισθητικής, και στην διαμόρφωση ήρεμου περιβάλλοντος. Ο κύριος στόχος, δημιουργία ποιοτικού και ενδιαφέροντος περιβάλλοντος εργασιακού και μη, είναι η εξασφάλιση βιωματικών εμπειριών. Είναι το Ευ Ζην, που θα επηρεάσει ποιοτικά και δημιουργικά τον άνθρωπο και τον καθιστά παραγωγικότερο, μέσα στα πλαίσια των ανθρωπιστικών αξιών».

Χώροι εργασίας, μια συνθετική προσέγγιση

Όπως μας λέει ο κ. Δημήτρης Ποτηρόπουλος, αρχιτέκτονας, επικεφαλής και συνιδρυτής του αρχιτεκτονικού γραφείου Potiropoulos+Partners, «Η συνθετική προσέγγιση των χώρων εργασίας δεν μπορεί να είναι ουδέτερη ως προς τις σύγχρονες απαιτήσεις κατοίκησης, µετακίνησης και επικοινωνίας, βασιζόμενες στην υπόθεση της επιρροής που οφείλουν να έχουν στο βιώσιμο σχεδιασμό τα πέντε βασικά στοιχεία: φύση, άνθρωπος, κοινωνία, κτίρια, δίκτυα. Η αντίληψη αυτή θεωρεί το κλίμα ως έναν από τους κρίσιμους παράγοντες που καθορίζουν τον σχεδιασμό των κτιρίων -τον οποίο αντιλαμβάνεται ως εργαλείο φιλικής δράσης προς το περιβάλλον με σκοπό την ελαχιστοποίηση του περιβαλλοντικού αντίκτυπου από τη δόμηση- λαμβάνοντας υπόψη τις αρχές της οικολογικής, κοινωνικής και οικονομικής βιωσιμότητας. Οι εναλλακτικές πηγές ενέργειας, η ανακύκλωση, η συνεργασία του αρχιτεκτονικού σχεδιασμού με τις κοινωνικές και υλικοτεχνικές παραμέτρους στο πλαίσιο της κυκλικής οικονομίας και η επανασύνδεση της ζωής μας -γενικότερα αλλά και κατά τις ώρες εργασίας- με το φυσικό στοιχείο, αποτελούν σήμερα κεντρικό ζητούμενο στην αρχιτεκτονική. Σε αυτή τη βάση, η σύγχρονη χωρική ποιότητα θα πρέπει να συνδεθεί µε την επανεφεύρεση µιας νέας αφήγησης γύρω από το ζήτημα της βιωσιμότητας, μέσω της ανατροπής καθιερωμένων πρακτικών που οδήγησαν στην σημερινή περιβαλλοντική απαξίωση.

Ο κ. Δημήτρης Ποτηρόπουλος, αρχιτέκτονας, επικεφαλής και συνιδρυτής του αρχιτεκτονικού γραφείου Potiropoulos+Partners

»Αναλαμβάνοντας το καθήκον να φανταστούμε οι αρχιτέκτονες μέσα από τις ιδέες μας την κοινωνία του μέλλοντος, βρισκόμαστε σε διαρκή αναζήτηση νοήματος γύρω από την αειφόρο λογική, καθώς δεν πρόκειται για αμιγώς “σχεδιαστική διαχείριση”. Ωστόσο θετική εξέλιξη αποτελεί το γεγονός ότι στις ημέρες μας άλλες μορφές τέχνης διαρρηγνύουν το σκληρό περίβλημα της αρχιτεκτονικής, όπως η λογοτεχνία, η ποίηση, η περφόρμανς και η μουσική, αποδίδοντας στον σχεδιασμό κοινωνικά και πολιτισμικά νοήματα που αντικατοπτρίζουν αντίστοιχες αξίες και προσδοκίες. Παρόλη την καθιέρωσή του στον χώρο της αρχιτεκτονικής, εντούτοις ο προσδιορισμός του βιώσιμου σχεδιασμού σε σχέση με τα πεδία αυτά παραμένει ασαφής. Κύριο διακύβευμα, συνεπώς, αποτελεί η ανάγκη αλλαγής των κανόνων της αρχιτεκτονικής, ο εκσυγχρονισμός του ίδιου του πυρήνα της σκέψης της, καθώς το πρόβλημα του κόσμου που φτιάξαμε είναι τελικά περισσότερο φιλοσοφικό παρά τεχνικό».

­­­­­­­­­­­Πιστοποιήσεις βιωσιμότητας

Στην εποχή μας, την εποχή των πιστοποιήσεων, υπάρχουν δύο βασικές πιστοποιήσεις για την βιώσιμη κατασκευή πράσινων κτιριακών εγκαταστάσεων. Πρόκειται για τις πιστοποιήσεις LEED και BREEAM που θεωρούνται από τα πλέον διαδεδομένα διεθνή πρότυπα στην αξιολόγηση της βιωσιμότητας κτιρίων.

Το Leadership in Energy and Environmental Design (LEED), αμερικανικής προέλευσης, αναπτύχθηκε από το U.S. Green Building Council. Ουσιαστικά βαθμολογεί ένα κτίριο βάσει κατηγοριών όπως ενεργειακή απόδοση, χρήση νερού, ποιότητα αέρα εσωτερικού χώρου, υλικά και πόροι, τοποθεσία και προσβασιμότητα.

Το Building Research Establishment Environmental Assessment Method (BREEAM) είναι έναβρετανικό σύστημα. Αξιολογεί παρόμοιες παραμέτρους με το LEED, με επιπλέον έμφαση στη διαχείριση αποβλήτων.

Η σύγχρονη κατασκευή κτιρίων γραφείων εξελίσσεται, ακολουθώντας τις αρχές της βιώσιμης ανάπτυξης. Πλέον, δεν αρκεί ένα κτίριο να είναι απλώς λειτουργικό και καλαίσθητο – πρέπει να είναι και περιβαλλοντικά «υπεύθυνο».

Tableau Blanc, Κτίριο Γραφείων στην Λ. Συγγρού, Potiropoulos+Partners, 3d visualization Batis Studio

Νέο κτίριο Κεντρικής Διοίκησης ΔΕΗ, Bobotis + Bobotis Architects