Τζόρτζιο Αρμάνι: Το ανεξίτηλο αποτύπωμα ενός ευφυούς μόδιστρου στη βιομηχανία της μόδας

Η υγεία του μόδιστρου παρουσίαζε σημαντική επιδείνωση τους τελευταίους μήνες, και ο ίδιος αναγκαζόταν να ακυρώνει τη μία επαγγελματική υποχρέωση μετά την άλλη.

Ο Τζόρτζιο Αρμάνι ήταν ο ιθύνων νους του σύγχρονου στιλ, ο αρχιτέκτονας του τρόπου με τον οποίο ντυνόμαστε σήμερα. Ένα κοστούμι με ένα T-shirt σε έναν γάμο, απαλά ουδέτερα χρώματα στη δουλειά, η σκέψη ότι θα ήταν κομψό να βάψουμε το σαλόνι μας σε γκρίζες αποχρώσεις, όλα αυτά μαρτυρούν την επίδραση του Αρμάνι στις ζωές μας και ας μην το αντιλαμβανόμαστε.

Ο Αρμάνι δούλευε μέχρι τις τελευταίες μέρες της ζωής του, καθώς είχαν ήδη σταλεί οι προσκλήσεις για την επόμενη επίδειξή του, που θα γινόταν στις 28 Σεπτεμβρίου στην αυλή του Palazzo Brera του Μιλάνο, που χρονολογείται από τον 14ο αιώνα. Είχε, μάλιστα, προγραμματιστεί μια θεαματική δεξίωση για να συνοδεύσει την επίδειξη, ως εορτασμός της 50ής επετείου της μάρκας, την οποία ίδρυσε το καλοκαίρι του 1975.

Μια ιστορία που ξεκίνησε από ένα κοστούμι

Η ιστορία του Αρμάνι είναι η ιστορία ενός αξιοπρεπούς, αποφασιστικού άνδρα, ο οποίος ακόμη και πριν από μια δεκαετία, σε ηλικία 80 ετών, χαιρετούσε το κοινό φορώντας εφαρμοστά μπλε μπλουζάκια που αναδείκνυαν την εντυπωσιακή του σωματική διάπλαση. Μπορεί τα τελευταία χρόνια της ζωής του το βάδισμά του να έγινε πιο αργό και ο χαιρετισμός του λιγότερος δυναμικός, ωστόσο παρέμεινε με τον τρόπο του αψεγάδιαστος.

Η ιστορία του Αρμάνι ξεκινά με ένα κοστούμι. Στα τέλη της δεκαετίας του 1970, ο ίδιος πήρε το παντελόνι, αφαίρεσε όλη την ακαμψία και την παράδοση και το αντικατέστησε με μια επίφαση αστικής κομψότητας και μια πινελιά αισθησιακού σεξαπίλ. Με αυτόν τον τρόπο, επανεφηύρε στην ουσία το power dressing για τα τέλη του 20ού αιώνα.

Ο επαναπροσδιορισμός του μοντέρνου στιλ

Στην πραγματικότητα, ο μόδιστρος, επαναπροσδιόρισε το τι σημαίνει να φαίνεται κανείς μοντέρνος. Ο Αρμάνι διαισθάνθηκε ότι οι κάποτε αυστηρές διαχωριστικές γραμμές μεταξύ του αυστηρού κόσμου της εργασίας και της οικιακής άνεσης και θαλπωρής είχαν ήδη αρχίσει να ξεθωριάζουν, στις δεκαετίες του 1970 και του 1980, ακόμη και πριν εμφανιστεί το διαδίκτυο που τις εξάλειψε για τα καλά. Η ευέλικτη ραπτική του άρεσε σε μια γενιά που επεδίωκε ένα διαφορετικό είδος επιτυχίας, όσους ήθελαν μεν να πετύχουν, αλλά να το καταφέρουν χωρίς να θυσιάσουν τον εαυτό τους στην πορεία.

Καθώς ο τρόπος ζωής σταδιακά μεταβαλλόταν, ο Αρμάνι σχεδίασε μια νέα σιλουέτα που να ταιριάζει στα νέα δεδομένα. «Για μένα, το στιλ είναι μια διάθεση που μπορεί να εφαρμοστεί σε όλα», είχε δηλώσει κάποτε. «Πάντα πίστευα ότι η μόδα είναι πολύ περισσότερα από ρούχα: είναι ένας τρόπος ζωής». Συνήθιζε, επίσης, να λέει ότι «η ουσία του στιλ είναι ένας απλός τρόπος να πεις κάτι περίπλοκο», μια φράση που δανείστηκε και τροποποίησε από τον Jean Cocteau («το στιλ είναι ένας απλός τρόπος να πεις περίπλοκα πράγματα»). Αφαιρώντας απλά τις επωμίδες από ένα ανδρικό κοστούμι, πραγματοποίησε μια κίνηση που έμελλε να γίνει statement και να περιγράφει μεταξύ άλλων τη μοδιστρική του.

