Πως άραγε να “ακούγεται” ο ήχος της σιωπής; Σε άλλους μπορεί να προκαλεί φόβο, να μην τον αντέχουν ούτε για λίγα λεπτά. Να σπεύδουν γεμίσουν το φαινομενικό κενό με δραστηριότητες, εικόνες, ήχους και συζητήσεις.
Και άλλοι τον αναζητούν για να αναστοχαστούν ή κυρίως, για να βρουν την εσωτερική τους γαλήνη και ηρεμία πριν επιστρέψουν στα συνήθη του κόσμου. Και είναι σε αυτό το ταξίδι αναστοχασμού και εσωτερικής ηρεμίας και σε ό,τι θα ονομάζαμε “Ζεν” στην τέχνη που μας καλεί το Μουσείο Ασιατικής Τέχνης Κέρκυρας αυτές τις ημέρες.
Η περιοδική έκθεση «Ο Ήχος της Σιωπής: Ζεν Ζωγραφική» που διοργανώνεται από το Υπουργείο Πολιτισμού και το Μουσείο Ασιατικής Τέχνης Κέρκυρας, υπό την αιγίδα της Ιαπωνικής Πρεσβείας και της Περιφέρειας Ιόνιων Νήσων αναδεικνύει την πνευματική και καλλιτεχνική σύνδεση των δύο πολιτισμών. Καθώς η εγγύτητα με το φυσικό περιβάλλον και την φανερή αλλά και την αθέατη ομορφιά προσκαλεί τον θεατή να αποσυνδεθεί από τον εξωτερικό κόσμο και να εστιάσει στην εσωτερική του ηρεμία.
Στην έκθεση παρουσιάζονται για πρώτη φορά σπάνιοι ιαπωνικοί ζωγραφικοί κύλινδροι (kakemono), παραβάν της περιόδου Edo (1600-1868) και μοναδικές εκδόσεις με ιαπωνικό χαρτί, έργα που χρονολογούνται από τον 15ο έως τον 19ο αιώνα, αποκαλύπτοντας με τρόπο γλαφυρό πώς η τέχνη του Ζεν ενέπνευσε την ιαπωνική τέχνη και ιδιαίτερα τη ζωγραφική, μετατρέποντάς την σε ένα μέσο πνευματικής αναζήτησης.
Ανάμεσα τους μάλιστα εκτίθεται έργο ακόμη και του Katsushika Hokusai, του σπουδαίου Ιάπωνα καλλιτέχνη της περιόδου Έντο, διάσημου για τους πίνακες, τις εικονογραφήσεις βιβλίων και τις ξυλογραφίες του, ειδικά στο στυλ ουκίγιο-ε ("εικόνες του πλωτού κόσμου") αλλά και για το πιο διάσημο μπλε κύμα στην ιστορία της τέχνης (“Το μεγάλο κύμα έξω από την Καναγκάουα»). Πιο συγκεκριμένα, εκτίθεται ο ζωγραφικός κύλινδρος του Katsushika Hokusai, ο οποίος και πειραματίζεται με την Ζεβ αισθητική.
Για την ιστορία, από τον 7ο αιώνα, η Ζεν φιλοσοφία εισχώρησε στην Ιαπωνία, επηρεάζοντας κυρίως την τάξη των Σαμουράι, και αργότερα διαδόθηκε στη λογοτεχνία και την τέχνη, προσφέροντας νέες πνευματικές και αισθητικές διαστάσεις.
Ενώ συγκεκριμένα η Ζεν ζωγραφική αναπτύχθηκε κατά την περίοδο Muromachi (1392-1573) και συνδέεται στενά με τη διαλογιστική πρακτική των μοναχών που αναζητούσαν φώτιση. Οι ζωγραφικές πινελιές χαρακτηρίζονται από μια αυστηρή, αλλά και δυναμική απλότητα, με τις μονοχρωματικές απεικονίσεις να αποπνέουν έναν αέρα πνευματικής διάνοιας και αναζήτησης.
Ειδικότερα, στην έκθεση θα παρουσιαστούν έργα της σχολής suiboku-ga αλλά και έργα του Hakuin Ekaku, του αναβιωτή της Ζεν ζωγραφικής στην Ιαπωνία κατά την περίοδο Edo (1600-1868). Ο Hakuin, μέσα από τις παραστάσεις του με τον Daruma (ιδρυτή του Ζεν) και τα έργα που περιλαμβάνουν τα «koans» (στοχαστικά αινίγματα), δείχνει πώς η Ζεν τέχνη δεν είναι απλώς αισθητική, αλλά ένας δρόμος πνευματικής ανάπτυξης.
Μέσα από την απλότητα στις γραμμές, την έντονη αναφορά στο φυσικό τοπίο και την αναπαράσταση της δυναμικής κίνησης μέσα στην όλη σύνθεση, ο Hokusai αποδίδει τη φύση όχι μόνο θεματικά, αλλά και πνευματικά. Την αντικατοπτρίζει ως μια οντότητα που καθορίζει τη ζωή του ανθρώπου.
Νοηματικά η έκθεση που προκαλεί τον στοχασμό, ενθαρρύνοντας τον θεατή να ανακαλύψει βαθύτερα νοήματα πίσω από φαινομενικά απλές εικόνες, ολοκληρώνεται με την διαδραστική αναπαράσταση ενός εργαστηρίου συντήρησης των ιαπωνικών ζωγραφικών κυλίνδρων (kakemono). Πρόκειται για μια εξαιρετικά εξειδικευμένη διαδικασία που διασφαλίζει την ακεραιότητα των έργων, συντελώντας ουσιαστικά στη συνέχιση της πνευματικής και καλλιτεχνικής τους αξίας για τις επόμενες γενιές.
Από 07/07/2025 έως 31/12/2025
Ο Ήχος της Σιωπής: Ζεν Ζωγραφική
Περιοδική έκθεση , Μουσείο Ασιατικής τέχνης Κέρκυρας
Σχόλια