Μαίρη Χατζάκου: Η ανθρωποκεντρική προσέγγιση συμβάλλει καθοριστικά στην επιτυχία μιας επιχείρησης

Σύμφωνα με την κυρία Χατζάκου, η συνεργασία είναι ένα από τα "κλειδιά" της επιτυχίας, ειδικά όσον αφορά την επιχειρηματικότητα. Εκτός αυτού, χρειάζεται να είναι κανείς σε επαφή με το καταναλωτικό κοινό, να αφουγκράζεται τις -συχνά μεταβαλλόμενες- ανάγκες των καταναλωτών και να τους παρέχει ποιότητα προϊόντων ή/και υπηρεσιών.

Η Ελληνίδα επιχειρηματίας κατάφερε να αποδείξει σε όσους τη θεωρούσαν απλά «κόρη του αφεντικού», του Κωνσταντίνου Χατζάκου, με τις αντίστοιχες συνδηλώσεις, ότι γνωρίζει πώς να ανταποκριθεί στις προκλήσεις και ότι μια γυναίκα μπορεί να διαγράψει μια εξίσου επιτυχημένη πορεία στο επιχειρείν με έναν άνδρα. Ως επιστέγασμα της προσφοράς της στην επιχειρηματικότητα, τον Μάρτιο του 2024 απέσπασε το Βραβείο Επιχειρηματικής Ανθεκτικότητας στο πλαίσιο του διαγωνισμού της ΕΥ για τον «Έλληνα Επιχειρηματία της χρονιάς 2023».

Η ιστορία της ΜΕΒΓΑΛ έχει τις απαρχές της το 1950, όταν ο Κωνσταντίνος Χατζάκος, προερχόμενος από οικογένεια προσφύγων με μακρά παράδοση στη γαλακτοκομία, πήρε την απόφαση να δραστηριοποιηθεί στον κλάδο, ιδρύοντας τη ΜΕΒΓΑΛ.

Πρώτο «σταθμό» στην καριέρα της η Μαίρη Χατζάκου θεωρεί το ξεκίνημά της, όταν ήταν δεκαεννέα ετών και μπήκε στην εταιρεία, παράλληλα με τις σπουδές της. «Μετά από μια παύση που χρειάστηκε για να μεγαλώσω τα παιδιά μου, επέστρεψα στη ΜΕΒΓΑΛ το 1992. Εργάστηκα σε πολλούς τομείς εντός της εταιρείας και το 2001 ανέλαβα πρόεδρος και διευθύνουσα σύμβουλος. Το 2006 εκδιώχθηκα και ξαναγύρισα το 2016, μαζί με τα παιδιά μου, όταν και αναλάβαμε με μεγάλο ρίσκο να "σώσουμε" την εταιρεία. Αυτόν θεωρώ προσωπικά ως τον πιο σπουδαίο "σταθμό". Ευτυχώς το turnaround πέτυχε, και αυτή τη στιγμή, έπειτα από εννέα χρόνια, έχουμε καταφέρει ως οικογένεια να καταστήσουμε τη ΜΕΒΓΑΛ μία από τις ελληνικές αναπτυξιακές εταιρείες τόσο στη χώρα μας όσο και στο εξωτερικό», δηλώνει.

«Πρέπει ανά πάσα στιγμή να αφουγκράζεσαι το τι θέλει ο καταναλωτής»

