«Καμπανάκι κινδύνου» για τις οικονομίες το δημογραφικό και η έλλειψη εργαζομένων

Το δημογραφικό πρόβλημα αποτελεί το μεγαλύτερο πρόβλημα για τους οικονομολόγους της ανάπτυξης, όπως τονίζεται κατά κόρον σε όλα τα οικονομικά forum του πλανήτη. Πλέον, οικονομολόγοι και κυβερνήτες βλέπουν ότι, λόγω του δημογραφικού αλλά και της έλλειψης θέλησης για εργασία, τα προβλήματα που θα επιδεινώσουν την κατάσταση δεν αφορούν μόνο την παραγωγή και την ανάπτυξη, αλλά και τη μελλοντική ζήτηση.

Αυτό ήταν το μήνυμα που έστειλαν οι κορυφαίοι Κεντρικοί Τραπεζίτες στη συνάντησή τους στο Jackson Hole, όπως σημειώνουν οι Financial Times. Στη συνάντηση συμμετείχαν οι επικεφαλής της Τράπεζας της Ιαπωνίας, της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και της Τράπεζας της Αγγλίας.

Τραγική η κατάσταση στην Ιαπωνία από τη γήρανση του πληθυσμού

Ο Καζούο Ουέντα, διοικητής της Τράπεζας της Ιαπωνίας, δήλωσε στο ετήσιο συμπόσιο της Ομοσπονδιακής Τράπεζας του Κάνσας ότι η ταχεία γήρανση της ιαπωνικής κοινωνίας έχει καταστήσει τις ελλείψεις εργατικού δυναμικού ένα από τα «πιο πιεστικά» οικονομικά ζητήματα της χώρας. Ενώ οι ξένοι εργαζόμενοι αντιστοιχούν μόλις στο 3% του εργατικού δυναμικού στην Ιαπωνία, σημείωσε ο Ουέντα, ήταν υπεύθυνοι για το ήμισυ της πρόσφατης αύξησης του εργατικού δυναμικού. «Περαιτέρω αυξήσεις θα απαιτήσουν σίγουρα μια ευρύτερη συζήτηση», επεσήμανε.

Στις πλούσιες οικονομίες γενικότερα, τα ποσοστά γεννήσεων βρίσκονται σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα, ενώ οι άνθρωποι ζουν πολύ περισσότερο. Αυτό έχει αυξήσει τον λεγόμενο δείκτη εξάρτησης, που σημαίνει ότι πολύ μεγαλύτερο ποσοστό του πληθυσμού δεν βρίσκεται πλέον σε ηλικία εργασίας.

Ε.Ε (Λαγκάρντ): Χωρίς τους ξένους μετανάστες, η Ευρωζώνη θα έχει ως το 2040 κατά 3,4 εκατ. λιγότερους εργαζόμενους

Η πρόεδρος της ΕΚΤ, Κριστίν Λαγκάρντ, δήλωσε ότι μια εισροή ξένων εργαζομένων θα διαδραματίσει «καθοριστικό ρόλο» στην αντιμετώπιση των αρνητικών επιπτώσεων των δημογραφικών τάσεων στην οικονομική ανάπτυξη. Η Λαγκάρντ σημείωσε ότι χωρίς την εισροή ξένων εργαζομένων, η ευρωζώνη θα είχε έως το 2040 κατά 3,4 εκατομμύρια λιγότερους ανθρώπους σε ηλικία εργασίας. Η αγορά εργασίας της ευρωζώνης βγήκε από την πανδημία «σε απροσδόκητα καλή κατάσταση», εν μέρει χάρη στη μεγαλύτερη συμμετοχή ηλικιωμένων εργαζομένων, αλλά «ακόμη περισσότερο» λόγω της αύξησης του αριθμού ξένων εργαζομένων, είπε. «Παρ’ όλο που αντιστοιχούσαν μόλις στο 9% περίπου του συνολικού εργατικού δυναμικού το 2022, οι ξένοι εργαζόμενοι ήταν υπεύθυνοι για το ήμισυ της αύξησής του τα τελευταία τρία χρόνια», ανέφερε η Λαγκάρντ. «Χωρίς αυτήν τη συμβολή, οι συνθήκες στην αγορά εργασίας θα μπορούσαν να είναι πιο περιορισμένες και η παραγωγή χαμηλότερη».

