Η παρατεταμένη άνοδος του πληθωρισμού οφείλεται σε δομικά προβλήματα της ελληνικής οικονομίας και όχι σε συγκυριακά

H εκτίναξη του ελληνικού πληθωρισμού στο 3,6% -σύμφωνα με τη Eurostat- αποτελεί μια αρνητική έκπληξη καθώς στην Ευρώπη, ο πληθωρισμός διατηρείται μεταξύ 2-2,25%. Ο παρατεταμένος υψηλός πληθωρισμός πλήττει όλες τις δομές της οικονομίας και κυρίως τους καταναλωτές που καλούνται να ανταποκριθούν στις συνεχώς αυξανόμενες τιμές προϊόντων μέσα από το «καλάθι του καταναλωτή».

Το πρόβλημα είναι ότι ο πληθωρισμός προέρχεται κυρίως από δομικά προβλήματα της ελληνικής οικονομίας όπως η ύπαρξη μεσαζόντων από την παραγωγή στην κατανάλωση, η έλλειψη ελέγχου στην ενέργεια και οι ανατιμητικές τάσεις στα ακίνητα που συντηρούν τις ανοδικές τάσεις τιμών. Αντίθετα, στην Ευρώπη, οι μεσάζοντες είναι πολύ λιγότεροι , η παραγωγή τροφίμων μεγαλύτερη και επαρκέστερη, το ενεργειακό κόστος ελεγχόμενο με αποτέλεσμα ο μεσοσταθμικός πληθωρισμός να έχει ισορροπήσει κοντά στον στόχο της ΕΚΤ που είναι το 2%. Η κυβέρνηση θα πρέπει άμεσα ή έμμεσα να βρει τρόπους να τιθασεύσει τον πληθωρισμό γιατί πλέον κτυπά νευραλγικούς τομείς της οικονομίας όπως την βιομηχανία, το λιανικό εμπόριο, την εστίαση.

Ενέργεια - Τρόφιμα – Κατανάλωση: Το τρίπτυχο που αναζωπυρώνει τις πληθωριστικές πιέσεις

Οι παράγοντες που διαμορφώνουν την αύξηση του πληθωρισμού είναι σταθεροί. Οι τιμές ενέργειας, τροφίμων (μπαίνουν στον 12 μήνα ανόδου) και βέβαια η αυξανόμενη σε όρους τιμών κατανάλωση που προέρχεται κυρίως από τον τουρισμό. Είχαμε επισημάνει από το epixeiro.gr προ διμήνου ότι το καλοκαίρι ο κίνδυνος να υπερβεί ο πληθωρισμός το 3% ήταν αυξημένος. Δυστυχώς, οι εξελίξεις μας διέψευσαν δυσάρεστα. Ο πληθωρισμός κινείται πέριξ του 3,6% (πιθανότατα η ΕΛΣΤΑΤ να τον βγάλει λίγο χαμηλότερα). Στο σημείο αυτό, θα πρέπει να επισημανθεί ότι μία δυσανάλογη αύξηση μισθών και επιδομάτων ως προς την παραγωγικότητα μπορεί να οδηγήσει τον πληθωρισμό σε υψηλότερα επίπεδα.

Τράπεζα Πειραιώς: Δασμοί και γεωπολιτικές εξελίξεις επηρέασαν τα αγροτικά προϊόντα

Το γενικότερο θετικό κλίμα που επικράτησε στις διεθνείς κεφαλαιαγορές, λόγω των γεωπολιτικών εξελίξεων, δεν φάνηκε να επηρεάζει τις τιμές των αγροτικών προϊόντων. Η πλειονότητα αυτών καταγράφει σημαντικές απώλειες, με εξαίρεση τις τιμές σε σιτάρι, βοοειδή και ρύζι που κινούνται θετικά. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των αναλυτών, οι αδύναμες παγκόσμιες οικονομικές προοπτικές και οι πιθανοί κίνδυνοι που σχετίζονται με το εμπόριο μεταξύ ΗΠΑ-Κίνας αναμένεται να συνεχίσουν να επηρεάζουν αρνητικά την αγορά των αγροτικών προϊόντων, αυξάνοντας τη μεταβλητότητα στις τιμές τους μεσοπρόθεσμα, εν μέσω των σχετικά χαμηλών επιπέδων παγκόσμιας προσφοράς τους, αλλά και της γεωπολιτικής αστάθειας γενικότερα.

Ευνοϊκές οι καιρικές συνθήκες

Όσον αφορά τις καιρικές συνθήκες, αυτές αναμένεται να παραμείνουν ευνοϊκές, με τον ΝΟΑΑ να υποδεικνύει ουδέτερες συνθήκες (82%) για το φαινόμενο El Niño το διάστημα Ιουνίου-Αυγούστου 2025. Ενδεχόμενο το οποίο είναι πιθανόν να μετριαστεί στο δεύτερο εξάμηνο του τρέχοντος έτους, καθώς υπάρχει πιθανότητα (41%) μετάβασης στο La Niña κατά το διάστημα Νοεμβρίου 2025- Ιανουαρίου 2026.

Για το σιτάρι, η αυξημένη ζήτηση και η ενίσχυση του εμπορίου αναμένεται να έχουν θετικό αντίκτυπο στην τιμή του, περιορίζοντας τις θέσεις πώλησης από τους διαχειριστές. Το «υπερπουλημένο» επίπεδο στην τιμή της ζάχαρης, λόγω των ισχυρών προοπτικών προσφοράς, πιθανά να αντιστρέψει την πτωτική πορεία στην τιμή της. Οι πτωτικές πιέσεις στην τιμή του καλαμποκιού δύναται να συνεχιστούν στο πλαίσιο της αυξημένης προσφοράς και των χαμηλών τιμών πετρελαίου. Για τον χυμό πορτοκαλιού η αναμενόμενη αυξημένη παραγωγή και η μειωμένη κατανάλωση πιθανά να συνεχίσουν να λειτουργούν επιβαρυντικά στις τιμές. Η αναμενόμενη ενισχυμένη βραζιλιάνικη και κινεζική παραγωγή, σε συνδυασμό με την εξαγωγική δραστηριότητα των ΗΠΑ, δύναται να διατηρήσουν την πτωτική πίεση στην τιμή του βαμβακιού. Για τη σόγια, η ισχυρή ζήτηση κυρίως για σογιέλαιο, στο πλαίσιο ύπαρξης πιθανών διαταραχών στην εφοδιαστική αλυσίδα, ενδέχεται να συνεχίσει να ευνοεί την τιμή της.

Οι ανοδικές πιέσεις στην τιμή των βοοειδών ενδέχεται να συνεχίσουν λόγω της σχετικά περιορισμένης προσφοράς. Για το ρύζι, είναι πιθανή η διατήρηση των πτωτικών πιέσεων λόγω της ενισχυμένης παραγωγής και των εξαγωγών από την Ινδία.

Σε μηνιαίο επίπεδο, ο δείκτης των αγροτικών προϊόντων υποχώρησε κατά 3,04% σε αντίθεση με τον δείκτη εμπορευμάτων που ενισχύθηκε 8,41%. Οι πιθανοί λόγοι της διαφοροποίησης των δεικτών μπορεί να είναι η υπερβάλλουσα προσφορά, ο συγκρατημένος ρυθμός ανάπτυξης της κινεζικής οικονομίας και κυρίως η μειωμένη εσωτερική ζήτησή της, παρά τα σημάδια αποδυνάμωσης του αμερικανικού νομίσματος, με την τεχνική εικόνα του δείκτη να παραμένει σχετικά θετική.