Κατόπιν, η επιχειρηματίας εξηγεί με ποιες κινήσεις πέτυχε το turnaround το οποίο αναφέρει. «Προσωπικά ήμουν γέννημα θρέμμα της εταιρείας, τη γνώριζα δηλαδή πολύ καλά», σχολιάζει. «Η ΜΕΒΓΑΛ δραστηριοποιείται σε τρεις κατηγορίες: στο γάλα, στο γιαούρτι και στα τυροκομικά. Θεωρήσαμε, λοιπόν, ότι υπήρχαν νέες κατηγορίες προϊόντων που μπορούσαν να αναπτυχθούν, στα γιαούρτια για παράδειγμα και στα λεγόμενα "ροφήματα ευεξίας", δηλαδή κεφίρ, αριάνι, ξυνόγαλο. Έχουμε σημειώσει αρκετές καινοτομίες κατά τη διάρκεια 75 χρόνων δραστηριότητας. Πρέπει ανά πάσα στιγμή να αφουγκράζεσαι το τι θέλει ο καταναλωτής. Πλέον οι καταναλωτές ενδιαφέρονται ιδιαίτερα για την υγεία τους και παρατηρείται μια γενικότερη στροφή προς τη μεσογειακή διατροφή. Κατευθυνθήκαμε, λοιπόν, στην ανάπτυξη καινοτόμων προϊόντων, προσαρμοσμένων στις καταναλωτικές ανάγκες».

«Ένας κούκος δεν φέρνει την άνοιξη · πολλοί τη φέρνουν»

Η κυρία Χατζάκου αποκαλύπτει ποια είναι τα σημαντικότερα μαθήματα που έχει αποκομίσει από την πολυετή πορεία της στην επιχειρηματικότητα. «Έχω διαπιστώσει ότι αγαπώ τη δουλειά μου, ότι έχω πάθος με αυτή. Αυτό φυσικά ισχύει για όλους τους εργαζόμενους και τις εργαζόμενες στη ΜΕΒΓΑΛ, διότι δουλεύουμε ως μια οικογένεια. Χαρακτηριστικό όλων στη ΜΕΒΓΑΛ είναι ότι παθιαζόμαστε και αγωνιούμε για την εταιρεία. Την εποχή των οικονομικών προβλημάτων από την προηγούμενη διοίκηση, οι εργαζόμενοι δεν πληρώνονταν για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα και, όταν αναλάβαμε, συναίνεσαν να μειωθούν οι αποδοχές τους, για να ορθοποδήσει η εταιρεία. Ήταν μεγάλη η αγωνία όλων αυτών των ανθρώπων. Η μαχητικότητα της εταιρείας έχει τις απαρχές της στον πατέρα μου, τον Κωνσταντίνο Χατζάκο, που ήταν «στις επάλξεις» είκοσι τέσσερις ώρες το εικοσιτετράωρο για 48 χρόνια. Το μυαλό του δούλευε ολοκληρωτικά για τη ΜΕΒΓΑΛ. Αυτή, λοιπόν, την κουλτούρα (γιατί περί κουλτούρας πρόκειται) την κληροδότησε σε όλους τους εργαζόμενους, και σε εμένα, την κόρη του. Πλέον την εταιρεία τη διοικούν τα παιδιά μου, η τρίτη γενιά. Εγώ έχω κυρίως στρατηγική θέση ως Πρόεδρος. Το "every day" το έχουν αναλάβει ο γιος μου ως διευθύνων σύμβουλος και η κόρη μου, που ασχολείται τόσο με τη ζώνη γάλακτος όσο και με τις πωλήσεις. Φυσικά, η επιτυχία της εταιρείας είναι αποτέλεσμα συνεργατικότητας, και αυτό το οφείλουμε σε όλους τους εργαζόμενους και συνεργάτες. Ένας κούκος δεν φέρνει την άνοιξη. Πολλοί είναι οι… κούκοι που φέρνουν το αποτέλεσμα! Χρειάζεται να υπάρχει η σωστή κατεύθυνση από την ηγεσία και να λαμβάνονται οι σωστές αποφάσεις».

Η ίδια αναφέρει ότι πάντα μελετούσε πάρα πολύ και συνεχίζει να μελετά. «Με ενδιαφέρει να μαθαίνω για τις εξελίξεις και να ενημερώνομαι διαρκώς. Αναμφίβολα με έχει βοηθήσει το να αφουγκράζομαι το καταναλωτικό κοινό και την αγορά. Το θεωρώ πολύ σημαντικό. Ακόμα και τώρα πηγαίνω στα σούπερ μάρκετ και κάθομαι σε μια γωνιά παρατηρώντας τι διαλέγουν οι καταναλωτές», υπογραμμίζει.