Ένας ασταθής, φιλόδοξος νέος

Ο Αρμάνι επέδειξε αστάθεια ως νέος, στα πρώτα βήματα της καριέρας του, κι έτσι λίγοι μπορούσαν να φανταστούν την εξέλιξή του, ειδικά όταν το 1956 ξεκίνησε σπουδές ιατρικής, τις οποίες εγκατέλειψε μετά από τρία χρόνια, όταν κατατάχθηκε στο στρατό.

Γρήγορα κουράστηκε από τη στρατιωτική ζωή και βρήκε δουλειά ως βιτρινιστής στο La Rinascente, ένα πολυκατάστημα στο Μιλάνο, όπου ανέβηκε γρήγορα στην ιεραρχία.

Ο Αρμάνι στην παιδική ηλικία

Οι περισσότεροι σχεδιαστές μαθαίνουν το επάγγελμά τους ως μαθητευόμενοι ή σε σχολές μόδας, αλλά η εκπαίδευση του Αρμάνι πραγματοποιήθηκε στο κατάστημα. Συγκεκριμένα, έμαθε ποια υφάσματα άρεσαν στους πελάτες και πήγαινε στα εργοστάσια υφασμάτων για να τα αγοράσει. Έγινε ειδικός στον τρόπο κατασκευής των υφασμάτων και χρησιμοποίησε τις γνώσεις του για να τελειοποιήσει την ραπτική.

Σύντομα, ο Αρμάνι άρχισε να εργάζεται για τον Νίνο Τσερούτι, έναν επιφανή σχεδιαστή υψηλής ραπτικής. Μέσα σε λίγους μήνες, ο Τσερούτι του ζήτησε να αναδιαρθρώσει την προσέγγιση της εταιρείας.

Η μεσαία τάξη της δεκαετίας του 1960 δεν μπορούσε να αντέξει οικονομικά την υψηλή ραπτική, αλλά λαχταρούσε ένα κομψό, ξεχωριστό στιλ. Με την εμπειρία του στα υφάσματα, ο Αρμάνι έδωσε τη λύση: τα εκλεκτά υφάσματά του έδωσαν πνοή σε μια σειρά ανδρικών ενδυμάτων με καθαρές, ακριβείς γραμμές που μπορούσαν να παραχθούν σε μεγάλη κλίμακα. Το χαρακτηριστικό ιταλικό στιλ του άρχισε να επηρεάζει τον τρόπο με τον οποίο ντύνονταν οι μοντέρνοι.

Από ένα φτωχικό γραφείο σχεδιασμού ενδυμάτων στις χρυσές συμφωνίες και στο Χόλιγουντ

Το 1966, ο Αρμάνι γνώρισε τον Σέρτζιο Γκαλεότι, έναν νεαρό μαθητευόμενο αρχιτέκτονα, με τον οποίο δεν άργησε να συνάψει σχέση. Ο Γκαλεότι σύντομα εγκατέλειψε την καριέρα του και άρχισε να εργάζεται στο πλευρό του εραστή του.

Δείχνοντας τεράστια εμπιστοσύνη στις ικανότητες του Τζόρτζιο, ο Γκαλεότι ενθάρρυνε τον Αρμάνι να ξεκινήσει τη δική του επιχείρηση. Ο ίδιος ο Γκαλεότι ήταν ο εγκέφαλος της επιχειρηματικής πλευράς της εταιρείας, ενώ πούλησε το Volkswagen του για να συγκεντρώσει το αρχικό κεφάλαιο. Οι δύο τους ξεκίνησαν από το μηδέν -το πρώτο τους γραφείο ήταν τόσο άθλιο που ο Αρμάνι έβγαλε τα καλύμματα από τις λάμπες για να μπορεί να δει τα υφάσματα. Ωστόσο, η δουλειά τους ήταν μια πραγματική επανάσταση στη μόδα

Από αριστερά: Σέρτζιο Γκαλεότι, Τζόρτζιο Αρμάνι

Σε γενικές γραμμές, ο Αρμάνι μαλάκωσε την ανδρική ένδυση και σκλήρυνε τη γυναικεία. «Συνειδητοποίησα ότι οι γυναίκες χρειάζονταν έναν τρόπο ένδυσης ισοδύναμο με αυτόν των ανδρών», είχε αναφέρει επ' αυτού. Με τα κομψά ραμμένα κοστούμια της Armani, οι γυναίκες είχαν μια εναλλακτική λύση στα άκαμπτα και συντηρητικά φορέματα που φορούσαν οι μητέρες τους στη δουλειά. Όταν φορούσαν τα εν λόγω κοστούμια, απέπνεαν θηλυκότητα και ταυτόχρονα πραγματοποιούσαν μια ισχυρή δήλωση ισότητας.

