Ελευθερώστε τον Ιούλιο από το πλαστικό!

Μπαίνοντας στους χώρους του εργοστασίου, αντικρίζοντας τα απορρίμματα, σαστίζει. Βουνά ολόκληρα από πλαστικά κάλυπταν το οπτικό της πεδίο και εκείνη ακριβώς τη στιγμή, αντιλαμβάνεται την ξεκάθαρη επίδραση της πλαστικής ρύπανσης. Αποφασίζει να κάνει κάτι. Θα σταματήσει για όλο τον Ιούλιο να χρησιμοποιεί πλαστικά μίας χρήσης. Θα τα καταφέρει; Κι αν παρότρυνε κι άλλους; Μόνο για ένα μήνα. Για τον Ιούλιο. Αυτή ήταν η «μαγιά» για να γίνει το «Plastic Free July» μια παγκόσμια εκστρατεία, με εκατομμύρια συμμετέχοντες και μεγάλο θετικό αντίκτυπο στη διαχείριση των πλαστικών αποβλήτων μίας χρήσης.

«Use what you have, do what you can, don't focus on what you can't»

Σήμερα, εκατομμύρια άνθρωποι σε περισσότερες από 190 χώρες γίνονται μέρος της εκστρατείας «Plastic FreeJuly». Τον Ιούλιο του 2024, 174 εκατ. άτομα συμμετείχαν παγκοσμίως στην καμπάνια του «Plastic Free July», και σύμφωνα με στοιχεία της πρωτοβουλίας, 390 εκατομμύρια τόνοι πλαστικού δεν έγιναν απόβλητο.

Η Rebecca Prince Ruiz OAM, Founder του Plastic Free July

Join the plastic pollution solution

Εκτός από μεμονωμένους πολίτες, αρκετές εταιρείες από όλο τον κόσμο έχουν αρχίσει να παίρνουν μέρος στο «Plastic Free July», στο πλαίσιο των ESG δράσεων τους με έμφαση στο περιβάλλον. Η βέλγικη θυγατρική της αμερικανικής εταιρείας Netceed, που δραστηριοποιείται στον τομέα των τηλεπικοινωνιών, ως διανομέας τηλεπικοινωνιακού εξοπλισμού και υποδομής δικτύων συμμετείχε στην πρωτοβουλία αντικαθιστώντας τις πλαστικές συσκευασίες μεταφοράς με χαρτοκιβώτια και επαναχρησιμοποιούμενα μεταλλικά κουτιά. Η συμμετοχή της εταιρείας είχε σαφή στόχο τη μείωση πλαστικού στην εφοδιαστική αλυσίδα.

O αυστραλιανός όμιλος Endeavour Group, που ειδικεύεται στην αγορά αλκοολούχων ποτών και ξενοδοχείων, συνεργάστηκε με το «Plastic Free Foundation» το 2024, θέτοντας στόχους για αποφυγή πλαστικών μιας χρήσης στους χώρους που διαχειρίζεται. Εκτιμάται ότι απέτρεψε τη χρήση περίπου 3.000 πλαστικών ποτηριών καφέ κατά τη διάρκεια του Ιουλίου 2024.

Μια πρωτοβουλία που εμπνέει

Στην Ελλάδα το «Plastic Free July» έχει εμπνεύσει επιχειρήσεις και πρωτοβουλίες που αναλαμβάνουν δράσεις απέναντι στην πλαστική ρύπανση, κυρίως σε θάλασσες και ακτές. Μία τέτοια πρωτοβουλία ήταν το «Plastic Free Greece» που ιδρύθηκε τον Σεπτέμβριο του 2017, από ομάδα ενεργών πολιτών με στόχο να ευαισθητοποιήσει την ελληνική κοινωνία για τη ρύπανση από πλαστικό μιας χρήσης — ιδιαίτερα μέσω της προβολής ντοκιμαντέρ και δράσεων σε σχολεία και νησιά.

Επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα, λένε όχι στην πλαστική ρύπανση και ενεργούν μέσω πρωτοβουλιών κινητοποιώντας διοίκηση και ανθρώπινο δυναμικό. Η Coca-Cola Τρία Έψιλον και η Coca-Cola Hellas έχουν συμμετάσχει στην εκστρατεία «Zero Waste Future» σε συνεργασία με την Οργάνωση Γη, υλοποιώντας δράσεις καθαρισμού ακτών, ενώ επενδύει στην κυκλική οικονομία και υιοθετεί ανακυκλώσιμα υλικά στις συσκευασίες της.

Η Lidl Ελλάς έχει καταργήσει όλα τα πλαστικά μίας χρήσης, όπως πιάτα, μαχαιροπίρουνα, καλαμάκια, από τα καταστήματα της, χρησιμοποιεί100% ανακυκλώσιμα υλικά στις ιδιωτικές ετικέτες της, ενώ έχει συνεργαστεί με την HELMEPA για καθαρισμούς παραλιών.