Η Μαίρη Χατζάκου υποστηρίζει ότι το να είναι κάποια γυναίκα αποτελεί από μόνο του πρόκληση. «Στα πρώτα μου βήματα, οι γύρω μου θεωρούσαν ότι είμαι απλά η κόρη του αφεντικού και κάποια στιγμή θα γυρίσω πίσω και θα φροντίζω τα παιδιά μου.

Εάν, όμως, πείσεις τον άλλον ότι δεν έρχεσαι για χόμπι, αλλά πρόκειται για το αντικείμενο που αγαπάς, τότε δεν θα αντιμετωπίσεις πρόβλημα. Επομένως, πρόκληση αποτέλεσε το ταμπού αυτό, η ταυτότητά μου ως γυναίκα. Όταν δώσεις στον περίγυρο να καταλάβει με ποια συνομιλεί, όταν κερδίσεις στην ουσία την εμπιστοσύνη τους, τότε οι στερεοτυπικές αντιλήψεις αρχίζουν να περιορίζονται. Θεωρώ κιόλας ότι δεν πρέπει πλέον να υπάρχουν. Τα ταμπού αυτά προέρχονται από παλαιότερες εποχές, όταν οι γυναίκες δούλευαν μόνο στο σπίτι. Από τη στιγμή που οι γυναίκες βρίσκονται εδώ και πολλά χρόνια δυναμικά στην αγορά, αυτά είναι ανυπόστατα. Το 43% των διευθυντικών στελεχών της ΜΕΒΓΑΛ είναι γυναίκες, άλλωστε».

«Εγώ δεν δέχομαι ότι υπάρχουν στερεότυπα», τονίζει. «Ο καθένας κερδίζει τον σεβασμό και χαράσσει μια πορεία ανάλογα με την αξία του, και αυτό ισχύει σε όλα τα επίπεδα. Θεωρώ ότι η γυναίκα ιδιοσυγκρασιακά είναι πιο προσεκτική, λόγω της μητρότητας και των καθηκόντων που επωμίζεται. Οι γυναίκες πολύ συχνά καλούνται να συνδυάσουν επαγγελματική με οικογενειακή ζωή και άρα εκ των πραγμάτων γίνονται οργανωτικές. Είναι καθήκον μας να ξεριζώνουμε αυτά τα στερεότυπα».

Για τον επιτυχημένο συνδυασμό προσωπικής με επαγγελματική ζωή, η κυρία Χατζάκου υποστηρίζει ότι χρειάζεται αποδοτικός χρόνος με την οικογένεια. «Εάν ο άνθρωπος αντλεί από την εργασία του ευχαρίστηση και ικανοποίηση και αν είναι σωστά ψυχικά "τοποθετημένος", το ίδιο παράδειγμα θα δώσει και στα παιδιά του. Πιστεύω ότι μια γυναίκα πρέπει να περνά δημιουργικό χρόνο με την οικογένειά της, όχι ποσοτικά αλλά ποιοτικά», επισημαίνει.

«Όταν μια επιχείρηση προσφέρει έργο στην κοινωνία, η κοινωνία της το ανταποδίδει και με το παραπάνω»