Το 1978, η εταιρεία υπέγραψε συμφωνία με τον κατασκευαστή ρούχων GFT, η οποία της έδωσε τη δυνατότητα να παράγει πολυτελή έτοιμα ρούχα σε μεγάλες ποσότητες. Ταυτόχρονα, ο Αρμάνι πέτυχε ένα τεράστιο μάρκετινγκ κόλπο, κερδίζοντας ένα συμβόλαιο για να ντύσει τον Ρίτσαρντ Γκιρ στην ταινία American Gigolo. Σε σχεδόν κάθε σκηνή της ταινίας του 1980, η όμορφη φιγούρα του Γκιρ εμφανίζεται από την κορυφή μέχρι τα νύχια ντυμένη με Armani.

Ο Αρμάνι συνέχισε να ντύνει αστέρες στο κόκκινο χαλί της βραδιάς των Όσκαρ και να σχεδιάζει κοστούμια για δεκάδες ταινίες και τηλεοπτικές εκπομπές: κυρίως για την ταινία The Untouchables και τη σειρά Miami Vice της δεκαετίας του 1980.

Μέσα σε μια δεκαετία, είχε γίνει ο Ευρωπαίος σχεδιαστής με τις μεγαλύτερες πωλήσεις στις Ηνωμένες Πολιτείες. Ως αποτέλεσμα, το Μιλάνο αναδείχθηκε σε σημαντική εμπορική και δημιουργική δύναμη στην παγκόσμια μόδα, δεύτερη μετά το Παρίσι.

Ο μόδιστρος προχώρησε στην επέκταση της μάρκας του, λανσάροντας τις σειρές Armani Jeans και Emporio Armani, ενώ συνάπτοντας συμφωνία με τη L'Oreal πρόσθεσε τα αρώματα στο οπλοστάσιό του.

Συνέχισε με την εισαγωγή γυαλιών, αθλητικών ενδυμάτων, καλλυντικών και αξεσουάρ. Σταδιακά, δημιουργήθηκε ένας ολόκληρος τρόπος ζωής κάτω από ένα μόνο label στον οποίο μπορούσαν να προσβλέπουν οι λάτρεις της μόδας. Το περιοδικό GQ το περιέγραψε ως «total look».

Το πένθος ως κινητήριος δύναμη

Το 1985, ο Σέρτζιο Γκαλεότι πέθανε από ασθένεια σχετιζόμενη με το AIDS σε ηλικία 40 ετών.

Ο Αρμάνι, ένας άνθρωπος εξαιρετικά κλειστός, αποσύρθηκε στον εαυτό του και σκέφτηκε να τα παρατήσει. Τελικά, αποφάσισε να επιμείνει αντί να «εγκαταλείψει όλες τις ελπίδες του Σέρτζιο». Αποτίοντας φόρο τιμής στον μακροχρόνιο προσωπικό και επιχειρηματικό του συνεργάτη, ο Αρμάνι είπε ότι «με βοήθησε να πιστέψω στη δουλειά μου, στην ενέργειά μου».

Σε μια σπάνια συνέντευξη το 2001, ο Αρμάνι ρωτήθηκε για τη μεγαλύτερη αποτυχία της καριέρας του. «Το ότι δεν μπόρεσα να εμποδίσω τον θάνατο του συνεργάτη μου», απάντησε. Χωρίς οικογένεια να τον αποσπά την προσοχή, αφιέρωσε τη ζωή του στην επέκταση της αυτοκρατορίας του. Τη στιγμή που οι κολοσσοί της μόδας αγόραζαν άλλες μάρκες, ο Αρμάνι αντιστάθηκε στις εξωτερικές επενδύσεις.

Αντ' αυτού, μετέτρεψε την εταιρεία στην τεράστια παγκόσμια επιχείρηση που είναι σήμερα, και διατήρησε τον έλεγχο των οικονομικών και της δημιουργικότητάς της. Αυτό τον κατέστησε πολυεκατομμυριούχο.

«Ποτέ δεν είμαι ικανοποιημένος»

Καθ' όλη τη διάρκεια της καριέρας του, το στιλ του παρέμεινε σε απόλυτη αρμονία με τις κοινωνικές μεταβολές. Η οξεία αίσθηση της κοινωνικής κατεύθυνσης ήταν κάτι που ο ίδιος αποκόμισε από την πρώιμη εμπειρία του στο κατάστημα του Μιλάνου, καθώς εκεί έμαθε ότι οι πελάτες ήταν αυτοί που είχαν σημασία. Ένας ικανός, καλός στη δουλειά του σχεδιαστής φρόντιζε να προσαρμόζεται στις μεταβαλλόμενες ανάγκες τους.

Για 65 χρόνια, ο Αρμάνι αφιερώθηκε σε αυτό το έργο. το οποίο του απέφερε μια περιουσία που εκτιμάται από το Forbes σε 13 δισεκατομμύρια δολάρια (10 δισεκατομμύρια λίρες).

«Ποτέ δεν είμαι ικανοποιημένος», είπε κάποτε σε έναν δημοσιογράφο.

«Στην πραγματικότητα, ως κάποιος που είναι πάντα δυσαρεστημένος και εμμονικός στην αναζήτηση της τελειότητας, δεν τα παρατάω ποτέ μέχρι να επιτύχω τα αποτελέσματα που θέλω».