Η AB Βασιλόπουλος υλοποιεί δράσεις ευαισθητοποίησης για μείωση πλαστικών μιας χρήσης. Φιλοξενεί μηχανήματα ανακύκλωσης στα καταστήματά της, ενώ επίσης έχει λάβει μέρος σε δράσεις και πρωτοβουλίες καθαρισμού.

Η Apivita χρησιμοποιεί συσκευασίες από ανακυκλωμένα και ανακυκλώσιμα υλικά, συμμετέχει σε περιβαλλοντικές εκστρατείες κατά της πλαστικής ρύπανσης, ενώ υιοθετεί zero waste φιλοσοφία σε μεγάλο μέρος της παραγωγής της.

Η ζυθοποιία Τήνου «Νήσος» συμμετέχει στις καμπάνιες «Plastic Free Aegean» για τον καθαρισμό παραλιών του νησιού.

Ακόμα και τα πλαστικά έχουν όνομα

Η μείωση του πλαστικού συνολικά —και όχι μόνο των πλαστικών μίας χρήσης— είναι κρίσιμη για την προστασία του περιβάλλοντος, της ανθρώπινης υγείας και της κλιματικής ισορροπίας. Το πλαστικό δεν αποσυντίθεται εύκολα. Ακόμα και τα "ανθεκτικά" πλαστικά, όπως σωλήνες ή εξαρτήματα υποδομών, έχουν τεράστιο περιβαλλοντικό αποτύπωμα.

Τα πλαστικά φέρουν έναν αριθμό αναγνώρισης από το 1 έως το 7, μέσα σε ένα τρίγωνο, γνωστό ως «κωδικός ανακύκλωσης». Ο αριθμός αυτός δείχνει το είδος του πλαστικού και καθορίζει πόσο εύκολα ανακυκλώνεται. Ορισμένα πλαστικά ανακυκλώνονται ευκολότερα, ενώ άλλα σπάνια ή καθόλου. Ας δούμε κάποια είδη πλαστικών που χρησιμοποιούμε στην καθημερινότητά μας.

Το πλαστικό με το νούμερο 1, γνωστό και ως πολυτερεφθαλικός αιθυλεστέρας (PET) είναι ένα από τα πιο διαδεδομένα και εύκολα ανακυκλώσιμα υλικά. Το βρίσκουμε στα μπουκάλια νερού και αναψυκτικών, σε συσκευασίες τροφίμων, σε κουτιά για σάλτσες και πολλά ακόμα!

Το πλαστικό με το νούμερο 2, πολυαιθυλένιο υψηλής πυκνότητας (HDPE), είναι ανθεκτικό, άκαμπτο και επίσης ανακυκλώνεται. Το βρίσκουμε σε μπουκάλια σαμπουάν και αφρόλουτρων, σε δοχεία απορρυπαντικών και υγρών πιάτων, γενικά σε συσκευασίες προϊόντων καθαρισμού και σε φιάλες λαδιού.

Το πλαστικό με το νούμερο 4, πολυαιθυλένιο χαμηλής πυκνότητας (LDPE), είναι ένα εύκαμπτο πλαστικό που το συναντάμε σε σακούλες καταστημάτων, σε σωληνάρια οδοντόκρεμας, σε συσκευασίες κατεψυγμένων τροφίμων, ακόμα και σε κάποια έπιπλα. Το συγκεκριμένο πλαστικό ανακυκλώνεται μεν αλλά περιορισμένα δε. Η διαχείρισή του στην ανακύκλωση είναι δύσκολη. Επίσης δύσκολα ανακυκλώνεται και το γνωστό πολυπροπυλένιο (ΡΡ), με τον αριθμό 5. Σε αυτή την κατηγορία ανήκουν τα καπάκια, τα κεσεδάκια γιαουρτιού, οι συσκευασίες delivery κ.ά. Τα πλαστικά PP τεχνικά θα μπορούσαν να ανακυκλωθούν, αλλά συχνά δεν ανακυκλώνονται στην πράξη λόγω περιορισμένων υποδομών.

Τα πλαστικά που δεν ανακυκλώνονται είναι το νούμερο 3, πολυβινυλοχλωρίδιο (PVC) που συναντάται σε σωληνώσεις, πλαστικά κουφώματα, ντουζιέρες κ.ά. Το νούμερο 6, πολυστυρένιο / φελιζόλ (PS), από το οποίο κατασκευάζονται δίσκοι φαγητού, ποτήρια μιας χρήσης και δεν είναι ανακυκλώσιμο, καθώς και το νούμερο 7 που αφορά πολυκαρβονικά, μείγματα πλαστικών, όπως μπιμπερό, CD/DVD, ειδικά δοχεία που δύσκολα διαχωρίζονται και ανακυκλώνονται.