«Μιλώντας για τη ΜΕΒΓΑΛ, ο πατέρας μου είχε πολλή ανθρωπιά. Ήξερε τον καθένα με το μικρό του όνομα και πάντοτε όταν ένας εργαζόμενος αντιμετώπιζε οικογενειακό πρόβλημα, η εταιρεία τού στεκόταν», σχολιάζει η επιχειρηματίας κάνοντας λόγο για την αξία της ενσυναίσθησης και της ανθρωποκεντρικής προσέγγισης στη διοίκηση μιας εταιρείας. «Δεν είναι τυχαίο ότι το ανθρώπινο δυναμικό μας αισθάνεται οικογενειακά. Αυτές τις αρχές και τις αξίες τις εμφύσησε ο πατέρας μου τόσο στη δεύτερη όσο και στην τρίτη γενιά. Όταν γεννιόταν το τρίτο παιδί ενός εργαζόμενου, η οικογένεια έπαιρνε ένα χρηματικό ποσό και σήμερα το επεκτείναμε, ώστε να δίνεται οικονομική ενίσχυση για κάθε παιδί που αποκτούν οι οικογένειες των εργαζομένων μας. Όταν ένα παιδί εργαζόμενου πετυχαίνει εισαγωγή στο Πανεπιστήμιο, παίρνει ένα μισθό, ενώ επιβραβεύουμε σε εκδήλωση τα παιδιά που μπαίνουν σε σχολές. Η ΜΕΒΓΑΛ υλοποιεί το πρόγραμμα εταιρικής υπευθυνότητας "Αγάπης Έργα" που αγκαλιάζει δράσεις με στόχο την κοινωνική ευημερία και πρόοδο και επεκτείνεται σε πολλούς τομείς (πολιτισμό, εκπαίδευση, αθλητισμό, ευάλωτες ομάδες, τοπική κοινωνία κ.ά.). Προσφέρουμε καθημερινά, εδώ και περισσότερα από είκοσι χρόνια γάλα καθημερινά σε οργανισμούς που φιλοξενούν παιδιά, τόσο στην Αθήνα όσο και στη Θεσσαλονίκη. Πέρυσι δωρίσαμε στο Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ ένα ασθενοφόρο. Ενσυναίσθηση σημαίνει ότι νοιάζομαι για τον συνάνθρωπό μου, κι αυτό η ΜΕΒΓΑΛ το έχει ενσωματωμένο στις αξίες της. Παλιότερα δεν γνωστοποιούσαμε όσα προσφέραμε σε κοινωνικό επίπεδο. Τώρα, λόγω των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, αυτό έχει αλλάξει. Όταν μια επιχείρηση προσφέρει έργο στην κοινωνία, η κοινωνία της το ανταποδίδει και με το παραπάνω», προσθέτει.

«Αδιαπραγμάτευτο θεωρώ για έναν επιχειρηματία ότι πρέπει να αγαπά αυτό που κάνει, να πιστεύει σε αυτό και να νοιάζεται μέσω της δουλειάς του για το κοινωνικό σύνολο, τους εργαζόμενους αλλά και για τη χώρα εν γένει. Γενικά πρέπει κανείς να είναι ανοιχτόμυαλος και να βλέπει τα πράγματα σφαιρικά. Έχει φυσικά και η κερδοφορία μεγάλη σημασία, αλλά δεν πρέπει να έχει τη μοναδική. Σημαντικό είναι οι επιχειρηματίες να νοιάζονται για την ποιότητα των προϊόντων και των υπηρεσιών τους και παράλληλα για την καινοτομία των προϊόντων. Όλα αυτά αναμφισβήτητα συντελούν στο να έρθει μια εταιρεία σε αναπτυξιακή τροχιά, με ικανοποιητικά οικονομικά αποτελέσματα», είναι η άποψή της.

Ρίσκο, υπομονή και επιμονή το τρίπτυχο της επιτυχίας

Τι συμβουλή θα έδινε σε μια γυναίκα που κάνει τώρα τα πρώτα της βήματα στο επιχειρείν; «Να παίρνει ρίσκα! Τίποτα δεν έρχεται εύκολα και χωρίς προσπάθεια. Χρειάζεται υπομονή και επιμονή. Οι αποτυχίες είναι αναπόφευκτες, όμως χρειάζεται να τις αντιμετωπίζουμε όχι ως εμπόδια αλλά ως μαθήματα. Δεν πρέπει να το βάζουμε κάτω. Η προσπάθεια είναι το άλφα και το ωμέγα. Για να θέλει κάποιος να λέγεται επιχειρηματίας, πρέπει να έχει στοχοπροσήλωση, να φτιάξει ένα business plan τουλάχιστον πενταετίας, να βρει τους πόρους. Χρειάζεται ένα ολόκληρο σκεπτικό, οργάνωση και όραμα για να στηθεί μια επιχείρηση».