Βρετανία: Δημογραφικό και η «εργασιακή αδράνεια» ως ψυχολογικό πρόβλημα - Οι κίνδυνοι του συστήματος

Ο διοικητής της Τράπεζας της Αγγλίας, Άντριου Μπέιλι, είπε ότι η «οξεία» πρόκληση που θέτουν τα δημογραφικά και η πτώση της παραγωγικότητας για την οικονομία του Ηνωμένου Βασιλείου δεν έχει αναδειχθεί όσο θα έπρεπε. Η προσέλκυση εργαζομένων για την κάλυψη ελλείψεων στην αγορά εργασίας θα είναι καθοριστική για τη διατήρηση της ανάπτυξης τα επόμενα χρόνια, πιστεύουν οι οικονομολόγοι — παρά τις αυξανόμενες πιέσεις του λαϊκισμού και την αρνητική στροφή της κοινής γνώμης απέναντι στη μετανάστευση. Οι κεντρικοί τραπεζίτες προβλέπουν ότι η γήρανση του πληθυσμού δεν θα μειώσει μόνο την παραγωγή αλλά θα αυξήσει και τον κίνδυνο πληθωριστικών πιέσεων, καθώς οι εργαζόμενοι θα μπορούν να διεκδικήσουν υψηλότερους μισθούς σε ένα περιβάλλον γενικευμένων ελλείψεων εργατικού δυναμικού. Εως το 2040, το 40% του πληθυσμού του Ηνωμένου Βασιλείου θα είναι μεγαλύτερο από την τυπική ηλικιακή ομάδα εργασίας των 16 έως 64 ετών, πρόσθεσε ο Μπέιλι. Το Ηνωμένο Βασίλειο έχει επίσης πληγεί από πτώση των ποσοστών συμμετοχής στο εργατικό δυναμικό, λόγω αύξησης του αριθμού των ανθρώπων που χαρακτηρίζονται ως «μακροχρόνια ασθενείς» και σημαντικής μείωσης των νέων σε εργασία — δύο παράγοντες που, όπως υπαινίχθηκε ο Μπέιλι, μπορεί να σχετίζονται μεταξύ τους.

Ψυχική υγεία (κατάθλιψη και τεμπελιά) πρόβλημα για την εργασία στη Βρετανία

Η ψυχική υγεία ήταν ο πιο συνηθισμένος λόγος, είπε, χαρακτηρίζοντάς το «εξαιρετικά ανησυχητική εξέλιξη». Η Τράπεζα της Αγγλίας έχει γίνει «πολύ πιο επικεντρωμένη στη (μέτρηση) αδράνειας» παρά στην ανεργία, δήλωσε ο Μπέιλι — αν και αναγνώρισε ότι η συμμετοχή στο εργατικό δυναμικό και οι λόγοι της μείωσής της στο Ηνωμένο Βασίλειο είναι πιο δύσκολο να μετρηθούν σε σχέση με τα στοιχεία για την ανεργία. Ενώ περισσότερες ηλικιωμένες γυναίκες συνέχισαν να εργάζονται, το ίδιο δεν ίσχυε για τους άνδρες, πρόσθεσε.

Τι λέει η πλευρά των αρνητών της αποδοχής της μετανάστευσης

Η αποδοχή των μεταναστών ως νέα «εργατικά χέρια» δεν βρίσκει αποδέκτες σε κόμματα δεξιών ή ακροδεξιών αποκλίσεων. Θεωρούν ότι η εφαρμογή του μοντέλου ‘μετανάστευση για εργασία’ έχει τελειώσει και μάλιστα τονίζουν ότι χώρες όπως η Γαλλία, η Βρετανία και η Γερμανία έχουν πλέον σοβαρά κοινωνικά προβλήματα από την αποτυχία της λύσης αυτής. Προτείνουν την επιλογή της τεχνολογίας ως υποκατάστατο της εργασίας γι’ αυτό και θεωρούν ως πνευματικό καθοδηγητή τον Elon Musk . Eίναι εμφανές ότι οι υποστηρικτές αυτού του αντίλογου και της αντιμεταναστευτικής πολιτικής είναι μέσα στην κυβέρνηση των ΗΠΑ αλλά και της Ουγγαρίας (Ορμπαν) και της Σλοβακίας, ενώ και η Ιταλία της Μελόνι συγκλίνει μ’ αυτές τις προτάσεις.